پرش به محتوا

سلطان‌نشین ملاکا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سلطان‌نشین مالایی ملاکا

کسلطانن ملایو ملاک
Kesultanan Melayu Melaka
ملاکا
۱۴۰۰–۱۵۱۱
گستره سلطان‌نشین در قرن پانزدهم میلادی
گستره سلطان‌نشین در قرن پانزدهم میلادی
پایتختملاکا
زبان(های) رایجمالایی کلاسیک
دین(ها)
سنی
حکومتسلطنت
سلطان 
• ۱۴۰۰–۱۴۱۴
اسکندرشاه (نخستین)
• ۱۵۱۱–۱۵۱۳
احمدشاه (واپسین)
وزیر اعظم 
• ۱۴۰۰–۱۴۱۲
تون پرپاتیح پرموکا برجاجار (نخستین)
• ۱۵۱۰–۱۵۱۱
پادوکا توان (واپسین)
تاریخ 
• بنیان‌گذاری
۱۴۰۰
۱۵۱۱
واحد پولتین اینگوت
پیشین
پسین
پادشاهی سنگاپوره
سلطان‌نشین جوهور
سلطان‌نشین پراک
سلطان‌نشین پاهانگ
ملاکای پرتغال
امروز بخشی از اندونزی
 مالزی
 سنگاپور

سلطان‌نشین ملاکا (مالایی: Kesultanan Melayu Melaka; الفبای جاوی: کسلطانن ملایو ملاک) یک سلطان‌نشین مالایی مسلمان به مرکزیت ایالت ملاکا در مالزی امروزی بود که در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی توسط اسکندرشاه بنیان‌گذاری شد.[۱] این سلطان‌نشین در اوج قدرتش در قرن پانزدهم، بر بیشتر مناطق شبه‌جزیره مالایا، جزایر ریائو و بخش بزرگی از ساحل شمالی سوماترا در اندونزی امروزی حکم می‌راند و ملاکا پایتخت آن، به یکی از مهم‌ترین بنادر بازرگانی دوره خود تبدیل شده‌بود.[۲]

با تبدیل ملاکا به یک بندر تجاری بین‌المللی بزرگ، این شهر به عنوان مرکزی برای یادگیری و اشاعه علوم اسلامی و توسعه زبان و ادبیات مالایی و هنر ظهور کرد. در دوران حکومت این سلطان‌نشین مالایی کلاسیک به عنوان زبان میانجی ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا و الفبای جاوی به عنوان رسانه اصلی برای تبادل فرهنگی، مذهبی و فکری مطرح شد. از طریق این تحولات فکری، معنوی و فرهنگی، عصر ملاکا شاهد ایجاد یک هویت مالایی[۳][۴] و مالایی‌سازی منطقه و شکل‌گیری بعدی جهان مالایی شد.[۵]

در سال ۱۵۱۱ پایتخت ملاکا به دست امپراتوری پرتغال سقوط کرد و آخرین سلطان محمود شاه مجبور به عقب‌نشینی به مناطق دیگر امپراتوری خود شد. فرزندان او در این مناطق سلطان‌نشین‌های جوهور و پراک را بنا کردند. میراث سیاسی و فرهنگی این سلطان‌نشین تا به امروز باقی مانده‌است. ملاکا برای قرن‌ها به عنوان نمونه‌ای از تمدن اسلامی-مالایی مطرح است. سامانه‌های تجاری، سیاسی و اداری که سلطان‌نشین ملاکا ایجاد کرده بود تا قرن نوزدهم نیز کاربرد داشت و مفاهیمی مانند دولت که امروزه همچنان پایه پادشاهی مالایی را تشکیل می‌دهند از ثمره‌های این سلطان‌نشین هستند.[۶] با سقوط ملاکا، بنادر امپراتوری برونئی جانشین بندر ملاکا شدند و بازرگانان مسلمان بسیاری با تغییر دین حاکم آن به اسلام، به آن جذب شدند.[۷][۸]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Cœdès, George (1968). The Indianized states of Southeast Asia. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
  2. (Ahmad Sarji 2011، ص. 119)
  3. (Barnard 2004، ص. 7)
  4. (Andaya و Andaya 1984، ص. 55)
  5. (Mohamed Anwar 2011، صص. 28–30)
  6. (Ahmad Sarji 2011، ص. 109)
  7. P. M. Holt; Ann K. S. Lambton; Bernard Lewis (1977). The Cambridge History of Islam. Cambridge University Press. p. 129. ISBN 978-0-521-29137-8.
  8. Barbara Watson Andaya; Leonard Y. Andaya (19 February 2015). A History of Early Modern Southeast Asia, 1400–1830. Cambridge University Press. p. 159. ISBN 978-0-521-88992-6.