ولایت هلمند: تفاوت میان نسخه‌ها
ShewanKara (بحث | مشارکتها) جز در بخش مقدمه تاجیک ها و هزاره ها به فارس ها (سیستانی ها و تاجیک ها و هزاره ها) تغیر داده شد |
خوب برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
| footnotes = |
| footnotes = |
||
}} |
}} |
||
'''هِلمَند''' یا هیرمَند (در گذشته) بخشی از [[سیستان]] |
'''هِلمَند''' یا هیرمَند (در گذشته) بخشی از [[سیستان]] کهن یکی از بزرگ‌ترین ولایات از [[ولایت‌های افغانستان]] به‌شمار می‌رود که در جنوب افغانستان جای دارد و از جنوب با [[پاکستان]] همسایه‌است. این ولایت ۱٬۴۴۱٬۷۶۹ تن جمعیت {{مدرک|تاریخ=ژوئن ۲۰۱۹}} و ۵۸٬۵۸۴ کیلومتر مربع پهناوری دارد که پشتون‌ها نیمی از جمعیت را دربرمیگیرد؛در میان نیمی دیگر از مردم این ولایت را بلوچ‌ها در بیشینه، فارس ها ([[مردم سیستانی|سیستانی ها]] و [[تاجیک‌ها]] و [[مردمان هزاره|هزاره‌ها]]) در اقلیت و کمینه هستند<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.mrrd.gov.af/nabdp/Provincial%20Profiles/Helmand%20PDP%20Provincial%20profile.pdf |عنوان=Helmand provincial profile |بازبینی=9 سپتامبر 2009 |archive-date=3 ژوئیه 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090703075447/http://www.mrrd.gov.af/nabdp/Provincial%20Profiles/Helmand%20PDP%20Provincial%20profile.pdf }}</ref><ref>[http://www.nps.edu/Programs/CCS/Docs/Executive%20Summaries/Helmand_Executive_Summary.pdf Helmand Executive Summary, nps.edu]</ref> |
||
== نام‌گذاری == |
== نام‌گذاری == |
||
نسخهٔ ۲۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۴۸
هلمند | |
|---|---|
 | |
 ولایت هلمند روی نقشه افغانستان | |
| مختصات (مرکز): ۳۱°۰۰′شمالی ۶۴°۰۰′شرقی / ۳۱٫۰°شمالی ۶۴٫۰°شرقی | |
| کشور |  افغانستان |
| مرکز | لشکرگاه |
| مدیریت | |
| • والی | محمد یاسین خان |
| مساحت | |
| • کل | ۵۸۵۸۴ کیلومتر مربع (۲۲۶۱۹ مایل مربع) |
| جمعیت (٢۰١٨)[۱] | |
| • کل | ١۴۴٢٥۰۰ |
| • تراکم | ۲۵/کیلومتر مربع (۶۴/مایل مربع) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی ۴:۳۰+ (وقت افغانستان) |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | AF-HEL |
| زبان در افغانستان | پشتو و بلوچی و فارسی |
هِلمَند یا هیرمَند (در گذشته) بخشی از سیستان کهن یکی از بزرگ‌ترین ولایات از ولایت‌های افغانستان به‌شمار می‌رود که در جنوب افغانستان جای دارد و از جنوب با پاکستان همسایه‌است. این ولایت ۱٬۴۴۱٬۷۶۹ تن جمعیت [نیازمند منبع] و ۵۸٬۵۸۴ کیلومتر مربع پهناوری دارد که پشتون‌ها نیمی از جمعیت را دربرمیگیرد؛در میان نیمی دیگر از مردم این ولایت را بلوچ‌ها در بیشینه، فارس ها (سیستانی ها و تاجیک‌ها و هزاره‌ها) در اقلیت و کمینه هستند[۲][۳]
نام‌گذاری
واژهٔ هیرمَند (در زبان اوستایی) به معنی دارای پل و دارندهٔ سد و بند است. رود هیرمند از رودهای فلات شرقی ایران نام رودی بزرگ در سیستان شرقی (افغانستان) و سیستان غربی (ایران) است.
«هیر» همان نامیست که در «پنجهیر» (نام پیشین پنجشیر) نیز آمده.
هیر همچنین به معنی آتش و سرپرست آتش آمده‌است. هیرمند به معنی آتش‌پرست که ملازم آتش باشد ذکر شده؛ مرکب از هیر بمعنی آتش و مند بمعنی صاحب و دارا.
به رود هیرمند در شاهنامهٔ فردوسی بارها اشاره شده. این رود هیرمند از رودهای شرقی فلات ایران است که طول آن به ۱۱٠٠ کیلومتر می‌رسد. هیرمندرود از غرب کابل نزدیک بامیان سرچشمه گرفته تا مرز میان ایران و افغانستان جاریست.
مردم
بیشتر مردم ولایت هلمند به زبان‌های پشتو ، بلوچی و فارسی (سیستانی و دری) سخن می‌گویند. براساس آخرین برآوردها پشتون‌ها بیش از ۴۵ درصد از جمعیت ولایت هلمند را تشکیل می‌دهند و ۴۰ درصد نفوس این ولایت متشکل از بلوچ ها و مابقی از دیگر قومیت‌ها می‌باشد.[۴][نیازمند منبع].
سیک‌ها
سیک‌ها در زمان ظاهرشاه به ولایت هلمند آمدند و در مارجه ساکن شدند. بعد به دیگر مناطق این ولایت سفر کردند؛ از جمله لشکرگاه. سال‌ها زندگی آرامی داشتند تا هنگامی که با آغاز جنگ‌های دهۀ هفتاد مهاجرت هندوها از این ولایت نیز آغاز شد.[۵]
شمار دقیق سیک‌ها و هندوها در افغانستان مشخص نیست. گفته می‌شود تا پیش از جنگ‌های دهۀ هفتاد خورشیدی، شمار این اقلیت‌ها به حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر می‌رسید، اما در حال حاضر بین سه تا چهار هزار سیک و هندو در بخش‌های مختلف افغانستان زندگی می‌کنند که عمدتاً به دکانداری و تجارت مشغول هستند. در سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در ولایت هلمند، از بیش از ۱۲۰ خانواده اهل سیک و هندو تنها ۲ نفر باقی ماند بودند.[۵]
جغرافیا
مرکز این ولایت شهر «لشکرگاه» است که مساحت آن ۶۱/۸۲۹ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵۴۲٬۰۰۰ نفر است[نیازمند منبع]. نام هلمند را در ایران بیشتر هیرمند می‌خوانند که در واژه به معنای «دارندهٔ آتش» است و رودی است که از افغانستان به سیستان ایران و در پایان به دریاچه هامون می‌ریزد. این ولایت بیشتر بیابانی است.
سد گریشک در این ولایت توسط آمریکا و پیش از یورش شوروی ساخته شده‌است. آمریکا از دههٔ ۱۳۴۰، برنامه‌ای با عنوان «کمی با آمریکا» را در این منطقه اجرا کرد.
تقسیمات اداری
- بَغران
- دیشو
- ریگِ خان‌نشین
- سَنگین
- کَجَکی
- گرمسیر
- لشکرگاه
- موسی‌قلعه
- نادعلی
- ناوهٔ بارکزائی
- نوزاد
- نهرِ سراج
- واشیر
اقتصاد
بر اساس آمار ریاست احصائیه وزارت زراعت ساحه تحت کشت خرما در ولایت هلمند به ۵۱ جریب زمین می‌رسد. که سالانه حدود ۶۵ هزار کیلو خرما غز آن به دست می‌آید.[۶]
حدود ۶۰ درصد مواد مخدر افغانستان در ولایت هلمند کشت می‌شود. امنیت این ولایت بر عهدهٔ نیروهای انگلیسی است و ۸ هزار سرباز انگلیسی در این ولایت حضور دارند. نیروهای انگلیسی در برابر کشت خشخاش واکنشی نشان نمی‌دهند و با قاچاقچیان مواد مخدر همکاری می‌کنند.[۷][۸]
آموزش
طبق آمار سال ۲۰۱۲، فقط ۶٫۱ درصد بزرگسالان (بالای ۱۵ سال) در ولایت هلمند سواد داشتند. از بین مردان ۱۰٫۲ درصد باسواد بودند و از بین زنان فقط ۱٫۶ درصد. این ولایت از لحاظ میزان باسوادی، در قعر فهرست ولایت‌های افغانستان قرار دارد.[۹]
جستارهای وابسته
منابع
 |
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای ولایت هلمند دارد. |
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ولایت هلمند موجود است. |
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامcsoوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «Helmand provincial profile» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۰۹.
- ↑ Helmand Executive Summary, nps.edu
- ↑ «Ministry of Rural Rehabilitation and Development» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۰۹.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ بی‌بی‌سی فارسی: زندگی آخرین بازمانده سیک‌ها در هلمند. ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷–۰۶ مرداد ۱۳۹۶.
- ↑ صدیقی، تمیم (١٥ نوامبر ٢۰٢۰). «خرما وطن؛ خوشطعم و خوشمزه تا پرورش». وزارت زراعت افغانستان. دریافت‌شده در ٢٥ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ اقتصاد افغانستان همچنان به مواد مخدر وابسته‌است[پیوند مرده]
- ↑ «جوانان افغان تحت حمایت انگلیس، تریاک برداشت می‌کنند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- ↑ Fact Sheet on Enhancement of Literacy in Afghanistan
.svg){kind=small} | این یک مقالهٔ خرد افغانستان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
 | ||
