فهرست خوشنویسان ایرانی
ظاهر
(تغییرمسیر از فهرست خوشنویسان ایرانی)
فهرست خوشنویسان ایرانی دربرگیرندهٔ نام خوشنویسانی است که به یک یا چند شیوه مینوشتهاند و در زمانهٔ خود سرآمد بودهاند.
آ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
میرزا رضی آذربایجانی | معتمدالدوله | شکسته و نستعلیق | درگذشت ۱۲۲۳ه.ق | مستوفی کریم خان زند، آغامحمدخان و فتحعلیشاه | [۱]
از نوادگان،میرزا رضی آذربایجانی |
آغامیرزا | نستعلیق | درگذشت ۱۲۷۴ه.ق | خوشنویس هندی شاگرد سیدمحمد امیر رضوی | [۲] | |
علی آقاحسینی | نستعلیق | ۱۳۴۱–۱۲۹۰ ش | شاگرد عماد الکتاب | [۳] | |
مهدی آزاد | آزاد | شکسته نستعلیق | ۱۴۰۱ ه | [۴][۵][۲] |
الف
[ویرایش]نام | نگاره | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|---|
سلطان ابراهیم غزنوی | نسخ | ۴۲۴–۴۹۲ ه.ق | نوه سلطان محمود غزنوی هرساله قرآنی مینوشت و به مکه میفرستاد | [۶] | ||
سلطان ابراهیم میرزا صفوی | ابوالفتح - جاهی | نستعلیق | درگذشت ۹۸۴ه.ق | فرزند بهرام میرزا و نوه شاه اسماعیل | [۷] | |
سلطان ابراهیم میرزا تیموری | ابراهیمسلطان - مغیثالدین | ثلث و محقق | ۷۹۶–۸۳۸ه. ق | شاهزاده تیموری برادر بایسنقر میرزا | [۸] | |
محمد ابریشمی | نستعلیق | درگذشت ۹۵۱ه.ق | شاگرد سلطانعلی مشهدی | [۹] | ||
ابن بواب | خطوط ششگانه | سده چهارم و اوائل پنجم | کاملکننده خطوط ششگانه | [۱۰] | ||
ابن مقله | بیضاوی - وزیر | خطوط ششگانه | اواخر سوم، اوایل چهارم | پدیدآورنده خطوط ششگانه | [۱۱] | |
ابوالبقا موسوی حسینی | رستم الخطاطین | نستعلیق | ۱۰۲۷–۱۱۰۰ه.ق | مدتی در هند بود و به اصفهان بازگشت | [۱۲] | |
محمد احصایی | نقاشیخط، نستعلیق و محقق | معاصر | فروش آثارش در حراج کریستی رکوردشکن بوده | |||
عباس اخوین | نستعلیق | معاصر | رئیس مرکز کتابت و تعلیم ایران | [۱۳] | ||
محمدعلی ارتقائی | ادیب العلما | نستعلیق، نسخ، ثلث، ریحان، کوفی، شکسته | قاجار تا دوره معاصر | شاگرد پدرش میرزا محسن آقا ادیب العلما | ||
محمدرحیم اردبیلی | نستعلیق | زادهٔ ۱۰۷۷ ه.ق | خوشنویس اردبیلی | |||
نظام الدین اردبیلی | نستعلیق و خطوط ششگانه | زادهٔ ۹۲۰ ه.ق | خوشنویس آذربایجانی | |||
سید علیاکبر اردستانی | نسخ | سده سیزدهم | شاگرد زینالعابدین اصفهانی | [۱۴] | ||
علیعسگر ارسنجانی | نسخ | سده سیردهم | شاعر و خوشنویس، پدر محمد شفیع و محمدحسین ارسنجانی | [۱۵] | ||
محمدشفیع ارسنجانی | نسخ | درگذشت ۱۳۳۳ ه. ق | فرزند و شاگرد علیعسگر ارسنجانی | [۱۵][۱۶] | ||
صفیالدین عبدالمومن ارموی | نسخ | ۶۱۳–۶۹۳ ه. ق | موسیقیدان، خوشنویس، ادیب و عروضدان که برخی او را استاد یاقوت مستعصمی میدانند | [۱۷][۱۸] | ||
محمدحسین ارسنجانی | افتخارالکتاب | نسخ | ۱۳۳۰ ه. ق | زادهٔ ارسنجان و فعال در شیراز، فرزند و شاگرد علیعسگر ارسنجانی | [۱۶] | |
معینالدین محمد اسفزاری | زمجی | تعلیق | سده نهم | از تاریخ نگاران، دانشمندان و خوشنویسان عصر تیموری در هرات | [۱۹] | |
محمدسعید اشرف مازندرانی | اشرف | نستعلیق | درگذشت ۱۱۱۶ه.ق | خوشنویس و شاعر دربار اورنگزیب در هند | [۲۰] | |
نصرالله افجهای | نقاشیخط | معاصر | از پیشروان نقاشیخط | [۱۳] | ||
عبدالرحیم افسر اصفهانی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۱۵ه.ق | شاعر و خوشنویس، دوره ناصری | [۲۱] | ||
عبدالجبار اصفهانی | نستعلیق | سده یازدهم | از شاگردان تراز اول میرعماد | [۲۲] | ||
ابوتراب اصفهانی | ترابا-رئیسالخطاطین | نستعلیق | درگذشت ۱۰۷۲ ه.ق | جانشین و از بهترین شاگردان میرعماد | [۲۳] | |
سید محمد اصفهانی | شرفالمعالی - بقا | نسخ | درگذشت پس از ۱۳۴۱ ه.ق | شاگرد زین العابدین اصفهانی | [۱۴][۲۴] | |
محمد حسین اصفهانی | مشکین قلم | نستعلیق و خطوط دیگر | درگذشت ۱۳۳۰ ه. ق | مدتها در عثمانی و مصر بود | [۲۵] | |
محمد حسین اصفهانی | نستعلیق | سده سیزدهم | در اطراف در نقرهٔ تقدیمی امیرنظام گروسی به آستانه رضوی کتیبهای از اشعار سرخوش نوشتهاست | [۲۶] | ||
نورالدین محمد اصفهانی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۹۴ه. ق | فرزند ابوتراباصفهانی (ترابا) برادر محمدصالح | [۲۷] | ||
محمدصالح اصفهانی | ثلثونستعلیق | درگذشت ۱۱۲۶ه.ق | کتیبهنویس مسجدشاه شاگرد میرعماد | [۲۸] | ||
محمدباقر اصفهانی | سِمسوری | نستعلیق | سده سیزدهم | همعصر فتحعلیشاه، محمدشاه و ناصرالدینشاه | [۴][۵] | |
محمدرضا اصفهانی | کر | شکسته | سده دوازدهم | شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی، کاتباسمعیل سلطان خبوشانی | [۲۹] | |
محمدعلی اصفهانی | نسخ | ۱۲۵۵–۱۳۱۳ه.ق | سردودمان خاندان قدسی اصفهان | [۳۰] | ||
محمدعلی اصفهانی | سلطانالکتّاب | نسخ و رقاع | درگذشت پس از ۱۳۲۴ ه.ق | خوشنویس اصفهانی | [۱۶] | |
محمدعلی وفا اصفهانی | وفا | شکسته | سده دوازدهم | آشنا بهطب، سیاق و شعر، همعصر و پیرو شفیعا | [۳۱] | |
محمدهادی اصفهانی | هادی مترجم | نسخ | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | خوشنویس، مؤلف و عالم اواخر دوره صفوی | [۳۲] | |
محمدبن ابوالقاسم اصفهانی | صفایی | نسخ | اواخر دوازدهم اوایل سیزدهم | از خوشنویسان دوره فتحعلیشاه قاجار | [۳۳] | |
آقامحمود اصفهانی | نسخ | دوره قاجار | استاد زینالعابدین و غلامعلی اصفهانی | [۳۴] | ||
زین العابدین اصفهانی | اشرف الکتاب | نسخ | دوره قاجار | از خوشنویسان دربار ناصرالدین شاه قاجار | [۳۵] | |
میرزا غلامرضا اصفهانی | نستعلیق و شکسته | ۱۲۴۶–۱۳۰۴ه.ق | خوشنویس بزرگ دربار ناصرالدین شاه قاجار | [۳۶] | ||
علیرضا اصفهانی | پرتو- آقاجان | نسخ | سده سیزدهم | شاعر و نسخنویس برجسته | [۳۷] | |
غلامعلی اصفهانی | نسخ | درگذشت ۱۲۶۹ه.ق | همدوره با زین العابدین اصفهانی | [۳۸] | ||
میرزا کوچک اصفهانی | شکسته | اواخر دوازدهم اوایل سیزدهم | معروفترین شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی | [۲۹] | ||
ملا هدایتالله اصفهانی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی | [۳۹] | ||
جلالالدین اعتضادی | صدرالکتاب - کتاب الملک | نستعلیق | زاده ۱۲۷۵ ش | شاگرد میرزا غلامرضا اصفهانی | [۴۰] | |
ابوالحسن اعتصامی | نستعلیق | ۱۲۸۲–۱۳۵۷ ش | نقاش، معمار، خطاط، و نویسنده | [۴۱] | ||
الیاس بن قاضی ابوبکر بن نصرالله | بهاری | سده هفتم | اهل بندر لهری در پاکستان، نخستین نمونه خط بهاری به تاریخ ۶۷۶ ه.ق/۱۲۳۳ م و رقم او در موزه افغانستان موجود است | [۴۲] | ||
شیخ محمد امامی | نستعلیق | سده نهم | ||||
محمد رضا امامی | امام خطاطان | نستعلیق، ثلث و نسخ | سده یازدهم | کتیبهنویس بناهای اصفهان در دوره صفوی | [۴۳] | |
محمد محسن امامی | ثلث | سده یازدهم و اوایل دوازدهم | فرزند محمد رضا امامی و پدر علینقی امامی | [۴۴] | ||
علینقی امامی | اصفهانی | نستعلیق، ثلث، نسخ و رقاع | اواخر سده یازدهم و اوایل دوازدهم | کتیبهنویس اغلب بناهای اصفهان در دوره شاه سلطان حسین، فرزند محمد محسن امامی | [۴۴][۴۵] | |
غیبالله امامی | نستعلیق | سده نهم | از شاگردان اظهر تبریزی | [۴۶] | ||
ابوالقاسم مصحح | المصحّح | تعلیق، شکستهٔ نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۱۹ ه.ق | [۱۶] | ||
حاجی امیرمحمد | نستعلیق | درگذشت ۱۰۷۳ه.ق | شاگرد رشیدا که همراه او به کشمیر رفت | [۴۷] | ||
غلامحسین امیرخانی | نستعلیق | زادهٔ ۱۳۱۸ ه. ش | رئیس انجمنخوشنویسان و خانه هنرمندان ایران | |||
اسماعیل امیرخیزی | نستعلیق | ۱۲۵۶–۱۳۴۴ ش | نویسنده و از رجال انقلاب مشروطه ایران از شاگردان میرزا سید حسین خوشنویسباشی | [۴۸] | ||
سیدمحمد امیر رضوی | نستعلیق | درگذشت ۱۲۷۴ه.ق | خوشنویس، نقاش، سنگتراش و کشتیگیر هندی | [۲] | ||
سلطانعلی اوبهی | حافظ - هروی | نستعلیق | سده نهم یا دهم | از دانشوران دستگاه امیر علیشیر نوایی و مؤلف فرهنگ تحفةالاحباب | ||
محیالدین محمد اورنگزیب | اورنگزیب - عالمگیر | نسخ | ۱۰۲۷–۱۱۱۸ ه.ق | ششمین و آخرین امپراتور بزرگ گورکانی هند | [۴۲] | |
ایلچی ابراهیم | ایلچی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی | [۱۰] |
ب
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
بابا شاه اصفهانی | عراقی- حالی- رئیسالرؤسا | نستعلیق | درگذشت ۹۹۶ ه.ق | پس از میرعماد بهترین نستعلیقنویس | [۴۹] |
ظهیرالدین محمد بابُر | بابُر | بابُری | ۸۸۸–۹۳۷ ه.ق | مؤسس سلسله گورکانیان هند، خط بابری را بهنام خود ابداع کرد و نسخهای از قرآن را به این خط نوشت و برای تبرک به مکه فرستاد | [۴۲] |
عبدالخالق باخرزی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
محمدحسین باخرزی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد سلطان محمد خندان و شاهمحمود نیشابوری | [۵۰] | |
باقر بنا | ثلث | اواخردهم اوایل یازدهم | کتبهنویس گمنام مسجد شیخ لطفالله که خط ثلث او با علیرضا عباسی برابری میکند | [۵۱] | |
میر محمد باقر هروی | مولانا | نستعلیق و تعلیق | درگذشت پس از ۹۸۲ ه.ق | فرزند و شاگرد میرعلی هروی، خطاط دربار خانخانان و همایون و اکبر | [۵۱][۵۲][۵۳] |
میر محمد باقر حسینی | نستعلیق | سده یازدهم و اوایل دوازدهم | فرزند میر زین العابدین، خوشنویس دربار اورنگ زیب در هند که او را به معلمی شاهزادگان گمارده بود | [۵۴] | |
باقر تبریزی | نستعلیق و نسخ | سده دهم | از خوشنویسان دوره قاجار در تبریز | [۵۵] | |
بایسنقر میرزا | سلطان بایسنقر بهادرخان | محقق و ثلث | ۸۰۲–۸۳۷ه.ق | شاهزاده تیموری و بزرگترین محققنویس | [۵۶] |
میرعضد بخاری | نستعلیق | سده نهم | از شاگردان عبدالرحیم خوارزمی | [۴۶] | |
میرمحمد معصوم بخاری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
محمد امین بخارائی | حاجی میرک بخاری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲][۵۷] |
سلطانمحمود بخاری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
میرچلمه بخاری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
ابراهیم بخت شکوهی | شکسته، نستعلیق و خطوط ششگانه | ۱۳۲۰–۱۳۸۵ ش | شاگرد حسن هریسی یک دهه رئیس انجمن خوشنویسان تبریز بود | [۵۸][۵۹] | |
آقاسید مرتضی برغانی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۰۸ ش | شاگرد میرزا رضا کلهر، استاد و پدر سیدحسین میرخانی و سیدحسن میرخانی | [۱۶] | |
بدیعالزمان تبریزی | بدیعا - نیک نگار | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس، ادیب و حکیم فرزند علیرضا عباسی | [۶۰] |
میرمصطفی بغدادی | نستعلیق | سده دهم | |||
بمبو بن حسن | ثلث | سده یازدهم | کتیبههایی در شهر تهته پاکستان دارد | [۴۲] | |
علی بنان مدنی سیاوشان | شکستهٔ نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۴۷ ه.ق | [۱۶] | ||
بهادرشاه دوم | ظفر | نستعلیق، طغرا | ۱۱۷۳–۱۲۵۲ه.ق | آخرین پادشاه گورکانی که هند را به انگلستان واگذار کرد | [۶۱] |
بهرام میرزا | ظهیرالدین | نستعلیق | درگذشت ۹۵۶ ه.ق | شاهزاده صفوی فرزند شاه اسماعیل | [۶۱] |
ابراهیم بوذری | نستعلیق | ۱۲۷۵–۱۳۶۵ ش | موسیقیدان ادیب و خوشنویس از شاگردان عمادالکتاب | [۶۲] | |
بهبود میرزا | شاهنشاهی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان محمدحسین تبریزی، مدتی در کتابخانه خانخانان در هند مشغول بود | [۶۳] |
مهدی بیانی | دکتر | شکستهٔ نستعلیق | ۱۲۸۵–۱۳۴۶ ش | شاگرد کاتبالخاقان، بنیانگذار کتابخانه ملی، پژوهشگر و کارشناس نسخههای خطی و مؤلف کتاب «احوال و آثار خوشنویسان» در ۴ جلد | [۱۶] |
پ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
عبدالمجید پروینرقم | پروینرقم - لاهوری | نستعلیق | ۱۹۰۱–۱۹۴۶ م | خوشنویس بزرگ شبه قاره هند، اهل گوجرانواله از توابع پنجاب پاکستان امروزی، شیوهٔ او «نستعلیق لاهوری» یا «نستعلیق پروینی» نام گرفته و دیوان اقبال لاهوری را نوشته | [۶۴][۶۵] |
بایزید پورانی | شیخ | نستعلیق | زاده ۹۰۰ ه.ق | خطاط و شاعر غزلسرای اهل هرات که به هند رفت، از شاگردان اظهر تبریزی | [۴۶] |
شیخ پیر آگره | کلیه خطوط | سده یازدهم | خوشنویس دربار جهانگیر در پیشاور هند | [۶۶] | |
پیرمحمد ثانی | ثلث و نسخ | سده دهم | اکثر کتیبههای شیراز در ۹۲۰ ه.ق را کار او میدانند | [۶۷] | |
پیرمحمد صوفی | سده نهم | اهل بخارا بود و ۴۴ بار قرآن را نوشته | [۶۸] | ||
پیرمحمد هروی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] |
ت
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
تاجالدین زرینرقم | زرینرقم - لاهوری - حاج احمد نور | نستعلیق | ۱۹۰۶–۱۹۵۵ م | شیوهاش در پاکستان به «مجلس خطاطان» شهرت دارد | [۶۹] |
اظهر تبریزی | استاد استادان - ظهیرالدین | نستعلیق و خطوط ششگانه | درگذشت ۸۸۰ ه.ق | شاگرد جعفر تبریزی | [۷۰][۷۱] |
امیر بدرالدین تبریزی | کوفی، نستعلیق و ششگانه | اواخر هشتم، اوایل نهم | همعصر امیر تیمور | [۷۲] | |
سعدالدین تبریزی | سده هشتم | شاگردمحمد بندگیر، استاد شمس صوفی | [۷۳] | ||
علیمحمد تبریزی | نستعلیق | حدود ۱۲۵۲–۱۳۲۲ ه.ق | زاده شهر تبریز شاگرد میرحسین خوشنویس | [۱۶][۷۴] | |
محمد تبریزی | نسخ | درگذشت ۱۱۱۵ه.ق | همزمان با شاه سلطان حسین صفوی | [۷۵] | |
محمد بنددوز تبریزی | بنددوز - بندگیر | خطوط ششگانه | سده هشتم | خواهرزاده عبدالله صیرفی ومعاصر امیر تیمور | [۷۶] |
محمدحسین تبریزی | مهین استاد - محزون | نستعلیق | درگذشت ۹۸۵ ه.ق | کتیبهنویس، شاگرد مالک دیلمی و استاد بزرگانی چون علیرضا عباسی و میرعماد | [۷۷][۷۸] |
محمدرضا تبریزی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد محمدحسین تبریزی | [۷۹] | |
حاج محمد تبریزی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد شاهمحمود نیشابوری | [۸۰] | |
محمدشفیع تبریزی | نسخ | نیمه اول سده سیزدهم | از نسخنویسان تراز اول تبریز | [۸۱] | |
محمد معینالدین تبریزی | خطوط ششگانه | سده نهم | شاگرد شیخ محمد بنددوز تبریزی یا بندگیر | [۷۶] | |
عبدالباقی تبریزی | خطوط ششگانه | درگذشت ۱۰۳۹ ه. ق | شاگرد علیرضا عباسی و علاءالدین تبریزی | [۸۲][۸۳] | |
عبدالله بن میرعلی تبریزی | شیرین قلم | نستعلیق | سده نهم | پسر میرعلی تبریزی و استاد جعفر تبریزی | [۸۴] |
عبدالغفار تبریزی | نستعلیق | سده سیزدهم | [۸۵] | ||
علاءالدین تبریزی | مُلا عُلا بیک | خطوط ششگانه | درگذشت پس از ۱۰۰۱ ه.ق | استاد عبدالباقی تبریزی و علیرضا عباسی | [۳۴][۸۳] |
قاسمآقا تبریزی | خطوط ششگانه | درگذشت ۱۲۹۲ه. ق | از آذربایجان به عثمانی و مصر رفت | [۸۶] | |
میر علی تبریزی | نستعلیق و سایر خطوط | درگذشت ۸۵۰ه.ق | او را واضع خط نستعلیق میدانند | [۷۲] | |
سلطانمحمود تربتی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان شاهمحمود نیشابوری | [۸۰] | |
میر عبدالله ترمذی | وصفی - مشکینقلم | نستعلیق | اواخر دهم و اوایل یازدهم | خوشنویس و شاعر دربار اکبرشاه و جهانگیر درهند | [۸۷] |
میرمحمدصالح ترمذی | کشفی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۶۱ه. ق | شاعر و خطاط دربار شاهجهان فرزندعبدالله ترمذی | [۸۸] |
میرمحمد مؤمن ترمذی | عرشی | نستعلیق | سده یازدهم | از شاعران و خوشنویسان هند فرزند عبدالله ترمذی | [۸۸] |
مقصودعلی ترک | نستعلیق | سده دهم | |||
حسین بن علی تونی | نستعلیق | سده نهم | |||
خصالی هروی تونی | نستعلیق | سده دهم | |||
سلطان حسین تونی | نستعلیق | سده دوازدهم | |||
سید حمید عباس تقوی بخاری | رکن الدین مسعود - حکیم | نستعلیق و خطوط تفننی | دوره صفوی | طبیب مخصوص شاه عباس که بعد بهبلخ و هند رفت | [۸۹][۹۰] |
میرزا محمد علی تنباکو فروش | تنباکو فروش | نسخ | سده سیزدهم | شاگرد زینالعابدین اصفهانی | [۱۴] |
محمد ابراهیم تهرانی | میرزا عمو | نستعلیق | زنده در ۱۳۱۵ ه.ق | کتیبهنویس و شاگرد میرزا غلامرضا اصفهانی | [۱۶][۹۱] |
محمد ابراهیم نواب تهرانی | بدایعنگار | نستعلیق | درگذشت ۱۲۹۹ه. ق | مورخ و خوشنویس دوره محمدشاه و ناصرالدینشاه | [۹۲] |
محمد مهدی تهرانی | ملکالکتاب السلطانی | نستعلیق | دوره قاجار | از خوشنویسان دربار فتحعلیشاه، استادمیرزای کلهر | [۹۳] |
میر سید علی تهرانی | علی حسینی | نستعلیق | سده سیزدهم | پدر میرحسین خوشنویس و استاد میرزاغلامرضا اصفهانی | [۹۴] |
ث
[ویرایش]ج
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
مولانا پیرعلی جامی | نستعلیق | سده دهم | |||
اسماعیل جلایر | نقاشیخط | اواخر سیزده اوایل چهارده | نقاش چیرهدست دوره قاجار که گاهی آن را به خط آمیخته | [۹۵] | |
فتحاللهخان جلالی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۳۶ ه. ق | شاعر و خوشنویس، فرزند و شاگردعبدالرحیم افسر | [۹۶] | |
جعفر تبریزی بایسنقری | قبلةالکتّاب - کمالالدین | نستعلیق | درگذشت پس از:۸۵۶ ه.ق | خطاط شاهنامه بایسنقری | [۹۷][۹۸] |
مولانا جعفر خلیفه | نستعلیق | فرزند و شاگرد جعفر تبریزی بایسنقری | [۹۹] | ||
عبدالرحیم جزایری | ثلث | سده دوازدهم | کتیبهنویس مدرسه سلطانی اصفهان | [۱۰۰] | |
جمال بن ملکمحمد شیرازی | جمالا | نستعلیق | سده یازدهم | از شاگردان میرعماد که به هند مهاجرت کرد | [۱۰۱] |
جمال مشهدی | نستعلیق | سده دهم | مجموعه اشعار سلطان ابراهیم میرزا صفوی را کتابت کرد | [۱۰۲] | |
جمالالدین لاهوری | سیدالکتاب | نسخ | سده پنجم | خوشنویس دوره غزنویان برخی مهارت او را همسنگ ابن مقله میدانند | [۶] |
جهانشاه میرزا | نستعلیق | زاده ۱۲۲۴ ه. ق | فرزند فتحعلی شاه نزد برادرش محمود میرزا، مؤلف «گلشن محمود»، و دیگر هنرمندان شاگردی کرد و شعر نیز میسرود. | [۱۰۳] | |
جهانگیر میرزا | نستعلیق | ۱۲۲۵–۱۲۶۹ ه. ق | احتمالاً پسر عباس میرزا و نوه فتحعلی شاه است مرقعی به خط وی در کتابخانه سلطنتی به رقم «... سنه ۱۲۴۲ در دارالسلطنه تبریز شرف اتمام یافت» موجود است | [۱۰۳] | |
جی سنگه | نستعلیق | سده دوازدهم | قطعهای از او در کتابخانه ملی به رقم «کتبه العبد جی سنگه سنه ۱۱۴۷» موجود است | [۱۰۴] |
چ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
اسکندر چَلَمه بخاری | میرچَلَمه | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرعلی هروی که گفته میشود خطش ترقی کرد و میرعلی به وی اجازه داد «کتبه میرعلی» رقم کند، اما او به استاد پرخاش کرد و میرعلی آزرده و وی را نفرین کرد و چلمه پس از اندک زمانی نابینا شد. | [۱۰۵] |
چَنُدربهان منشی | برهمن | نستعلیق و شکسته | درگذشت ۱۰۶۸ یا ۱۰۷۳ | خوشنویس هندی، منشی دربار شاهجهان و دارا شکوه شاگرد عبدالرشید دیلمی | [۱۰۵][۱۰۶] |
ح
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
میرزا محسن حالی اردبیلی | عماد الفقرا | نستعلیق | ۱۲۴۷–۱۳۳۳ ش | شاعر، خطاط و صوفی اهل اردبیل | [۱۰۷] |
کمالالدین حسین حافظ هروی | نستعلیق، ثلث و نسخ | درگذشت ۹۷۴ه.ق | همعصر شاه طهماسب صفوی | [۱۰۸] | |
عبادالله حافظ | اعجاز رقم - زمرد رقم | نستعلیق | سده سیزدهم | خوشنویس هندی همعصر بهادرشاه دومگورکانی | [۱۰۹] |
مولانا محمد حسام | شمس بایسنقری | نستعلیقوخطوط ششگانه | سده نهم | شاگرد مولانا معروف، استاد بایسنقر میرزا | [۱۱۰] |
میر محمد حسنی | نستعلیق | سده نهم | |||
ملا حسن حزین | حسن آقا رضا-حزین - فلک زده | نستعلیق، ثلث و طغرا | درگذشت ۱۳۸۵ ه.ق | خوشنویس اهل سنندج | |
عبدالباقی حداد | نسخ | سده یازدهم | به دربار شاه جهان پیوست و در دوره اورنگزیب تغییراتی در نسخ پدیدآورد و به نگارش قرآنهای ششضلعی عمومیت داد | [۴۲] | |
میرزا حسن خان | نستعلیقنویس | سده چهاردهم | خطاط کرمانشاهی که مرثیههای متعددی از محتشم کاشانی با خط او در تکیه معاون الملک وجود دارد | ||
ابوالمعالی حسینی | نستعلیق و شکسته | نیمه اول سده دوازدهم | خفی، جلی و کتیبه را خوش مینوشته | [۱۱۱] | |
محمد باقر حسینی | شیرازی | نستعلیق و ثلث | سده سیزدهم و چهاردهم | در مسجد رحیم خان اصفهان کتیبه ثلث دارد به تاریخ ۱۳۰۴ و بر سنگاب نفیس و یکپارچه این مسجد با خط نستعلیق برجسته اشعاری با تاریخ ۱۲۹۹ هجری قمری نوشته | [۱۱۲][۱۱۳] |
میرحیدر حسینی تبریزی | بخارایی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲][۱۱۴] |
سید حیدر | گُندهنویس | اواخر هفتم و اوایل هشتم | از شاگردان یاقوت مستعصمی | [۱۱۵] |
خ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
میر محمدحسین خاتونآبادی اصفهانی | شیخالاسلام | نستعلیق | سده دوازدهم | فرزند و شاگرد محمدصالح خاتونآبادی | [۱۱۶] |
محمدصالح خاتونآبادی | نستعلیق | سده یازدهم | فرزند عبدالواسع و پدر میر محمدحسین از شاگردان میرعماد | [۱۱۷] | |
اعتمادخان | نستعلیق، نسخ و تعلیق | سده یازدهم | خوشنویس هندی در دربار اورنگزیب عالمگیر | [۱۱۸] | |
سید علی خان | جواهر رقم - خان - هزاری | نستعلیق | درگذشت ۱۰۹۴ه.ق | همراه پدرش میرمحمد مقیم تبریزی به هند رفت، از معاصرین و مصاحبین رشیدا | [۱۱۹] |
احمدیار خان | کلیه خطوط | درگذشت ۱۱۴۷ه.ق | فرزند اللهیار خان حاکملاهور، تته و مولتان در هند | [۱۲۰] | |
محمدحفیظ خان | عزت | کلیه خطوط | سده دوازدهم | فرزند اللهیار خان حاکم لاهور، تته و مولتان در هند | [۱۲۰] |
عبدالرحیم خانخانان | رحیم - رحیمی | نستعلیق | ۹۶۴–۱۰۳۶ ه.ق | پسربیرامخان خانخانان شاعر و وزیر صاحب قدرت و هنرپرور اکبر و جهانگیر بود. | [۱۲۱] |
میرمرتضی خان | الهام | کلیه خطوط | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | خوشنویس هندی در دربار عالمگیر و بهادرشاه | [۱۱۸] |
عبدالعلی خراسانی | کوکب | نسخ | درگذشت۱۲۳۸ ه.ق | همعصر فتحعلیشاه قاجار | [۱۲۲] |
کیخسرو خروش | نستعلیق | معاصر | [۱۳] | ||
عبدالجواد خطیب | خطیب | نستعلیق | ۱۲۸۰–۱۳۵۰ ه.ق | خوشنویس و شاعر، شاگرد عبدالرحیم افسر | [۱۲۳] |
خلیل جامی | نستعلیق | سده دهم | فرزند درویش محمد مشهدی | [۱۲۴] | |
خلیل تبریزی | نستعلیق | سده دهم | [۱۲۴] | ||
میرخلیلالله شاه | پادشاه قلم - قلندر | نستعلیق | درگذشت ۱۰۳۵ ه. ق | خوشنویس دربار ابراهیم عادلشاه امیردکن | [۱۲۵] |
خلیلالله هفت قلمی | نستعلیق | سده دوازدهم | از خوشنویسان هند ساکن لاهور | [۱۲۴] | |
میرخلیل باخرزی | نستعلیق | سده دوازدهم | در کتاب مرآة العالم از او نقل شده | [۱۲۶] | |
حمدالله خلخالی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
سلطانمحمد خندان | خندان | نستعلیق | درگذشت پس از ۹۵۷ ه. ق | از شاگردان تراز اول سلطانعلی مشهدی | [۱۲۷][۱۲۸] |
عبدالرحیم خلوتی | مشرقی | ثلث | اواخر نهم اوایل دهم | خطاط و صوفی، فرزندشمسالدین قطابی | [۱۲۷] |
عبدالحی خلوتی | ثلث | اواخر نهم اوایل دهم | فرزند و شاگرد شمسالدین قطابی | [۱۲۷] | |
میرزا جبار خمسهای | مشکینقلم - آقا | نستعلیق | درگذشت ۱۳۱۱ ش | فرزند ابوطالب، اهل زنجان، شاگرد ملاآقا، کتیبهنویس حرم علی بن موسیالرضا و معصومه | [۱۶][۱۲۹] |
عبدالرحمن خوارزمی | نستعلیق | درگذشت پس از ۸۸۶ ه.ق | دارای شیوهای خاص که به نستعلیق غربی معروف است. فرزند عبدالکریم خوارزمی، همعصر اظهر تبریزی و سلطانعلی مشهدی | [۴۶][۱۳۰] | |
عبدالرحیم خوارزمی | انیسی | نستعلیق | درگذشت پس از ۸۹۷ ه.ق | فرزند عبدالکریم خوارزمی، شاگرد اظهر تبریزی، استاد اسدالله کرمانی | [۱۳۱][۱۳۲] |
عبدالکریم خوارزمی | پادشاه - یعقوبی | نستعلیق و سایر خطوط | سده نهم | فرزند عبدالرحمن خوارزمی و برادر عبدالرحیم انیسی از خوشنویسان دربار سلطان یعقوب آق قوینلو | [۴۶][۱۳۳] |
سلطانعلی خوارزمی | نستعلیق | سده دهم | [۴۶] | ||
میرزا محمد خوانساری | نستعلیق | دوره قاجار | |||
میرزا محمدحسین خوشنویسان | خوشنویسباشی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۲۸ ش | اهل زنجان، فرزند و شاگرد میرزا آقا خمسهای و میرزا غلامرضا اصفهانی، کتیبههایی در حرم معصومه نوشته | [۱۶][۱۳۴] |
میرحسین خوشنویس | خوشنویسباشی - آقا سید حسین ترک | نستعلیق | درگذشت ۱۳۰۳ ه.ق | با سمت معلمی مظفرالدین شاه از تهران بهتبریز رفت | [۱۳۵] |
د
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
داراشکوه | قادری | نستعلیق | درگذشت۱۰۶۹ه.ق | شاهزاده گورکانیهند، پسرکوچک شاهجهان | [۱۳۶] |
علی اکبر دبیرخاقان | دبیرخاقان | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۱۶ ه.ق | [۱۶] | |
محمدجفر دلودوز | شکسته | سده دوازدهم | شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی | [۱۳۷] | |
عبدالرشید دیلمی | رشیدا - عبدالرشید - آقای اول - آقا | نستعلیق | درگذشت ۱۰۸۱ ه.ق | خواهرزاده و شاگرد میرعماد، بزرگترین خوشنویسی که به هند رفت | [۶][۱۳۸] |
حاج دینمخمد لاهوری | کاتب کن فیکون | نستعلیق و نسخ | ۱۹۷۱–۱۸۸۱ م | ااز خوشنویسان لاهور و از نزدیکان اقبال لاهوری | [۱۳۹] |
عبدالله دیوانه | شیخ - دیوانه | سده دهم | هم عصر با معینالدین محمد اسفزاری |
ذ
[ویرایش]ر
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
میرحسین رالنکی | سده دهم | خوشنویس دربار اکبر شاه (شاید همان میرحسین کلنگی بخاری باشد) | [۵۲] | ||
منشی رام چندر | جواهر رقم | تعلیق و نستعلیق | ۱۱۵۰–۱۲۰۵ ه.ق | خوشنویس و کاتب هندی اهل جیپور که بیشتر در شهر رادانگر در بنگال غربی هند کار میکرد | [۶۶][۱۴۰][۱۴۱] |
علی راهجیری | نستعلیق | معاصر | مؤلف کتاب تذکره خوشنویسان معاصر و تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ایران و … | [۱۳] | |
رستم علی خراسانی | مولانا | نستعلیق | درگذشت ۹۷۰ ه.ق | درابتدا برای بهرام میرزا و سپس برای سلطان ابراهیم میرزا صفوی کار میکرد | [۱۴۲][۱۴۳] |
رستم علی شاهی | شاهی | نستعلیق | احتمالاً سده نهم | احتمال دارد همان رستمعلی خراسانی باشد و شاید هم دوره سلطانعلی قاینی و عبدالرحیم و عبدالکریم خوارزمی باشد. | [۱۴۲][۱۴۳] |
جلیل رسولی | نقاشیخط و نستعلیق | زادهٔ ۱۳۲۶ ش | از نامآوران نقاشیخط | [۱۳] | |
کمالالدین محمود رفیقی | نستعلیق | سده نهم | شاعر و خوشنویس در هرات پدر مجنون چپنویس | [۱۲][۱۴۴] | |
عیسی رنگکار | نستعلیق | سده دهم | گفته میشود استاد اولیه میرعماد در قزوین بوده | [۱۴۵] | |
شاهمحمود رهی نیشابوری | نستعلیق | سده دهم | شاگرد سلطانعلی مشهدی و عبدی نیشابوری (با شاه محمود نیشابوری اشتباه نشود) | [۱۴۶] |
ز
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
ملا زاهد | نستعلیق | احتمالاً سده دهم | کتیبههای مقبره نظامالدین اولیاء در دهلی را نوشته | [۱۴۷] | |
حسن زرین خط | نستعلیق | ۱۲۷۳–۱۳۵۷ ه. ش | از شاگردان میرزا طاهر و عمادالکتاب خوشنویس اوراقِ بهادار بانکها و کتابهای بسیار | [۱۶][۶۲] | |
حسن زرین قلم | زرینقلم | کلیهٔ خطوط، نقاشیخط | دوره قاجار | خوشنویس، نقاش، شاعر و طغرانویس | [۱۴۶] |
احمد زنجانی معصومی | کلیه خطوط | ۱۲۸۷–۱۳۶۱ ش | کتیبهنویس، نسخنویس و نستعلیقنویس | [۱۴۸] | |
محمدولی زنجانی | کیمیاقلم | شکستهٔ نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۲۳ ش | [۱۶] | |
زینالدین محمد | زین المحمد بن محمود | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان بیواسطه سلطانعلی مشهدی و استاد میرعلی هروی | [۱۴۹] |
زین العابدین | نستعلیق، طغرا | درگذشت ۱۲۲۸ ه. ق | ملازم حضور اکبرشاه دوم شاگرد عزالدین در هند | [۶۶] | |
زینالعابدین بن محمدرحیم | نشأة | شکسته | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | همعصر شفیعا که در اصفهان میزیسته | [۱۵۰] |
زینالعابدین خویی | کوفی | درگذشت پس از ۱۳۲۲ ه.ق | فرزند فتحعلی و «احیاء الخط» از او باقی ماندهاست | [۱۶] | |
زینالعابدین صفوی | فخرالاشراف | کوفی و نسخ | درگذشت پس از ۱۳۲۳ ه.ق | آثار چاپ سنگی از او باقی ماندهاست | [۱۶] |
زینالعابدین محلاتی | آقا | نسخ و رقاع | درگذشت پس از ۱۳۲۷ ه.ق | فعال در محلات و تهران، فرزند محمد علی و شاگرد زینالعابدین اصفهانی | [۱۴][۱۶][۱۵۱] |
زینبنساء بیگم | مخفی | نستعلیق، نسخ و شکسته | ۱۰۴۸–۱۱۱۲ ه. ق | شاهزاده هندی دختر اورنگزیب، شاعر، صوفی و خطاط | [۶۶] |
ژ
[ویرایش]س
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
سام میرزا | نستعلیق | سده دهم | فرزند شاه اسماعیل صفوی | [۵۱] | |
فضلالله ساوجی | نستعلیق | درگذشت ۱۲۷۵ ه.ق | معلم علیخان ظلالسلطان فرزند فتحعلیشاه | [۱۵۲] | |
ابوالفضل مجدالدین محمد ساوجی | نستعلیق، شکسته، شکستهتعلیق | ۱۲۴۸–۱۳۱۲ه.ق | خوشنویس و دانشمند، ازمولفین دانشوران ناصری | [۱۵۳] | |
میر ساوجی | نستعلیق | سده یازدهم | از شاگردان میرعماد | [۱۰۱][۱۵۴] | |
منشی سیج بهان | نستعلیقو شکسته | درگذشت حدود ۱۰۷۰ ه. ق | خوشنویس هندی، شاگرد رشیدا و کفایتخان | [۶۶][۱۵۵][۱۵۶] | |
سلطانعلی سبز مشهدی | نستعلیق | سده نهم | بهترین شاگرد بیواسطه سلطانعلی مشهدی | [۱۵۷] | |
علاءالدین سبزواری | نستعلیق | سده یازدهم | شاگرد میرعماد | [۱۵۸] | |
محمد سبزواری | نستعلیق | اواخر دهم و اوایل یازدهم | نقاش، صورتساز و خوشنویس | [۱۵۹] | |
محمد سلحشور | نستعلیق | زادهٔ ۱۳۱۱ ش | [۱۳] | ||
خواجه تاجالدین سلمانی | تعلیق | سده نهم | واضع خط شکسته تعلیق | [۱۶۰] | |
میرمحمد سمرقندی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
عبدالرحیم جعفری سمیرم سفلی (دهاقانی) | کتیبهنویسی و نستعلیق | درگذشت ۱۳۰۵ه.ق | شاگرد محمدباقر سمسوری و علیاکبر محلاتی | [۱۶۱] | |
احمد سهروردی | شیخزاده | خطوط ششگانه | ۶۵۴–۷۴۱ ه. ق | از شاگردان یاقوت مستعصمی | [۱۶۲] |
میر سیدعلی | نیاز | شکسته | ۱۱۹۷–۱۲۶۳ه.ق | از شیراز ۲ سال به هند رفت، شاگرد ابوالحسن فسایی | [۱۶۳] |
میرمحمدامین سیفی | نستعلیق | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | نوه میرعماد | [۱۶۴] | |
ابراهیم سیلکوتی | نسخ | سده یازدهم | نسخنویس برجسته دوران شاهجهان در هند | [۴۲] | |
میرزا علیخان سینکی | امینالدوله | شکسته | ۱۲۵۹–۱۳۲۲ ه.ق | فرزند محمدخان، وزیر مظفرالدینشاه، مبدع شیوه خاص در شکسته نستعلیق | [۱۶][۱۶۵] |
مبارک شاه سیوفی | ثلث و نسخ | سده هشتم | از شاگردان یاقوت مستعصمی، اهل دمشق، هم عصر خواجه مبارکشاه | [۱۶۶] |
ساسان مهیمی از استان کرمان
ش
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
محمدقاسم شادیشاه | نستعلیق | سده نهم و اوایل دهم | از شاگردان سلطان محمد خندان | [۱۲۷] | |
احمد شاملو مشهدی | نسخ و کلیهٔ خطوط | سده سیزدهم | معلم خط محمدعلیمیرزا فرزند فتحعلیشاه | [۱۶۷] | |
حسن خان شاملو | نستعلیق | درگذشت ۱۰۵۲ ه.ق | امیرالامرا و بیگلر بیک خراسان و حاکم هرات | [۱۶۸] | |
مرتضیقلیخان شاملو | شکسته | درگذشت ۱۱۰۰ ه.ق | حاکم هرات فرزند حسن شاملو، برخی او را مبدع خط شکسته میدانند | [۱۶۹] | |
شاه بیگم | ضیاءالسلطنه | نسخ، نستعلیق، شکسته و رقاع | سده سیزدهم | دختر فتحعلیشاه قاجار خواهر محمد میرزا مؤلف تذکره نقل مجلس که به خواهش او آن را نوشت | [۱۷۰][۱۷۱] |
شاهجهان | صاحبقرانثانی | نستعلیق | ۱۰۰۰–۱۰۷۶ ه. ق | پادشاه گورکانی هند، سازنده تاجمحل | [۱۳۶][۱۷۲] |
شاه شجاع | نستعلیق | ۱۰۲۵–۱۰۷۰ ه. ق | شاهزاده گورکانیهند، دومین فرزند شاهجهان دو قطعه از او در موزه باستانشناسی هند موجود است | [۱۳۶][۱۷۳] | |
شاه علیاکبر | انور | نستعلیق، شکسته نستعلیق و نسخ | درگذشت ۱۱۵۷ ه. ق | فرزند حیدرخان رفیق عمدة الملک امیرخان عالمگیرشاهی مدتی با پدرش در کابل بود به به پتنه رفت و داماد آقاحسین شد | [۱۷۴] |
شاه قاسم تبریزی | نستعلیق | درگذشت ۹۴۸ یا ۹۰۹ ه. ق | سلطان سلیم پس از جنگ چالدران او را به استانبول فرستاد | [۱۷۵] | |
شاه قاسم کاتب | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۰۲۸ ه. ق | از معاصران میرعماد که بیشتر در هرات میزیسته ابتدا در کتابخانه سلطانعلی چگنی و بعد در کتابخانه حسنخان شاملو کار میکرد | [۱۷۶] | |
مهدی شریف | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۲۰ ه. ق | کتیبهنویس | [۱۶] | |
معینالدینمحمد شریفیتبریزی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
جواد شریفی | نستعلیق | معاصر | از شاگردان با واسطه محمد رضا کلهر | [۳] | |
زینالعابدین شریفی قزوینی | صدرالکتّاب - ملک الخطاطین | نستعلیق | اواخرسیزدهم و اوایلچهاردهم | از شاگردان محمد رضا کلهر و عمادالکتاب و پدر جواد شریفی | [۳][۱۷۷] |
محمد شریف | نستعلیق | سده دهم | از بزرگزادگان اعراب نمیری در نستعلیق از شاگردان محمدحسین تبریزی، حکاکی و سپاهیگری میکرد | [۶۳][۱۷۸] | |
محمد شریف | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس گمنام که در هند میزیسته | [۱۷۹] | |
محمدحسین شریف | تعلیق و شکستهٔ نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۱۴ ه.ق | خوشنویس چاپ سنگی فرزند محمد بن حسین هندی | [۱۶] | |
میرمحمد شریف | کاتبالسلطانی | نستعلیق | سده یازدهم | ازخوشنویسانهند خواهرزاده عبدالله ترمذی | [۸۸] |
محمدسلیمان شکوه | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس و شاهزاده هندی فرزند داراشکوه | [۱۱۸] | |
شمسالدین اعجاز رقم لکهنوی | اعجاز رقم | نستعلیق | سده سیزدهم | از خوشنویسان لکنو معاصر با حافظ نورالله و از مشاهیر «شیوه لکهنویی» در نستعلیق | [۱۸۰] |
محمود اسحاق شهابی سیاوشانی | نستعلیق | سده دهم | مهاجر به بخارا و بلخ شاگرد میرعلی هروی | [۱۲] | |
زینب شهده | شهده دختر ابری | خطوط ششگانه | سده پنجم | محدث و کاتب، شاگرد محمد بن عبدالملک | [۱۸۱] |
میرزا حسن شیبانی | کاشانی | خطوط مختلف، تحریری | ۱۲۸۰–۱۳۵۰ | اهل کاشان و از خطاطان گمنام عصر ناصرالدینشاه | [۱۸۲] |
شیخالاسلامخان | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس زبردست اما گمنام | [۱۸۳] | |
شیخ محمد | مجدالکتاب | نستعلیق | ۱۲۲۵ه.ق -۱۲۹۷ ش | فرزند زین العابدین، شاگرد میرزا غلام رضا اصفهانی، کتیبهنویس در قزوین و رشت | [۱۶] |
ابوالمعالی میرعلی شیرازی | شمس الادبا | نستعلیق و شکسته | سده سیزدهم | خواهرزاده و شاگرد وصال شیرازی دوران ناصری | [۱۸۴] |
احمد شیرازی | وقار | نسخ | ۱۲۳۲–۱۲۸۹ه.ق | بزرگترین فرزند وصال شیرازی | [۱۸۵] |
اسدالله شیرازی | کاتب السلطان | نستعلیق | سده سیزدهم | خوشنویس دوران فتحعلیشاه، محمدشاه و ناصرالدینشاهقاجار | [۱۸۶] |
اسماعیل شیرازی | توحید | نسخ | ۱۲۳۹–۱۲۸۶ ه.ق | فرزند وصال شیرازی | [۱۸۷] |
سلطانعلی شیرازی | نستعلیق | سده نهم | |||
شکرالله شیرازی | افضل خان | سده یازدهم | برادر بزرگتر امانت خان شیرازی | [۱۸۸] | |
لطفعلی شیرازی | صدرالافاضل | نستعلیق، شکسته تعلیق، کوفی و سایر خطوط | ۱۲۶۸–۱۳۵۰ ه. ق | فرزند محمد کاظم و استاد فرزندانش مجدالدین نصیری و آذربد | [۱۶][۱۸۹] |
عبدالحق شیرازی | امانت خان شیرازی طغرانویس | ثلث و طغرا | سده یازدهم | خطاط کتیبههای در و دیوارهای تاج محل | [۱۸۸] |
عبدالوهاب شیرازی | یزدانی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۲۸ ه.ق | کوچکترین فرزند وصال شیرازی | [۱۹۰] |
علیقلی شیرازی | ثلث و نسخ | سده دهم | [۱۹۱] | ||
علینقی شیرازی | نستعلیق | در گذشت پس از ۱۳۳۵ ه. ق | فرزند میرزا یوسف، کتیبههایی در شیراز نوشته | [۱۶][۱۹۲] | |
عنایتالله شیرازی | فرسی | کلیه خطوط | سده یازدهم | خوشنویس دربار اکبرشاه، جهانگیر، شاهجهان درهند | [۶۶] |
فتحعلی شیرازی | حجاب | نستعلیق | درگذشت ۱۲۶۹ه.ق | شاگرد وصال شیرازی | [۱۹۰] |
ابوالقاسم شیرازی | فرهنگ | ثلث و تعلیق | ۱۲۴۲–۱۳۰۹ه.ق | شاعر و خوشنویس فرزند وصال شیرازی | [۱۸۷] |
قاسم شیرازی | خوشنویس | سده دهم و یازدهم | پدر و استاد امانت خان شیرازی | [۱۸۸] | |
داوری شیرازی | داوری | نستعلیقو شکسته | ۱۲۳۸–۱۲۸۳ه.ق | فرزند وصال شیرازی | [۱۹۳] |
محمد حسین شیرازی | کاتب السلطان | نستعلیق و سایر خطوط | درگذشت پس از ۱۳۱۶ ه.ق | خوشنویس دربار ناصرالدینشاه و مظفرالدینشاهقاجار | [۱۹۴] |
محمد حسین شیرازی | نسخ | اواخر سده دهم و اوایل یازدهم | خوشنویس دوره اکبر شاه، دو قرآن به قطع حمایل در ۱۰۱۰ ه.ق/۱۶۰۱ م نوشه که در موزه لاهور و موزه ملی پاکستان در کراچی نگهداری میشود | [۴۲] | |
محمد حسین ناصر شیرازی | نستعلیق | دوره قاجار | خوشنویس دربار ناصرالدینشاهقاجار | [۸۱] | |
محمدرضا شیرازی | سلطان الکتاب | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۲۱ ه. ق | فرزند حبیباللهزاده محلات کاتب چاپ سنگی | [۱۶] |
محمود شیرازی | حکیم | نستعلیق | ۱۲۳۴–۱۲۷۴ ه.ق | شاعر و خوشنویس فرزند وصال شیرازی | [۱۸۵] |
میرعبدالقادر حسینی شیرازی | نستعلیق و سایر خطوط | اواخردهم اوایل یازدهم | به گلکنده دکن مهاجرت کرد | [۱۰] |
ط
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
طالب آملی | طالب - طالبا - ملک الشعرا | نستعلیق | ۹۹۴–۱۰۳۶ ه.ق | ملک الشعرای دربار جهانگیر شاه در لاهور | [۱۹۵] |
خلیل طالقانی | نستعلیق | سده دوازدهم | عارف و شاعر و خطاط عصر صفوی که مدتی در اصفهان میزیست | [۱۹۶] | |
میرزا طاهر تبریزی | خوشنویس | نسخ | ۱۲۶۷–۱۳۵۵ ش | اهل تبریز، کاتب بسیاری از کتابهای مذهبی و قرآنهای چاپی امروزی | [۱۹۷] |
محمد عماد طاهری | عمادالشریعه | نستعلیق | ۱۲۶۴–۱۳۵۰ ش | فرزند احمد، شاگرد محمدحسین خوشنویسباشی و استاد ابراهیم بوذری | [۱۶] |
عبدالله طباخ هروی | طباخ -آشپز | نستعلیق و خطوط ششگانه | درگذشت ۸۹۷ یا ۸۸۰ ه. ق | شاگرد و داماد جعفر بایسنقری، استاد شهابالدین عبدالله مروارید، شیوه یاقوت را به شبه قاره برد | [۶][۱۹۸][۱۹۹] |
نصرالله طبیب | صدر عراقی | خطوط ششگانه | درگذشت حدود ۷۴۰ ه.ق | شاگرد یاقوت مستعصمی | [۱۰] |
طیبی شافعی | خطوط ششگانه | اواخر نهم و اوایل دهم | خوشنویس و مؤلف دربار ممالیک مصر | [۲۰۰] | |
محمد طاهری طالقانی | خطوط نستعلیق | اواخر دوره قاجاریه | خوشنویس و عارف |
ظ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
ملا ظفرعلی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی | [۲۰۱] | |
ظهوری | نستعلیق | نیمه دوم سده نهم اوایل سده دهم | غیر از شاعر نامی نورالدین محمد ظهوری ترشیزی است | [۲۰۱] |
ص
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
صالح بن علی رازی | نستعلیق | اواخر سده هشتم اوایل سده نهم | از قدیمیترین نستعلیقنویسان گمنام نسخهای از دیوان سلطان احمد به خط او در کتابخانه ایاصوفیه استانبول با رقم ۸۰۰ ه.ق در بغداد هست | [۲۰۲] | |
احمدمیرک صالحی خراسانی | هروی - مشهدی | نستعلیق، تعلیق و سایر خطوط | سده دهم | از نوادگان عبدالله مروارید و برادر محمدمیرک صالحی منشی شاه تهماسب مدتی منصب وزارت مشهد را داشت | [۲۰۳] |
محمدمیرک صالحی خراسانی | هروی - مشهدی | نستعلیق، تعلیق و سایر خطوط | سده دهم | از نوادگان عبدالله مروارید و برادر احمدمیرک صالحی، شاعر و منشی شاه تهماسب و اکبرشاه گورکانی در هند | [۲۰۴][۲۰۵] |
صحیفی جوهری شیرازی | جوهری - ذوالقدر | ثلث و نستعلیق | درگذشت ۱۰۲۲ ه.ق | شاعر، کتابدار و کتیبهنویس دوره صفوی در اصفهان | [۲۰۶][۲۰۷][۲۰۸] |
محمدباقر صفیاری | فخرالکتاب | شکسته | ۱۲۴۰–۱۳۱۰ ه.ش | ادیب و منشی امامقلی میرزا والی آذربایجان | [۲۰۹] |
عبدالله صیرفی | خطوط ششگانه | درگذشت ۷۴۲ یا ۷۴۷ ه.ق | از شاگردان یاقوت مستعصمی | [۲۱۰] | |
پیریحیی جمالی صوفی | خطوط ششگانه | سده هشتم | شاگرد احمد رومی و خواجه مبارکشاه | [۲۱۱] |
ض
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
ضیاءالدین محمد اکرامی قزوینی | نسخ | سده دهم | نسخهای از نفحات الانس در کتابخانه سلطنتی بودهاست | [۱۷۰] |
ع
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
میرزا حسنخان عاصمی | نستعلیق | سده چهاردهم | از اساتید اولیه علی آقاحسینی | ||
عباسقلی میرزا | ذبیحالسلطنه - باتمانقلیچ | نستعلیق | درگذشت ۱۳۰۸ ش | شاهزاده قاجار در تبریز، شاعر، خوشنویس و افسر پیادهنظام، شاگرد میرزا سید حسین خوشنویسباشی و میرزا غلامرضا اصفهانی | [۱۶][۲۱۲][۲۱۳][۲۱۴] |
عبدالحمید ملکالکلامی | امیرالکتاب | نستعلیق و نسخ | ۱۲۶۲-۱۳۲۸ ه ش | کتیبه ثلث سردر موزه ایران باستان و کتیبه سردر کتابخانه ملی و دارلفنون]] | [۱۴] |
عبدالله عاشور | نسخ | اواخردوازدهاوایلسیزده | همعصر فتحعلیشاه قاجار | [۱۲۲] | |
محمد عاقل | روشن قلم | نستعلیق | سده یازدهم | از خوشنویسان هندی در دربار اورنگزیب | [۱۲۵] |
علیرضا عباسی | شاهنواز - شیخ الخطاطین | نستعلیق و خطوط ششگانه | سده یازدهم | کتیبهنویس بزرگ و همنشین شاه عباس | [۲۱۵] |
عبدالحسین | نسخ | درگذشت پس از ۱۳۲۱ ه. ق | قرآنی به خط او در آستان قدس رضوی موجود است | [۱۶] | |
مرتضی عبدالرسولی | ثلث و سایر خطوط | ۱۲۸۴–۱۳۷۳ ش | خوشنویس و موسیقیدان (در موسیقی شاگرد حبیب سماعی)، افزون بر کتابت دیوان شعرا، کتیبههای آرامگاه حافظ به ثلث و آرامگاه خیام را به شکسته تعلیق نگاشته | [۲۱۶] | |
محمد بن عبدالملک | خطوط ششگانه | سده پنجم | شاگرد ابن بواب | [۲۱۷] | |
عبدالعزیز | نستعلیق | از اساتید محمد حسین کشمیری بوده | [۲۱۸] | ||
سیدعبدالقادر ابن سیدعبدالوهاب | ثلث | اواخر هشتم، اوایل نهم | هم عصر امیر تیمور | [۷۲] | |
عبدالغفار اصفهانی | آقا | نسخ | سده سیزدهم | استاد زینالعابدین اصفهانی | [۱۴] |
عبدل غفور طاهر بن حسن | ثلث | سده یازدهم | کتیبههایی در شهر تهته پاکستان دارد | [۴۲] | |
عبدالصمد شیرین قلم | شیرین قلم - مصور شیرازی - زرین قلم | نستعلیق | سده دهم | نقاش، خطاط و شاعر که به دعوت همایون در ۹۵۱ ه.ق از دربار شاه تهماسب به هند رفت و مناصبی یافت و در نوشتن خفی و جلی مهارت داشت | [۴۲] |
درویش عبدالمجید طالقانی | خموش - مجید | شکسته | ۱۱۵۰–۱۱۸۵ ه. ق | بزرگترین خوشنویس خط شکستهنستعلیق | [۲۱۹] |
عبدالله حسینی شاهجهانی | میر | نستعلیق | سده یازدهم | از خوشنویسان دربار شاهجهان | [۲۲۰] |
درویش عبدی بخارائی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۵۷ ه.ق | از شاگردان میرعماد کهبه عثمانی مهاجرت کرد | [۱۵۸][۲۲۱] | |
عبدی نیشابوری | قلندر | نستعلیق | سده دهم | شاگرد سلطانعلی مشهدی، عمو و استاد شاهمحمود نیشابوری | [۲۲۲][۲۲۳] |
عثمان بن حسین | وراق الغزنوی | کلیهٔ خطوط | سدهٔ پنجم | از استادان برجستهٔ خوشنویسی و تذهیب نسخ خطی زمان خود بود | [۲۲۴] |
مولانا سعدالدین عراقی | کلیه خطوط | سده نهم | از شاگردان جعفر تبریزی که برخی معروف بغدادی را شاگرد او میدانند | [۲۲۵] | |
فاتح عزتپور | نستعلیق | زاده ۱۳۳۷ | مدرس انجمن خوشنویسان ایران در تهران و سنندج | [۲۲۶] | |
میر محمدحسین عطاخان | مرصع قلم | نستعلیق | اواخر سده دوازدهم | فرزند محمدباقر زرین قلم در دوره شجاعالدوله نواب اوده (۱۷۵۳ -۱۷۷۵ م) در هند شهرت داشت | [۲۲۷] |
محمدحسین عطارچیان | شکسته | زاده ۱۳۲۲ ش | از پیشکستوتان خط شکسته معاصر | [۱۳] | |
محمدعلی عطار هروی | کوفی و تمامی خطوط | ۱۲۸۹–۱۳۷۱ ش | خوشنویس برجسته اهل افغانستان بود که مدتی در مشهد زیست | [۲۲۸] | |
محمددائم عظیمآبادی | شیخ | نستعلیق | درگذشت ۱۱۹۰ ه. ق | خوشنویس و شاعر اهل پاتنا | [۲۲۹] |
عبدالجواد عنقا | عنقا | شکسته | درگذشت ۱۲۷۵ ه.ق | استاد خط چند تن از صاحبمنصبان قاجار | [۲۳۰] |
محمدحسین بن محمدحسن علوی | خوشنویسصاحب | نستعلیق | درگذشت ۱۳۱۱ه.ق | خوشنویس هندی | [۲] |
عبدالرحیم هروی | عنبرینقلم - روشنرقم - جهانگیرشاهی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۰۳۴ ه.ق | در جوانی از هرات بهدربار خانخانان و جهانگیر در هند رفت | [۱۳۶] |
محافظ باباجان عودی | نستعلیق | سده دهم | |||
عیشی | مولانا - کاتب | نستعلیق | درگذشت ۹۸۰ه.ق | از شاگردان مالک دیلمی در مشهد رفت در کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا صفوی کتابت میکرد | [۲۳۱][۲۳۲][۲۳۳] |
غ
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
محمداسماعیل غافل | روشن قلم - غافل | نستعلیق و خطوط ششگانه | سده یازدهم | بههند رفت، دبیر خاص اورنگزیب عالمگیر شد | [۲۳۴] |
محمدعلی غروی کاتب | کاتب | ثلث | تولد۱۲۸۸ ش | [۲۳۵] | |
غلاممحمد هفتقلمی دهلوی | هفتقلمی - راقم - دهلوی | نسخ، نستعلیق، ثلث، شکسته و ریحان | درگذشت ۱۲۳۹ ه.ق | خوشنویس هندی شاگرد قدرتالله خان از معاریف شیوه نستعلیق لاهوری مؤلف مهمترین تذکرهٔ فارسی دربارهٔ خوشنویسان دهلی بنام «تذکرهٔ خوشنویسان» | [۲۳۶][۲۳۷][۲۳۸] |
ف
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
حسن بن حسین علی فارسی کاتب | فارسی - کاتب | تعلیق | سده چهارم | برخی ابداع تعلیق را به او نسبت میدهند | [۲۳۹] |
فاطمه بنت اقرع | بنت اقرع | خطوط ششگانه | درگذشت۴۸۰ ه.ق | نخستین زن خوشنویس ایرانی که از او یاد شده | [۲۴۰] |
حیدرعلی فایض اردبیلی | ملا - فایض - اردبیلی - میر - اصفهانی | نستعلیق | سده یازدهم | فرزند مسیح اردبیلی در فن تاریخ گویی وسرودن انواع مختلف شعر مهارت داشته در تذکره «روز روشن» نام وی تحت عنوان «میر حیدرعلی اصفهانی» آمده. | [۲۴۱][۲۴۲] |
عبدالله فرادی | نستعلیق | ۱۳۰۶–۱۳۷۵ ش | از اساتید پیشکسوت انجمن خوشنویسان ایران | [۲۴۳] | |
میرزا سلمان فراهانی | بیانالسلطنه | شکسته | ۱۲۵۵–۱۳۳۷ ه.ق | مصدر مناصب دولتی، همعصر چهار پادشاه آخر قاجار | [۲۴۴] |
حبیبالله فضائلی | کلیه خطوط | ۱۳۰۱–۱۳۷۶ ش | مؤلف کتابهای اطلس خط و تعلیم خط | [۲۴۵] | |
ابوالفیض فیضی | فیضی دکنی - فیضی فیاضی - شیخ | نستعلیق | ۹۵۴–۱۰۴۰ ه.ق | شاعر بزرگ پارسیگوی هند که به دربار اکبر شاه امپراتور گورکانی هند راه یافت و به مرتبهٔ امیری و ملکالشعرایی رسید | [۲۴۶][۲۴۷] |
مجمد فیضی | شیخ | ثلث | سده یازدهم | میرعلی شرقانی تهتاوی او را ثلثنویس برجسته دوران شاهجهان در هند دانسته و کتیبهای از او به تاریخ ۱۱۱۴ ه.ق/۱۷۰۲ م در مسجد شاهی تهته در سند پاکستان موجود است | [۴۲] |
فیض الله | فقیر | نستعلیق و نسخ | سده دوازدهم | از جمله آثار شناسایی شده او چندین نسخه قرآن خطی مربوط به دوره افشار و زند است. | [نیازمند منبع] |
محمد حسین فتوحی قزوینی | استاد | نستعلیق و نسخ | از اساتید مقیم خارج از کشور (انجمن خوشنویسان وستروس) |
ق
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
قانعی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان سیداحمد مشهدی | [۲۴۸] | |
ابوالقاسم قائم مقام فراهانی | سیدالوزراء-قائممقام | شکستهٔ نستعلیق | ۱۱۹۳–۱۲۵۱ ه.ق | صدراعظم فتحعلیشاه مبدع شیوهای در شکسته | [۲۰۹] |
سلطانعلی قاینی | یعقوبی - رستمی - سلطانی | نستعلیق | درگذشت ۹۱۴ ه.ق | شاگرد مولانا اظهر تبریزی | [۲۴۹][۲۵۰] |
محمدعلی قاینی | منشی | شکستهٔ نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۲۴ ه.ق | [۱۶] | |
عبدالحسین قدسی | منشی | نسخ، ثلث و رقاع | ۱۲۸۷–۱۳۶۶ ه.ق | خوشنویس اصفهانی | [۱۶] |
محمدحسین سیفی قزوینی | عمادالکتاب | نستعلیق | ۱۲۴۰–۱۳۱۵ ش | شاهنامهٔ امیربهادری را نوشت و با انتشار اولین رسمالخطهای آموزشی شیوه محمدرضا کلهر را رواج داد | [۲۵۱] |
زینالعابدین قزوینی | معجز نگار | نسخ | سده سیزدهم | کاتب مخصوص فتحعلیشاه قاجار | [۲۵۲] |
محمدشفیع قزوینی | نستعلیق | سده یازدهم | فرزند عبدالجبار اصفهانی | [۴۷] | |
ملک محمد قزوینی | نقاشیخط | سده سیزدهم | نقاش و خطاط که آثاری از تلفیق این دو به وجود آورده | ||
میرمحمد صدرالدین قزوینی | نستعلیق | سده دهم | |||
شمسالدین قطابی | شمس صوفی | خطوط ششگانه | سده نهم | شاگرد محمد بندگیر | [۷۶] |
محمود قطب مغیثی | مُغیثی-سلطانی | خطوط ششگانه و نستعلیق | سده نهم | شاگرد جعفر بایسنقری | [۲۵۳] |
عمر اقطع | خطوط ششگانه | اواخر هشتم اوایل نهم | معاصر امیر تیمور | [۷۶] | |
آقا ابراهیم قمی | نسخ، شکستهٔ نستعلیق و نستعلیق | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | استاد بزرگترین نسخنویس ایرانی احمد نیریزی | [۲۵۴] | |
قاضی احمدبن میرمنشی قمی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد احمد مشهدی مؤلف گلستان هنر | [۲۴۸] | |
قاضی یوسف | نستعلیق | سده دوازدهم | اثری از او در حراج کریستی در ۲۰۱۰ به معرض فروش گذاشته شد | [۲۵۵] | |
محمد حسن قمی | شکستهٔ نستعلیق | سده یازدهم | همعصر و پیرو شیوه شفیعا | [۲۵۶] | |
احمد قوامالسلطنه | حضرت اشرف - منشیحضور | نستعلیق و شکستهٔ نستعلیق | ۱۲۵۲–۱۳۳۴ ش | از سیاستمداران برجسته که مدتی نخستوزیر ایرا ن بود | [۲۵۷] |
محمدعلی قوچانی | میرزا سنگلاخ | نستعلیق و شکستهٔ نستعلیق | درگذشت ۱۲۹۴ ه.ق | در بسیاری از کشورها بهویژه مصر و عثمانی زیست | [۲۵۸][۲۵۹] |
ک
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
محمود کاتب | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان علیرضا عباسی و خوشنویسان هرات | [۲۶۰] | |
محمدصالح کاتب الخاقان | کاتب الخاقان | نستعلیق | سده دهم | گردآورنده مرقع استانبول | [۲۶۱] |
محمدکاظم تهرانی | میرزا کاظم | نستعلیق | درگذشت ۱۳۲۵ ه.ق | سیاهمشقنویس نامی، فرزند شیخمحمد مجتهد، شاگرد سیدعلی حکاک و استاد سیدعباس | [۱۶][۲۶۲] |
ارغون کاملی | خواجه | خطوط ششگانه | درگذشت حدود۷۵۰ ه.ق | فرزند عبدالله، شاگرد یاقوت مستعصمی | [۲۶۳] |
محمد باقر کاشانی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین کاشانی بعداً به هند رفت | [۳۹] | |
محمد حسین کاشانی | طوبی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۱۵ ه.ق | خوشنویس چاپ سنگی | [۱۶] |
علی اکبر کاوه | نستعلیق | ۱۲۷۳–۱۳۶۹ ش | از شاگردان عمادالکتاب | [۲۶۴] | |
محمد جعفر کشمیری | نستعلیق | سده دوازدهم | فرند محمدعلی و نبیره محمد حسین کشمیری از خوشنویسان گمنام هند که اثری از او در کتابخانه بادلیان در انگلستان موجود است | [۲۶۵] | |
محمد حسین کشمیری | زرینقلم - جهانگیرشاهی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرعلی هروی و از ملازمان اکبرشاه هند | [۱۲] |
اسدالله کرمانی | نستعلیق و خطوط ششگانه | درگذشت ۸۹۲ ه.ق | به سرزمین عثمانی مهاجرت کرد | [۲۶۶] | |
حسن کرمانی | غیور | شکسته | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | شاگرد شفیعا، مدتی به وزارت گرجستان مأمور بود | [۲۶۷] |
محمدزمان کرمانی | تبریزی | نستعلیق | درگذشت ۹۹۴ ه.ق | او در تبریز نشو و نما کرد | [۲۶۸] |
محمد مؤمن کرمانی | کلیه خطوط | درگذشت ۹۴۸ ه.ق | فرزند عبدالله مروارید استاد سام میرزاصفوی به هند رفت | [۲۶۹] | |
میرزا حسین کفایت خان | کفایت خان | شکسته نستعلیق | سده یازدهم | فرزند محمد جعفر کفایت خان و نوه میرزا مقیم خان از وزرا و خوشنویسان دربار اورنگزیب و استاد منشی سیج بهان و چندربهان | [۲۷۰] |
محمد جعفر کفایت خان | کفایت خان - شاهی | تعلیق و شکسته نستعلیق | درگذشت ۱۰۹۵ ه.ق یا ۱۰۶۰ ه.ق | پدر میرزا حسین کفایت خان، فرزند میرزا مقیم خان و نوه میرزا محمد حسین خوشنویس از خوشنویسان دوران شاهجهان و اورنگزیب در هند است که اصلاحاتی در شکسته پدیدآورد | [۲۷۰][۲۷۱] |
کالکاپرشادکاپیسته | موجد | نستعلیق | سده چهاردهم | شاعر پارسیگو خوشنویس هندی شاگرد حافظ لطفالله لکنهوی در چاپخانه منشی نولکشور در لکنهو خوشنویسی میکرد از جمله مثنوی معنوی را کتابت کرده | [۲۷۲] |
میرحسین کلنگی بخاری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
محمد رضا کلهر | نستعلیق | ۱۲۴۵–۱۳۱۰ ه.ق | بنیانگذار شیوهای جدید در نستعلیق | [۲۷۳] | |
ملا علی کوساری | کلیه خطوط | سده دوازدهم | خوشنویس، ادیب، شاعر، موسیقیدان | [۲۷۴] | |
دوستمحمد کوشوانی هروی | گامی | نستعلیق | سده دهم | همعصر شاهطهماسب، گردآورنده مرقع بهرام میرزا | [۲۷۵] |
غلامحسین کیمیاقلم | کیمیاقلم | شکستهٔ نستعلیق | درگذشت در سال 1379 ه.ش | خوشنویس | [۱۶] |
محمد کاشانی آزاد | ثلث و محقق | معاصر | برنده سه دوره متوالی جایزه خط محقق از ارسیکا و رتبه اول خط ثلث اولین دوسالانه خوشنویسی ایران</ /> |
گ
[ویرایش]نام | نگاره | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|---|
حسنعلیخان گروسی | امیرنظام - سالار عسکر | شکستهٔ نستعلیق | ۱۲۳۶–۱۳۱۷ ه.ق | صاحبمنصب زمان محمدشاه و ناصرالدین شاه مبدع شیوه خاص در شکسته نستعلیق | [۱۶۵] | |
سید علیاکبر گلستانه | احتشامالسادات | شکستهٔ نستعلیق | ۱۲۷۴–۱۳۱۹ ه.ق | بهترین شکستهنویس پس از درویش عبدالمجید طالقانی | [۲۷۶] | |
علاءالدین محمد گلستانه | نستعلیق | سده یازدهم | از شاگردان ابوتراب اصفهانی معروف به ترابا | [۲۷] | ||
گلزار رقم | گلزار رقم | نستعلیق | از خوشنویسان هند قطعهای از او در کتابخانه سرکاری رامپور است | [۲۷۷] | ||
گلشن رای | نستعلیق | اوایل سده دوازدهم | از خوشنویسان هند قطعهای از او موزه پیشاور پاکستان موجود است | [۲۷۷] | ||
گلشنیعلی | شیخ | نستعلیق، شکستهٔ نستعلیق و ثلث | ۱۱۱۷–۱۲۰۰ ه.ق | اهل جونپور هند که به دهلی رفت و در خدمت میرافضل ثابت بود | [۲۷۷] | |
گلشنی کاشانی | نستعلیق | درگذشت پس از ۹۵۷ ه.ق | ابتدا سنگ فروش بود به دربار شاه تهماسب رفت و کودکان دربار را تعلیم میداد بعد به عتبات و از آنجا به شوشتر رفت | [۲۷۸] | ||
محمدافضل گنابادی | شکستهٔ نستعلیق | اواخریازده اوایل دوازده | همعصر و پیرو شیوه شفیعا | [۳۱] | ||
گوهرشاد | نستعلیق | درگذشت ۱۰۳۸ ه. ق | دختر میرعماد، یکی از چند بانوی خوشنویس | [۲۷۸][۲۷۹] |
ل
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
عبداللطیف لاریجانی | کاتب السلطانی | نستعلیق | درگذشت ۱۲۴۵ ه. ق | از کاتبان و منشیان دیوان قاجار | [۲۸۰] |
لاله درگاپرشاد | مضطرب | نستعلیق و شکسته نستعلیق | درگذشت ۱۲۰۰ ه. ق | از کاتبان و تندنویسان هند مسلط به فارسی، در لکنهو درگذشت | [۲۸۱] |
لاله لچمی رامپندت | نستعلیق و شکسته نستعلیق | درگذشت ۱۲۲۸ ه. ق | از خوشنویسان، منشیان و نقاشان هند مسلط به فارسی و عربی شاگرد محمد حفیظخان | [۲۸۱] | |
لالمع نسفی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۱۰۰ ه. ق | شاعر و خوشنویس | [۲۸۲] | |
محمدافضل لاهوری قادری | آقای ثانی | نستعلیق | سده دوازدهم | خوشنویس هندی در دربار محمدشاه گورکانی | [۱۳۶] |
نورالدین محمد لاهیجی | نورا | نستعلیق | درگذشت بین ۱۰۵۰ و ۱۰۵۲ه. ق | از بهترین شاگردان میرعماد | [۲۸۳][۲۸۴] |
محمدسعید لاهیجی | سعیدای گیلانی - بیبدلخان | نستعلیق | سده یازدهم | به هند رفت، تخت طاووس را او ساخت | [۲۸۵] |
محمدقاسم لاهیجی حائری | نستعلیق | سده دهم | از خوشنویسان و مشاهیر لاهیجان | [۲۸۶] | |
لطفا اصفهانی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۱۲۶ ه. ق | محمدصالح اصفهانی نوشته به هند رفت | [۲۸۲] | |
لطفا تبریزی | نستعلیق | سده دوازدهم | محمدصالح اصفهانی نوشته به هند سفر کرد | [۲۸۲] | |
لطفالله حسنی لاریجانی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۲۳۸ ه. ق | از کاتبان گمنام دربار فتحعلیشاه قاجار | [۲۸۷] | |
میرزا علی محمد لواسانی | صفا | نستعلیق | ۱۲۲۱–۱۲۹۹ ه. ق | عارف و دانشمند زمان محمدشاه و ناصرالدینشاه | [۲۷۶] |
م
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
رضا مافی | نقاشیخط | ۱۳۲۲–۱۳۶۱ ش | از پیشگامان نقاشیخط، شاگرد جلالالدین اعتضادی و حسین میرخانی | [۲۸۸] | |
مالک دیلمی | نستعلیق | ۹۲۴–۹۶۹ ه.ق | شاگرد میرعلی هروی و استادمیرعماد | [۲۸۹][۲۹۰] | |
مانی شیرازی | نستعلیق | درگذشت ۹۱۳ یا ۹۱۴ ه.ق | شاعر و خوشنویس تبریزی که در آنجا به قتل رسید و در محله سرخاب به خاک سپرده شد | [۲۹۱] | |
ماه شرف کردستانی | مستوره اردلان | نستعلیق | ۱۲۲۶–۱۲۶۳ ه.ق | شاعر و خوشنویس دختر ابوالحسن بیگ قادری و همسر خسروخان اردلان حاکم کردستان بود | [۲۹۱] |
میرزا مجدالدین ملک الکلام کردستانی | ملک الکلام مجدی | نستعلیق | ۱۲۶۸–۱۳۴۲ ه.ق | شاعر و خوشنویس فرزند عبدالکریم و پدر عبدالحمید ملک الکلامی بود | [۲۹۱] |
مبارکشاه قطب تبریزی | زرین قلم - خواجه - نسخنویس | خطوط ششگانه | درگذشت حدود ۷۶۰ه.ق | از شاگردان یاقوت مستعصمی | [۱۰] |
سرور مهکامه محصص لاهیجانی | 'بانو سرور - سرورالدوله لاهیجانی | نستعلیق | ۱۲۹۱–۱۳۵۶ ش | شاعر و خوشنویس ایرانی و فعال حقوق زنان، خواهر اردشیر محصص | [۲۹۲] |
متین ملاجیون | نستعلیق و نسخ | زاده ۱۱۵۵ ه.ق | شاعر و خوشنویس لاهوری | [۲۹۳] | |
مجنون | چپنویس - هروی - مشهدی - رفیقی هروی | نستعلیق، معکوس و توأمان | درگذشت ۹۵۱ ه.ق | فرزند کمالالدین محمود رفیقی، از خوشنویسان و شاعران هرات در دوره سلطان حسین بایقرا، مبتکر خط توأمان | [۲۹۴][۲۹۵][۲۹۶] |
محبعلی نایی | نایی - هراتی - ابراهیمی | نستعلیق | درگذشت ۹۹۵ ه.ق | خوشنویس، نوازندهٔ نی و شاعر، فرزند رستمعلی، سرپرست کتابخانه ابراهیم میرزا که هنرمندان بزرگی در آن بودند | [۲۹۷][۲۹۸][۲۹۹] |
محیی هروی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان محمدقاسم شادیشاه، در کتاب مناقب هنروران آمده در این ایام (سال ۹۹۵ ق) در خراسان از وی خوشنویستر نیست | [۳۰۰] | |
محراب بیک اصفهانی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۶۱ ه.ق | از شاگردان میرعماد | [۱۰۱] | |
محمدابراهیم | مشکین قلم | نستعلیق | سده چهاردهم | اهل شیراز «دیوان باباکوهی» را در ۱۳۴۷ ه.ق نوشته | [۳۰۱] |
سلطان محمد بن تغلق | جونا خان | نسخ | حکومت: ۷۵۲–۷۸۵ ه.ق | از سلاطین تغلقیه سلطنت دهلی که بسیار روان و بامهارت مینوشته | [۶] |
محمد تقی بن محمد علی | نسخ | درگذشت ۱۲۶۹ه.ق | از پیروان شیوه احمد نیریزی و از خوشنویسان دربار ناصرالدین شاه | [۳۰۲] | |
محمدتقی میرزا قاجار | رکنی - رکنالدوله | نستعلیق | سده سیزدهم | فرزند محمدشاه قاجار شاگرد میرزا کاظم تهرانی بود | [۳۰۳] |
محمد حسن | نسخنویس | نسخ | سده سیزدهم | هم دوره با زینالعابدین اصفهانی | [۱۴] |
محمد رضا | نستعلیق | اواخر دهم، اوایل یازدهم | خوشنویس دربار محمدقلی قطب شاه در دکن | [۳۰۴] | |
محمد شاه گورکانی | روشن اختر | نستعلیق | ۱۱۳۱–۱۱۶۱ه.ق | پادشاه گورکانیهند که نادرشاه شکستش داد. دو قطعه از آثارش در موزه باستانشناسی دهلی موجود است. | [۱۱۸][۱۷۸] |
حافظ محمد علی | نستعلیق | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | از خوشنویسان هند فرزند هدایتالله زرین قلم | [۳۰۵] | |
حافظ حاجی محمد | نستعلیق | [۳۰۶] | |||
محمود | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۲۰ ه.ق | فرزند مصطفی موسوی مستوفی | [۱۶] | |
محمود بن علینقی شیرازی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۳۴ ه.ق | از او آثار چاپ سنگی باقیمانده، فرزند و شاگرد علینقی شیرازی | [۱۶] | |
شیخ محمود | زرینقلم - خفینویس | نستعلیق | سده دهم | شاگرد جعفر بایسنقری | [۳۰۷] |
زینالدین محمود | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان سلطانعلی مشهدی | [۹] | |
محمد صابر صابر | نستعلیق | ۱۳۲۴-۱۳۹۸ ه ش | موسس انجمن خوشنویسان کردستان | [۱۴] | |
علی مخصوص | کاتبالخاقان دوم | نستعلیق | درگذشت ۱۳۳۷ ه.ق | فرزند میرزا حسینخان مستوفی معروف به کاتبالخاقان است | [۳۰۸] |
میرزا حسینخان مستوفی | کاتبالخاقان - کاتب السلطان | نستعلیق | سده سیزدهم | همان محمد حسین تهرانی شاگردمیرزا غلامرضا اصفهانی و پدر علی مخصوص (کاتبالخاقان دوم) است | [۳۰۸] |
میرزاتقی مستوفی الممالک | نستعلیق | سده یازدهم | مستوفیالممالک شاه عباس، شاگرد میرعماد | [۱۵۸] | |
میرمحمد علی | خدیوالخطاطین | نستعلیق | سده یازدهم | میرزای سنگلاخ آورده که همسر گوهرشاد و داماد میرعماد بودهاست | [۲۷۸] |
حبیبالله مسرور | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۳۷ ه.ق | [۱۶] | ||
غلامرضا مشعشعی | شکسته | زاده ۱۳۲۹ ش | پژوهشگر و کارشناس نسخههای خطی | [۳۰۹] | |
سیداحمد مشهدی | نستعلیق | درگذشت ۹۸۶ه.ق | شاگرد میرعلی هروی کاتب و ملازم شاهتهماسب | [۳۱۰] | |
علیرضا مشهدی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان سیداحمد مشهدی | [۳۱۱] | |
محمدرحیم مشهدی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان سیداحمد مشهدی | [۲۴۸] | |
محمدامین مشهدی | نستعلیق | سده یازدهم | از خوشنویسان دربار اکبر شاه و استاد ابوالبقا موسوی (ممکن است همان حاجی میرک بخاری باشد) | [۵۲][۳۱۲] | |
محمدمسیح الله الحسینی | نستعلیق | اواخر دهم اوایل یازدهم | خطی از او در نگارخانه فرییر موجود است | ||
شاهمحمد مشهدی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان مالک دیلمی | [۳۱۳] | |
سیدحسنعلی مشهدی | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان سیداحمد مشهدی | [۲۴۸] | |
سلطانعلی مشهدی | سلطانالخطاطین - قبلة الکتاب | نستعلیق | ۸۳۹–۹۲۶ ه.ق | از سرآمدان نستعلیق، مؤلف صراط السطور | [۱۰] |
نعمتالله مشهدی | نستعلیق | نیمه اول سده یازدهم | از شاگردان علیرضا عباسی | [۲۶۰] | |
خیرالدین مرعشی | خطوط ششگانه | درگذشت ۸۷۶ ه.ق | شاگرد عبداللّه صیرفی که شیوه او را به عثمانی بُرد و شاگردی چون حمداللّه آماسی را پرورش داد | [۳۱۴] | |
مرشد خطاط | عطار | نستعلیق | سده دهم | از خوشنویسان مشهور شیراز | [۳۱۵] |
محمدتقی مروارید | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی | [۳۹] | |
شهابالدین عبدالله مروارید | بیانی کرمانی | نستعلیق، تعلیقو سایر خطوط | ۸۶۵–۹۲۲ ه.ق | وزیر سلطان حسین بایقرا، شاگرد عبدالله طباخ | [۱۹۸][۳۱۶][۳۱۷] |
مظفرعلی | نقاش شاهی | نستعلیق | ۹۴۰ - حدود ۹۹۰ ه.ق | شاگرد میرعلی هروی و در نقاشی شاگرد دایی خود کمال الدین بهزاد | [۳۱۸] |
مولانا معروف | بغدادی | نستعلیق و خطوط ششگانه | درگذشت حدود ۸۳۰ ه.ق | شاگرد جعفر تبریزی، استاد شمس بایسنقری | [۱۴۲] |
میرمحمد مقیم تبریزی | نستعلیق | سده یازدهم | شاگرد میرعماد، به دربار شاهجهان در هند رفت | [۳۱۹] | |
محمد علی مطلق | نسخ | سده سیزدهم | شاگرد زینالعابدین اصفهانی | [۱۴] | |
میرمعزالدین محمد کاشانی | میر معزّ | نستعلیق | سده دهم | درزمان شاه عباس به هند رفت و بعد بازگشت | [۳۴] |
محمودخان ملکالشعرا | ملکالشعرا - صبا - شریف | نستعلیق و شکسته | ۱۲۲۸–۱۳۱۱ه.ق | خوشنویس، نقاش و شاعر دوره ناصری | [۳۲۰] |
عبدالحمید ملک الکلامی | امیرالکتاب - شرقی | کلیه خطوط | ۱۲۶۲–۱۳۲۸ ه. ش | اهل سنندج، فعال در تهران، فرزند عبدالمجید، کتیبهنویس آرامگاه حافظ و موزه ایران باستان | [۱۶][۳۲۱] |
عبدالحی منشی استرآبادی | تعلیق | درگذشت: ۹۰۷ ه.ق | برخی او را از واضعین خط تعلیق میدانند | [۳۲۲] | |
خواجه اختیار منشی گنابادی | تعلیق | سده دهم | بزرگترین تعلیقنویس | [۳۲۳] | |
عباس منظوری | نستعلیق | زاده ۱۳۰۰ ش | فرزند و شاگرد علی منظوری حقیقی تفرشی | [۳۲۴] | |
علی منظوری حقیقی تفرشی | نستعلیق و شکسته | ۱۲۶۷–۱۳۲۹ ش | از شاگردان عمادالکتاب و استاد فرزندش عباس منظوری و نوهاش اویس وفسی | [۳۲۵] | |
فصیح الملوک مهام | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۳۶ ش | شاگرد میرعماد میرفندرسکی | [۱۶] | |
مهدیقلی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی | [۳۹] | |
موزون | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس هندی فرزند شیخ پیر آگره | [۶۶] | |
مولائی | نستعلیق | سده یازدهم | خوشنویس هندی شاگرد عبدالرشید دیلمی | [۱۱۸] | |
میرابراهیم | نستعلیق | سده یازدهم | فرزند میرعماد | [۲۷۹] | |
کمال الدین میرجان | نستعلیق | شاید لقب میرعلی هروی باشد | [۳۰۶] | ||
مولانا میرکی | نستعلیق | سده دهم | فرزند و شاگرد اظهر تبریزی | [۹۹] | |
سیدحسن میرخانی | سراج الکتاب | نستعلیق | ۱۲۹۱–۱۳۶۵ ش | از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران | [۳۲۶] |
سیدحسین میرخانی | نستعلیق | ۱۲۸۶–۱۳۶۱ ش | از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران | [۳۲۶] | |
سید غلامرضا موسوی خطاط | نستعلیق | ۱۳۰۱ - ۱۳۸۰ ش | از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان مشهد و اولین استاد خط رسمی انجمن خوشنویسان مشهد | [۳۲۷] | |
میر دوری | نستعلیق | سده دهم | از شاگردان میرعلی هروی | [۱۲] | |
میرعماد حسنی | عمادالملک | نستعلیق | ۹۶۱–۱۰۲۴ ه. ق | بزرگترین نستعلیقنویس همه دورانها که به فرمان شاه عباس به قتل رسید | [۳۲۸][۳۲۹] |
میرعماد حسینی | میرعماد ثانی | نستعلیق | درگذشت پس از ۱۰۷۰ ه. ق | برخی تذکرهنویسان به اشتباه او را با میرعماد حسنی که نیم قرن پیش از او میزیست یکی دانستهاند | [۳۳۰] |
میرعماد غلام شاهی | میرفندرسکی | نستعلیق و شکستهٔ تحریر | درگذشت ۱۳۲۴ ش | فرزند میرابوالقاسم مشاورنظام، مدتی منشی و خوشنویس وزارت امور خارجه بود و گلستان سعدی به خط او باقی است | [۱۶] |
ن
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
ناصرالدین علی | نستعلیق | اواخر نهم اوایل دهم | بهارستان جامی را کتابت کرد | [۳۳۱] | |
ناصرالدین محمود شاه | نسخ | حکومت: ۶۶۴–۶۶۶ ه.ق | از سلاطین مملوک دهلی، ابن بطوطه گفته قرآنی را به خط او دیدهاست | [۶] | |
علی نائینی | نستعلیق | درگذشت ۱۳۱۸ ه.ق | خوشنویس مشهدی که بین ۱۲۷۴ تا ۱۳۱۵ ه.ق فعال بودهاست | [۱۶] | |
غلامعلی نائینی | نسخ | درگذشت پس از ۱۳۱۵ ه.ق | شعر هم میگفته | [۳۳۲] | |
مریم بانو نائینی | نسخ | اوایل دوره قاجار | سرآمد بانوان خوشنویس | [۳۳۳] | |
مرتضی نجومی | آیتالله | ثلث | ۱۳۰۷–۱۳۸۸ ش | روحانی خوشنویس، تذهیبکار و نقاش | [۳۳۴] |
مرتضی نجمآبادی | نستعلیق | ۱۲۵۳–۱۳۲۶ ش | فرزند محمد، از شاگردان میرزا محمدرضا کلهر که کتابت برخی از کتابهای ادبی و تاریخی را انجام داده | [۱۷۷] | |
عبدالوهاب نشاط | معتمدالدوله | شکسته، نستعلیق و تعلیق | درگذشت ۱۲۲۴ه.ق | وزیر فتحعلیشاه شاگرد درویش عبدالمجید | [۳۳۵] |
ابوالقاسممحمد نصیر | طرب | نستعلیق | ۱۲۷۶–۱۳۳۰ه.ق | فرزند همای شیرازی شاگرد عبدالرحیم افسر | [۳۳۶] |
نصیر منشی | تعلیق، نستعلیق و ششگانه | درگذشت ۹۶۲ه.ق | [۳۳۷] | ||
جهانگیر نظامالعلما | نستعلیق | زادهٔ ۱۳۱۴ ش | شاگرد علیاکبر کاوه | [۱۳] | |
عبدالباقی نواب | شکسته | زادهٔ ۱۲۹۶ ه.ق | شاگرد سیدعلیاکبر گلستانه، از پزشکان صاحب نام و استاد دانشکده پزشکی و رئیس دانشکده ادبیات اصفهان | [۳۳۸] | |
شیخ نورالله | نستعلیق | اواخر یازدهم اوایل دوازدهم | از خطاطان هند در دروه اورنگزیب شاگرد عبدالرحیم فرماننویس | [۳۰۵][۳۳۹] | |
حافظ نورالله | نستعلیق | سده سیزدهم | شاگرد شیخ نورالله و از خوشنویسان مشهور و زبردست هند در لکنو هنگام حکومت آخرین پادشاه گورکانی بهادرشاه دوم (ح: ۱۸۳۷–۱۸۵۷ م) | [۱۸۰][۳۴۰] | |
نورای اصفهانی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۷۰ ه.ق | از شاگردان میرعماد که به هند مهاجرت کرد | [۱۰۱] | |
سلطان محمد نور | نستعلیق | درگذشت ۹۴۰ ه.ق | شاگرد سلطانعلی مشهدی | [۳۴۱] | |
عباس نوری | تاکری - میرزای بزرگ | نستعلیق | درگذشت ۱۲۵۵ ه.ق | قطعاتی را به امر فتحعلیشاه از خط میرعماد به بهترین نحو تقلید کرده | [۳۴۲][۳۴۳] |
محمدرضا بن مرتضی نوری نائیجی | نستعلیق و محقق | زنده در ۱۳۱۲ ه.ق | [۳۴۴] | ||
حمید نیرومند | نستعلیق | زاده ۱۳۵۰ ش | [۱۳] | ||
شاهمحمود نیشابوری | زرین قلم | نستعلیق | سده دهم | از سرآمدان نستعلیق، شاگرد عبدی نیشابوری | [۳۴۵] |
سلیم نیشابوری | نستعلیق | سده نهم | شاگرد شاهمحمود نیشابوری | [۱۴۶] | |
احمد نیریزی | سلطانی | نسخ | سده دوازدهم | پدیدآورنده شیوه نسخ ایرانی و بزرگترین نسخنویس | [۳۴۶] |
احمد نیک طلب | یاور همدانی | نستعلیق | زاده ۱۳۱۳ | شاگرد علیاکبر کاوه، شاعر و خوشنویس | [۳۴۷] |
و
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
فتحعلی واشقانی | نستعلیق | ۱۳۰۹ - ۱۳۹۱ ش | [۱۳] | ||
محمدکاظم واله اصفهانی | واله | تعلیق، نستعلیق و ناخنی | درگذشت ۱۲۲۹ ه.ق | شاعر و خوشنویس اواخر زند، اوایل قاجار | [۳۴۸] |
محمدیوسف واله اصفهانی | واله | سده یازدهم | تاریخنگار، شاعر و خوشنویس دوران شاه صفی، شاه عباس دوم و شاه سلیمان | [۳۴۹] | |
علی اشرف والی | نستعلیق | ۱۲۹۹–۱۳۸۹ ش | نگارگر، خوشنویس، تذهیب کار و نقاش که آخرین پیرو مکتب کمالالملک بود. | [۳۵۰] | |
محمدطاهر وحید | اعتمادالدوله | نستعلیق و شکسته | سده یازدهم | شاعر، خوشنویس و مورخ دوره صفوی | [۳۵۱] |
وصال شیرازی | میرزا کوچک | نستعلیق و سایر خطوط | ۱۱۹۷–۱۲۶۲ ه.ق | شاعر، ادیب و خوشنویس دوره قاجار | [۳۵۲] |
اویس وفسی | نستعلیقنویس | زاده ۱۳۱۰ ش | نوه علی منظوری و از شاگردان حسن و حسین میرخانی | [۳۵۳] |
ه
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
محمد هاشم | زرگر - اصفهانی | نسخ | اواخر دوازده، اوایل سیزده | فرزند محمد صالح لؤلؤی اصفهانی و پدر میرزا محمد علی محرم | [۳۵۴] |
سید محمد طاهر هاشمی | نسخ و سایر خطوط | ۱۲۹۴–۱۳۷۰ ش | شاعر و خوشنویس نسخ به شیوهٔ حافظ عثمان اهل کرمانشاه | [۳۵۵] | |
محمدشفیع هروی حسینی | شفیعا - پیشوا | شکسته و سایر خطوط | اواخر یازدهم، اوایل دوازدهم | شاگرد مرتضیقلیخان شاملو مدتی بههند رفت | [۳۵۶] |
هدایت الله | زرین قلم | نستعلیق | درگذشت ۱۱۱۸ه.ق | کتابدار اورنگزیب عالمگیر پادشاه گورکانی هند | [۳۵۷] |
حسن هریسی | نسخ | ۱۲۸۲–۱۳۶۲ ش | از خوشنویسان و کاتبان قرآن در تبریز | [۳۵۸] | |
میر علی هروی | کاتب سلطانی - مولانامیرجان | نستعلیق | درگذشت ۹۵۱ ه.ق | از سرآمدان نستعلیق، در ۹۳۵ بهاجبار بهبخارا رفت | [۳۵۹] |
ی
[ویرایش]نام | لقب | شیوه | تاریخ | توضیح | منبع |
---|---|---|---|---|---|
یاری بخاری | نستعلیق | سده دهم | [۳۶۰] | ||
یاری شیرازی | نستعلیق | درگذشت پس از ۹۵۹ ه.ق | از شاگردان سلطان محمد خندان و از معاصران یاری هروی کاتب و یاری هروی مذهب | [۳۶۱][۳۶۲] | |
یاری هروی کاتب | کاتب | نستعلیق | سده دهم | شاگرد محمد اوبهی و محمدقاسم شادیشاه | [۳۶۳][۳۶۴] |
یاری هروی مذهب | مذهّب | نستعلیق | سده دهم | نقاش مذهب، شاعر و خوشنویس دوره سلطان حسین بایقرا | [۳۶۵] |
یاسمن بو دامغانی | ذواللسانین | نستعلیق، ثلث، نسخ و شکسته | همسر میرزا عسکری دامغانی که مدتی در گلبرگه دکن بود و پس از مرگ شوهرش با یکی از امرای گورکانی ازدواج کرد و در دهلی میزیست | [۳۶۶] | |
یاقوت مستعصمی | قبلةُ الکُتّاب - امینالدین | خطوط ششگانه | درگذشت ۶۹۸ ه.ق | بزرگترین ثلثنویس، اهل بغداد، همعصر المستعصم بالله | [۳۶۷] |
میرزا یحیی اصفهانی | ادیبالخطاطین - واله | نستعلیق | سده یازدهم | خواهرزاده میرزا طاهر وحید قزوینی، پسر عموی جمالای شیرازی و برادر شمسا بینی و برادر زاده تقی مستوفی الممالک | [۱۵۸][۳۶۸] |
میر یحیی اصفهانی | محییالکُتّاب - میرثانی | نستعلیق و خطوطششگانه | درگذشت ۱۰۵۰ ه.ق | برادر زن و شاگرد میرعماد پیرو شیوه میرعلی هروی | [۱۵۸][۳۶۸] |
یحیی دولتآبادی | حاج میرزاسید | نستعلیق | ۱۲۴۱–۱۳۱۸ ش | سیاستمدار و از پیشقدمان فرهنگ نوین در ایران و نماینده مجلس شورای ملی، شاگرد شاعر و نویسنده و شاگرد غلامرضا اصفهانی | [۱۶][۳۶۹] |
یحیی دیلمی | نستعلیق | درگذشت ۱۰۲۴ ه.ق | با دانشمند و فیلسوف قدیمی مسیحی که علی دستور داد او را از فارس براندازند و دیرش را ویران سازند اشتباه نشود | [۳۷۰][۳۷۱] | |
یحیی قزوینی | ملا | نستعلیق | درگذشت ۱۰۲۴ ه.ق | خواهرزاده میرعماد که در قزوین زندگی میکرد | [۳۷۲] |
سیفالله یزدانی | نستعلیق | ۱۳۱۰–۱۳۶۲ ش | شاگرد علی اکبر کاوه و حسین میرخانی | [۳۷۳] | |
قطبالدین یزدی | نستعلیق | سده دهم | شاگرد مالک دیلمی و شاهمحمود نیشابوری | [۳۷۴] | |
میرزا حسن یزدی | شکسته نستعلیق | اواخر سیزدهم، اوایل چهاردهم | شکستهنویس بزرگ شهر یزد | [۳۷۵] | |
محمدباقر یزدی | شکسته نستعلیق | سده سیزدهم | معمولاً دروسط صفحه امضاء خودرا مینوشته | [۳۶۷] | |
عبدالعلی یزدی | نسخ و شکسته نستعلیق | درگذشت پس از ۱۳۴۷ ه.ق | [۱۶] | ||
یوسف مشهدی | خطوط ششگانه | درگذشت حدود ۷۰۰ه.ق | از شاگردان یاقوت مستعصمی | [۱۱۵] | |
یوسفعلی سبز مشهدی | نستعلیق | سده نهم | شیوه سلطانعلی مشهدی را دنبال میکرد | [۳۷۶] |
پانویس
[ویرایش]- ↑ فضایلی ص۶۲۳
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ فضایلی ص ۵۵۷
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ زعیمی، خسرو. هنر و مردم، دوره ۱۶، ش ۱۸۱
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ فضایلی ۵۷۱–۵۷۲
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ بیانی. مهدی ص ۶۵۵
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافتشده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص ۴۷۸ و ۴۸۷ تا۴۸۹
- ↑ سید علی آل داود
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ فضایلی ص ۴۷۱
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ ۱۰٫۵ فضایلی
- ↑ فضایلی ص ۲۹۵–۲۹۹
- ↑ ۱۲٫۰۰ ۱۲٫۰۱ ۱۲٫۰۲ ۱۲٫۰۳ ۱۲٫۰۴ ۱۲٫۰۵ ۱۲٫۰۶ ۱۲٫۰۷ ۱۲٫۰۸ ۱۲٫۰۹ ۱۲٫۱۰ ۱۲٫۱۱ ۱۲٫۱۲ ۱۲٫۱۳ ۱۲٫۱۴ ۱۲٫۱۵ فضایلی ۴۷۸
- ↑ ۱۳٫۰۰ ۱۳٫۰۱ ۱۳٫۰۲ ۱۳٫۰۳ ۱۳٫۰۴ ۱۳٫۰۵ ۱۳٫۰۶ ۱۳٫۰۷ ۱۳٫۰۸ ۱۳٫۰۹ وبگاه ققنوس - سایت مشاهیر خطاطان ایرانی
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ ۱۴٫۴ ۱۴٫۵ ۱۴٫۶ ۱۴٫۷ ۱۴٫۸ «اشرف الکتاب». وبلاگ اطلس جامع بیوگرافی هنرمندان ایران زمین. بایگانیشده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۵ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ فضایلی ص ۳۶۲
- ↑ ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ ۱۶٫۱۲ ۱۶٫۱۳ ۱۶٫۱۴ ۱۶٫۱۵ ۱۶٫۱۶ ۱۶٫۱۷ ۱۶٫۱۸ ۱۶٫۱۹ ۱۶٫۲۰ ۱۶٫۲۱ ۱۶٫۲۲ ۱۶٫۲۳ ۱۶٫۲۴ ۱۶٫۲۵ ۱۶٫۲۶ ۱۶٫۲۷ ۱۶٫۲۸ ۱۶٫۲۹ ۱۶٫۳۰ ۱۶٫۳۱ ۱۶٫۳۲ ۱۶٫۳۳ ۱۶٫۳۴ ۱۶٫۳۵ ۱۶٫۳۶ ۱۶٫۳۷ ۱۶٫۳۸ ۱۶٫۳۹ ۱۶٫۴۰ قلیچخانی، حمیدرضا. فهرست خوشنویسان دوران قاجار تا معاصر
- ↑ صفیالدّین ارموی، عبد الموئمن بن یوسف (۱۳۸۰)، الأدوار فی الموسیقی، تهران: میراث مکتوب، شابک ۹۶۴-۶۷۸۱-۶۲-۴
- ↑ نعیمایی عالی، امین (۱۳۸۳)، احوال و آثار صفیالدّین ارموی، تهران: فرهنگستان هنر ایران، شابک ۹۶۴-۹۵۷۶۸-۵-۱
- ↑ فضایلی ص ۴۰۸ و منابع تاریخی
- ↑ فضایلی ص ۵۴۹ و ۵۵۰
- ↑ فضایلی ص ۵۷۶–۵۷۷
- ↑ فضایلی ص ۵۳۶–۵۳۷
- ↑ فضایلی ص ۵۴۱–۵۴۲
- ↑ فضایلی ص ۳۶۳
- ↑ دکتر بیانی ص ۶۷۷–۶۷۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۷۸
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ فضایلی ص۵۴۶
- ↑ فضایلی ص ۳۵۰ و ۵۴۲–۵۴۶
- ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ فضایلی ص ۶۲۱
- ↑ فضایلی ص ۳۶۷
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ فضایلی۶۱۷
- ↑ فضایلی ص ۳۵۵
- ↑ فضایلی ص ۳۵۹
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ ۳۴٫۲ پیدایش و سیر تحول هنر خط
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۸۴
- ↑ فضایلی ص ۵۷۳–۵۷۵
- ↑ فضایلی ص ۳۶۵
- ↑ فضایلی ص ۳۶۴و۳۶۵
- ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ ۳۹٫۳ فضایلی ص۴۹۵
- ↑ «جلالالدین اعتضادی». وبگاه آفتاب. ۲۲ شهریور ۱۳۸۵. دریافتشده در ۲ دی ۱۳۸۹.
- ↑ اعتصامی، ابوالحسن. اردیبهشت ۱۳۴۷. شرح حال آقای ابوالحسن اعتصامی. اخبار دانشگاه تهران، شماره ۳۸۴، اردیبهشت ۱۳۴۷، ص ۷–۳۴.
- ↑ ۴۲٫۰۰ ۴۲٫۰۱ ۴۲٫۰۲ ۴۲٫۰۳ ۴۲٫۰۴ ۴۲٫۰۵ ۴۲٫۰۶ ۴۲٫۰۷ ۴۲٫۰۸ ۴۲٫۰۹ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافتشده در ۱۸ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص ۳۵۰ و ۳۵۱
- ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ فضایلی ص ۳۵۱
- ↑ بیانی ص ۴۹۰–۴۹۱
- ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ ۴۶٫۲ ۴۶٫۳ ۴۶٫۴ ۴۶٫۵ فضایلی ص ۴۶۰
- ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ فضایلی ص ۵۴۸
- ↑ بیانی، مهدی ۳۴۱
- ↑ فضایلی ص ۴۹۲–۴۹۴
- ↑ فضایلی ص ۴۹۱ و ۴۷۳
- ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ ۵۱٫۲ فضایلی ص ۴۷۸
- ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ ۵۲٫۲ HISTORY - MUGHAL EMPIRE - 2
- ↑ بیانی ص ۶۵۹–۶۶۱
- ↑ بیانی ص ۶۵۳
- ↑ منوچهر قدسی - دانشنامه جهان اسلام - باقر تبریزی
- ↑ فضایلی ص ۳۲۴–۳۲۵
- ↑ بیانی ص ۶۴۶ به نقل از مناقب هنروران
- ↑ عباس خانی، روحالله. سیر تطور هنر در آذربایجان. انتشارات سروش. چاپ اول سال ۱۳۸۲ ص. ۱۴۰
- ↑ «زندگینامه مرحوم استاد ابراهیم بخت شکوهی». سایت علمی پژوهشگران جوان ایران. ۲۰۱۱-۱۰-۱۰. بایگانیشده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۴-۰۵.
- ↑ فضایلی ص۴۹۹
- ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ فضایلی ص ۴۸۷
- ↑ ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ فضایلی ص ۵۹۵
- ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ فضایلی ص ۴۹۶
- ↑ رامپوری، سید احمد ص ۱۶۷
- ↑ «Abdul Majeed Parveen Raqam». calligraphyislamic.com. دریافتشده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
- ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ ۶۶٫۲ ۶۶٫۳ ۶۶٫۴ ۶۶٫۵ ۶۶٫۶ فضایلی ص ۵۵۴
- ↑ وبگاه آفتاب پیر محمد ثانی
- ↑ دهخدا، علی اکبر. لغتنامه. ذیل صوفی پیرمحمد به نقل از قاموس الاعلام ترکی[پیوند مرده]
- ↑ «Taj-ud-Din Zarreen Raqam». calligraphyislamic.com. بایگانیشده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
- ↑ فضایلی ص ۳۲۴ و ۳۳۴ و ۴۵۸–۴۶۰
- ↑ بیانی، مهدی ص ۴۵۸–۴۶۰
- ↑ ۷۲٫۰ ۷۲٫۱ ۷۲٫۲ فضایلی ص ۳۲۳
- ↑ فضایلی ص ۵۰۳
- ↑ بیانی، مهدی ص ۱۵۲
- ↑ شکیباپور
- ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ ۷۶٫۲ ۷۶٫۳ فضایلی ص ۳۲۲
- ↑ فضایلی ص ۵۲۴ و۵۲۵ و ۳۴۹ و۳۵۰
- ↑ بیانی، مهدی ص ۶۸۰–۶۸۳
- ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۴۹۶
- ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ فضایلی ص ۴۹۱
- ↑ ۸۱٫۰ ۸۱٫۱ شکیباپور ص ۵۵
- ↑ فضایلی ص ۲۴۴ و۳۴۸ و ۳۴۹
- ↑ ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۸۱
- ↑ فضایلی ص ۳۲۳ و ۴۵۵
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۶۹
- ↑ فضایلی ص۳۶۰
- ↑ فضایلی ص ۵۵۲
- ↑ ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ ۸۸٫۲ فضایلی ص۵۵۲
- ↑ «Hakim Sayyid Hamid 'Abbas al-Taqawi al-Bukhari». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافتشده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
- ↑ «Hakim Sayyid Hamid Selections of Arabic, Persian, and Ottoman Calligraphy: Calligraphers of the Persian Tradition». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافتشده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
- ↑ فضایلی ص۵۷۵ و ۵۸۷
- ↑ فضایلی ص ۵۸۷ و ۵۸۸
- ↑ فضایلی ص ۵۸۶ و۵۹۱
- ↑ «Malekzadeh, Mojtaba, A biographical sketch of Mirza Gholam Reza Esfahani His life and works». بایگانیشده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۳ اکتبر ۲۰۰۸.
- ↑ سهیلا شیرجی
- ↑ فضایلی ص ۵۷۹–۵۶۰
- ↑ فضایلی ص و۴۵۶ ۳۲۴
- ↑ بیانی، مهدی. ص ۱۱۸
- ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ یعقوب آژند ص ۲۰
- ↑ فضایلی ص ۳۵۲
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ ۱۰۱٫۲ ۱۰۱٫۳ فضایلی ص ۵۳۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۱٫۱۲۷
- ↑ ۱۰۳٫۰ ۱۰۳٫۱ بیانی، مهدی. ص ۱۳۰
- ↑ بیانی، مهدی. ص ۱۳۱
- ↑ ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ دکتر بیانی ص ۱۳۲
- ↑ سید احمد رامپوری ص ۷۵
- ↑ وبگاه آفتاب- میرزا محسن حالتی اردبیلی
- ↑ فضایلی ص۲۴۴ و ۳۳۵
- ↑ فضایلی ص۵۵۷
- ↑ فضایلی ص ۳۲۸
- ↑ فضایلی ۵۴۷–۵۴۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۵۵
- ↑ «اصفهان / بناهای مذهبی ـ مسجد رحیم خان». وبگاه حوزه هنری. ۲۰ مهر ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۱ آبان ۱۳۹۰.
- ↑ بیانی مهدی ص ۱۳۲
- ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ فضایلی ص ۳۱۷
- ↑ بیانی ص ۶۷۹
- ↑ فضایلی ص ۵۳۷–۵۳۸
- ↑ ۱۱۸٫۰ ۱۱۸٫۱ ۱۱۸٫۲ ۱۱۸٫۳ ۱۱۸٫۴ فضایلی ص ۵۵۶
- ↑ فضایلی ص ۵۴۰–۵۴۱
- ↑ ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ فضایلی ص ۵۵۵
- ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۱۶۳
- ↑ ۱۲۲٫۰ ۱۲۲٫۱ فضایلی ص ۳۵۷
- ↑ فضایلی ۵۸۰
- ↑ ۱۲۴٫۰ ۱۲۴٫۱ ۱۲۴٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۱۸۰
- ↑ ۱۲۵٫۰ ۱۲۵٫۱ شکیباپور ص ۵۴
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۱۷۸
- ↑ ۱۲۷٫۰ ۱۲۷٫۱ ۱۲۷٫۲ ۱۲۷٫۳ فضایلی ص ۴۷۳
- ↑ مهدی بیانی ص ۲۶۸
- ↑ فضایلی ص ۵۸۸
- ↑ بیانی ۳۷۸تا۳۸۰
- ↑ فضایلی ص ۳۳۴ و ۴۶۰
- ↑ رامپوری. سیداحمد ص ۱۶۳
- ↑ بیانی ۴۰۹–۴۱۱
- ↑ فضایلی ص ۵۸۸ و ۵۸۹
- ↑ فضایلی ص۵۹۰–۵۹۱
- ↑ ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ ۱۳۶٫۲ ۱۳۶٫۳ ۱۳۶٫۴ فضایلی ص ۵۵۳
- ↑ «فراتر از نمایشگاه» برنامه نکوداشت» مجتبی ملکزاده». وبگاه موزه هنر امام علی. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ فضایلی ص۵۳۳–۵۳۶
- ↑ Dr. Muhammad Iqbal Bhutta. «Katib I Kun Fa Yakun, Haji Din Muhammad Lahori, The Calligrapher». allamaiqbal.com. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۷ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ «Munshi Ram». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافتشده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
- ↑ احترام الدین احمد شاغل عثمانی ص ۱۳۱
- ↑ ۱۴۲٫۰ ۱۴۲٫۱ ۱۴۲٫۲ بازیل گری
- ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ بیانی ۲۰۷ و ۲۰۸
- ↑ حمیدرضا قلیچخانی. «معرفی نسخه قدیمی و نفیس دیوان حافظ». پایگاه اطلاعرسانی خوشنویسی ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۱. دریافتشده در ۵ بهمن ۱۳۸۹.
- ↑ وبگاه آفتاب[پیوند مرده]
- ↑ ۱۴۶٫۰ ۱۴۶٫۱ ۱۴۶٫۲ کریمزاده تبریزی
- ↑ [www. aftab. ir/articles/view/art_culture/arts/c5c1187624725p1. php/آشنایی-با-انجمن-خوشنویسان-پاکستان «آشنایی با انجمن خوشنویسان پاکستان»] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). وبگاه آفتاب. دریافتشده در ۱۷ دی ۱۳۸۹. - ↑ فضایلی ص ۳۷۱
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۹۳ تا ۵۱۶
- ↑ فضایلی۶۱۸
- ↑ دکتر بیانی ص۱۰۷۷ و ۱۰۸۸
- ↑ فضایلی ص ۵۸۹
- ↑ بیانی ص ۲۲۹–۲۳۰
- ↑ بیانی ص ۹۳۱
- ↑ احترام الدین احمد شاغل عثمانی ص ۱۳۹
- ↑ سید احمد رامپوری ۱۲۸
- ↑ فضایلی ص ۴۷۰ و ۴۶۰
- ↑ ۱۵۸٫۰ ۱۵۸٫۱ ۱۵۸٫۲ ۱۵۸٫۳ ۱۵۸٫۴ فضایلی ص ۵۳۹
- ↑ فضایلی ص۴۹۷
- ↑ فضایلی ص ۴۰۶ و ۴۰۷
- ↑ فضایلی ۵۷۲–۵۷۳
- ↑ دکتر مهدی بیانی
- ↑ فضایلی ۶۲۴
- ↑ فضایلی ۵۵۰–۵۵۱
- ↑ ۱۶۵٫۰ ۱۶۵٫۱ فضایلی ص ۶۳۱
- ↑ فضایلی 318
- ↑ فضایلی ص ۳۶۰
- ↑ «حسن شاملو». فرهنگ دهخدا به نقل از از الذریعة ج ۹ ص ۲۴۳.
- ↑ فضایلی ص ۶۱۳
- ↑ ۱۷۰٫۰ ۱۷۰٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۱۰۸۶
- ↑ حوریه سعیدی (۱۸ اسفند ۱۳۸۸). «زنان خوشنویس (کاتبان وحی)». روزنامه عصر مردم ص ۷. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
- ↑ دکتر بیانی ص ۲۸۸
- ↑ دکتر بیانی ص ۲۸۸ و ۲۸۹
- ↑ بیانی مهدی. ص ۲۸۹
- ↑ بیانی مهدی. ص ۲۸۹–۲۹۰
- ↑ بیانی مهدی. ص ۲۹۰–۲۹۱
- ↑ ۱۷۷٫۰ ۱۷۷٫۱ فضایلی ۵۹۳
- ↑ ۱۷۸٫۰ ۱۷۸٫۱ بیانی ۷۵۲
- ↑ مهدی بیانی ص ۷۵۳
- ↑ ۱۸۰٫۰ ۱۸۰٫۱ محمد حسین باقری. «تاریخچه خوشنویسی در پاکستان». خانه فرهنگ جمهوری اسلامی در راولپندی. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
- ↑ فضایلی ۳۰۸
- ↑ «میرزا حسن شیبانی کاشانی خطاط معاصر». هنر و مردم. دوره۱۰، ش۱۱۸ (مرداد۵۱): ۱۹–۲۱،
- ↑ فضایلی ص۵۰۰
- ↑ فضایلی ص ۵۶۱ و ۵۷۰
- ↑ ۱۸۵٫۰ ۱۸۵٫۱ فضایلی ص ۵۶۴
- ↑ فضایلی ص ۵۶۸–۵۶۹
- ↑ ۱۸۷٫۰ ۱۸۷٫۱ فضایلی ص ۵۶۶
- ↑ ۱۸۸٫۰ ۱۸۸٫۱ ۱۸۸٫۲ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی-امانت خان
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۸
- ↑ ۱۹۰٫۰ ۱۹۰٫۱ فضایلی ص ۵۶۷
- ↑ فضایلی ص۲۴۴
- ↑ فضایلی ص ۵۷۰
- ↑ فضایلی ص ۵۶۵–۵۶۶
- ↑ فضایلی ص۵۶۹–۵۷۰
- ↑ بیانی ص ۳۳۳
- ↑ فهرست عالمان طالقان
- ↑ فضایلی ص ۳۷۰
- ↑ ۱۹۸٫۰ ۱۹۸٫۱ بیانی، مهدی ص ۳۵۰–۳۵۲
- ↑ فضایلی ص ۳۲۶
- ↑ فضایلی ص ۲۰۹–۲۱۰ و ۲۲۸–۲۲۹
- ↑ ۲۰۱٫۰ ۲۰۱٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۳۳۷
- ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۶
- ↑ «احمدمیرک صالحی خراسانی». وبگاه آفتاب. دریافتشده در ۱۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۶ و ۳۲۷
- ↑ «محمدمیرک صالحی خراسانی». وبگاه آفتاب. دریافتشده در ۱۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص ۳۴۸ و ۳۴۷
- ↑ قدسی، منوچهر. صحیفی شیرازی خوشنویس هنرمند عهد صفویه. هنر و مردم سال ۱۳۵۱ شماره ۱۱۴ [۱] ص ۳۵–۳۸
- ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۷
- ↑ ۲۰۹٫۰ ۲۰۹٫۱ فضایلی ص ۶۲۹
- ↑ فضایلی ص ۳۱۸ و ۳۲۱
- ↑ فضایلی ص ۳۱۹و۳۲۰
- ↑ فضایلی ص ۵۷۵
- ↑ سایت آفتاب
- ↑ دکتر بیانی ص ۳۴۱
- ↑ فضایلی ص ۴۹۷–۵۰۰
- ↑ «حافظیه». کیهان فرهنگی سال پنجم شماره ۸ ص ۳–۷. آبان ۱۳۶۷. دریافتشده در ۱۲ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص ۳۰۸
- ↑ اطلاعات عمومی اشراقی - شکیباپور ص ۵۳
- ↑ فضایلی ص ۶۱۹
- ↑ بیانی ۳۵۴–۳۵۵
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۲۳و۴۲۴
- ↑ بازیل گری ص۱۱۹
- ↑ بیانی ص ۴۲۴ تا ۴۲۶
- ↑ «عثمان بن الحسین (الغزنوی) - شاهکارهای خوشنویسی ایرانی». www.reed.edu. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۱-۱۹.
- ↑ بیانی ص ۹۱۳ تا ۹۱۵
- ↑ «نمایشگاه خوشنویسی فاتح عزتپور در سنندج برپا میشود». خبرگزاری آریا. دریافتشده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ دکتر بیانی ص ۶۹۷
- ↑ بصیراحمد حسینزاده (۲۷ اسفند ۱۳۸۶). «پانزدهمین سال درگذشت کتیبه نگار حرم رضوی». وبگاه فارسی بیبیسی. دریافتشده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.
- ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۲۳۴
- ↑ فضایلی ص ۶۲۴
- ↑ بازیل گری ص ۱۲۵
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۴۵ و ۵۴۶
- ↑ رامپوری، سید احمد ص ۲۰۰
- ↑ فضایلی ص ۵۵۴–۵۵۵
- ↑ دانشنامه بزرگ جهان اسلام، رقیه میر ابوالقاسمی، ثلث
- ↑ فضایلی ص۵۵۶
- ↑ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافتشده در ۱۹ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
- ↑ رامپوری، سید احمد ص ۱۸۲
- ↑ فضایلی ص ۴۰۳
- ↑ ابراهیم اوا، ص۶۴
- ↑ «فایض اردبیلی، حیدرعلی». وبگاه راسخون. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱۸ دی ۱۳۸۹.
- ↑ دولتآبادی، عزیز. سخنوران آذربایجان. چاپ اول، انتشارات ستوده، ۱۳۷۷
- ↑ راهجیری، علی ص ۲۰۶و۲۰۷
- ↑ فضایلی ص ۶۲۸–۶۲۹
- ↑ فضایلی ص ۳۷۱و۳۷۲
- ↑ رامپوری، سید احمد ص ۴۱
- ↑ شاغل عثمانی، احترامالدین ص ۱۰۴–۱۰۵
- ↑ ۲۴۸٫۰ ۲۴۸٫۱ ۲۴۸٫۲ ۲۴۸٫۳ ۲۴۸٫۴ فضایلی ص ۴۸۲
- ↑ فضایلی ص ۴۶۱ و ۴۶۲
- ↑ بیانی ص ۲۳۶–۲۴۱
- ↑ فضایلی ص ۵۹۴–۵۹۵
- ↑ فضایلی ص ۳۵۷ و ۳۵۸
- ↑ فضایلی ص ۳۳۲
- ↑ فضایلی ص ۳۵۲و ۳۵۳
- ↑ A SAFAVID CALLIGRAPHY PANEL, IRAN, SIGNED AND DATED 1115AH/1704AD | Indian & Southeast Asian Art Auction | Books & Manuscripts, Iran | Christie's
- ↑ فضایلی۶۱۵
- ↑ فضایلی ص ۵۹۷
- ↑ فضایلی ص ۵۸۵
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی شرکت فناوری اطلاعات رسا(وب سایت پژوهشی و تحقیقاتی کاوشگر استان خراسان شمالی) بازیابی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲
- ↑ ۲۶۰٫۰ ۲۶۰٫۱ فضایلی ص ۴۹۹
- ↑ فضایلی ص ۵۲۲
- ↑ مرقع رنگین ج ۱
- ↑ فضایلی ص ۳۱۶–۳۱۷
- ↑ شکیباپور ص ۵۲
- ↑ بیانی ص ۶۷۳
- ↑ فضایلی ص ۳۳۴ و ۴۶۱ و ۲۴۳
- ↑ فضایلی ۶۱۴ و ۶۱۵
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۴
- ↑ فضایلی ص ۳۴۶
- ↑ ۲۷۰٫۰ ۲۷۰٫۱ رامپوری، سید احمد ص ۲۰۱
- ↑ شاغل عثمانی، احترامالدین احمد ص ۱۸۰
- ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۲۰۰ و ۲۰۱
- ↑ فضایلی ۵۹۱–۵۹۳
- ↑ فضایلی ۵۵۱–۵۵۲
- ↑ فضایلی ۵۰۲
- ↑ ۲۷۶٫۰ ۲۷۶٫۱ فضایلی ص۶۲۵
- ↑ ۲۷۷٫۰ ۲۷۷٫۱ ۲۷۷٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۳
- ↑ ۲۷۸٫۰ ۲۷۸٫۱ ۲۷۸٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۴
- ↑ ۲۷۹٫۰ ۲۷۹٫۱ فضایلی ص۵۳۶
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۱۳
- ↑ ۲۸۱٫۰ ۲۸۱٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۵
- ↑ ۲۸۲٫۰ ۲۸۲٫۱ ۲۸۲٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۶
- ↑ فضایلی ص۵۳۳
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۸۲۷–۸۲۹
- ↑ فضایلی ص ۵۰۸–۵۰۹
- ↑ وبگاه آفتاب - محمدقاسم لاهیجی حائری
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۶–۵۹۷
- ↑ وبگاه آثار هنرمندان ایران بایگانیشده در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine رضا مافی
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۳ و ۱۴۹
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۸–۶۰۹
- ↑ ۲۹۱٫۰ ۲۹۱٫۱ ۲۹۱٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۰
- ↑ فرخزاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز) ← محصص، سرور، تهران: نشر قطره، ص. ۷۳۲، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۱
- ↑ فضایلی ۴۷۸ و۴۸۲ تا۴۸۴
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۱–۶۱۶
- ↑ «کاتب السلطان». لغتنامه دهخدا. دریافتشده در ۹ دی ۱۳۸۹.
- ↑ بازیل گری ص۱۲۵
- ↑ رامپوری، سید احمد ص ۲۱۱
- ↑ مهدی بیانی ۶۱۶–۶۱۷
- ↑ مناقب هنروران
- ↑ بیانی ص ۶۲۶
- ↑ فضایلی ص ۳۶۱
- ↑ مهدی بیانی ص ۶۷۰
- ↑ Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy
- ↑ ۳۰۵٫۰ ۳۰۵٫۱ فضایلی ص ۵۴۹
- ↑ ۳۰۶٫۰ ۳۰۶٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۱۹۵
- ↑ فضایلی ص۳۲۵
- ↑ ۳۰۸٫۰ ۳۰۸٫۱ فضایلی ص ۵۷۵ و ۵۸۶
- ↑ «غلامرضا مشعشعی». حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی. بایگانیشده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ دی ۱۳۸۹.
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۰
- ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۴۸۲
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۲۲–۲۴
- ↑ فضایلی ۴۸۶
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامautogenerated54
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ بازیل گری ص ۱۳۴
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص۸۰
- ↑ میرافضلی، سیدعلی. «بیانی کرمانی». دانشنامه بزرگ اسلامی. بایگانیشده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
- ↑ وبگاه آفتاب
- ↑ فضایلی ص ۵۴۰
- ↑ فضایلی ص ۶۶۹
- ↑ فضایلی ص ۳۷۰ و ۵۹۹–۶۰۰
- ↑ فضایلی ص ۴۰۷
- ↑ فضایلی ص ۴۰۸ و ۴۰۹
- ↑ فضایلی ص ۵۹۹
- ↑ فضایلی ص ۵۹۸–۵۹۹
- ↑ ۳۲۶٫۰ ۳۲۶٫۱ فضایلی ص۵۹۶
- ↑ «سایت آستان قدس رضوی». ۸ فروردین ۱۳۹۸.[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ۵۲۲–۵۳۳
- ↑ بیانی ص ۵۱۸–۵۳۸
- ↑ دکتر بیانی ص ۵۳۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۳۷
- ↑ فضایلی ۳۶۸
- ↑ فضایلی ۳۶۳
- ↑ «بیهمتای عالم خوشنویسی». همشهری آن لاین. ۲۰ دی ۱۳۸۸. دریافتشده در ۷ دی ۱۳۸۹.
- ↑ فضایلی ص۶۲۲–۶۲۳
- ↑ فضایلی ص۵۸۰
- ↑ فضایلی ۳۴۶و ۳۴۷
- ↑ فضایلی ص ۶۳۲
- ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۸۳
- ↑ شاغل عثمانی، احترامالدین احمد ص ۲۰۴–۲۰۶
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۳۷
- ↑ فضایلی ص۵۷۰–۵۷۱
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۳۴۳–۳۴۸
- ↑ «کاتالوگ زیروآکشن خوشنویسی قاجار». اسمارت آکشن. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۰.
- ↑ بازیل گری ص ۱۲۵ و ۱۲۹
- ↑ فضایلی ۳۵۳–۳۵۵
- ↑ تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ایران، راهجیری ، علی ، ۱۳۴۵ ، چاپ مشعل آزادی
- ↑ فضایلی ص۴۱۰
- ↑ لغتنامه دهخدا
- ↑ علی اشرف والی هنرمند استاد کیهان فرهنگی، اردیبهشت ۱۳۶۶، شماره ۳۸[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص۵۴۴
- ↑ فضایلی ص ۵۶۲–۵۶۴ و ۳۵۶
- ↑ «اویس وفسی». وب گاه آفتاب. دریافتشده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
- ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۶۲۲
- ↑ کیهان فرهنگی - اردیبهشت ۱۳۶۵ - شماره ۲۶ ص ۳
- ↑ فضایلی ۶۱۴–۶۱۵
- ↑ فضایلی ۵۴۹
- ↑ یادی از استاد میرزا حسن هریسی (۱۳۶۲–۱۲۸۲) عمری در گستره خوشنویسی، مجله هنر، زمستان ۱۳۶۳، شماره ۷ ص ۱۴۰تا ۱۴۷
- ↑ فضایلی ص۳۷۳ تا ۴۷۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۴
- ↑ فضایلی ص۴۷۳
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۴ و ۹۶۵
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۵ و ۹۶۶
- ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۵۱۴
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۶ و ۹۶۷
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۷
- ↑ ۳۶۷٫۰ ۳۶۷٫۱ فضایلی ص ۳۱۳–۳۱۶
- ↑ ۳۶۸٫۰ ۳۶۸٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۸
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۸ و ۹۶۹
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۹ به نقل از هدایتالله سپهر
- ↑ «یحیی دیلمی». لغتنامه دهخدا. دریافتشده در ۱۱ دی ۱۳۸۹.
- ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۹ به نقل از محمدصالح اصفهانی
- ↑ ماهنامه گلستان قرآن، اسفند ۱۳۸۰، شماره ۱۱۲ ص ۱۴ و ۱۵[پیوند مرده]
- ↑ فضایلی ص ۴۸۶ و ۴۹۱
- ↑ فضایلی ص ۶۲۸
- ↑ «یوسفعلی سبز مشهدی». وب گاه آفتاب. دریافتشده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.
منابع
[ویرایش]- فضایلی، حبیبالله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش
- بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش
- ققنوس. سایت مشاهیر خطاطان ایرانی
- بهکوشش: یساولی، جواد. پیدایش و سیر تحول هنر خط. انتشارت یساولی، چاپ دوم ۱۳۶۰ش
- شکیباپور، عنایتالله. اطلاعات عمومی. چاپ هفتم، کتابفروشی اشراقی، ۱۳۴۸ش
- گری، بازیل. نقاشی ایران. انتشارات عصرجدید. ترجمه: شروه، عربعلی. تهران ۱۳۶۹ش
- کریمزاده تبریزی، محمدعلی. احوال و آثار نقاشان قدیم ایران. انتشارات مستوفی. تهران ۱۳۷۶ شابک:۲-۰۱-۶۵۳۲-۹۶۴
- سیدعلی آلداود. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
- Malekzadeh, Mojtaba, A biographical sketch of Mirza Gholam Reza Esfahani His life and works
- وبگاه آفتاب[پیوند مرده]
- سهیلا شیرجی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
- رقیه میر ابوالقاسمی، دانشنامه بزرگ جهان اسلام، ثلث
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی- امانت خان
- ابراهیم اوا، تحفه، نخستین زن خوشنویس مسلمان ایرانی. کیهان فرهنگی، سال شانزدهم، اسفندماه ۱۳۷۸، شماره ۱۶۱
- آژند، یعقوب. کتابتخانه و صورتخانه در مکتب هرات. گلستان هنر. شماره ۱۰. زمستان ۱۳۸۶
- زعیمی، خسرو. «از نستعلیق تا نستعلیق». ماهنامه هنر و مردم، دوره ۱۶، ش ۱۸۱، آبان ۱۳۵۶ش
- خوشنویسی راهی برای انتقال پیامهای بشری، مشعل، نشریه کارکنان صنعت نفت ایران، شماره ۳۹۰، دوره جدید ۱، اردیبهشت ۱۳۸۷، ص۸
- عباس خانی، روحالله. سیر تطور هنر در آذربایجان. انتشارات سروش. چاپ اول سال ۱۳۸۲ ش
- وبگاه هنرهای تجسمی
- رامپوری، سید احمد. مرقع خوشنویسان مختصر تذکره خطاطان هند و ایران (به زبان اردو)، ناشر: دکتر وقارالحسن صدیقی، دهلی نو ۲۰۰۷ م
- Dr Heba Nayel Barkat. Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy. The Islamic Arts Museum Malaysia. 2004
- راهجیری، علی. تذکره خوشنویسان معاصر. انجمن خوشنویسان ایران. ۱۳۶۴ ش
- «Hakim Sayyid Hamid Selections of Arabic, Persian, and Ottoman Calligraphy: Calligraphers of the Persian Tradition». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافتشده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۰.
- «HISTORY - MUGHAL EMPIRE - 2». competitionmaster.com. دریافتشده در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۰.
- قلیچخانی، حمیدرضا (۲۷ خرداد ۱۳۸۹). «فهرست خوشنویسان دوران قاجار تا معاصر». پایگاه اطلاعرسانی خوشنویسی ایران. دریافتشده در ۱ دی ۱۳۸۹.
- مرقع رنگین، انجمن خوشنویسان ایران، تهران، ۱۳۶۴ش
- شاغل عثمانی، مولوی احترام الدین احمد. صحیفه خوشنویسان (به زبان اردو). ناشر: قومی کونسل برای فروغ اردو زبان، وزارت ترقی انسانی وسائل حکومت هند. چاپ دوم ۲۰۰۲ دهلی نو