جانماز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش Nazeri (بحث) به آخرین تغییری که Arian انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: واگردانی خنثی‌سازی
به نسخهٔ 22764732 ویرایش Nazeri برگردانده شد. (توینکل)
برچسب‌ها: خنثی‌سازی متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۳: خط ۳:
'''جانماز''' یا '''سجاده''' [[فرش|فرشی]] کوچک است که [[مسلمانان]] بر کف اتاق یا زمین می‌گسترند و روی آن [[نماز (اسلام)|نماز]] می‌گزارند.<ref>فرهنگ معین، سرواژهٔ «جانماز»</ref>
'''جانماز''' یا '''سجاده''' [[فرش|فرشی]] کوچک است که [[مسلمانان]] بر کف اتاق یا زمین می‌گسترند و روی آن [[نماز (اسلام)|نماز]] می‌گزارند.<ref>فرهنگ معین، سرواژهٔ «جانماز»</ref>


== پیدایش ==
سجاده یا جانماز نوعی قالیچه است که مسلمانان بر آن نماز می‌گزارند.
سجاده یا جانماز نوعی قالیچه است که مسلمانان بر آن نماز می‌گزارند.
در صدر اسلام سجاده وجود نداشته و در ابتدای پیدایش آن، به این دلیل که سنت پیامبر نبوده، از سوی بسیاری از مسلمانان با آن مبارزه می‌شده و از جمله در دوران [[بنی امیه]] سجاده‌ها را می‌سوزاندند.
در صدر اسلام سجاده وجود نداشته و در ابتدای پیدایش آن، به این دلیل که سنت پیامبر نبوده، از سوی بسیاری از مسلمانان با آن مبارزه می‌شده و از جمله در دوران [[بنی امیه]] سجاده‌ها را می‌سوزاندند.
خط ۸: خط ۹:
سجاده را معمولاً بعد از نماز جمع (لوله یا تا) می‌کنند. از خرافات گذشتگان این بوده که اگر جانماز جمع نشود شیطان به روی آن خواهد رفت و نماز خواهد گذاشت.
سجاده را معمولاً بعد از نماز جمع (لوله یا تا) می‌کنند. از خرافات گذشتگان این بوده که اگر جانماز جمع نشود شیطان به روی آن خواهد رفت و نماز خواهد گذاشت.


طرح اصلی سجاده فرش معمولاً محراب است. نقش قندیل، ستون و سر ستون هم در سجاده معمول است. [[دوران طلایی]] بافت سجاده اوایل سدهٔ هفدهم م. (یازدهم ه. ق) بوده است.
طرح اصلی سجاده فرش معمولاً محراب است. نقش قندیل، ستون و سر ستون هم در سجاده معمول است. دوران طلایی بافت سجاده اوایل سدهٔ هفدهم م. (یازدهم ه‍. ق) بوده‌است.
شیعیان در بالای محراب، یا در حاشیه سجاده کتیبه‌هایی به نام معصومین - و اشعاری در مدح ایشان- و کلماتی چون «یاهو» یا [[حروف ابجد]] مانند ۱۲۱ (یا علی)، ۱۱ (هو) نقش می‌کرده‌اند. در حالی که سجاده‌های ایرانی با گل و بوته و نقش جانوران زیاد دیده شده، سجاده‌های مناطق دیگر - مانند آسیای صغیر- هرگز با شکل حیوانات دیده نمی‌شود.
شیعیان در بالای محراب، یا در حاشیه سجاده کتیبه‌هایی به نام معصومین - و اشعاری در مدح ایشان- و کلماتی چون «یاهو» یا [[حروف ابجد]] مانند ۱۲۱ (یا علی)، ۱۱ (هو) نقش می‌کرده‌اند. در حالی که سجاده‌های ایرانی با گل و بوته و نقش جانوران زیاد دیده شده، سجاده‌های مناطق دیگر - مانند آسیای صغیر- هرگز با شکل حیوانات دیده نمی‌شود.
سجاده‌های بافت بلوچ، افغان و ترکمن رنگ متن قرمز سیر، ارغوانی تیره یا مشکی دارند.
سجاده‌های بافت بلوچ، افغان و ترکمن رنگ متن قرمز سیر، ارغوانی تیره یا مشکی دارند.


== تولید سجاده فرش ماشینی ==
== نگارخانه ==
تولید سجاده فرش در ایران در ابتدا به صورت دستباف صورت می‌پذیرفت، اما با گسترش و توسعه ماشین آلات قالی بافی و [[فرش ماشینی]]، تولید جانمازی به صورت ماشینی آغاز و در حال حاضر بسیاری از مساجد، نمازخانه‌ها و حسینیه‌ها توسط تولیدات فرش سجاده ای ماشینی مفروش گشته‌است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=فروشگاه فرش ماشینی {{!}} خرید اینترنتی فرش|تاریخ=۱۳۹۷-۰۱-۱۲T14:55:45+04:30|عنوان=فرش سجاده ای مخصوص نمازخانه‌ها و مساجد» ایران کارپت؛ فرش ماشینی ایران|نشانی=https://irancarpet.org/1397/01/12/فرش-سجاده-ای-مخصوص-نمازخانه-ها-مساجد/|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-04-02}}</ref>

== نگارخانه ==
<gallery>
<gallery>
File:Re_entrant_prayer_rug_Anatolia_late_15th_early_16th_century_reverse.jpg|<!--"Re-entrant" or "[[Keyway|keyhole]]" prayer mat, also called a [[Oriental carpets in Renaissance painting#Bellini carpets|Bellini carpet]], [[آناتولی]]، late 15th to early 16th century. The mat symbolically describes the environment of a [[مسجد]]، with the entrance (the "keyhole"), and the [[محراب]] (the forward corner) with its hanging [[mosque lamp]]s.-->
File:Re_entrant_prayer_rug_Anatolia_late_15th_early_16th_century_reverse.jpg|<!--"Re-entrant" or "[[Keyway|keyhole]]" prayer mat, also called a [[Oriental carpets in Renaissance painting#Bellini carpets|Bellini carpet]], [[آناتولی]]، late 15th to early 16th century. The mat symbolically describes the environment of a [[مسجد]]، with the entrance (the "keyhole"), and the [[محراب]] (the forward corner) with its hanging [[mosque lamp]]s.-->
</gallery>
</gallery>

== تولیدکننده سجاده فرش در ایران ==
تولید سجاده فرش در ایران در شهرهای کاشان و اصفهان به صورت سنتی انجام می‌شود و از تولیدکننده های مطرح در این زمینه سجاده فرش محراب نقش است که توانسته با طرح های تشویقی و تعویضی سجاده فرش های قدیمی را از مساجد جمع آوری کند و آن ها را با فرش سجاده ای نو تعویض کند. طرح های گوناگون سنتی برای این سجاده فرش در نظر گرفته شده است.


== پانویس ==
== پانویس ==

نسخهٔ ‏۷ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۵:۵۱

یک جانماز.

جانماز یا سجاده فرشی کوچک است که مسلمانان بر کف اتاق یا زمین می‌گسترند و روی آن نماز می‌گزارند.[۱]

پیدایش

سجاده یا جانماز نوعی قالیچه است که مسلمانان بر آن نماز می‌گزارند. در صدر اسلام سجاده وجود نداشته و در ابتدای پیدایش آن، به این دلیل که سنت پیامبر نبوده، از سوی بسیاری از مسلمانان با آن مبارزه می‌شده و از جمله در دوران بنی امیه سجاده‌ها را می‌سوزاندند.

سجاده را معمولاً بعد از نماز جمع (لوله یا تا) می‌کنند. از خرافات گذشتگان این بوده که اگر جانماز جمع نشود شیطان به روی آن خواهد رفت و نماز خواهد گذاشت.

طرح اصلی سجاده فرش معمولاً محراب است. نقش قندیل، ستون و سر ستون هم در سجاده معمول است. دوران طلایی بافت سجاده اوایل سدهٔ هفدهم م. (یازدهم ه‍. ق) بوده‌است. شیعیان در بالای محراب، یا در حاشیه سجاده کتیبه‌هایی به نام معصومین - و اشعاری در مدح ایشان- و کلماتی چون «یاهو» یا حروف ابجد مانند ۱۲۱ (یا علی)، ۱۱ (هو) نقش می‌کرده‌اند. در حالی که سجاده‌های ایرانی با گل و بوته و نقش جانوران زیاد دیده شده، سجاده‌های مناطق دیگر - مانند آسیای صغیر- هرگز با شکل حیوانات دیده نمی‌شود. سجاده‌های بافت بلوچ، افغان و ترکمن رنگ متن قرمز سیر، ارغوانی تیره یا مشکی دارند.

تولید سجاده فرش ماشینی

تولید سجاده فرش در ایران در ابتدا به صورت دستباف صورت می‌پذیرفت، اما با گسترش و توسعه ماشین آلات قالی بافی و فرش ماشینی، تولید جانمازی به صورت ماشینی آغاز و در حال حاضر بسیاری از مساجد، نمازخانه‌ها و حسینیه‌ها توسط تولیدات فرش سجاده ای ماشینی مفروش گشته‌است.[۲]

نگارخانه

پانویس

  1. فرهنگ معین، سرواژهٔ «جانماز»
  2. «فرش سجاده ای مخصوص نمازخانه‌ها و مساجد» ایران کارپت؛ فرش ماشینی ایران». فروشگاه فرش ماشینی | خرید اینترنتی فرش. ۱۳۹۷-۰۱-۱۲T14:55:45+04:30. دریافت‌شده در 2018-04-02. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)

منابع

  • معین، محمد، لغتنامهٔ معین.