خطبه عقد

خطبه عقد به خطابه‌ای گفته می‌شود که مستحب است پیش از گفتن صیغه عقد نکاح توسط زن یا شوهر یا هر دو یا شخص ثالثی گفته شود.

این خطبه معمولاً شامل تکریم خداوند و حکمت ازدواج است و غالباً به زبان عربی خوانده می‌شود اما می‌تواند به زبان‌های دیگری هم گفته شود.

ایران

در ایران پیمان و سوگند زناشویی به زبان فارسی نیز خوانده می‌شود:

آیا شما این زن/مرد را به همسری خود می گیرید، تا بر پایه فرمان ایزدی در پیوند پاک زناشویی با یکدیگر زندگی کنید؟ آیا او را دوست خواهی داشت، آسایشش را فراهم خواهی کرد، او را گرامی خواهی داشت، در خوشی و ناخوشی همدم او خواهی بود، دیگران را فراموش خواهی کرد و تا پایان زندگی با راستی در کنارش خواهی ماند؟

گاهی نیز از شعر "پیمان زندگی" فریدون مشیری از کتاب "نوایی هم‌آهنگ باران" به‌عنوان پیمان ازدواج استفاده می‌شود:

مرد:

به نام نامی یزدان

تو را من برگزیدم از میان این همه خوبان

میان این گواهان بر لب آرم این سخن با تو

برای زیستن با تو

وفادار تو خواهم بود در هر لحظه در هر جا

پذیرا می‌شوی آیا؟

تو با من این‌چنین هستی که من با تو؟

زن:

به نام نامی یزدان

پذیرا می‌شوم مهر تو را از جان

هم اکنون باز می‌گویم میان انجمن با تو

وفادار تو خواهم بود، در هر لحظه، در هر جا، برای زیستن با تو

تو هم با من چنان با مهر پیمان کن که من با تو!

مرد و زن با هم:

تو چون هم آشیان خواهی شدن با من

تمام عمر خواهم بود یک جان در دو تن با تو

بهشت عشق سازم خانه را

سرشار از لبخند و مهر و نور و عطر و یاسمن با تو

گواهان همه با هم:

همایون باد این پیمان

همایون باد این پیوند

همایون باد این پیوند ورجاوند

گرامی باد این سوگند

شکوفا باد بر لب‌های تان همواره این لبخند

همایون باد!

خطبه عقد در اسلام

خطبه عقد الفاظی که با گفتن آنها زن و مرد به همسری هم درمی‌آیند. به نظر بسیاری از فقیهانِ شیعه، صیغه ازدواج باید به عربی صحیح خوانده شود.

«الحمدلله الذی رفع السمآء فبناها، وبسط الارض فدحاها، وأثبتها بالجبال فأرسیها، أخرج منها ماءها و مرعیها، الذی تعاظم عن صفات الواصفین...أیها الناس إنما الانبیاء حجج الله فی أرضه، الناطقون بکتابه، العاملون بوحیه، إن الله عزوجل أمرنی أن ازوج کریمتی فاطمة بأخی وابن عمی و أولی الناس بی علی بن أبی‌طالب، و [أن] قد زوجه فی السماء بشهادة الملائکة، وأمرنی أن ازوجه واشهدکم علی ذلک؛

«سپاس از آنِ خدایی است که آسمان را ساخت و برافراست و زمین را پهن کرد و گستراند و با کوه‌های میخ‌آسا استوارش کرد و از آن آب و چراگاه‌هایش را بیرون آورد همان خدایی که از صفاتی از وصف‌کنندگان در وصف او می‌گویند، برتر است ... ای مردم پیامبران حجت‌های خدا در زمین او و گویندگان از کتاب او و عمل‌کنندگان به وحی اویند خداوند عزوجل به من دستور داده که فاطمه را به ازدواح برادرم و پسرعمویم و نزدیکترین مردمان به من یعنی علی بن ابی‌طالب در آورم خداوند بلندمرتبه او را در آسمان به همسری فاطمه درآورد و فرشتگان را بر آن گواه گرفت و به من دستور داد که در زمین نیز او را به ازدواج فاطمه درآورم و شما را بر آن گواه گیرم.»