پرش به محتوا

درگاه:تاریخ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درگاه تاریخ


تاریخ پژوهش در رخدادها و کارهای آدمی در گذشته‌است. هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی از علوم انسانی یا علوم اجتماعی قرار داده‌اند، با این حال می‌توان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛ زیرا روش‌های مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شده‌اند. تاریخ نگاران غالبا به اهمیت نوشته‌های تاریخی اشاره می‌کنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ساخته نشده بود اشاره می‌کند. تقسیم تاریخ به شکل پیش از تاریخ و پس از تاریخ بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد زیرا خط در هر جای دنیا در زمان خاصی پدید آمده‌است. تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخه‌ها و گرایش‌های جانبی زیادی است که از آن میان می‌توان به تاریخ‌شماری، تاریخ‌نگاری، تبارشناسی، تاریخ اقتصاد و خط‌شناسی قدیمی اشاره کرد.
ادامه...

نوشتار برگزیده

نبرد اسرائیل و حماس در غزه بخشی از نزاع عرب‌ها و اسرائیل است که از ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۸ تا ۱۷ ژانویه سال ۲۰۰۹ به طول انجامید. در اسرائیل با نام عملیاتی عملیات سرب گداخته (به عبری: מבצע עופרת יצוקה)، و در دنیای عرب با نام کشتار غزه (به عربی: مجزرة غزة) یاد می‌شود. از آن‌جا که اولین روز نبرد با بیشترین شمار کشته و زخمی فلسطینی در یک روز از سال ۱۹۴۸ تاکنون پایان یافت، این روز در میان بخشی از عرب‌ها به روز کشتار شنبه سیاه معروف شد.

نبرد اسرائیل و حماس در غزه اندکی پس از خاتمه توافقنامه شش ماهه‌ای که بین اسرائیل و حماس و ۱۲ گروه شبه نظامی به امضا رسیده بود، شروع شد. بر اساس آن توافقنامه حماس و اسرائیل متعهد شده بودند تا از دست‌زدن به عملیات مسلحانه علیه خاک یکدیگر خودداری کنند. در طول این شش برج، اسرائیل حماس را به نقض قرارداد بدلیل پرتاب راکت به سمت خاک خود متهم کرده و حماس اسرائیل را به نقض قرارداد بدلیل ادامه محاصره اقتصادی و سوختی غزه متهم کرد.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده

آنتون پاولوویچ چِخوفه (۲۹ ژانویه ۱۸۶۰ - ۱۵ ژوئیه ۱۹۰۴) داستان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس برجستهٔ روس است.هر چند چخوف زندگی کوتاهی داشت و همین زندگی کوتاه همراه با بیماری بود اما بیش از ۷۰۰ اثر ادبی آفرید.او را مهم‌ترین داستان کوتاه‌نویس برمی‌شمارند و در زمینهٔ نمایش‌نامه‌نویسی نیز آثار برجسته‌ای از خود به جا گذاشته‌است و وی را پس از شکسپیر بزرگترین نمایش نامه نویس می‌دانند. چخوف در چهل و چهار سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سل درگذشت.
بیشتر...

دوره‌های تاریخی

بروخ دن‌کالووی
بروخ دن‌کالووی

عصر آهن در دانش باستان‌شناسی دوره‌ای است که در آن بشر به گستردگی از آهن در جایگاه ماده‌ای برای ساخت ابزار و جنگ‌افزار سود برد. به جز این جامعه‌های کهن تغییرهایی در زمینه کشاورزی، باورها و شیوه‌های هنری نسبت به گذشته یافت. عصر آهن که در سامانه سه‌دوره‌ای پس از عصر برنز جای‌می‌گیرد، واپسین این دوره‌ها در زمان پیش از تاریخ می‌باشد. زمان رخداد این دوره در جاهای گوناگون متفاوت‌است. به گونه سنتی آغاز این زمان را سده ۱۲ (پیش از میلاد) در خاور نزدیک باستان، هندوستان باستان و یونان باستان می‌دانند. در دیگر بخش‌های اروپا این دوره دیرتر آغاز گشت. در اروپای مرکزی این دوره از سده ۸ (پیش از میلاد) و در اروپای شمالی در سده ۶ (پیش از میلاد) آغاز گشت. گداختن آهن و آهنگری در ۱۲۰۰ (پیش از میلاد) در آفریقای باختری آغاز گشت. عصر آهن در کرانه‌های مدیترانه با آغاز دوره تاریخی هلنی و امپراتوری روم، در هندوستان با بودایی‌گری و جینیسم، در چین با کنفوسیوس‌گرایی ودر شمال اروپا با سده‌های میانی آغازین به پایان رسید.

تمدن‌ها

سنای روم
سنای روم

روم باستان حکومت اولین امپراتور روم، آگوستوس در سال ۲۷ قبل از میلاد آغاز شد. این حکومت شاهد آغاز پکس رومانا، با دوران ثبات سیاسی و شکوه و جلال فراوان که حدود ۲۰۰ سال ادامه داشت، بود. در طول این دوره، امپراتور روم به مدیترانه و بخش اعظم اروپای غربی حکومت می‌کرد. امپراتوری به شکل کاملی سازماندهی شده بود و به خوبی اداره و کنترل می‌شد. یک شبکه از راهها سرزمین‌های امپراتوری را به پایتخت، رم، متصل می‌کرد. لژیون آموزش دیده روم از تمام نقاط بحرانی در طول مرزهایش دفاع می‌کرد. شهروندان رومی از یک قانون مشترک، فرهنگ مشترک و زبان مشترک، لاتین، بهره مند بودند.جامعه رومی بر اساس طبقات کاملاً مجزا سازماندهی شده بود.

نوشتارهای برگزیده

مقاله‌های برگزیده:
استبداد صغیرانقلاب مشروطهباکوماتسوپاک‌سازی قومیتاریخ ژاپنتمدن مایاجنبش مشروطه ایرانحادثه آکوخلافت علی بن ابی‌طالبزیاریانژاپن در جنگ جهانی دومسلجوقیان کرمانقیام و محاصره مشروطه‌خواهان تبریزمرگ آدولف هیتلرجنگ امین و مأمونجنگ صلیبی پنجمجنگ صلیبی چهارمجنگ صلیبی ششمجنگ غزه ۲۰۰۹–۲۰۰۸جنگ گنپیحملهٔ مغول به ایرانحمله مغول به ژاپنشورش طبرستانعملیات بارباروساغزوهٔ بدرفتح تهرانلشکرکشی‌های روس‌ها به کناره دریای خزرمحاصره انطاکیه (۱۰۹۸)نبرد حطیننخستین جنگ صلیبی

مقاله‌های خوب:
سفر اکتشافی آمونسن به قطب جنوباسارت بابلیاعتصاب غذای ایرلندی‌ها در ۱۹۸۱اعدام با توپانقلاب مهجهروکه درشنحادثه آکوبلژیک در جنگ جهانی دومتاراج شماخیجنگ اول هراتجنگ شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری بیزانس (۶۰۲–۶۲۸)جنگ جملجنگ صلیبی دومجنگ صلیبی سومجنگ صلیبی عوام‌الناسجنگ صلیبی کاتاریجنگ صلیبی نهمجنگ صلیبی هفتمجنگ صلیبی هشتمعملیات نظامی ترکیه در عفرینقیام ورشومحاصره دمشق (۱۱۴۸)نبرد آرسوفنبرد ادسانبرد تاوتوننبرد زابنبرد سکیگاهارانبرد کربلانبرد گوادالتهنبرد مسکونبرد ویازما–بریانسکنبرد هیستینگزواقعه ۱۳۶۰ آمل

یادبودهای برگزیده

در لیبریا و مالدیو: روز استقلال

رویدادها
زادروزها
درگذشت‌ها

نگارهٔ برگزیده

تاریخ بر پایه مکان

ژنرال جرج واشنگتن در مبارزه با بریتانیا، هنگام عبور از رودخانه دلاویر.
ژنرال جرج واشنگتن در مبارزه با بریتانیا، هنگام عبور از رودخانه دلاویر.

تاریخ ایالات متحده آمریکا بعنوان یک کشور به کمابیش چهارصد سال باز می‌گردد، کما اینکه روز استقلال رسمی آمریکا در سال ۱۷۷۶ بود. اما آمریکا بعنوان یک زیستگاه بشری قدمت بسیار بیشتری دارد. نخستین انسانهایی که به قاره آمریکا رسیدند، بخشی از موج مردمانی بودند که به آرامی از آفریقا گذر کرده به قاره‌های دیگر رفته بودند. پاره‌ای از این مردمان حدود یکصد هزار سال پیش ابتدا به آسیا و اروپا مهاجرت کردند. زمانی گروه‌های اندکی از همین مردمان به اقیانوس آرام رسیدند و حتی از اقیانوس نیز گذشتند و خود را به استرالیا رساندند. اگرچه گفته می‌شود که مردمان شمال اروپا مانند وایکینگ‌ها بارها به سواحل شرقی آمریکا آمده بودند ولی موج مهاجرت اروپایی‌ها، پس از سفر کریستف کلمب از کشور پرتغال به این قاره آغاز شد.

تاریخ بر پایه موضوع

درس آناتومی
درس آناتومی

تاریخ پزشکی، تمامی اقوام انسانی از ابتدایی‌ترین دوران‌های خود عقاید پزشکی خاصی در مورد تولد و مرگ و بیماری‌ها داشته‌اند. به طوری که بیماری را ناشی از اراده الهی، قدرت جادوگران یا سایر منابع ماوراء الطبیعه می‌دانستند و لذا درمان را از آن دیدگاه دنبال می‌کردند. برخی از این عقاید تا دوران معاصر در غالب ایمان درمانی و مقبره‌های مقدس باقی مانده‌است. گرچه خیزش پزشکی علمی در هزاره اخیر بسیاری از این روش‌ها را ضعیف کرده‌است. گرچه پیشینه ثبت شده‌ای از گیاهانی که برای مقاصد دارویی استفاده می‌شدند وجود ندارد اما شواهدی وجود دارد که انسان اولیه پس از طی نسل‌ها و در پی آزمون و خطا به خواص دارویی برخی گیاهان پی برد.

آیا می‌دانستید؟

آیا می‌دانستید...
آیا می‌دانستید...


آن‌چه می‌توانید انجام دهید

ویکی‌پروژه‌ها

گفتار برگزیده

«مردمان بزرگ در نظر جوانان مانند کشمش‌های روی کیک تاریخ هستند.»

هرمان هسه

رده‌ها

رده:تاریخرده:سال‌هارده:تاریخ بر پایه مکانرده:تاریخ بر پایه موضوعرده:تاریخ بر پایه گروه نژادیرده:تاریخ‌نگاریرده:باستان‌شناسیرده:کتاب‌های تاریخیرده:اسناد تاریخینقشه‌هانگاره‌هامجله‌هاموزه‌هاسازمان‌هاداستان‌هارده:مقاله‌های خرد تاریخرده:گاه‌شمارهارده:گاه‌نگاریرده:افراد

موضوعات

دوره‌های تاریخی

تندیس الهه باروری

تاریخچه ملل

تاریخچه قاره‌ها

پرچم

تاریخ کشور

تاریخ منطقه‌ای و محلی

تاریخ تمدن

بومیان استرالیا

تاریخ بر پایه موضوع - (ر)

تاریخ سیاسی و نظامی

نبرد سالامیس

تاریخ اقتصادی و اجتماعی

لودویگ وان بتهوون

تاریخ فرهنگ و مذهب

برادران رایت

تاریخچه علم و فن آوری

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

حافظهٔ نهان سرور را پاکسازی کنید