پرش به محتوا

زبان قبطی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
قبطی
ϯⲙⲉⲧⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ ~ ⲧⲙⲛ̄ⲧⲣⲙ̄ⲛ̄ⲕⲏⲙⲉ
زبان بومی درمصر
قومیتقبطی
گونه‌های نخستین
الفبای قبطی
کدهای زبان
ایزو ۲–۶۳۹cop
ایزو ۳–۶۳۹cop
گلاتولوگcopt1239[۱]
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

زبان قِبطی واپسین مرحله از زبان‌های مصری و از خانواده زبان‌های آفریقایی-آسیایی است که از سال ۲۰۰ میلادی تا سال ۱۱۰۰ میلادی در مصر رایج بود و پس از سده ۱۷ میلادی این زبان جایگاه دیرین خود را از دست داد. دو گویشِ صَعیدی و بُحَیری این زبان از دیدگاه تاریخی اهمیت بیشتری دارند. گویش صعیدی تا سده یازدهم میلادی گویش غالب بود و گویش بحیری بعد از سده یازدهم گویش غالب بوده‌است. در قرن اول میلادی مصری‌ها برای نوشتن این زبان از خط یونانی سود جستند.[۲] اما پس از آن خط قبطی برای آن تدوین شد که تفاوت‌هایی با الفبای یونانی داشت. شمار افرادی که امروزه به این زبان صحبت می‌کنند حدود ۳۰۰ نفر است و هم اکنون این زبان، زبان دینی ارتدکس قبطی است.[۳] این زبان بعد از فتح مصر به دست مسلمانان تدریجاً جای خود را به زبان عربی داد. مهاجرت اعراب به مصر آنچنان افزایش یافت که این زبان در آن سرزمین مستهلک شد و تنها اقلیتی که بر دین مسیحیت باقی‌مانده بودند، آن را بکار می‌بردند، ولی پس از مدتها آنان نیز زبان خویش را فراموش کرده‌ و فقط کشیشان در کلیساها، زبان قبطی را بکار می‌برند. این زبان با آثار بازمانده از زبان قدیم مصر اختلاف زیادی ندارد.[۴]

الفبا

[ویرایش]
حروف الفبای قبطی بر اساس گویش بحیری

گلیفهای الفبای قبطی براساس الفبای یونانی هستند که توسط حروف الفبای مصری دموتی تکمیل شده‌اند. این خط نخستین خط برای نگارش زبان‌های مصری بود.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Coptic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. Reintges, Chris H.(2004). Coptic Egyptian (Sahidic Dialect). Cologne: Rüdiger Köppe. ISBN 978-3-89645-570-3.
    • Wolfgang Kosack Der koptische Heiligenkalender. Deutsch - Koptisch - Arabisch nach den besten Quellen neu bearbeitet und vollständig herausgegeben mit Index Sanctorum koptischer Heiliger, Index der Namen auf Koptisch, Koptische Patriarchenliste, Geografische Liste. Christoph Brunner, Berlin 2012, ISBN 978-3-9524018-4-2.
    • Wolfgang Kosack Lehrbuch des Koptischen.Teil I:Koptische Grammatik.Teil II:Koptische Lesestücke, Graz 1974.
  3. نفرتیتی تتحدث.. « مدونة بصراحة[پیوند مرده]
  4. لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دورهٔ جدید