درد مزمن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: شینگل‌ها⟸شینگل‌ ها
کامل تر کردن و بهبود کیفیت مقاله(افزودن منابع متعدد و میان ویکی و بند)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Abdominal pain stock video.webm|بندانگشتی|درد مزمن می‌تواند در هر بخشی از بدن باشد و گاه می‌تواند منشأ مشخصی نداشته باشد.|241x241پیکسل]]
[[پرونده:Abdominal pain stock video.webm|بندانگشتی|درد مزمن می‌تواند در هر بخشی از بدن باشد و گاه می‌تواند منشأ مشخصی نداشته باشد.|276x276px]]
'''درد مزمن''' نوعی از انواع [[درد]] می‌باشد که گاهیً با [[درد حاد]] اشتباه گرفته می‌شود و می‌تواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح می‌شود: «دردی است که بیش از دورهٔ مورد انتظار [[ریکاوری|بهبودش]] طول بکشد.»،<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Treede RD, Rief W, Barke A, Aziz Q, Bennett MI, Benoliel R, Cohen M, Evers S, Finnerup NB, First MB, Giamberardino MA, Kaasa S, Kosek E, Lavand'homme P, Nicholas M, Perrot S, Scholz J, Schug S, Smith BH, Svensson P, Vlaeyen JW, Wang SJ|date=June 2015|title=A classification of chronic pain for ICD-11|journal=Pain|volume=156|issue=6|pages=1003–1007|doi=10.1097/j.pain.0000000000000160|pmc=4450869|pmid=25844555}}</ref><ref name="Turk1">{{cite book|vauthors=Turk DC, Okifuji A|veditors=Loeser D, Butler SH, Chapman JJ, Turk DC|title=Bonica's Management of Pain|edition=3rd|year=2001|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-0-683-30462-6|pages=18–25|chapter=Pain terms and taxonomies|chapter-url=https://books.google.com/books?id=TyNEicOiJqQC&q=Pain+terms+and+taxonomies&pg=RA1-PA18}}</ref><ref>{{cite book|vauthors=Main CJ, Spanswick CC|title=Pain management: an interdisciplinary approach|year=2001|publisher=Elsevier|isbn=978-0-443-05683-3|page=93|url=https://books.google.com/books?id=wcEQPzTOEAoC&q=chronic+acute+subacute+pain&pg=PA93}}</ref><ref name="Thienhaus1">{{cite book|vauthors=Thienhaus O, Cole BE|veditors=Weiner RS|title=Pain management: A practical guide for clinicians|edition=6|year=2002|publisher=American Academy of Pain Management|isbn=978-0-8493-0926-7|chapter=Classification of pain|chapter-url=https://books.google.com/books?id=lg7sIgP9D3kC&q=chronic+acute+subacute+pain+idiopathic&pg=PA28}}</ref> درد مزمن می‌تواند در بعضی از مردم نوعی [[بیماری]] تلقی شود، این نوع درد بیشتر از [[دیابت]]، [[سرطان]] و [[بیماری قلبی-عروقی|بیماری‌های قلبی]] مردم جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است، طبق آمارهای به دست آمده در ایالات متحدهٔ آمریکا تقریباً ۱۰۰ میلیون نفر در این کشور از این بیماری رنج می‌برند.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 198}}</ref>
'''درد مزمن''' نوعی از انواع [[درد]] می‌باشد که گاهی با [[درد حاد]] اشتباه گرفته می‌شود و می‌تواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح می‌شود: «دردی است که بیش از دورهٔ مورد انتظار [[ریکاوری|بهبودش]] طول بکشد.»،<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Treede RD, Rief W, Barke A, Aziz Q, Bennett MI, Benoliel R, Cohen M, Evers S, Finnerup NB, First MB, Giamberardino MA, Kaasa S, Kosek E, Lavand'homme P, Nicholas M, Perrot S, Scholz J, Schug S, Smith BH, Svensson P, Vlaeyen JW, Wang SJ|date=June 2015|title=A classification of chronic pain for ICD-11|journal=Pain|volume=156|issue=6|pages=1003–1007|doi=10.1097/j.pain.0000000000000160|pmc=4450869|pmid=25844555}}</ref><ref name="Turk1">{{cite book|vauthors=Turk DC, Okifuji A|veditors=Loeser D, Butler SH, Chapman JJ, Turk DC|title=Bonica's Management of Pain|edition=3rd|year=2001|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-0-683-30462-6|pages=18–25|chapter=Pain terms and taxonomies|chapter-url=https://books.google.com/books?id=TyNEicOiJqQC&q=Pain+terms+and+taxonomies&pg=RA1-PA18}}</ref><ref>{{cite book|vauthors=Main CJ, Spanswick CC|title=Pain management: an interdisciplinary approach|year=2001|publisher=Elsevier|isbn=978-0-443-05683-3|page=93|url=https://books.google.com/books?id=wcEQPzTOEAoC&q=chronic+acute+subacute+pain&pg=PA93}}</ref><ref name="Thienhaus1">{{cite book|vauthors=Thienhaus O, Cole BE|veditors=Weiner RS|title=Pain management: A practical guide for clinicians|edition=6|year=2002|publisher=American Academy of Pain Management|isbn=978-0-8493-0926-7|chapter=Classification of pain|chapter-url=https://books.google.com/books?id=lg7sIgP9D3kC&q=chronic+acute+subacute+pain+idiopathic&pg=PA28}}</ref> درد مزمن می‌تواند در بعضی از مردم نوعی [[بیماری]] تلقی شود، این نوع درد بیشتر از [[دیابت]]، [[سرطان]] و [[بیماری قلبی-عروقی|بیماری‌های قلبی]] مردم جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است، طبق آمارهای به دست آمده در ایالات متحدهٔ آمریکا تقریباً ۱۰۰ میلیون نفر در این کشور از این بیماری رنج می‌برند.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 198}}</ref>


از درد مزمن با عناوین دیگری از قبیل درد سوزشی کند، درد مبهم، درد ضربان دار و درد [[بالا آوردن|تهوع‌آور]] نیز یاد می‌شود. منشأ درد مزمن می‌تواند نوروژنیک (وابسته به ژن)، [[نوسیسپتین|نوسیسپتیو]]، [[روان|روانی]] یا ناشناخته باشد؛ شایع‌ترین انواع درد مزمن، [[درد پشت]]، [[سردرد|سردرد شدید]] یا [[میگرن|درد میگرنی]] و درد صورت می‌باشد.<ref name=":0"/>همچنین جدا از موارد عنوان شده درد مزمن می‌تواند ناشی از [[قند خون]] بالا، [[ویروس]]‌ها (مانند شینگل‌ ها)، [[درد خیالی|درد اندام خیالی]] یا ناشی از [[سکته مغزی]] نیز باشد.<ref name=":2">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 200.}}</ref>
از درد مزمن با عناوین دیگری از قبیل درد سوزشی کند، درد مبهم، درد ضربان دار و درد [[بالا آوردن|تهوع‌آور]] نیز یاد می‌شود. منشأ درد مزمن می‌تواند نوروژنیک (وابسته به ژن)، [[نوسیسپتین|نوسیسپتیو]]، [[روان|روانی]] یا ناشناخته باشد؛ شایع‌ترین انواع درد مزمن، [[درد پشت]]، [[سردرد|سردرد شدید]] یا [[میگرن|درد میگرنی]] و درد صورت می‌باشد.<ref name=":0"/>همچنین جدا از موارد عنوان شده درد مزمن می‌تواند ناشی از [[قند خون]] بالا، [[ویروس]]‌ها (مانند شینگل‌ ها)، [[درد خیالی|درد اندام خیالی]] یا ناشی از [[سکته مغزی]] نیز باشد.<ref name=":2">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 200.}}</ref><ref name=":8">{{cite journal|vauthors=Rusanescu G, Mao J|date=October 2014|title=Notch3 is necessary for neuronal differentiation and maturation in the adult spinal cord|journal=Journal of Cellular and Molecular Medicine|volume=18|issue=10|pages=2103–16|doi=10.1111/jcmm.12362|pmc=4244024|pmid=25164209}}</ref>


== <big>علل و دلایل</big> ==
== آثار ==
سازو کار فعال سازی مداوم و انقال پیام های درد به عصب پشتی [[طناب نخاعی|نخاع]]،بدن را به فعالیتی برای [[تسکین‌ناپذیر (مجموعه تلویزیونی)|تسکین]] درد هدایت می کند([[سازوکار|ساز و کار]] جلوگیری از آسیب در بدن)،این باعث تغییراتی می شود که آستانه انتقال پیام های درد کاهش پیدا کند(با کوچک ترین [[محرک (فیزیولوژی)|محرک]]،عصب درد تحریک شود)؛همچنین باعث ترشح [[پروستاگلاندین]] می‌شود و حساسیت آن قسمت از بدن را به تحریک [[عصب محیطی|اعصاب]] درد افزایش می‌دهد؛ ترشح این ماده ایجاد کننده دردهای غیرقابل تحمل [[مزمن]] است؛علاوه بر این ها،تحریک مداوم درد،اعصاب غیر تحریک شده را نیز به ایجاد پیام های درد وامی دارد<ref name=":6">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 199}}</ref><ref name=":9">{{cite book|author=Hansson P|title=Nociceptive and neurogenic pain|publisher=Pharmacia & Upjon AB|pages=52–63|year=1998}}</ref>.محققان بر این باورند که فیبر های عصبی که این نوع درد را ایجاد می کنند،فیبر های C هستند؛این فیبر ها که [[میلین|میلینه]] نیستند و سرعت انتقال کمی دارند درد های بلند مدت را ایجاد می کنند<ref name=":9" />

این تغییرات ساختاری را می توان با [[انعطاف‌پذیری عصبی|پلاستیسیته عصبی]] توضیح داد. در مورد درد مزمن ، نمای سوماتوتوپیک بدن به دنبال ایجاد حساسیت محیطی و مرکزی به طور نامناسب سازماندهی می شود که این می تواند باعث آلودینیا یا بیش فعالی شود اعصاب درد شود.[[نوار مغزی]] افراد مبتلا به درد مزمن نشان داد که فعالیت مغزی و [[انعطاف‌پذیری سیناپسی|پلاستیسی]]،ناشی از درد تغییر می کند. به طور خاص، فعالیت نسبی [[موج بتا]] افزایش قابل توجهی نسبت به موج آلفا و تتا که کاهش یافته اند نشان داده است.<ref name="Jensen, M.P. 2009">{{cite journal|vauthors=Jensen MP, Sherlin LH, Hakiman S, Fregni F|year=2009|title=Neuromodulatory approaches for chronic pain management: research findings and clinical implications|journal=Journal of Neurotherapy|volume=13|issue=4|pages=196–213|doi=10.1080/10874200903334371|doi-access=free}}</ref>

مدیریت ناکارآمد [[دوپامین]] در مغز می تواند به عنوان یک مکانیسم مشترک بین درد مزمن ، [[بی‌خوابی|بی خوابی]] و اختلال [[افسردگی اساسی]] عمل کند و عوارض نا‌خوشایند آن را شامل شود<ref>{{cite journal|vauthors=Finan PH, Smith MT|date=June 2013|title=The comorbidity of insomnia, chronic pain, and depression: dopamine as a putative mechanism|journal=Sleep Medicine Reviews|volume=17|issue=3|pages=173–83|doi=10.1016/j.smrv.2012.03.003|pmc=3519938|pmid=22748562}}</ref>. [[آستروسیت|آستروسیت ها]] ، [[میکروگلیا|میکروگلیا ها]] و سلول های گلیال ماهواره ای نیز در درد مزمن کارایی موثر خود را از دست می دهند؛ افزایش فعالیت میکروگلیا،تغییر شبکه های میکروگلیال و افزایش تولید شیمیوکین ها و [[سیتوکین|سایتوکین]] ها توسط [[میکروگلیا]] ممکن است درد مزمن را تشدید کند. مشاهده شده است که [[آستروسیت|آستروسیت ها]] توانایی خود را برای تنظیم [[تحرک‌پذیری|تحریک پذیری]] نورون ها از دست می دهند و باعث افزایش فعالیت خود به خودی عصبی در مدارات درد می شود.<ref>{{cite journal|vauthors=Ji RR, Berta T, Nedergaard M|date=December 2013|title=Glia and pain: is chronic pain a gliopathy?|journal=Pain|volume=154 Suppl 1|issue=Suppl 1|pages=S10-28|doi=10.1016/j.pain.2013.06.022|pmc=3858488|pmid=23792284}}</ref>

== <big>آثار</big> ==

=== آناتومیک ===
درد مزمن به دلایل مختلفی به عنوان بیماری شناخته می شود زیرا بر ساختار و عملکرد مغز تأثیر می گذارد.مطالعات [[تصویرسازی تشدید مغناطیسی|ام ار ای]] ارتباط آناتومیکی و عملکردی غیرطبیعی را نشان داده است<ref name="geha2">{{cite journal|vauthors=Geha PY, Baliki MN, Harden RN, Bauer WR, Parrish TB, Apkarian AV|date=November 2008|title=The brain in chronic CRPS pain: abnormal gray-white matter interactions in emotional and autonomic regions|journal=Neuron|volume=60|issue=4|pages=570–81|doi=10.1016/j.neuron.2008.08.022|pmc=2637446|pmid=19038215}}</ref>که حتی در زمان استراحت مناطق مربوط به پردازش درد را فعال نگه می دارد<ref name="baliki">{{cite journal|vauthors=Baliki MN, Geha PY, Apkarian AV, Chialvo DR|date=February 2008|title=Beyond feeling: chronic pain hurts the brain, disrupting the default-mode network dynamics|journal=The Journal of Neuroscience|volume=28|issue=6|pages=1398–403|doi=10.1523/JNEUROSCI.4123-07.2008|pmc=6671589|pmid=18256259}}</ref><ref name="taglia">{{cite journal|vauthors=Tagliazucchi E, Balenzuela P, Fraiman D, Chialvo DR|date=November 2010|title=Brain resting state is disrupted in chronic back pain patients|journal=Neuroscience Letters|volume=485|issue=1|pages=26–31|doi=10.1016/j.neulet.2010.08.053|pmc=2954131|pmid=20800649}}</ref>،همچنین نشان داده شده است که درد مداوم باعث از بین رفتن ماده خاکستری مغز می شود که پس از برطرف شدن درد قابل برگشت است.<ref name="may">{{cite journal|vauthors=May A|date=July 2008|title=Chronic pain may change the structure of the brain|journal=Pain|volume=137|issue=1|pages=7–15|doi=10.1016/j.pain.2008.02.034|pmid=18410991|s2cid=45515001}}</ref><ref name="seminowicz">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Seminowicz DA, Wideman TH, Naso L, Hatami-Khoroushahi Z, Fallatah S, Ware MA, Jarzem P, Bushnell MC, Shir Y, Ouellet JA, Stone LS|date=May 2011|title=Effective treatment of chronic low back pain in humans reverses abnormal brain anatomy and function|journal=The Journal of Neuroscience|volume=31|issue=20|pages=7540–50|doi=10.1523/JNEUROSCI.5280-10.2011|pmc=6622603|pmid=21593339}}</ref>بر طرف کردن و یا کم کردن درد های مزمن به محض ایجاد آن بسیار مشکل است<ref name="Vadivelu N, Sinatra R.">{{cite journal|vauthors=Vadivelu N, Sinatra R|date=October 2005|title=Recent advances in elucidating pain mechanisms|journal=Current Opinion in Anesthesiology|volume=18|issue=5|pages=540–7|doi=10.1097/01.aco.0000183109.27297.75|pmid=16534290|s2cid=22012269}}</ref>.در برخی موارد ، درد مزمن می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد که در تمایز عصبی اختلال ایجاد می کند و منجر به کاهش دائمی آستانه درد می شود.<ref name=":8" />
=== سایکولوژیک ===
درد مزمن می‌تواند آبشاری از فرایندهای روانی را مورد هدف قرار دهد و تغییراتی منفی در [[توجه]]، [[حافظه (جانداران)|حافظه]]، [[یادگیری]]، [[خلق (روان‌شناسی)|خلق و خو]]، [[انگیزه (روانشناسی)|انگیزه]] و … داشته باشد. افراد مبتلا به درد مزمن میزان ابتلا به ا[[افسردگی (حالت)|فسردگی]] بالاتری دارند.<ref name=":3">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=IsHak WW, Wen RY, Naghdechi L, Vanle B, Dang J, Knosp M, Dascal J, Marcia L, Gohar Y, Eskander L, Yadegar J, Hanna S, Sadek A, Aguilar-Hernandez L, Danovitch I, Louy C|date=2018|title=Pain and Depression: A Systematic Review|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=26|issue=6|pages=352–363|doi=10.1097/HRP.0000000000000198|pmid=30407234|s2cid=53212649}}</ref> اگرچه ارتباط دقیق بین این دو بیماری به‌طور کامل مشخص نیست اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در مورد [[انعطاف‌پذیری عصبی|نوروپلاستیک]] نشان داد که مسیرهای حسی دردهای بدن همان مناطق مغزی را درگیر می‌کند که در مدیریت خلق و خو مؤثر است.<ref name=":4">{{cite journal|vauthors=Sheng J, Liu S, Wang Y, Cui R, Zhang X|date=2017-06-19|title=The Link between Depression and Chronic Pain: Neural Mechanisms in the Brain|journal=Neural Plasticity|volume=2017|pages=9724371|doi=10.1155/2017/9724371|pmc=5494581|pmid=28706741|doi-access=free}}</ref>درد مزمن در افراد مبتلا به آن تفکر «ترس از بدتر شدن» ایجاد می‌کند که باعث کاهش فعالیت بدنی و پیامدهایی از قبیل اضافه وزن، فشار خون، دیابت و … می‌شود.<ref>{{Cite journal|last=Lee|first=I-Min|last2=Shiroma|first2=Eric J|last3=Lobelo|first3=Felipe|last4=Puska|first4=Pekka|last5=Blair|first5=Steven N|last6=Katzmarzyk|first6=Peter T|date=2012-07-21|title=Impact of Physical Inactivity on the World’s Major Non-Communicable Diseases|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3645500/|journal=Lancet|volume=380|issue=9838|pages=219–229|doi=10.1016/S0140-6736(12)61031-9|issn=0140-6736|pmc=3645500|pmid=22818936}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Risks of Physical Inactivity|نشانی=https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/risks-of-physical-inactivity|وبگاه=www.hopkinsmedicine.org|بازبینی=2021-07-30|کد زبان=en}}</ref> شدت درد ، کنترل درد و انعطاف‌پذیری در برابر درد می‌تواند تحت تأثیر سطوح و انواع مختلفی از حمایت اجتماعی که فرد مبتلا به درد مزمن دریافت می‌کند، قرار بگیرد؛ همچنین سطح اجتماعی شخص مبتلا به درد مزمن نیز در این عوامل نقش حیاتی ایفا می‌کند.<ref name=":5">{{cite news|url=https://www.apa.org/pubs/highlights/spotlight/issue-154|title=Effective Coping of Chronic Pain Varies With Psychosocial Resource Profiles|work=APA Journals Article Spotlight|publisher=American Psychological Association|date=2019-09-20|access-date=2021-02-15}}</ref>
درد مزمن می‌تواند آبشاری از فرایندهای روانی را مورد هدف قرار دهد و تغییراتی منفی در [[توجه]]، [[حافظه (جانداران)|حافظه]]، [[یادگیری]]، [[خلق (روان‌شناسی)|خلق و خو]]، [[انگیزه (روانشناسی)|انگیزه]] و … داشته باشد. افراد مبتلا به درد مزمن میزان ابتلا به ا[[افسردگی (حالت)|فسردگی]] بالاتری دارند.<ref name=":3">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=IsHak WW, Wen RY, Naghdechi L, Vanle B, Dang J, Knosp M, Dascal J, Marcia L, Gohar Y, Eskander L, Yadegar J, Hanna S, Sadek A, Aguilar-Hernandez L, Danovitch I, Louy C|date=2018|title=Pain and Depression: A Systematic Review|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=26|issue=6|pages=352–363|doi=10.1097/HRP.0000000000000198|pmid=30407234|s2cid=53212649}}</ref> اگرچه ارتباط دقیق بین این دو بیماری به‌طور کامل مشخص نیست اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در مورد [[انعطاف‌پذیری عصبی|نوروپلاستیک]] نشان داد که مسیرهای حسی دردهای بدن همان مناطق مغزی را درگیر می‌کند که در مدیریت خلق و خو مؤثر است.<ref name=":4">{{cite journal|vauthors=Sheng J, Liu S, Wang Y, Cui R, Zhang X|date=2017-06-19|title=The Link between Depression and Chronic Pain: Neural Mechanisms in the Brain|journal=Neural Plasticity|volume=2017|pages=9724371|doi=10.1155/2017/9724371|pmc=5494581|pmid=28706741|doi-access=free}}</ref>درد مزمن در افراد مبتلا به آن تفکر «ترس از بدتر شدن» ایجاد می‌کند که باعث کاهش فعالیت بدنی و پیامدهایی از قبیل اضافه وزن، فشار خون، دیابت و … می‌شود.<ref>{{Cite journal|last=Lee|first=I-Min|last2=Shiroma|first2=Eric J|last3=Lobelo|first3=Felipe|last4=Puska|first4=Pekka|last5=Blair|first5=Steven N|last6=Katzmarzyk|first6=Peter T|date=2012-07-21|title=Impact of Physical Inactivity on the World’s Major Non-Communicable Diseases|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3645500/|journal=Lancet|volume=380|issue=9838|pages=219–229|doi=10.1016/S0140-6736(12)61031-9|issn=0140-6736|pmc=3645500|pmid=22818936}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Risks of Physical Inactivity|نشانی=https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/risks-of-physical-inactivity|وبگاه=www.hopkinsmedicine.org|بازبینی=2021-07-30|کد زبان=en}}</ref> شدت درد ، کنترل درد و انعطاف‌پذیری در برابر درد می‌تواند تحت تأثیر سطوح و انواع مختلفی از حمایت اجتماعی که فرد مبتلا به درد مزمن دریافت می‌کند، قرار بگیرد؛ همچنین سطح اجتماعی شخص مبتلا به درد مزمن نیز در این عوامل نقش حیاتی ایفا می‌کند.<ref name=":5">{{cite news|url=https://www.apa.org/pubs/highlights/spotlight/issue-154|title=Effective Coping of Chronic Pain Varies With Psychosocial Resource Profiles|work=APA Journals Article Spotlight|publisher=American Psychological Association|date=2019-09-20|access-date=2021-02-15}}</ref>


برخلاف [[درد حاد]]، درد مزمن معمولاً سودمند واقع نمی‌گردد و کاهش [[کیفیت زندگی]]، تقلیل توانایی‌های کارکردی و همچنین تضعیف سلامت روح و روان، روابط میان فردی و وضعیت مالی را در پی خواهد داشت. علاوه بر این‌ها، درد مزمن می‌تواند تغییرات [[اشتها]]، [[اختلال خواب]]، کند شدگی روانی–حرکتی، [[کج‌خلقی]]، اجتماع زدگی را به دنبال داشته باشد.<ref name=":3"/><ref name=":4"/><ref name=":5"/>
برخلاف [[درد حاد]]، درد مزمن معمولاً سودمند واقع نمی‌گردد و کاهش [[کیفیت زندگی]]، تقلیل توانایی‌های کارکردی و همچنین تضعیف سلامت روح و روان، روابط میان فردی و وضعیت مالی را در پی خواهد داشت. علاوه بر این‌ها، درد مزمن می‌تواند تغییرات [[اشتها]]، [[اختلال خواب]]، کند شدگی روانی–حرکتی، [[کج‌خلقی]]، اجتماع زدگی را به دنبال داشته باشد.<ref name=":3"/><ref name=":4"/><ref name=":5"/>


== <big>روش‌های درمانی و مدیریت</big> ==
بدن در محل آسیب دیده با ایجاد ساز و کاری باعث ترشح [[پروستاگلاندین]] می‌شود و حساسیت آن قسمت از بدن را به تحریک [[عصب محیطی|اعصاب]] درد افزایش می‌دهد (برای رفع عامل آسیب زننده این مکانیسم در جانوران وجود دارد)؛ ترشح این ماده ایجاد کننده دردهای غیرقابل تحمل [[مزمن]] هستند.<ref name=":6">{{یادکرد کتاب|عنوان=حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 199}}</ref>


=== <big>مدیریت</big> ===
== روش‌های درمان ==
{{نوشتار اصلی|مدیریت درد}}
از درمان‌های موجود برای این بیماری که اغلب به صورت ترکیبی انجام می‌گیرد می‌توان به [[دارو درمانی]]، [[رفتاردرمانی شناختی|رفتار درمانی]]، [[فیزیوتراپی]] اشاره کرد که تأثیر فزاینده ای در کنترل این بیماری همه گیر دارند.<ref name=":0"/><ref name="Tauben2015">{{cite journal|vauthors=Tauben D|date=May 2015|title=Nonopioid medications for pain|journal=Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America|volume=26|issue=2|pages=219–48|doi=10.1016/j.pmr.2015.01.005|pmid=25952062}}</ref>
[[مدیریت دانش|مدیریت]] درد شاخه ای از [[پزشکی]] است که از رویکردی [[میان‌رشته‌ای|بین رشته ای]] استفاده می کند.این [[دانش مدیریت|دانش مدیریتی]] ترکیبی از مشاغل مختلف پزشکی و حرفه های مرتبط با سلامت برای تسکین درد و بهبود کیفیت [[زندگی]] کسانی که با درد زندگی می کنند را شامل می شود<ref>{{cite book|vauthors=Hardy PA|title=Chronic pain management: the essentials|year=1997|publisher=Greenwich Medical Media|location=U.K.|isbn=978-1-900151-85-6|url=https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard|url-access=registration|page=[https://archive.org/details/chronicpainmanag0000hard/page/10 10]|quote=the reduction of suffering and enhanced quality of life .}}</ref>.تیم معمولی مدیریت درد شامل [[پزشکان]] (به ویژه [[بیهوشی|متخصصان بیهوشی]]) ، [[روان‌شناسی|روانشناسان]] [[توان‌بخشی|توانبخشی]] ، [[فیزیوتراپیست|فیزیوتراپیست ها]] ، [[کاردرمانی|کاردرمانگران]] ، [[دستیاری (پزشکی)|دستیاران پزشک]] و پزشکان [[پرستار]] است<ref>{{cite book|vauthors=Main CJ, Spanswick CC|title=Pain management: an interdisciplinary approach|year=2000|publisher=Churchill Livingstone|isbn=978-0-443-05683-3|url-access=registration|url=https://archive.org/details/painmanagementin0000main}}</ref>. درد حاد معمولاً با تلاش یک پزشک برطرف می شود، با این حال ، مدیریت درد مزمن اغلب به تلاش های هماهنگ تیم درمانی نیاز دارد<ref>{{cite book|vauthors=Thienhaus O, Cole BE|veditors=Weiner RS|title=Pain management: A practical guide for clinicians|chapter-url=https://books.google.com/books?id=L2CSdeiMZi4C&q=%22chronic%20pain%20frequently%20requires%20the%20coordinated%20efforts%20of%20a%20broadly%20based%20treatment%20team%22&pg=PA27|year=2002|publisher=CRC Press|isbn=978-0-8493-0926-7|page=29|chapter=The classification of pain}}</ref><ref name="Henningsen P, Zipfel S.">{{cite journal|vauthors=Henningsen P, Zipfel S, Herzog W|date=March 2007|title=Management of functional somatic syndromes|journal=Lancet|volume=369|issue=9565|pages=946–55|doi=10.1016/S0140-6736(07)60159-7|pmid=17368156|s2cid=24730085}}</ref><ref name="Henningsen P, Zipfel S.2">{{cite journal|vauthors=Henningsen P, Zipfel S, Herzog W|date=March 2007|title=Management of functional somatic syndromes|journal=Lancet|volume=369|issue=9565|pages=946–55|doi=10.1016/S0140-6736(07)60159-7|pmid=17368156|s2cid=24730085}}</ref>.بهبود کامل و طولانی مدت بسیاری از انواع درد مزمن به ندرت رخ می دهد.<ref name="chronic low back pain.">{{cite journal|vauthors=Chou R, Huffman LH|date=October 2007|title=Medications for acute and chronic low back pain: a review of the evidence for an American Pain Society/American College of Physicians clinical practice guideline|journal=Annals of Internal Medicine|volume=147|issue=7|pages=505–14|doi=10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00008|pmid=17909211|doi-access=free}}</ref>


=== دارو درمانی ===
=== <big>درمان ها</big> ===
[[پرونده:علاج القولون العصبي نهائيا.jpg|بندانگشتی|برخی از داروها با صورت تزریقی و بخشی دیگر به صورت قرص مصرف می‌شوند.]]
از درمان‌های موجود برای این بیماری که اغلب به صورت ترکیبی انجام می‌گیرد می‌توان به [[دارو درمانی]]، [[رفتاردرمانی شناختی|رفتار درمانی]]، [[فیزیوتراپی]] اشاره کرد که تأثیر فزاینده ای در کنترل این بیماری همه گیر دارند.<ref name=":0"/><ref name="Tauben2015">{{cite journal|vauthors=Tauben D|date=May 2015|title=Nonopioid medications for pain|journal=Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America|volume=26|issue=2|pages=219–48|doi=10.1016/j.pmr.2015.01.005|pmid=25952062}}</ref>[[پرونده:علاج القولون العصبي نهائيا.jpg|بندانگشتی|برخی از داروها با صورت تزریقی و بخشی دیگر به صورت قرص مصرف می‌شوند.|231x231پیکسل]]
==== <big>دارو درمانی</big> ====
دارو درمانی نسبت به سایر روش‌های درمانی ساده‌تر، سریع تر اما با عوارض جانبی بیشتر می‌باشد. طیف وسیعی از داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]] و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی می‌توان به [[ایبوپروفن]] و [[ناپروکسن]] اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.<ref name=":6"/><ref name="Tauben20152">{{cite journal|vauthors=Tauben D|date=May 2015|title=Nonopioid medications for pain|journal=Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America|volume=26|issue=2|pages=219–48|doi=10.1016/j.pmr.2015.01.005|pmid=25952062}}</ref><ref name="Welsch2015">{{cite journal|vauthors=Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W|date=February 2015|title=[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]|journal=Schmerz|language=de|volume=29|issue=1|pages=85–95|doi=10.1007/s00482-014-1436-0|pmid=25376546}}</ref>داروهای اپیوئیدی قدرتمند تر بوده و در مواردی هم مانند درد ناشی از سرطان به خاطر کارساز نبودن داروهای غیر اپیوئیدی، از داروهای اپیوئید استفاده می‌شود که اثر مستقیمی بر دستگاه عصبی دارند<ref name="Bus2017">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Busse JW, Craigie S, Juurlink DN, Buckley DN, Wang L, Couban RJ, Agoritsas T, Akl EA, Carrasco-Labra A, Cooper L, Cull C, da Costa BR, Frank JW, Grant G, Iorio A, Persaud N, Stern S, Tugwell P, Vandvik PO, Guyatt GH|date=May 2017|title=Guideline for opioid therapy and chronic noncancer pain|journal=CMAJ|volume=189|issue=18|pages=E659–E666|doi=10.1503/cmaj.170363|pmc=5422149|pmid=28483845}}</ref><ref name=":7">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Chou R, Turner JA, Devine EB, Hansen RN, Sullivan SD, Blazina I, Dana T, Bougatsos C, Deyo RA|date=February 2015|title=The effectiveness and risks of long-term opioid therapy for chronic pain: a systematic review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop|journal=Annals of Internal Medicine|volume=162|issue=4|pages=276–86|doi=10.7326/M14-2559|pmid=25581257|doi-access=free}}</ref><ref name="Reuben2015">{{cite journal|vauthors=Reuben DB, Alvanzo AA, Ashikaga T, Bogat GA, Callahan CM, Ruffing V, Steffens DC|date=February 2015|title=National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop: the role of opioids in the treatment of chronic pain|journal=Annals of Internal Medicine|volume=162|issue=4|pages=295–300|doi=10.7326/M14-2775|pmid=25581341|doi-access=free}}</ref>؛[[مرفین|مورفین]] و [[کدئین]] مثالی از این نوع داروها هستند و برای تسکین دردهای پس از [[جراحی|عمل جراحی]] نیز استفاده می‌شوند.<ref name=":6"/> برای دردهای متوسط نیز مخلوطی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی تجویز می‌شود.<ref name=":2"/>اپیوئیدها در کنار از بین بردن درد باعث ایجاد سرخوشی نیز می‌شود، گرچه اپیوئیدها برای تسکین درد بسیار مؤثر هستند اما باعث سرکوب سیستم تنفسی شده و مهم‌تر از همه باعث [[اعتیاد]] قوی به این داروها می‌شوند، به همین دلیل بیشتر پزشکان برای دردهای خفیف تر رفتار درمانی را بیماران پیشنهاد می‌دهند.<ref name=":2"/><ref name=":7"/><ref name="Reuben2015"/>
دارو درمانی نسبت به سایر روش‌های درمانی ساده‌تر، سریع تر اما با عوارض جانبی بیشتر می‌باشد. طیف وسیعی از داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]] و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.<ref name=":6" /><ref name="Tauben20152" />

====== غیر اپیوئیدی ======
[[پرونده:200mg ibuprofen tablets.jpg|بندانگشتی|نمونه ی دارو های ضد التهاب غیر اپیوئیدی]]
از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی می‌توان به [[ایبوپروفن]]،[[استامینوفن]]،[[ناپروکسن]] و [[داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی|NSAIDs]] اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.<ref name=":6" /><ref name="Tauben20152">{{cite journal|vauthors=Tauben D|date=May 2015|title=Nonopioid medications for pain|journal=Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America|volume=26|issue=2|pages=219–48|doi=10.1016/j.pmr.2015.01.005|pmid=25952062}}</ref><ref name="Welsch2015">{{cite journal|vauthors=Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W|date=February 2015|title=[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]|journal=Schmerz|language=de|volume=29|issue=1|pages=85–95|doi=10.1007/s00482-014-1436-0|pmid=25376546}}</ref>بسته به اینکه درد ناشی از آسیب بافتی است یا [[نوروپاتی اتونومیک|نوروپاتیک]] (درد ناشی از یک سیستم عصبی آسیب دیده یا ناکارآمد) ، می توان از داروهای دیگر غیر پیوئیدی نیز استفاده کرد. شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد درد سرطان یا درد مزمن ناشی از آسیب بافتی در نتیجه بیماری (به عنوان مثال [[آرتریت روماتوئید]]) با دارو های اپیوئیدی بهتر درمان می شود اما برای دردهای [[نوروپاتی اتونومیک|نوروپاتیک]] داروهای غیر اپیوئیدی می توانند موثر تر از دارو های اپیوئید باشند<ref>{{cite journal|vauthors=Vardy J, Agar M|date=June 2014|title=Nonopioid drugs in the treatment of cancer pain|journal=Journal of Clinical Oncology|volume=32|issue=16|pages=1677–90|doi=10.1200/JCO.2013.52.8356|pmid=24799483|hdl-access=free|hdl=10453/115544}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Elomrani F, Berrada N, L'annaz S, Ouziane I, Mrabti H, Errihani H|date=May 2015|title=Pain and Cancer: A systematic review|journal=The Gulf Journal of Oncology|volume=1|issue=18|pages=32–7|pmid=26003103}}</ref><ref name="Tauben20153">{{cite journal|vauthors=Tauben D|date=May 2015|title=Nonopioid medications for pain|journal=Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America|volume=26|issue=2|pages=219–48|doi=10.1016/j.pmr.2015.01.005|pmid=25952062}}</ref><ref name="Welsch20152">{{cite journal|vauthors=Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W|date=February 2015|title=[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]|journal=Schmerz|language=de|volume=29|issue=1|pages=85–95|doi=10.1007/s00482-014-1436-0|pmid=25376546}}</ref>دارو های پر استفاده ی غیر اپیوئیدی وجود دارند مانند [[ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای|داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای]]<ref name="Moore2015">{{cite journal|vauthors=Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ|date=July 2015|title=Amitriptyline for neuropathic pain in adults|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=7|issue=7|pages=CD008242|doi=10.1002/14651858.CD008242.pub3|pmc=6447238|pmid=26146793}}</ref>،[[مهارکننده بازجذب سروتونین–نوراپی‌نفرین|مهارکننده های بازجذب سروتونین-نور اپی نفرین]]<ref name="Gilron2015">{{cite journal|vauthors=Gilron I, Baron R, Jensen T|date=April 2015|title=Neuropathic pain: principles of diagnosis and treatment|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=90|issue=4|pages=532–45|doi=10.1016/j.mayocp.2015.01.018|pmid=25841257|doi-access=free}}</ref> و [[ضدتشنج|داروهای ضد تشنج]]<ref name="Moore2015" />.برخی از داروهای ضد [[روان‌پریشی|روان پریشی]]، مانند [[الانزاپین|اولانزاپین]]، نیز ممکن است برای کنترل درد مزمن موثر باشند، اما شواهد برای اثبات این امر در مراحل اولیه قرار دارد.<ref>{{cite journal|vauthors=Jimenez XF, Sundararajan T, Covington EC|date=June 2018|title=A Systematic Review of Atypical Antipsychotics in Chronic Pain Management: Olanzapine Demonstrates Potential in Central Sensitization, Fibromyalgia, and Headache/Migraine|journal=The Clinical Journal of Pain|volume=34|issue=6|pages=585–591|doi=10.1097/AJP.0000000000000567|pmid=29077621|s2cid=699847}}</ref>در زنان مبتلا به درد مزمن ، داروهای هورمونی مانند قرص های ضد بارداری ممکن است مفید واقع گردد.<ref>{{cite journal|vauthors=Carey ET, Till SR, As-Sanie S|date=March 2017|title=Pharmacological Management of Chronic Pelvic Pain in Women|journal=Drugs|volume=77|issue=3|pages=285–301|doi=10.1007/s40265-016-0687-8|pmid=28074359|s2cid=35809874}}</ref> گاهی نیز درمان های رایج و معمول برای فردی کار ساز نبوده و پزشکان درمانی مختص به آن فرد(وابسته به ژنش)تجویز می کنند<ref name="Moore2015" />

====== <big>اپیوئیدی</big> ======
داروهای اپیوئیدی قدرتمند تر بوده و در مواردی هم مانند درد ناشی از سرطان به خاطر کارساز نبودن داروهای غیر اپیوئیدی، از داروهای اپیوئید استفاده می‌شود که اثر مستقیمی بر دستگاه عصبی دارند<ref name="Bus2017">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Busse JW, Craigie S, Juurlink DN, Buckley DN, Wang L, Couban RJ, Agoritsas T, Akl EA, Carrasco-Labra A, Cooper L, Cull C, da Costa BR, Frank JW, Grant G, Iorio A, Persaud N, Stern S, Tugwell P, Vandvik PO, Guyatt GH|date=May 2017|title=Guideline for opioid therapy and chronic noncancer pain|journal=CMAJ|volume=189|issue=18|pages=E659–E666|doi=10.1503/cmaj.170363|pmc=5422149|pmid=28483845}}</ref><ref name=":7">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Chou R, Turner JA, Devine EB, Hansen RN, Sullivan SD, Blazina I, Dana T, Bougatsos C, Deyo RA|date=February 2015|title=The effectiveness and risks of long-term opioid therapy for chronic pain: a systematic review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop|journal=Annals of Internal Medicine|volume=162|issue=4|pages=276–86|doi=10.7326/M14-2559|pmid=25581257|doi-access=free}}</ref><ref name="Reuben2015">{{cite journal|vauthors=Reuben DB, Alvanzo AA, Ashikaga T, Bogat GA, Callahan CM, Ruffing V, Steffens DC|date=February 2015|title=National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop: the role of opioids in the treatment of chronic pain|journal=Annals of Internal Medicine|volume=162|issue=4|pages=295–300|doi=10.7326/M14-2775|pmid=25581341|doi-access=free}}</ref>؛[[مرفین|مورفین]] و [[کدئین]] مثالی از این نوع داروها هستند و برای تسکین دردهای پس از [[جراحی|عمل جراحی]] نیز استفاده می‌شوند.<ref name=":6" />

برای دردهای متوسط نیز مخلوطی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی تجویز می‌شود.<ref name=":2" />اپیوئیدها در کنار از بین بردن درد باعث ایجاد سرخوشی نیز می‌شود، گرچه اپیوئیدها برای تسکین درد بسیار مؤثر هستند اما باعث سرکوب سیستم تنفسی شده و مهم‌تر از همه باعث [[اعتیاد]] قوی به این داروها می‌شوند، به همین دلیل بیشتر پزشکان برای دردهای خفیف تر رفتار درمانی را بیماران پیشنهاد می‌دهند.<ref name=":2" /><ref name=":7" /><ref name="Reuben2015" />برای پزشکان دشوار است که پیش بینی کنند چه افرادی از اپیوئیدها فقط برای کنترل درد استفاده می کنند و چه کسانی به اعتیاد مبتلا می شوند. همچنین برای پزشکان چالش برانگیز است که بدانند چه بیمارانی درخواست اپیوئید می کنند زیرا آنها با اعتیاد به مواد مخدر زندگی می کنند.<ref name="Reuben2015" />


تمرکز اصلی این سازوکارهای دستگاه عصبیست؛ برای مثال [[استیل‌سالیسیلیک اسید|آسپرین]] تولید [[پروستاگلاندین]]‌ها را متوقف می‌کند و باعث کاهش درد می‌شود یا داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]]، سازوکار انتقال سیگنال درد را به نخاع و مغز مختل می‌کنند.<ref name=":6"/>
تمرکز اصلی این سازوکارهای دستگاه عصبیست؛ برای مثال [[استیل‌سالیسیلیک اسید|آسپرین]] تولید [[پروستاگلاندین]]‌ها را متوقف می‌کند و باعث کاهش درد می‌شود یا داروهای [[اپیوئید|اپیوئیدی]]، سازوکار انتقال سیگنال درد را به نخاع و مغز مختل می‌کنند.<ref name=":6"/>


=== رفتار درمانی ===
==== <big>رفتار درمانی</big> ====
[[پرونده:Physiotherapie Florian Schenter bei einem physiotherapeutischem Hausbesuch in Wien.jpg|بندانگشتی|مهارت‌های درمان با دست]]
[[پرونده:Physiotherapie Florian Schenter bei einem physiotherapeutischem Hausbesuch in Wien.jpg|بندانگشتی|مهارت‌های درمان با دست|225x225پیکسل]]
نوع خفیف تر این بیماری را با روش‌های القای [[ذهن|ذهنی]]، القای آرامش، رفتار درمانی-شناختی یا [[پس‌خوراند زیستی|بیوفیدبک]] کنترل در نتیجه باعث کاهش تنش عضلانی و درمان می‌شوند این نوع درمان برای مدیریت پیامدهای اساسی درد مزمن بسیار کار آمد است (مدیریت در مضامینی مانند:خلق و خو، انگیزه، ادراک و حافظه) و هیچ گونه عوارض جانبی نیز به دنبال ندارد<ref name=":2"/>
نوع خفیف تر این بیماری را با روش‌های القای [[ذهن|ذهنی]]، القای آرامش، رفتار درمانی-شناختی یا [[پس‌خوراند زیستی|بیوفیدبک]] کنترل در نتیجه باعث کاهش تنش عضلانی و درمان می‌شوند این نوع درمان برای مدیریت پیامدهای اساسی درد مزمن بسیار کار آمد است (مدیریت در مضامینی مانند:خلق و خو، انگیزه، ادراک و حافظه) و هیچ گونه عوارض جانبی نیز به دنبال ندارد<ref name=":2"/><ref name="Reuben2015" />


=== فیزیوتراپی ===
==== <big>فیزیوتراپی</big> ====
''نوشتار اصلی'':[[فیزیوتراپی]]
''نوشتار اصلی'':[[فیزیوتراپی]]


خط ۳۱: خط ۵۳:
# الکتروتراپی
# الکتروتراپی
# مهارت‌های درمان با دست
# مهارت‌های درمان با دست

====== <big>درمان های جدید</big> ======
مدیریت درد مداخله ای ممکن است مناسب باشد ، از جمله تکنیک هایی مانند تزریق نقاط ماشه ای ، بلوک های نورولیتیک و پرتودرمانی. در حالی که هیچ شواهد باکیفیتی برای پشتیبانی از سونوگرافی وجود ندارد ، مشخص شده است که تأثیر کمی در بهبود عملکرد کمردرد مزمن غیر اختصاصی دارد.<ref>{{cite journal|vauthors=Ebadi S, Henschke N, Forogh B, Nakhostin Ansari N, van Tulder MW, Babaei-Ghazani A, Fallah E|date=July 2020|title=Therapeutic ultrasound for chronic low back pain|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=7|pages=CD009169|doi=10.1002/14651858.CD009169.pub3|pmc=7390505|pmid=32623724}}</ref>


== اپیدمیولوژی ==
== اپیدمیولوژی ==

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۴۴

درد مزمن می‌تواند در هر بخشی از بدن باشد و گاه می‌تواند منشأ مشخصی نداشته باشد.

درد مزمن نوعی از انواع درد می‌باشد که گاهی با درد حاد اشتباه گرفته می‌شود و می‌تواند از سه ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد؛ تفسیر دیگر که بدون برههٔ زمانی مطرح می‌شود: «دردی است که بیش از دورهٔ مورد انتظار بهبودش طول بکشد.»،[۱][۲][۳][۴] درد مزمن می‌تواند در بعضی از مردم نوعی بیماری تلقی شود، این نوع درد بیشتر از دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی مردم جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است، طبق آمارهای به دست آمده در ایالات متحدهٔ آمریکا تقریباً ۱۰۰ میلیون نفر در این کشور از این بیماری رنج می‌برند.[۵]

از درد مزمن با عناوین دیگری از قبیل درد سوزشی کند، درد مبهم، درد ضربان دار و درد تهوع‌آور نیز یاد می‌شود. منشأ درد مزمن می‌تواند نوروژنیک (وابسته به ژن)، نوسیسپتیو، روانی یا ناشناخته باشد؛ شایع‌ترین انواع درد مزمن، درد پشت، سردرد شدید یا درد میگرنی و درد صورت می‌باشد.[۵]همچنین جدا از موارد عنوان شده درد مزمن می‌تواند ناشی از قند خون بالا، ویروس‌ها (مانند شینگل‌ ها)، درد اندام خیالی یا ناشی از سکته مغزی نیز باشد.[۶][۷]

علل و دلایل

سازو کار فعال سازی مداوم و انقال پیام های درد به عصب پشتی نخاع،بدن را به فعالیتی برای تسکین درد هدایت می کند(ساز و کار جلوگیری از آسیب در بدن)،این باعث تغییراتی می شود که آستانه انتقال پیام های درد کاهش پیدا کند(با کوچک ترین محرک،عصب درد تحریک شود)؛همچنین باعث ترشح پروستاگلاندین می‌شود و حساسیت آن قسمت از بدن را به تحریک اعصاب درد افزایش می‌دهد؛ ترشح این ماده ایجاد کننده دردهای غیرقابل تحمل مزمن است؛علاوه بر این ها،تحریک مداوم درد،اعصاب غیر تحریک شده را نیز به ایجاد پیام های درد وامی دارد[۸][۹].محققان بر این باورند که فیبر های عصبی که این نوع درد را ایجاد می کنند،فیبر های C هستند؛این فیبر ها که میلینه نیستند و سرعت انتقال کمی دارند درد های بلند مدت را ایجاد می کنند[۹]

این تغییرات ساختاری را می توان با پلاستیسیته عصبی توضیح داد. در مورد درد مزمن ، نمای سوماتوتوپیک بدن به دنبال ایجاد حساسیت محیطی و مرکزی به طور نامناسب سازماندهی می شود که این می تواند باعث آلودینیا یا بیش فعالی شود اعصاب درد شود.نوار مغزی افراد مبتلا به درد مزمن نشان داد که فعالیت مغزی و پلاستیسی،ناشی از درد تغییر می کند. به طور خاص، فعالیت نسبی موج بتا افزایش قابل توجهی نسبت به موج آلفا و تتا که کاهش یافته اند نشان داده است.[۱۰]

مدیریت ناکارآمد دوپامین در مغز می تواند به عنوان یک مکانیسم مشترک بین درد مزمن ، بی خوابی و اختلال افسردگی اساسی عمل کند و عوارض نا‌خوشایند آن را شامل شود[۱۱]. آستروسیت ها ، میکروگلیا ها و سلول های گلیال ماهواره ای نیز در درد مزمن کارایی موثر خود را از دست می دهند؛ افزایش فعالیت میکروگلیا،تغییر شبکه های میکروگلیال و افزایش تولید شیمیوکین ها و سایتوکین ها توسط میکروگلیا ممکن است درد مزمن را تشدید کند. مشاهده شده است که آستروسیت ها توانایی خود را برای تنظیم تحریک پذیری نورون ها از دست می دهند و باعث افزایش فعالیت خود به خودی عصبی در مدارات درد می شود.[۱۲]

آثار

آناتومیک

درد مزمن به دلایل مختلفی به عنوان بیماری شناخته می شود زیرا بر ساختار و عملکرد مغز تأثیر می گذارد.مطالعات ام ار ای ارتباط آناتومیکی و عملکردی غیرطبیعی را نشان داده است[۱۳]که حتی در زمان استراحت مناطق مربوط به پردازش درد را فعال نگه می دارد[۱۴][۱۵]،همچنین نشان داده شده است که درد مداوم باعث از بین رفتن ماده خاکستری مغز می شود که پس از برطرف شدن درد قابل برگشت است.[۱۶][۱۷]بر طرف کردن و یا کم کردن درد های مزمن به محض ایجاد آن بسیار مشکل است[۱۸].در برخی موارد ، درد مزمن می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد که در تمایز عصبی اختلال ایجاد می کند و منجر به کاهش دائمی آستانه درد می شود.[۷]

سایکولوژیک

درد مزمن می‌تواند آبشاری از فرایندهای روانی را مورد هدف قرار دهد و تغییراتی منفی در توجه، حافظه، یادگیری، خلق و خو، انگیزه و … داشته باشد. افراد مبتلا به درد مزمن میزان ابتلا به افسردگی بالاتری دارند.[۱۹] اگرچه ارتباط دقیق بین این دو بیماری به‌طور کامل مشخص نیست اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در مورد نوروپلاستیک نشان داد که مسیرهای حسی دردهای بدن همان مناطق مغزی را درگیر می‌کند که در مدیریت خلق و خو مؤثر است.[۲۰]درد مزمن در افراد مبتلا به آن تفکر «ترس از بدتر شدن» ایجاد می‌کند که باعث کاهش فعالیت بدنی و پیامدهایی از قبیل اضافه وزن، فشار خون، دیابت و … می‌شود.[۲۱][۲۲] شدت درد ، کنترل درد و انعطاف‌پذیری در برابر درد می‌تواند تحت تأثیر سطوح و انواع مختلفی از حمایت اجتماعی که فرد مبتلا به درد مزمن دریافت می‌کند، قرار بگیرد؛ همچنین سطح اجتماعی شخص مبتلا به درد مزمن نیز در این عوامل نقش حیاتی ایفا می‌کند.[۲۳]

برخلاف درد حاد، درد مزمن معمولاً سودمند واقع نمی‌گردد و کاهش کیفیت زندگی، تقلیل توانایی‌های کارکردی و همچنین تضعیف سلامت روح و روان، روابط میان فردی و وضعیت مالی را در پی خواهد داشت. علاوه بر این‌ها، درد مزمن می‌تواند تغییرات اشتها، اختلال خواب، کند شدگی روانی–حرکتی، کج‌خلقی، اجتماع زدگی را به دنبال داشته باشد.[۱۹][۲۰][۲۳]

روش‌های درمانی و مدیریت

مدیریت

مدیریت درد شاخه ای از پزشکی است که از رویکردی بین رشته ای استفاده می کند.این دانش مدیریتی ترکیبی از مشاغل مختلف پزشکی و حرفه های مرتبط با سلامت برای تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی کسانی که با درد زندگی می کنند را شامل می شود[۲۴].تیم معمولی مدیریت درد شامل پزشکان (به ویژه متخصصان بیهوشی) ، روانشناسان توانبخشی ، فیزیوتراپیست ها ، کاردرمانگران ، دستیاران پزشک و پزشکان پرستار است[۲۵]. درد حاد معمولاً با تلاش یک پزشک برطرف می شود، با این حال ، مدیریت درد مزمن اغلب به تلاش های هماهنگ تیم درمانی نیاز دارد[۲۶][۲۷][۲۸].بهبود کامل و طولانی مدت بسیاری از انواع درد مزمن به ندرت رخ می دهد.[۲۹]

درمان ها

از درمان‌های موجود برای این بیماری که اغلب به صورت ترکیبی انجام می‌گیرد می‌توان به دارو درمانی، رفتار درمانی، فیزیوتراپی اشاره کرد که تأثیر فزاینده ای در کنترل این بیماری همه گیر دارند.[۵][۳۰]

پرونده:علاج القولون العصبي نهائيا.jpg
برخی از داروها با صورت تزریقی و بخشی دیگر به صورت قرص مصرف می‌شوند.

دارو درمانی

دارو درمانی نسبت به سایر روش‌های درمانی ساده‌تر، سریع تر اما با عوارض جانبی بیشتر می‌باشد. طیف وسیعی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی برای کنترل درد مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۸][۳۱]

غیر اپیوئیدی
نمونه ی دارو های ضد التهاب غیر اپیوئیدی

از داروهای پر استفادهٔ غیر اپیوئیدی می‌توان به ایبوپروفن،استامینوفن،ناپروکسن و NSAIDs اشاره کرد. این داروها عموماً برای تسکین دردهای خفیف تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.[۸][۳۱][۳۲]بسته به اینکه درد ناشی از آسیب بافتی است یا نوروپاتیک (درد ناشی از یک سیستم عصبی آسیب دیده یا ناکارآمد) ، می توان از داروهای دیگر غیر پیوئیدی نیز استفاده کرد. شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد درد سرطان یا درد مزمن ناشی از آسیب بافتی در نتیجه بیماری (به عنوان مثال آرتریت روماتوئید) با دارو های اپیوئیدی بهتر درمان می شود اما برای دردهای نوروپاتیک داروهای غیر اپیوئیدی می توانند موثر تر از دارو های اپیوئید باشند[۳۳][۳۴][۳۵][۳۶]دارو های پر استفاده ی غیر اپیوئیدی وجود دارند مانند داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای[۳۷]،مهارکننده های بازجذب سروتونین-نور اپی نفرین[۳۸] و داروهای ضد تشنج[۳۷].برخی از داروهای ضد روان پریشی، مانند اولانزاپین، نیز ممکن است برای کنترل درد مزمن موثر باشند، اما شواهد برای اثبات این امر در مراحل اولیه قرار دارد.[۳۹]در زنان مبتلا به درد مزمن ، داروهای هورمونی مانند قرص های ضد بارداری ممکن است مفید واقع گردد.[۴۰] گاهی نیز درمان های رایج و معمول برای فردی کار ساز نبوده و پزشکان درمانی مختص به آن فرد(وابسته به ژنش)تجویز می کنند[۳۷]

اپیوئیدی

داروهای اپیوئیدی قدرتمند تر بوده و در مواردی هم مانند درد ناشی از سرطان به خاطر کارساز نبودن داروهای غیر اپیوئیدی، از داروهای اپیوئید استفاده می‌شود که اثر مستقیمی بر دستگاه عصبی دارند[۴۱][۴۲][۴۳]؛مورفین و کدئین مثالی از این نوع داروها هستند و برای تسکین دردهای پس از عمل جراحی نیز استفاده می‌شوند.[۸]

برای دردهای متوسط نیز مخلوطی از داروهای اپیوئیدی و غیر اپیوئیدی تجویز می‌شود.[۶]اپیوئیدها در کنار از بین بردن درد باعث ایجاد سرخوشی نیز می‌شود، گرچه اپیوئیدها برای تسکین درد بسیار مؤثر هستند اما باعث سرکوب سیستم تنفسی شده و مهم‌تر از همه باعث اعتیاد قوی به این داروها می‌شوند، به همین دلیل بیشتر پزشکان برای دردهای خفیف تر رفتار درمانی را بیماران پیشنهاد می‌دهند.[۶][۴۲][۴۳]برای پزشکان دشوار است که پیش بینی کنند چه افرادی از اپیوئیدها فقط برای کنترل درد استفاده می کنند و چه کسانی به اعتیاد مبتلا می شوند. همچنین برای پزشکان چالش برانگیز است که بدانند چه بیمارانی درخواست اپیوئید می کنند زیرا آنها با اعتیاد به مواد مخدر زندگی می کنند.[۴۳]

تمرکز اصلی این سازوکارهای دستگاه عصبیست؛ برای مثال آسپرین تولید پروستاگلاندین‌ها را متوقف می‌کند و باعث کاهش درد می‌شود یا داروهای اپیوئیدی، سازوکار انتقال سیگنال درد را به نخاع و مغز مختل می‌کنند.[۸]

رفتار درمانی

پرونده:Physiotherapie Florian Schenter bei einem physiotherapeutischem Hausbesuch in Wien.jpg
مهارت‌های درمان با دست

نوع خفیف تر این بیماری را با روش‌های القای ذهنی، القای آرامش، رفتار درمانی-شناختی یا بیوفیدبک کنترل در نتیجه باعث کاهش تنش عضلانی و درمان می‌شوند این نوع درمان برای مدیریت پیامدهای اساسی درد مزمن بسیار کار آمد است (مدیریت در مضامینی مانند:خلق و خو، انگیزه، ادراک و حافظه) و هیچ گونه عوارض جانبی نیز به دنبال ندارد[۶][۴۳]

فیزیوتراپی

نوشتار اصلی:فیزیوتراپی

فیزیوتراپی دارای سه روش اصلی درمانیست:

  1. تمرین‌درمانی
  2. الکتروتراپی
  3. مهارت‌های درمان با دست
درمان های جدید

مدیریت درد مداخله ای ممکن است مناسب باشد ، از جمله تکنیک هایی مانند تزریق نقاط ماشه ای ، بلوک های نورولیتیک و پرتودرمانی. در حالی که هیچ شواهد باکیفیتی برای پشتیبانی از سونوگرافی وجود ندارد ، مشخص شده است که تأثیر کمی در بهبود عملکرد کمردرد مزمن غیر اختصاصی دارد.[۴۴]

اپیدمیولوژی

مطالعات همه گیر متعددی که در کشورهای مختلف صورت گرفته‌است، که تفاوت‌های گسترده در نرخ شیوع دردهای مزمن از ۸ درصد تا ۸۰ درصد جامعه را گزارش داده‌اند. این مطالعات نشان داده‌است به‌طور متوسط ۸٪ - ۱۱٫۲٪ از افراد در کشورهای مختلف دارای درد مزمن گسترده هستند.[۴۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. Treede RD, Rief W, Barke A, Aziz Q, Bennett MI, Benoliel R, et al. (June 2015). "A classification of chronic pain for ICD-11". Pain. 156 (6): 1003–1007. doi:10.1097/j.pain.0000000000000160. PMC 4450869. PMID 25844555.
  2. Turk DC, Okifuji A (2001). "Pain terms and taxonomies". In Loeser D, Butler SH, Chapman JJ, Turk DC (eds.). Bonica's Management of Pain (3rd ed.). Lippincott Williams & Wilkins. pp. 18–25. ISBN 978-0-683-30462-6.
  3. Main CJ, Spanswick CC (2001). Pain management: an interdisciplinary approach. Elsevier. p. 93. ISBN 978-0-443-05683-3.
  4. Thienhaus O, Cole BE (2002). "Classification of pain". In Weiner RS (ed.). Pain management: A practical guide for clinicians (6 ed.). American Academy of Pain Management. ISBN 978-0-8493-0926-7.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 198.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 200.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Rusanescu G, Mao J (October 2014). "Notch3 is necessary for neuronal differentiation and maturation in the adult spinal cord". Journal of Cellular and Molecular Medicine. 18 (10): 2103–16. doi:10.1111/jcmm.12362. PMC 4244024. PMID 25164209.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ حقایق مغز، انجمن علوم اعصاب،1398، ص 199.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Hansson P (1998). Nociceptive and neurogenic pain. Pharmacia & Upjon AB. pp. 52–63.
  10. Jensen MP, Sherlin LH, Hakiman S, Fregni F (2009). "Neuromodulatory approaches for chronic pain management: research findings and clinical implications". Journal of Neurotherapy. 13 (4): 196–213. doi:10.1080/10874200903334371.
  11. Finan PH, Smith MT (June 2013). "The comorbidity of insomnia, chronic pain, and depression: dopamine as a putative mechanism". Sleep Medicine Reviews. 17 (3): 173–83. doi:10.1016/j.smrv.2012.03.003. PMC 3519938. PMID 22748562.
  12. Ji RR, Berta T, Nedergaard M (December 2013). "Glia and pain: is chronic pain a gliopathy?". Pain. 154 Suppl 1 (Suppl 1): S10-28. doi:10.1016/j.pain.2013.06.022. PMC 3858488. PMID 23792284.
  13. Geha PY, Baliki MN, Harden RN, Bauer WR, Parrish TB, Apkarian AV (November 2008). "The brain in chronic CRPS pain: abnormal gray-white matter interactions in emotional and autonomic regions". Neuron. 60 (4): 570–81. doi:10.1016/j.neuron.2008.08.022. PMC 2637446. PMID 19038215.
  14. Baliki MN, Geha PY, Apkarian AV, Chialvo DR (February 2008). "Beyond feeling: chronic pain hurts the brain, disrupting the default-mode network dynamics". The Journal of Neuroscience. 28 (6): 1398–403. doi:10.1523/JNEUROSCI.4123-07.2008. PMC 6671589. PMID 18256259.
  15. Tagliazucchi E, Balenzuela P, Fraiman D, Chialvo DR (November 2010). "Brain resting state is disrupted in chronic back pain patients". Neuroscience Letters. 485 (1): 26–31. doi:10.1016/j.neulet.2010.08.053. PMC 2954131. PMID 20800649.
  16. May A (July 2008). "Chronic pain may change the structure of the brain". Pain. 137 (1): 7–15. doi:10.1016/j.pain.2008.02.034. PMID 18410991. S2CID 45515001.
  17. Seminowicz DA, Wideman TH, Naso L, Hatami-Khoroushahi Z, Fallatah S, Ware MA, et al. (May 2011). "Effective treatment of chronic low back pain in humans reverses abnormal brain anatomy and function". The Journal of Neuroscience. 31 (20): 7540–50. doi:10.1523/JNEUROSCI.5280-10.2011. PMC 6622603. PMID 21593339.
  18. Vadivelu N, Sinatra R (October 2005). "Recent advances in elucidating pain mechanisms". Current Opinion in Anesthesiology. 18 (5): 540–7. doi:10.1097/01.aco.0000183109.27297.75. PMID 16534290. S2CID 22012269.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ IsHak WW, Wen RY, Naghdechi L, Vanle B, Dang J, Knosp M, et al. (2018). "Pain and Depression: A Systematic Review". Harvard Review of Psychiatry. 26 (6): 352–363. doi:10.1097/HRP.0000000000000198. PMID 30407234. S2CID 53212649.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Sheng J, Liu S, Wang Y, Cui R, Zhang X (2017-06-19). "The Link between Depression and Chronic Pain: Neural Mechanisms in the Brain". Neural Plasticity. 2017: 9724371. doi:10.1155/2017/9724371. PMC 5494581. PMID 28706741.
  21. Lee, I-Min; Shiroma, Eric J; Lobelo, Felipe; Puska, Pekka; Blair, Steven N; Katzmarzyk, Peter T (2012-07-21). "Impact of Physical Inactivity on the World's Major Non-Communicable Diseases". Lancet. 380 (9838): 219–229. doi:10.1016/S0140-6736(12)61031-9. ISSN 0140-6736. PMC 3645500. PMID 22818936.
  22. "Risks of Physical Inactivity". www.hopkinsmedicine.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-30.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ "Effective Coping of Chronic Pain Varies With Psychosocial Resource Profiles". APA Journals Article Spotlight. American Psychological Association. 2019-09-20. Retrieved 2021-02-15.
  24. Hardy PA (1997). Chronic pain management: the essentials. U.K.: Greenwich Medical Media. p. 10. ISBN 978-1-900151-85-6. the reduction of suffering and enhanced quality of life .
  25. Main CJ, Spanswick CC (2000). Pain management: an interdisciplinary approach. Churchill Livingstone. ISBN 978-0-443-05683-3.
  26. Thienhaus O, Cole BE (2002). "The classification of pain". In Weiner RS (ed.). Pain management: A practical guide for clinicians. CRC Press. p. 29. ISBN 978-0-8493-0926-7.
  27. Henningsen P, Zipfel S, Herzog W (March 2007). "Management of functional somatic syndromes". Lancet. 369 (9565): 946–55. doi:10.1016/S0140-6736(07)60159-7. PMID 17368156. S2CID 24730085.
  28. Henningsen P, Zipfel S, Herzog W (March 2007). "Management of functional somatic syndromes". Lancet. 369 (9565): 946–55. doi:10.1016/S0140-6736(07)60159-7. PMID 17368156. S2CID 24730085.
  29. Chou R, Huffman LH (October 2007). "Medications for acute and chronic low back pain: a review of the evidence for an American Pain Society/American College of Physicians clinical practice guideline". Annals of Internal Medicine. 147 (7): 505–14. doi:10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00008. PMID 17909211.
  30. Tauben D (May 2015). "Nonopioid medications for pain". Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America. 26 (2): 219–48. doi:10.1016/j.pmr.2015.01.005. PMID 25952062.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ Tauben D (May 2015). "Nonopioid medications for pain". Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America. 26 (2): 219–48. doi:10.1016/j.pmr.2015.01.005. PMID 25952062.
  32. Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W (February 2015). "[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]". Schmerz (به آلمانی). 29 (1): 85–95. doi:10.1007/s00482-014-1436-0. PMID 25376546.
  33. Vardy J, Agar M (June 2014). "Nonopioid drugs in the treatment of cancer pain". Journal of Clinical Oncology. 32 (16): 1677–90. doi:10.1200/JCO.2013.52.8356. hdl:10453/115544. PMID 24799483.
  34. Elomrani F, Berrada N, L'annaz S, Ouziane I, Mrabti H, Errihani H (May 2015). "Pain and Cancer: A systematic review". The Gulf Journal of Oncology. 1 (18): 32–7. PMID 26003103.
  35. Tauben D (May 2015). "Nonopioid medications for pain". Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America. 26 (2): 219–48. doi:10.1016/j.pmr.2015.01.005. PMID 25952062.
  36. Welsch P, Sommer C, Schiltenwolf M, Häuser W (February 2015). "[Opioids in chronic noncancer pain-are opioids superior to nonopioid analgesics? A systematic review and meta-analysis of efficacy, tolerability and safety in randomized head-to-head comparisons of opioids versus nonopioid analgesics of at least four week's duration]". Schmerz (به آلمانی). 29 (1): 85–95. doi:10.1007/s00482-014-1436-0. PMID 25376546.
  37. ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ ۳۷٫۲ Moore RA, Derry S, Aldington D, Cole P, Wiffen PJ (July 2015). "Amitriptyline for neuropathic pain in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7 (7): CD008242. doi:10.1002/14651858.CD008242.pub3. PMC 6447238. PMID 26146793.
  38. Gilron I, Baron R, Jensen T (April 2015). "Neuropathic pain: principles of diagnosis and treatment". Mayo Clinic Proceedings. 90 (4): 532–45. doi:10.1016/j.mayocp.2015.01.018. PMID 25841257.
  39. Jimenez XF, Sundararajan T, Covington EC (June 2018). "A Systematic Review of Atypical Antipsychotics in Chronic Pain Management: Olanzapine Demonstrates Potential in Central Sensitization, Fibromyalgia, and Headache/Migraine". The Clinical Journal of Pain. 34 (6): 585–591. doi:10.1097/AJP.0000000000000567. PMID 29077621. S2CID 699847.
  40. Carey ET, Till SR, As-Sanie S (March 2017). "Pharmacological Management of Chronic Pelvic Pain in Women". Drugs. 77 (3): 285–301. doi:10.1007/s40265-016-0687-8. PMID 28074359. S2CID 35809874.
  41. Busse JW, Craigie S, Juurlink DN, Buckley DN, Wang L, Couban RJ, et al. (May 2017). "Guideline for opioid therapy and chronic noncancer pain". CMAJ. 189 (18): E659–E666. doi:10.1503/cmaj.170363. PMC 5422149. PMID 28483845.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ Chou R, Turner JA, Devine EB, Hansen RN, Sullivan SD, Blazina I, et al. (February 2015). "The effectiveness and risks of long-term opioid therapy for chronic pain: a systematic review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop". Annals of Internal Medicine. 162 (4): 276–86. doi:10.7326/M14-2559. PMID 25581257.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ ۴۳٫۲ ۴۳٫۳ Reuben DB, Alvanzo AA, Ashikaga T, Bogat GA, Callahan CM, Ruffing V, Steffens DC (February 2015). "National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop: the role of opioids in the treatment of chronic pain". Annals of Internal Medicine. 162 (4): 295–300. doi:10.7326/M14-2775. PMID 25581341.
  44. Ebadi S, Henschke N, Forogh B, Nakhostin Ansari N, van Tulder MW, Babaei-Ghazani A, Fallah E (July 2020). "Therapeutic ultrasound for chronic low back pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7: CD009169. doi:10.1002/14651858.CD009169.pub3. PMC 7390505. PMID 32623724.
  45. Andrews P, Steultjens M, Riskowski J (January 2018). "Chronic widespread pain prevalence in the general population: A systematic review". European Journal of Pain. 22 (1): 5–18. doi:10.1002/ejp.1090. PMID 28815801.