امپراتوری مغول
امپراتوری مغول Ikh Mongol Uls امپراتوری مغول | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۲۰۶–۱۳۶۸ | |||||||||||||||||
پرچم | |||||||||||||||||
پایتخت | آوارگا قرهقروم[۱] دادو[۲] (پکن امروزی) | ||||||||||||||||
دین(ها) | تنگریباوری (شمنباوری)، سپس بوداییگری، مسیحیت و اسلام | ||||||||||||||||
حکومت | امپراتوری | ||||||||||||||||
خاقان | |||||||||||||||||
• ۱۲۰۶–۱۲۲۷ | چنگیز خان | ||||||||||||||||
• ۱۲۲۹–۱۲۴۱ | اوگتای خان | ||||||||||||||||
• ۱۲۴۶–۱۲۴۸ | گویوک خان | ||||||||||||||||
• ۱۲۵۱–۱۲۵۹ | منگوقاآن | ||||||||||||||||
• ۱۲۶۰–۱۲۹۴ | قوبلای خان | ||||||||||||||||
• ۱۳۳۳–۱۳۷۰ | طغان تیمور خان | ||||||||||||||||
قوه مقننه | قورولتای | ||||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||||
• چنگیزخان قبیلهها را متحد کرد و دولت بزرگ مغول را اعلام نمود. | ۱۲۰۶ | ||||||||||||||||
• مرگ چنگیزخان | ۱۲۲۷ | ||||||||||||||||
• صلح مغول | ۱۲۱۰–۱۳۵۰ | ||||||||||||||||
• چندپاره شدن امپراتوری | ۱۲۶۰–۱۲۶۴ | ||||||||||||||||
• فروپاشی سلسلهٔ یوآن نشانگر واپسین فروپاشی امپراتوری بود. | ۱۳۶۸ | ||||||||||||||||
واحد پول | سکه (مانند درهم)، سوخه (شمش نقره)، اسکناس (پول کاغذی که با ابریشم و شمش نقره ضمانت میشد و چاو یوآن) | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
امروز بخشی از |
امپراتوری مغول که در ابتدا حکومت بزرگ مغول نامگذاری شده بود، امپراتوری بزرگی بود که طی قرن ۱۳ و ۱۴ وجود داشت و به مدت ۱۶۲ سال حکومت کرد. از آسیای میانه آغاز شد و سرانجام از اروپای شرقی به دریای ژاپن کشیده شده و قسمت عظیمی از سیبری را تحت پوشش قرار میداد و به سوی جنوب پیش رفته و جنوب شرقی آسیا، شبه قاره هند و خاورمیانه را شامل میشد. به همین دلیل است که به عنوان دومین امپراتوری بزرگ در تاریخ جهان شناخته میشود.[۳] این امپراتوری در بیشترین حد خود به ۹۷۰۰ کیلومتر (۶۰۰۰ مایل) میرسد که مساحت ۳۳٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع یعنی در حدود ۲۵ درصد مساحت کل زمین را تحت پوشش قرار میداد و بر جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر حکم رانی میکرد.[۴][۵][۶][۷] البته این گستره در تمام این دوران نبود بلکه اوج گستردگی در سال ۱۲۹۴ میلادی بود (یعنی ۸۸ سال بعد از تشکیل) و پس از آن چهارپاره شده (خانات جغتای، اردوی زرین، ایلخانان و دودمان یوآن) و به تدریج به اضمحلال رفت و در سال ۱۳۶۸ میلادی به کلی از بین رفت.
امپراتوری مغول از وحدت قبایل مغول و تحت فرماندهی چنگیزخان به وجود آمد. چنگیز خان در سال ۱۲۰۶ به عنوان فرمانده کل مغولها معرفی شد. امپراتوری، تحت رهبری او و فرزندانش در همه جهات جغرافیایی به سرعت رشد کرد.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳] امپراتوری پهناوری که شرق را به غرب پیوند میداد و در نهایت به عنوان «تسویه حساب» فرهنگی در جهان عمل کرد. تحت فرماندهی مغولان، فناوریهای جدید، کالاها و ایدئولوژیهای مختلف در سراسر اوراسیا منتشر شد. محدوده این مبادلات از نقشه نگاری تا صنعت چاپ و از کشاورزی گرفته تا نجوم گسترش داشت.[۱۴][۱۵]امپراتوری مغول سپس به چند پاره تقسیم شد و آخرین آن سلسلهٔ یوان بود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ پایهگذاری واقعی این شهر تا ۱۲۲۰ رخ نداد، دستکم تا ۱۲۵۹ پایتخت بود.
- ↑ پس از مرگ منگوقاآن در ۱۲۵۹، فقط یک شهر مهم در امپراتوری مطرح نبود، از ۱۲۷۲ تا ۱۳۶۸ همراه شهر دادو پایتخت سلسلهٔ یوآن بود.
- ↑ "Largest Empires In Human History". WorldAtlas (به انگلیسی). Retrieved 2020-04-02.
- ↑ Finlay, Pilgrim Art, p. 151
- ↑ history of Central Asia :: Creation of the Mongol empire - Britannica Online Encyclopedia
- ↑ «Mongolia se encomienda a Gengis Jan" (en español). diario El País 18.08.2007 (2007). Consultado el 19/06/2008.
- ↑ Peter Turchin, Thomas D. Hall and Jonathan M. Adams, "East-West Orientation of Historical Empires بایگانیشده در ۲۲ فوریه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine", Journal of World-Systems Research Vol. 12 (no. 2), pp. 219-229 (2006).
- ↑ Diamond, Guns, Germs, and Steel, p. 367
- ↑ The Mongols and Russia, by George Vernadsky
- ↑ The Mongol World Empire, 1206-1370, by John Andrew Boyle
- ↑ The History of China, by David Curtis Wright, p. 84
- ↑ The Early Civilization of China, by Yong Yap Cotterell, Arthur Cotterell, p. 223
- ↑ Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War, 1260-1281 by Reuven Amitai-Preiss
- ↑ Gregory G.Guzman - Were the barbarians a negative or positive factor in ancient and medieval history?, The historian 50 (1988), 568-70
- ↑ Thomas T.Allsen - Culture and conquest in Mongol Eurasia, 211
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ امپراتوری مغول موجود است. |
- سینکیانگ
- امپراتوریها
- امپراتوریهای پیشین
- انحلالهای ۱۳۶۸ (میلادی)
- انحلالهای ۱۳۶۸ (میلادی) در امپراتوری مغول
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۲۰۶ (میلادی)
- ایالتها و قلمروهای منحلشده در ۱۳۶۸ (میلادی)
- ایلخانان مغول
- بنیانگذاریهای ۱۲۰۶ (میلادی) در امپراتوری مغول
- پادشاهیهای پیشین آسیا
- پادشاهیهای پیشین آسیای مرکزی
- تاریخ آسیای مرکزی
- تاریخ مغولستان
- خاقاناتها
- سلسلههای ترک
- عشایر استپ اوراسیایی
- عشایر اوراسیا
- کشورهای پیشین در آسیا
- کشورهای پیشین در اروپا
- کشورهای قدیم در آسیای مرکزی
- کشورهای قدیم در چین باستان
- مغول (قوم)