شیونگ‌نو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شیونگ نو
محدوده شیونگ نو شامل مغولستان، منچوری غربی، سین کیانگ، شرق قزاقستان، شرق قرقیزستان، مغولستان داخلی و گانسو.

شیونگ‌نو یا هیونگ نو (در منابع علمی XIONGNU یا Hsiung-nu یا Hiung-nu یا Xiong-nu به معنای بردگان ظالم) (آوانگاری سازگار[۱] با گویش چینی بر پایه گزارش سیما چیان[۲] از واژه خیَئونَ اوستایی[۳]) یک کنفدراسیون قبیله‌ای[۴] از مردم کوچ‌نشین بود که بر اساس منابع کهن چینی، از قرن سوم پیش از میلاد تا اواخر قرن اول میلادی در شرق استپ اوراسیا (امروزه مغولستان، مغولستان داخلی، سیبری، سین‌کیانگ، گانسو) ساکن بودند. منابع چینی گزارش می‌دهند که مودو چانیو، در سال ۲۰۹ پیش از میلاد، امپراتوری شیونگ‌نو را تأسیس کرد.[۵] شیونگ نو ها که گویشوران زبان های ایرانی در آسیای مرکزی بودند ممکن است منشاء بوجود آورنده هون های آسیای مرکزی باشند[۶]. هون یک اصطلاح جمعی برای سوارکاران با ریشه های مختلف بوده که سبک زندگی عشایری یا نیمه عشایری را پیش می بردند. به باور پژوهشگران تصور می شود که هون ها از تبار شیونگ نو ها باشند[۷].

یانوش هارماتا در گزارشی چاپ شده توسط یونسکو، آنان را از ایرانیان کوچ‌رو شمالی می‌داند چراکه همه واژگان شیونگ‌نویی آورده‌شده در منابع چینی از جمله نام شاهان آنان از یک زبان ایرانی شرقی (سکا) بوده و بنابر این واضح است که اکثریت قبایل اتحادیه شیونگ نو به زبان ایرانی شرقی سخن می گفتند. کنفدراسیون شیونگ نو متشکل از ۲۴ قبیله بود که توسط یک قبیله سلطنتی با یک سازمان نظامی نیرومند اداره می شد. آنها دامداران خوبی بودند ولی بخوبی با کشاورزی نیز آشنا بودند. اقتصاد آنها از جنگل ها برای تهیه علوفه مورد نیاز دام ها و مواد خام صنعتی استفاده می کرد[۸].

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ چینیان در سازگاری آواهای واژگان در زبانهای دیگر، جابجایی‌های آوایی چشمگیری به کار می برند. برای نمونه یوئه‌چیها را بیشتر چینیان همان کوشانها می‌دانستند ولی این واژه دگرگونی نمایانی در برابر دیگری دارد (منبع: Runion, Meredith L. (2007). The history of Afghanistan. Westport: Greenwood Press. p. 46. ISBN 978-0-313-33798-7. The Yuezhi people conquered Bactria in the second century BC and divided the country into five chiefdoms, one of which would become the Kushan Empire. Recognizing the importance of unification, these five tribes combined under the one dominate Kushan tribe, and the primary rulers descended from the Yuezhi.)
  2. ↑ نخستین تاریخ نگار چین در زمان دودمان هان، دومین دودمان تاریخی، پس از کتاب‌سوزی بزرگ در زمان چین شی هوانگ دی، پادشاه دیوارساز دودمان شانزده ساله و نخستین دودمان یکپارچه ساز چین
  3. ↑ «CHIONITES – Encyclopaedia Iranica». www.iranicaonline.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۱.
  4. ↑ «Xiongnu People». دانشنامه بریتانیکا. ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۵.
  5. ↑ di Cosmo 2004: 186
  6. ↑ XIONGNU (Hsiung-nu), the great nomadic empire to the north of China in the 2nd and 1st centuries BCE, which extended to Iranian-speaking Central Asia and perhaps gave rise to the Huns of the Central Asian Iranian sources., Étienne de la Vaissière. , “XIONGNU” Encyclopædia Iranica, online edition
  7. ↑ HUNS, collective term for horsemen of various origins leading a nomadic or semi-nomadic lifestyle. They have been thought to have descended from the Hsiung-nu (also transliterated as Hiung-nu, Xiong-nu, meaning “the cruel slaves”), a nomadic people first mentioned in Chinese sources in 318 B.C.E., Martin Schottky. , “HUNS,” Encyclopædia Iranica, online edition
  8. ↑ Harmatta، János. History of civilizations of central asia. Volume II: The development of sedantary and nomadic civilizations from 700 B.C. to A.D. 250 (PDF). UNESCO Publications. ص. ۴۸۰-۴۸۱-۴۷۹. دریافت‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۷.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=شیونگ‌نو&oldid=35616100»