منطقه حفاظت‌شده مند
| منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ مند | |
|---|---|
 | |
| مکان | استان بوشهر، ایران |
| مساحت | ۳۳٬۱۴۴ هکتار (۱۲۷٫۹۷ مایل مربع) |
| تأسیس‌شده | ۱۳۸۵/۱/۱۹ |
| ارگان حاکم | سازمان حفاظت محیط زیست ایران |
منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ مند یک منطقهٔ حفاظت‌شده با مساحت ۳۳۱۴۴ هکتار است که در استان بوشهر در ایران قرار دارد. این منطقهٔ حفاظت‌شده طبق مصوبهٔ شمارهٔ ۶۹۸ در تاریخ ۱۳۸۵/۱/۱۹ در فهرست مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار گرفت.[۱]
موقعیت
[ویرایش]منطقه مند در جنوب رودخانه مند و منتهی به خلیج فارس بوده و نوار ساحلی خلیج فارس از دهانه رودخانه مند تا خور خان به انضمام جزیره خان تا ابتدای خور تهمادون، سپس به سمت شرق تا محاذی روستای زیدون و از آنجا در امتداد جاده ارتباطی بندر دیر - بوشهر به روستای بردخون کهنه و سپس در مسیر شوسه به قریه غیرمسکونی زیررود و شالک در جنوب رودخانه مند متصل می‌شود. اما در نقشه‌های ترسیم شده و به‌طور عملیاتی محدوده شرقی آن تا نزدیکی شهر بردخون و انتهای شمالی آن تا روستای شهنیاء در امتداد جاده ارتباطی مذکور و پل رودخانه مند را نیز شامل می‌شود.
منطقه امن: نیمه شمال غربی آن منطقه امن آن است که از قریه غیرمسکونی شالک و زیررود در جنوب رودخانه مند به مسیر شوسه بردخون کهنه و از آنجا به جاده منتهی به ساحل خور خان می‌رسد و دماغه جزیره خان تا سواحل شمالی خلیج فارس را دربر می‌گیرد.
پارک ملی دریایی دیر- نخیلو با ۲۰هزار هکتار مساحت، در بهمن ۸۶ در شورای عالی حفاظت محیط زیست از نیمه جنوبی منطقه حفاظت شده مند مستقل شد و به ثبت رسید که به بهشت پرندگان معروف است.[۲]
زیستگاه‌ها، رویشگاه‌های خشکی - آبی
[ویرایش]دارای دو اکوسیستم آبی - خشکی می‌باشد و شامل زیستگاه‌های:
ـ حاشیه جنوبی رودخانه مند: (یک سوم منطقه را تشکیل می‌دهد) به صورت جلگه ایست که از مراتع و پوشش گیاهی گرامینه‌ها (گندمیان)، درختان کنار، کهور و گزستان‌ها تشکیل شده است که محل زیست اصلی آهو است و گزستان‌ها زیستگاه گراز می‌باشد. در زمستان‌ها مسیل‌ها برکه‌هایی به وجود می‌آورند که محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجری چون درنا و… می‌باشد.
ـ دهانه رودخانه مند و بسترهای حاشیه لجنی دریا و جزایر محل زیست پرندگانی چون فلامینگو و گیلانشاه است.
ـ ناحیه مرکزی و شرقی آن کویری با پوشش گیاهی ضعیف از انواع شورپسند می‌باشد.
ـ زیستگاه دریایی: شامل خور خان و جزیره خان از جمله زیستگاه‌های انواع ماهی، لاک پشتها و پرندگان و پرستوهای دریایی است.
تنوع زیست جانوری و گیاهی
[ویرایش]عمده جانوران و گیاهان در منطقه:
پستاندارانی چون: آهو - گراز - گرگ - روباه معمولی - کفتار راه‌راه - تشی - سیاه‌گوش - گربه جنگلی - سیاه‌گوش - خرگوش.
پرندگان از حدود ۵۸ گونه از جمله: درنا - هوبره - فلامینگو - گیلانشاه - انواع پرستوی دریایی - باکلان - بوتیمار - قار - حواصیل - لک لک - غاز - آنقوت - اردک - خوتکا - گیلار - کور کور - سبزه قبا - ماهی خورک - چکاوک - سار - دراج - سلیم - کاکایی - یا کریم - دیدومک - بحری - بالابان - تیهو - کبک.
آبزیان از حدود ۳۰ گونه از جمله: لاک پشت‌های دریایی و (ماهی‌ها شامل): مید - ماهی مرکب - گربه ماهی - گل دم - ساردین - هامور - سنگسر - زمین کن - راشگو - گواف - حلوا سفید - کفال - مار ماهی.
خزندگان (۱۲ گونه مار از جمله): مارهای دریایی - مار جعفری - طلحه مار - کور مار - شتر مار.
گیاهان: اکثراً دارای پوشش گیاهان شورپسند از خانواده کنوپویاسه و انواع گرامینه است. درختان اشک - تهما - آفتاب‌پرست (زابتک) - گلرنگ وحشی (خارخزون) - کهورک (جغجغه) - گز - شوره (گتک) - سیاه‌شور مصری (کاکل) - مَرغ - بهمن - کهور پارسی - خارشتر - استبرق (خرگ) - کنار
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «فهرست آمار رسمی سازمان حفاظت محیط زیست». سازمان حفاظت محیط زیست. ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۹ مه ۲۰۲۵.
- ↑ «نخیلو؛ پارک ملی که محیط بان ندارد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۱۲.
