مریم مجدلیه

مریم مجدلیه
مجدلیهٔ پشیمان، اثر دومنیکو تینتورتو، حدود ۱۵۹۸
مریدِ عیسی مسیح
زادۀ	نامشخص مجدلیه، یهودیه
درگذشتۀ	نامشخص احتمالاً در پروانس-آلپ-کوت دازور، فرانسه، یا افسوس، آناتولی
ستایش‌شده در	کلیسای ارتدکس شرقی کلیسای کاتولیک جامعه انگلیکن لوتریانیسم پروتستانتیسم بهائیت
جشن	ژوئیه ۲۲
حامی	توبه کنندگان; پرهیزگاران، داروسازان، دباغان، زنان

مریمِ مَجدَلیه (عبری: מרים המגדלית‎، یونانی باستان: Μαρία ἡ Μαγδαληνή) شخصیتی در عهد جدید و یکی از پیروانِ مؤمنِ عیسی مسیح به‌شمار رفته و کلیساهای کاتولیک رومی، ارتدکس شرقی، لوتری و انگلیکان او را جزو قدیسه‌ها می‌دانند. لقبِ مجدلیه اشاره به شهری به نامِ مجدله در کرانهٔ غربیِ دریاچه طبریه دارد. مریمِ مجدلیه با عیسی مسیح به‌عنوانِ یکی از پیروانِ او سفر کرد. گفته شده که وی شاهدِ مصلوب شدن و رستاخیزِ عیسی مسیح بوده‌است. در انجیل‌های چهارگانه از او دستِ کم ۱۲ بار و بیش از حواریون نام برده شده‌است. در مسیحیتِ غربی و طیِ قرونِ وسطی از مریمِ مجدلیه به‌عنوانِ فاحشهٔ توبه‌گر یا زنِ بدکاره نام برده می‌شد؛ روزِ ۲۲ ژوئیهٔ هر سال از سوی مسیحیانِ کلیسای کاتولیک، کلیسای ارتدکس شرقی، انگلیکن و لوتریانیسم برای او جشن گرفته می‌شود.

پیکرهٔ مریم مجدلیه اثر دوناتلو

سرگذشتِ مریمِ مَجدَلیه

بر پایهٔ انجیل، مریمِ مَجدَلیه زنی تن‌فروش و بسیار زیبا بوده‌است. روزی اهلِ شهر به دنبالِ وی می‌افتند تا وی را سنگسار کنند. او می‌گریزد تا به عیسی می‌رسد. عیسی داستان را از پیگیرانِ مریم می‌پرسد و آنان می‌گویند که ما می‌خواهیم او را از برای گناهانش سنگسار کنیم. عیسی می‌گوید بسیار خوب چنین کنید اما نخستین سنگ را کسی بزند که گناهی نکرده باشد (انجیل یوحنا-باب هشتم-آیات ۱ تا ۱۱). این سخنِ عیسی آن ها را شرمنده و پراکنده‌ساخت و جانِ مریم مجدلیه را رهانید و از آن پس وی یکی از یارانِ نزدیکِ عیسی گردید.

به نام مجدلیه در انجیل لوقا ۸:۲ اشاره شده:

چندی بعد عیسی سفری به شهرها و دهات ایالت جلیل کرد تا همه جا مژدهٔ ملکوت خدا را اعلام کند. آن دوازده شاگرد و چند زن که از روح پلید یا از امراض شفا یافته بودند نیز او را همراهی می‌کردند. مریم مجدلیه که عیسی هفت روح پلید را از وجود او بیرون کرده بود. یونا، همسر خوزا (رئیس دربار هیرودیس)، و سوسن از جمله این زنان بودند. ایشان و بسیاری از زنان دیگر از دارایی شخصی خود، عیسی و شاگردانش را خدمت می‌کردند.

برخی بر این باورند که، انجیلی به مریم مجدلیه منسوب است. حتی در برخی از تئوری‌ها و تحلیل‌هایی که به تازگی مطرح شده مریم مجدلیه به عنوان کسی که با عیسی مسیح رابطه عاطفی داشته و حتی فراتر مطرح می‌شود و حتی روزنامه دیلی میل از کشف سندی مبنی بر ازدواج ایشان خبر داده‌است.

انجیل مریم مجدلیه

انجیل مریم یک انجیل اپوکریفا (که شش صفحه اول و چهار صفحه از اواسط این انجیل در دسترس نیست) است. این انجیل تنها متن اپوکریفای یافت شده‌ای هست که به نام یک زن است. مطالب آن بیشتر به توضیح نقش زنان در کلیساهای اولیه می‌پردازد و احتمالاً یک قرن پس از مرگ مریم مجدلیه نوشته شده‌است. نویسندهٔ این متن مشخص نیست. قدیمی‌ترین نسخهٔ پیدا شده به حدود قرن دوم میلادی برمی‌گردد، که به زبان قبطی و بر روی کاغذ پاپیروس نوشته شده‌است. به دلایلی این انجیل تا سال ۱۹۵۵ میلادی منتشر نشد. امروزه با اینکه صفحات زیادی از این انجیل در دسترس نیست، اما به زبان‌های گوناگون از جمله آلمانی و انگلیسی به چاپ رسیده و در این انجیل، از عیسی با عنوان نجات‌دهنده یاد شده‌است. بخش اول این انجیل با سخنان عیسی به پیروانش در زمان پس از رستاخیز ایشان شروع می‌شود. از بخش دوم بحث دربارهٔ مریم مجدلیه آغاز می‌شود که او به حواریون عیسی درحالی که آنان ترسیده‌اند می‌گوید: «گریه نکنید و غصه نخورید، لطف او با شما خواهد بود و از شما محافظت خواهد کرد. به جای آن بیایید بزرگواری او را ستایش کنیم که او ما را آماده کرد و ما را انسان واقعی ساخت.» بر خلاف انجیل توماس که عقیده دارد زن‌ها فقط می‌توانند با مرد شدن نجات پیدا کنند، در انجیل مریم آنها می‌توانند همانگونه که هستند نجات یابند.

عیسی و مریم مجدلیه

مریم مجدلیه در برابرِ صلیبِ عیسی مسیح زانو زده‌است. اثر گابریل ووگر، ۱۸۶۸ میلادی

مطالب زیادی در مورد علاقهٔ عیسی به مریم مجدلیه نوشته شده که بعضی از آنها با برخی اعتراضات نیز مواجه شده‌اند. اما بر اساس انجیل مریم مجدلیه در فصل پنجم آیهٔ پنج: «پیتر (پطرس)» به مریم گفت: «خواهر، ما می‌دانیم که نجات‌دهنده تو را از دیگر زنان بیشتر دوست دارد.»

در انجیلِ فیلیپ (اپوکریفا) که به فیلیپ (از حواریون عیسی مسیح) منتسب است، در آیهٔ ۵۵ آمده: «ارباب (در مسیحیت منظور عیسی مسیح) مریم مجدلیه را از همهٔ دیگر پیروانش بیشتر دوست داشت.»

رمان رمز داوینچی نوشتهٔ دن براون نیز به این موضوع پرداخته‌است.

رستاخیز عیسی

گروه زنانی که مقبره خالی مسیح را کشف کردند. در این نقاشی مریم مجدلیه آن زنی است که لباس قرمز بر تن دارد.اثر پیتر پاول روبنس.1640 میلادی

قدیمی‌ترین متنی که دربارهٔ رستاخیز مسیح توضیح داده‌است تقریباً ۲۰ سال قبل از انجیل‌های چهارگانه نوشته شده‌است، عقیده دارد که پطرس اولین کسی بوده‌است که عیسی پس از اعدام بر او ظاهر شده‌است. اما در تمام انجیل‌های چهارگانه، از جمله انجیل پطرس گفته شده‌است که مریم مجدلیه به تنهایی یا با زنان دیگری، اولین کسی بود که مقبرهٔ خالی عیسی را کشف کرد و عیسی بر او ظاهر شد، اگرچه انجیل‌ها در بیان جزئیات آن اختلاف نظر دارند.

آثار

بسیاری از آثار منسوب به مریم مجدلیه در کلیساهای کاتولیک فرانسه نگهداری می‌شود، به‌خصوص در کلیسای Saint-Maximin-la-Sainte-Baume که جمجمهٔ مریم مجدلیه در آنجا وجود دارد. مورد دیگر پوست پیشانی او است که گفته می‌شود جایی است که عیسی پس از ظاهر شدن به مریم مجدلیه در باغ آن را لمس کرده‌است. در این کلیسا استخوان درشت نی مریم هم نگهداری می‌شود.

آثار دست چپ او نیز در صومعهٔ سایمونوپتریا واقع در کوه آتوس وجود دارد.

جستارهای وابسته

• مِرداران