هیتی‌ها
Hittite Empire
امپراتوری هیتی‌ها | |
|---|---|
| ۱۶۰۰ پیش از میلاد–۱۱۷۸ پیش از میلاد | |
 قلمرو پادشاهی هیتی‌ها در ۱۳۰۰ پیش از میلاد (منطقهٔ آبی) مصر (زرد) - آشور (سبز) | |
| پایتخت | خاتوشا |
| زبان(های) رایج | هیتیایی، لووی، اکدی، حاتی |
| حکومت | پادشاهی |
• ۱۶۰۰ پ.م | لابارنا اول (اولین) |
• ۱۱۷۸ پ.م | شوپ پیلولومای دوم (آخرین) |
| دوره تاریخی | عصر برنز |
• بنیان‌گذاری | ۱۶۰۰ پیش از میلاد |
• فروپاشی | ۱۱۷۸ پیش از میلاد |
| امروز بخشی از |  ترکیه سوریه لبنان |
هیتیان مردمانی باستانی بودند که به زبان هیتی که از شاخهٔ آناتولی خانوادهٔ هندواروپایی صحبت می‌کردند و کشوری پادشاهی در آناتولی (ترکیه امروزی) و میان‌رودان شمالی و سوریه تأسیس کردند و پایتخت آن‌ها شهر خاتوشا (۱۱۸۰ تا ۱۶۰۰ پ.م) بود.
هیتی‌ها معروف به مهارتشان در ساختمان و استفاده کردن از ارابه و از پیشروان عصر آهن و ساخت مصنوعات از آهن بودند.
پادشاهی هیتیایی به سه دوره قراردادی تقسیم شده‌است:
- پادشاهی قدیمی هیتیایی. ۱۷۵۰–۱۵۰۰ پ.م
- پادشاهی میانی هیتیایی. ۱۵۰۰ پ.م- ۱۴۳۰ پ.م در حدود ۱٬۵۹۵ پیش از میلاد هیتی‌ها بابل را اشغال و غارت می‌کنند.[۱]
- پادشاهی جدید هیتیایی ۱۴۳۰–۱۱۸۰ پ.م
پس از ۱۱۸۰ پ.م امپراتوری هیتی در چندین دولت-شهر (نوهیتیایی)، مستقل تقسیم شد.
نوهیتیایی، کشورهایی بودند که با زبان لوویان حرف می‌زدند و در سوریه عصر آهن، پس از سرنگونی امپراتوری هیتی سر برآوردند و تا اشغال شدن به دست کیمری‌ها بر پا بودند (۱۱۸۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد).
نباید حتیان (Hattians) که زودتر تا آغاز هزاره دوم پ.م در همان ناحیه ساکن شدند و به یک زبان غیر هندو-اروپایی صحبت می‌کردند را با هیتیان (Hittites) هندو-اروپایی اشتباه گرفت.
در حدود ۱۴٠٠ پیش از میلاد، از مصنوعات آهنی در قلمرو هیتی‌ها در ارمنستان کنونی استفاده می‌شد که این به عنوان نخستین شواهد مصرف این عنصر است.[۱]
کشف سند ازدواج به شکل سنگ نگاره در حدود ١٣۵٠ پیش از میلاد در بغازکوی (Boḡazköy) واقع در آناتولی، با ذکر نام پادشاه هیتی و حاکم تمدن میتانی که فرمانروایان سرزمین‌هایی هستند که مردم در آنجا به میترا-وارونا، ایندرا و اشوین‌ها متوسل می‌شوند و آن‌ها را می‌پرستند. این سند ظاهراً رسیدن موجی از اقوام هندو-ایرانی را به شمال غرب ایران تصدیق می‌کند.[۱]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- Wikipedia contributors, "Hittites," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hittites&oldid=221888202
پیوند به بیرون
هیتی‌ها
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هیتی‌ها موجود است. |
| شاخه‌های زبانی |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| مردمان |
| |||||
| زبان اولیه | ||||||
| باستان‌شناسی | فرهنگ‌های: آباشه‌وو · آفاناسوو · آندرونوو · اوساتوو · بادن · پُتاپوفکا · پُلتاوکا · تدفین خمره‌ای · تِراماره · تریالِتی · جام · چرناوُدا · خواجه‌لی-گادابای · خِوالینسک · دنیپر میانی · دنیپر-دونِتس · سامارا · سردنی استوگ · سروگلازوو · شاسِن · شرنوله · شولاوری-شومو · ظروف راه‌راه · کاراسوک · کِمی اوبا · کوبان · کورا-ارس · کوکوتنی-تریپیلی · کولچی · گورآهونی · گوراَلواری · گورچالی · فرهنگ کورگانی (کورگان) · گوشی · گومِلنیتا-کارانوو · لوساتی · لیلاتپه · مایکوپ · ناروا · نووتیتوروفسکا · ووچدول | |||||
| مطالعات | ||||||
