جنبش استقلال ترکستان شرقی
جنبش استقلال ترکستان شرقی (به انگلیسی: ETIM or East Turkestan Independence Movement) به طرفداران استقلال ترکستان شرقی(ناحیۀ خودمختار سین‌کیانگ) از کشور چین نامیده می‌شود که موجب تاسیس جمهوری اول ترکستان شرقی و جمهوری دوم ترکستان شرقی گردید.
پیشینه تاریخی[ویرایش]
زمان‌های پیش مدرن[ویرایش]
حوضۀ تاریم در سین‌کیانگ ۶۰ سال پیش از میلاد توسط سلسلۀ هان با عنوان قیومیت مناطق غربی و در سال ۶۴۰ میلادی توسط سلسلۀ تانگ با عنوان قیومیت عمومی برای آرام کردن غرب تحت کنترل چین بود. منطقه‌ای که توسط چینی‌ها ژیو (Xiyu) خوانده می‌شد به معنی مناطق غربی است. حوضۀ تورفان توسط مملکت قره‌خواجه کنترل می‌شد.
Han dynasty in 1 AD.
Russian map showing Xinjiang as a protectorate of the Han in pink color.
Xinjiang as a protectorate of the Han dynasty in light orange color.
Han dynasty
Xinjiang as a protectorate of the Han dynasty in light orange color.
Map showing how the territories of the Han dynasty and xiongnu overlapped at different time periods.
Han dynasty.
Han dynasty.
Japanese map of Eastern Han dynasty.
French map showing the Han dynasty and its protectorate in Xinjiang.
Han dynasty in 1 AD.
Cities of the protectorate.
.png)
.jpg)
اسلامی‌سازی و ترکی‌سازی[ویرایش]
ناحیه تاریخی که امروزه سین کیانگ نامیده می‌شود و شامل دو ناحیه متمایز حوضه تاریم و جونغارستان می‌باشد در اصل دارای جمعیتی از تخاری‌های هندواروپایی و مردم سکایی ایرانی بود که دین بودایی داشتند. این منطقه در اثر تجاوز و هجوم مسلمان ترک تبار تحت ترکی‌سازی و اسلامی‌سازی قرار گرفت.
| ترک‌سازی حوضه تاریم | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| طرف‌های درگیر | ||||||||
| قفقازی‌ها هندواروپایی‌ها بودایی‌ها تخار و ایرانیان شرقی ساکا (پادشاهی ختن) | منگولیدها بودایی‌های ترک تبار اویغورها (پادشاهی کوچو) | منگولیدها قارلوق‌های مسلمان ترک تبار (آل افراسیاب) | ||||||
| فرماندهان و رهبران | ||||||||
|
ساتوک بقراخان علی ارسلان موسی یوسف قادرخان | ||||||||
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «East Turkestan independence movement». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۷.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جنبش استقلال ترکستان شرقی موجود است. |
