پرش به محتوا

لپویی

مختصات: ۲۹°۴۷′۵۷″شمالی ۵۲°۳۸′۵۹″شرقی / ۲۹٫۷۹۹۲۱۲۳°شمالی ۵۲٫۶۴۹۷۳۰۵°شرقی / 29.7992123; 52.6497305
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از لپوئی)
لپویی
کشور ایران
استانفارس
شهرستانشیراز
بخشمرکزی
نام(های) دیگرشهر مهر ورزی ـ شهر تاریخی شش هزار ساله، شهر مکتب جعفری، شهر سفال های قرمز باستانی
نام(های) پیشینلب رودی، لب کوهی، لاپویی
سال شهرشدن۱۳۷۹ خورشیدی
مردم
جمعیت۸٬۹۸۵ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱٬۵۷۸ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۵ درجهٔ سانتی‌گراد
میانگین بارش سالانه۳۱۷ میلی‌متر
روزهای یخبندان سالانه۲۹ روز
اطلاعات شهری
شهردارمیلاد احمدی
تأسیس شهرداری۱۳۸۰ خورشیدی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۱
شناسهٔ ملی خودرو63 ایران
کد آماری۲۴۲۱
لپویی بر ایران واقع شده‌است
لپویی
روی نقشه ایران
۲۹°۴۷′۵۷″شمالی ۵۲°۳۸′۵۹″شرقی / ۲۹٫۷۹۹۲۱۲۳°شمالی ۵۲٫۶۴۹۷۳۰۵°شرقی / 29.7992123; 52.6497305

لپویی، شهری در بخش مرکزی شهرستان شیراز در استان فارس ایران است. شهر لپویی دارای یک شهرک آپارتمانی بنام امام رضا ( ع) است که جمعیت زیادی را در خود قرار داده است. [۱]

موقعیت جغرافیایی

[ویرایش]

لپویی شهری است که در ۲۵ کیلومتری شمال غربی شیراز قرار دارد. لپویی از شرق به شهر زرقان، از غرب به شهرستان بیضا، از جنوب به شیراز و‌ شهر صدرا و از شمال به شهرستان مرودشت متصل است. لپویی تا سال ۱۳۹۷ از نظر تقسیمات کشوری جزو حوزه پانزده شیراز بود و با شهرستان شدن زرقان از (شیراز) جدا گردید و به زرقان پیوست.

طرح پیشنهادی تشکیل شهرستان جدید شیراز شمالی (متشکل از دو شهر صدرا و لپویی ـ شهرک امام رضا ـ دهستان های چاه سرخ ـ شیخ عبود ـ کوشک هزار ـ علی آباد ـ تنگ خیاره ـ قصر قمشه و گلدشت) در سال ۱۴۰۱ در جلسه ی مطرح و در دستور کار بود که نتیجه نامشخص ماند. [۲]

  • طرح تونل مشترک ارتباطی

ما بین شهر صدرا و شهر لپویی فقط کوه کتک قرار دارد که عرض آن کمتر از ۵۰۰ متر است و با حفر تونل در آینده قرار است هر دو شهر به یکدیگر متصل شوند.

  • حریم شهری و محدوده منطقه ای

شهر لپویی همزمان با یک شهر ( زرقان) و سه شهرستان مهم ( شیراز ـ مرودشت ـ بیضا) مرز مشترک دارد و در موقعیت جغرافیایی خیلی خوبی قرار گرفته است.

حریم جدید ( الحاقی ۲ هزار هکتاری)

[ویرایش]

در دیماه سال ۱۳۹۷ توافقی ما بین اعضای شورای اسلامی شهر زرقان و شهر لپویی صورت پذیرفت که حریم جدیدی به شهر لپویی الحاق شود که توسط مشاورین راه شهرسازی استان و مسئولین، حریمی از اراضی کشاورزی و مقداری صنایع از زرقان جدا و به شهر لپویی الحاق و به تصویب رسید.

از طرف پل خان مرودشت که به سمت شیراز حرکت کنید حدود ۳/۵ کیلومتر مسافت که طی شود حریم جدید شهر لپویی به طول ۴ کیلومتر آغاز می شود و تا جنب شرکت توسعه کشت ذرت به پایان می رسد° سمت راست بزرگراه حریم لپویی و سمت چپ بزرگراه حریم زرقان قرار دارد. این در حالی است که حریم شهر لپویی تا پل خان مرودشت فقط ۴ کیلومتر فاصله دارد و الحاقی جدید باعث شده تا هر دو شهر لپویی و شهر مرودشت به همدیگر خیلی نزدیک تر شوند و در آینده از خدمات حمل و نقل، و دسترسی بهتر به یکدیگر برخوردار خواهند شد.( مصوب ۱۳۹۷)

آزاد راه جدید

[ویرایش]

شهر لپویی در موقعیت استراتژیک استثنایی قرار گرفته است. و دلیلی که باعث مشهوری آن شده است وجود محور مواصلاتی و ترانزیتی است که آزاد راه شیرازـ اصفهان را به بزرگراه شیرازـ اصفهان متصل میسازد.

قطعه ۷ آزاد راه جدید شیراز ـ اصفهان ( تنگ خیاره) به طول ۲۴ کیلومتر به لپویی متصل میشود، شهر لپویی از آن جهت که به بزرگراه شیرازـ اصفهان دسترسی دارد بستر مناسبی جهت کاهش ترافیک و پل ارتباطی در خروجی و ورودی آزاد راه به بزرگراه را فراهم می سازد. و همین أمر باعث شده تا لپویی در آینده از خدمات و امتیازات خیلی خوبی برخوردار شود.

پیشینه

[ویرایش]

شهر لپویی در ۲۰ کیلومتری جنوب میراث جهانی تخت جمشید و بیست و پنج کیلومتری شمال شیراز واقع گردیده است. در مورد وجه تسمیه لپویی گرچه واژه‌هایی چون لب کوه، لبرود و له پای بیان گردیده، ولی طبق نظر کارشناسان، لپویی یک نام باستانی است که تا کنون موفق به رمزگشایی آن نگردیده‌اند. قدمت لپویی طبق مستندات و کشفیات باستان‌شناسی به بیش از شش هزار سال قبل بازمی‌گردد.


لپویی یا لاپویی باستان طبق منابع معتبر ازجمله کتاب مرجع اطلس تاریخ ایران و کتاب پژوهش های باستان شناسی ایران جزو تپه های باستانی اولیه ایران زمین است که مهمترین آثار بدست آمده در آن زمان سفال و ظروف سرخ رنگ است که در اکثر مناطق باستانی ایران از جمله کرمانشاه نظیر آن یافت شده است.[۳]

با گذشت چندین هزار سال از دوره لپویی اگر بر روی تپه ها و برخی دشت های لپویی قدم بگذارید هنوز تکه های شکسته سفال و کوزه ها وجود دارد.

شهر لپویی در گذشته دارای چشمه و نهر آب شیرین بوده است و مردم فارس به نهر له نیز می‌گویند، آن را له پای به معنای پای له (پای نهر) نامگذاری کرده‌اند و به تدریج له پای به له پوی و لپویی تغییر یافته است. برخی دیگران را لب رود دانسته‌اند و براین اعتقادند که به سبب مسیلی عظیم که بقایای آن به صورت خندق هنوز هم وجود دارد، این منطقه به این نام مشهور شده است و بعدها لب رود به لپویی تغییر پیدا کرده است. عده ای دیگر ان را لب کوهی می‌دانند و دلیل آن را مجاورت رشته کوه‌های زاگرس با این منطقه دانسته‌اند، و واژه لب کوهی را به لپویی نزدیک تر می‌دانند. یکی دیگر از این نام‌ها لاپویی است که ترکیبی از دوکلمه لا و پویی است و این کلمات را برگرفته از کلمه عربی لا به معنای نه و پویی از کلمهٔ فارسی پوییدن دانسته‌اند و دلیل این نامگذاری را این گونه اظهار داشته‌اند که چون لپویی در گذشته از منابع طبیعی و وحوش و تالاب و پرندگان مهاجر برخوردار بوده است، ان را لاپویی به معنای پیموده نشده و بکر و دست نخورده دانسته‌اند.

جاذبه‌های گردشگری، تفریحی و تاریخی

[ویرایش]

موزه لپویی

[ویرایش]
حیاط موزه شهر لپویی

مجموعه اقامتگاه بوم‌گردی (مهمانکده لپویی) و موزه مردم‌شناسی لپویی در ساختمانی با قدمت یکصد سال به سبک بالاخانه با معماری وفضایی روستایی در دو طبقه با دو ورودی (راه پله)، دارای شانزده اتاق که به صورت دو فصل طراحی گردیده از فروردین ماه سال ۱۳۹۵با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی استان فارس فعالیت خود را آغاز نموده. دراین مجموعه تعدادی از اتاق‌ها به موزه و تعدادی به عنوان اتاق اقامت و استراحت میهمانان در نظر گرفته شده، البته چند اتاق به صورت دومنظوره طراحی گردیده یعنی در ضمنی که شرایط استراحت برای میهمانان در آن‌ها درنظر گرفته شده، حال و هوای گذشته را نیز در ذهن تداعی می‌کند.

باشگاه سوارکاری و پرورش اسب لپویی

[ویرایش]
باشگاه سوارکاری و پرورش اسب شهر لپویی

باشگاه سوارکاری شهر لپویی در زمینی به مساحت ۲۰ هزار متر مربع احداث شده است. این مجموعه دارای دومانژ استاندارد تمرین و برگزاری مسابقات، سکوی مجهز و استاندارد تماشاچی، اتاق داوران، جایگاه V.I.P، اصطبل ۶۰ راسی، استخر شستشوی اسب، چمن مصنوعی، زمین تنیس خاکی و مرکز کنترل بهداشت اسب است. این باشگاه سوارکاری مجهز و استاندارد، بر اساس آخرین استانداردهای روز دنیا با نظارت اداره کل ورزش و جوانان استان فارس ساخته شده است.

  • چشمه بیدکوه
  • غار مغاره
  • باغ‌های کتک
  • تل شنگولی (تپه باستانی)
  • تل قاضی
  • پل گرگی
  • حمام تاریخی
  • قبرستان لپویی

سفال قرمز

[ویرایش]
نماد سفال قرمز در شهرداری لپویی

سفال قرمز یکی از محصولات تاریخی شهر لپویی در دوران تاریخی لپویی است که قدمتی بیش از ۶ هزار سال دارد. لپویی یکی از بزرگ‌ترین سازنده سفال و ظروف سرخ در قرن میانه نو سنگی نیز به‌شمار می‌رود.( ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح)

شهدا

[ویرایش]

گلزار شهدای لپویی

[ویرایش]

گلزار شهدای لپویی در دل قبرستان شهر مانند ستاره ای درخشان خودنمایی می‌کند که در آن مزار شهدای ۸ سال دفاع مقدس، شهدای جانباز دفاع مقدس و مزار یادبودی شهدای مفغودالاثر در آن جای گرفته است.

      • شهید مدافع امنیت شهید محسن جعفری در بیست و هشتم بهمن ۱۳۹۹ در چابهار به شهادت رسید که در روز سی ام بهمن ۱۳۹۹ در حرم مطهر شاهچراغ (ع) تشعیع شد و در دارلرحمه شهدای شیراز آرام گرفته است*** یک پل و یک خیابان در شیراز و یک میدان در شهرک امام رضا به رسم یادبود بنام این شهید والامقام نامگذاری شده است.

مزار شهید گمنام

[ویرایش]

مزار شهید گمنام شهر لپویی، در شهرک مهر امام رضا (ع) و پارک بزرگ این شهرک واقع شده است. این شهید گمنام ۸ سال دفاع مقدس، در تاریخ ۸ دی ماه ۱۴۰۲ در طی مراسمی باشکوه تشیع و خاکسپاری شد.

سیاه خان

[ویرایش]

سیاه‌خان لپویی

تپه باستانی

[ویرایش]

تپه لپویی

اطلاعات تاریخی و محلی

[ویرایش]

لپویی زادگاه بلند قامت ترین مرد در تاریخ ایران است.( زنده یاد مرحوم سیاوش خان لپویی طبق اسناد اولین مرد بلند قد در آسیا و چهارمین در جهان می باشد)[۴]

لپویی بعد از شهر صدرا دومین شهر دارای پروژه بزرگ مسکن مهر در استان فارس است.( پروژه ۶ هزار واحدی مهر امام رضا)

تپه لپویی بعد از تپه های باکون ، ملیان ، پوستچی و موشکی پنجمین تپه باستانی فارس و چهاردهمین در ایران باستان است. ( قدمت تپه لپوئی بیش از شش هزار سال است)

تپه باستانی لپویی به عقیده دکتر سامنر ( محقق آمریکایی )بزرگترین محل سازنده سفال و ظروف سرخ رنگ در عصر میانه نو سنگی(۳۵۰۰ق.م) بوده است.

لپویی بزرگترین و مجهزترین باشگاه سوار کاری در جنوب کشور را دارا می باشد.

لپویی بعد از شهرهای صدرا و زرقان سومین شهر نزدیک به کلانشهر شیراز است.

لپویی بعد از آباده دومین شاه راه مواصلاتی فارس می باشد که آزاد راه شیراز ـ اصفهان را به بزرگراه شیراز ـ اصفهان متصل میکند.

لپویی شهر تپه های تاریخی است که تعدادی بدون نام و اثر مدفون شده اند.(اما تماماً تحت مراقبت و حفاظت است)

لپویی شهر دره های تاریخی با سه فرهنگ مختلف است( سه دره تاریخی ثبت ملی)

حمام لپویی یکی از ده حمام های قدیمی و مجهز در فارس می باشد که مربوط به اوایل دوره زندیه است( حمام قدیم لپویی با قدمتی ۵۵۰ سال)

لپویی بزرگترین پارک حیات وحش منطقه در زمان قبل از انقلاب را داشته است که زیستگاه انواع پرندگان و جانداران خاصی بوده که متأسفانه بدلیل خشکسالی پیاپی از بین رفته است (بیشه زار و دشت آهوچر ـ منطقه کتک و بیدکوه)

لپویی اولین زیستگاه حیوانی خاص بنام کتک بوده که متأسفانه نسل آن انقراض شده( نوعی قوچ کوهی با پاهای خیلی کوتاه که فقط در این منطقه (کتک کنونی) بوده است ) {منطقه دشت و کوهستانی کتک بر همین دلیل نامگذاری شده است}[۵]

لپویی ۶ اثر ناملموس و ۲ اثر ملموس در سازمان ملی یونسکو و یک اثر ( سیاه خان) در کتاب گینس به ثبت رسانده است و در بین شهرهای هم رده خود افتخاری بی نظیر است.[۶]

جمعیت

[ویرایش]

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر لپویی برابر با ۸٬۹۸۵ نفر (۲٬۷۶۱ خانوار) بوده است.[۷]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۴٬۹۷۵—    
۱۳۹۰۶٬۹۲۴۳۹٫۲٪+
۱۳۹۵۸٬۹۸۵۲۹٫۸٪+

منابع

[ویرایش]
  1. سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (۲۰۲۴-۰۶-۰۷). «تصویب‌نامه راجع به تغییرات و اصلاحات تقسیماتی در استان فارس مصوب ۱۳۷۹/۰۶/۰۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی». Qavanin.ir.
  2. Zarafshar, Mehrdad; Rousta, Mohammad Javad; Matinizadeh, Mohammad; Bordbar, Seyed Kazem; Enayati, Kokab; Kooch, Yahya; Nehgahdar Saber, Mohammadreza; Abbasi, Alireza (2020-10-01). "Comparison of Carbon and Nitrogen Sequestration in Soils Under Plantations, Natural Forest and Agricultural Farm Land Uses in Arjan Plain in the Fars Province". Ecology of Iranian Forests. 8 (16): 165–172. doi:10.52547/ifej.8.16.165. ISSN 2423-7140.
  3. اطلس تاریخ ایران ـ پژوهش های باستان شناسی ایران.
  4. سیاه خان لپویی [سیاه خان لپویی سیاه خان لپویی] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  5. «کتک».
  6. [یونسکو یونسکو] مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک). پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  7. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۷.