پامیری
| پامیری‌ها |
|---|
 |
| کودکان تاجیک |
| کل جمعیت |
|
حدود ۱۶۰ هزار نفر |
| نواحی با بیشترین جمعیت |
| زبان‌های رایج |
| زبان‌های پامیری (فارسی تاجیکی زبان دوم) |
| ادیان و مذاهب |
| مسلمان (اکثراً اسماعیلی نزاری، اقلیت سنی حنفی) |
پامیری یک گروه قومی ایرانی‌تبار است که اکثریت جمعیت ولایت خودمختار کوهستانی بدخشان واقع در جنوب غرب تاجیکستان را تشکیل می‌دهند. برخی از آنها هم در ولایت بدخشان در شمال شرق افغانستان و منطقه خودمختار سین کیانگ در غرب چین، زندگی می‌کنند.
پامیری‌ها به زبان‌های پامیری از خانوادهٔ زبان‌های ایرانی شرقی صحبت می‌کنند و پیرو مذهب اسماعیلی اند. پامیری‌ها در زبان پامیری خود را پامیری یا بدخشانی می‌نامند. اما در تاجیکستان بیشتر خود را تاجیک بدخشانی و در افغانستان و چین خود را تاجیک معرفی می‌کنند. در قانون اساسی افغانستان و سرود ملی این کشور نام پامیری به عنوان یکی از اقوام این کشور آورده شده‌است. دولت چین نیز آنها را با عنوان «تاجیک‌های چین» به عنوان یکی از ۵۶ ملیت ساکن در چین به رسمیت می‌شناسد. پامیری‌های چین در ناحیه خودمختار تاشکورگان تاجیک در غرب ولایت کاشغر واقع در مرز بدخشان تاجیکستان اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دهند.
پامیری ها جزو معدود مردمان ایرانی هستند که خلوص نژادی خود را تا حد زیادی حفظ کرده اند. طبق پروژه ی نشنال جئوگرافی حدود ۲۲ درصد از تبار پامیری ها به شمال اروپا می رسد. هرچند این میزان در بین آریاییان نخستین حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد بوده است، اما پامیری ها در کنار کالاش ها و نورستانی ها شبیه ترین اقوام به آریایی ها هستند.
پس از فروپاشی شوروی ملی‌گرایی پامیری اوج گرفت و با به قدرت رسیدن «حزب لعل بدخشان» در ولایت خودمختار کوهستان بدخشان در سال ۱۹۹۲ اعلام استقلال کرد. هرچند مدتی بعد این اعلامیه پس گرفته شد. جنگ داخلی تاجیکستان ۱۹۹۲–۱۹۹۷ صحنه کشتار بسیاری از پامیری‌ها بود. در این جنگ پامیری‌ها عمدتاً پشتیبان اپوزیسیون متحد تاجیک بودند.
پامیری‌ها عمدتاً پیرو شاخه نزاری مذهب اسماعیلی و پیرو آقاخان هستند. بنیاد آقاخان مهمترین سازمان مردم‌نهاد در کوهستان بدخشان است. همچنین اقلیتی از پامیری‌ها پیرو مذهب سنی اند.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pamiri people». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ می ۲۰۱۱.
