لخ والسا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۸: خط ۸:
| caption = لخ والسا در سال ۲۰۰۹ میلادی
| caption = لخ والسا در سال ۲۰۰۹ میلادی
| office1 = ۲مین [[رئیس‌جمهور لهستان]]
| office1 = ۲مین [[رئیس‌جمهور لهستان]]
| term_start1 = دسامبر ۱۹۹۰
| term_start1 = ۲۲ دسامبر ۱۹۹۰
| term_end1 = دسامبر ۱۹۹۵
| term_end1 = ۲۲ دسامبر ۱۹۹۵
|primeminister1 = [[تادوش مازویچی]]{{سخ}}[[یان کشیشتوف بیلتسکی]]{{سخ}}[[یان اولشفسکی]]{{سخ}}[[ولادیمیر پائولاک]]{{سخ}}[[هانا سوخوتسکا]]{{سخ}}[[ولادیمیر پائولاک]]{{سخ}}[[یوزف اولکسی]]
|primeminister1 = [[تادوش مازویچی]]{{سخ}}[[یان کشیشتوف بیلتسکی]]{{سخ}}[[یان اولشفسکی]]{{سخ}}[[ولادیمیر پائولاک]]{{سخ}}[[هانا سوخوتسکا]]{{سخ}}[[ولادیمیر پائولاک]]{{سخ}}[[یوزف اولکسی]]
| predecessor1 = [[وویچخ یاروزلسکی]]
| predecessor1 = [[وویچخ یاروزلسکی]]

نسخهٔ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۵۳


لخ والسا
لخ والسا در سال ۲۰۰۹ میلادی
۲مین رئیس‌جمهور لهستان
دوره مسئولیت
۲۲ دسامبر ۱۹۹۰ – ۲۲ دسامبر ۱۹۹۵
نخست‌وزیرتادوش مازویچی
یان کشیشتوف بیلتسکی
یان اولشفسکی
ولادیمیر پائولاک
هانا سوخوتسکا
ولادیمیر پائولاک
یوزف اولکسی
پس ازوویچخ یاروزلسکی
پیش ازالکساندر کواشنیوسکی
اتحادیه همبستگی سولیدارنوشچ
دوره مسئولیت
۱۴ اوت ۱۹۸۰ – ۱۲ دسامبر ۱۹۹۰
پس ازتازه تأسیس
پیش ازMarian Krzaklewski
اطلاعات شخصی
زاده۲۹ سپتامبر ۱۹۴۳ ‏(۸۰ سال)
پوپوفو، لهستان
ملیت لهستان
همسر(ان)دانوتا والسا
پیشه، سیاستمدار
جایزه‌هاجایزه صلح نوبل (۱۹۸۳)
امضا

لخ والسا (‎/ˌlɛx vəˈwɛnsə/‎، Polish: [ˈlɛx vaˈwɛ̃sa] (دربارهٔ این پرونده شنیدن)),[۱][۲] زاده ۲۹ سپتامبر ۱۹۴۳، سیاستمدار و فعال حقوق بشر لهستانی است که در سال ۱۹۸۳ برنده جایزه صلح نوبل شده‌است و در خلال سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ رئیس‌جمهور این کشور بوده‌است.

زندگی‌نامه

لخ والسا، در سال ۱۹۸۰ به عنوان رهبر جنبش همبستگی، نخستین اتحادیه مستقل کارگری در لهستان کمونیست، توجه بین‌المللی را به خود جلب کرد. والسا در ۱۹۴۳ در پوپوووی لهستان به دنیا آمد. پدرش نجار بود. او در کشتی سازی لنین در گدانسک لهستان در سال۱۹۶۷ مهندس برق شد. والسا یک فعال سیاسی پرتلاش بود و در تظاهرات گستره علیه افزایش بهای مواد غذایی در کشتی سازی در سال ۱۹۷۰ شرکت داشت و بعداً به خاطر اعتراضاتش، اخراج شد.

والسا، به خاطر فعالیت‌های مخالفش بین سال‌های ۱۹۷۶ و ۱۹۸۰ بارها بازداشت شد. نقش والسا در برخورد با کمونیست‌ها، برای آزادی‌های سیاسی، بیشتر برایش شناسایی بین‌المللی و ستایش غرب را به همراه آورد. در ژوئیه ۱۹۸۰ که بیش از یکصد هزار کارگر در اعتراض به افزایش بهای مواد غذایی دست به اعتصاب زدند، کشتی سازی گدانسک در مرکز اعتراض بود. در چهاردهم اوت ۱۹۸۰ کارگران کنترل این کشتی سازی را به درست گرفتند. والسا به سرعت رهبر آنها شد و با معاون اول نخست‌وزیر ملاقات کرد تا برای دادن حق تشکیلات آزاد و مستقل به کارگران به توافق برسد. در سپتامبر والسا، اتحادیه همبستگی را تشکیل داد و به ریاست آن انتخاب شد؛ اما سال بعد رژیم لهستان سیاست سرکوب را در پیش گرفت. اتحادیه همبستگی را منحل و والسا را بازداشت کرد. والسا در ۱۹۸۲ آزاد شد و در ۱۹۸۳ جایزه صلح نوبل را برد که باعث ناراحتی دولت لهستان شد. او به مبارزه در راه آزادی ادامه داد و تا دسامبر ۱۹۸۸ داشت روشن می‌شد که تعداد فزاینده ای از لهستانی‌ها دیگر شرایط اقتصادی نامساعد را تحمل نخواهند کرد. در جلسه عمومی حزب کمونیست، رهبران حزب، در یک حرکت استثنایی از جنبش غیرقانونی و مخالف همبستگی، دعوت کردند که در گفتگوهایی که در فوریه۱۹۸۹ صورت گرفت، شرکت کند. این گفتگوها ۵۹ روز ادامه پیدا کرد. در نتیجه همبستگی یک جنبش قانونی شد و قرار شد، اصلاحات سیاسی در جهت افزایش نقش پارلمان به عمل آید و همبستگی اجازه معرفی کاندیدا داشته باشد. والسا و همکاران فعالش با شور و اشتیاق در کارزار انتخاباتی شرکت کردند. پس از انتخابات ژوئن ۱۹۸۹ همبستگی ۹۹ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا و نیز اکثریت را در مجلس سفلی به دست آورد. والسا تلاش نکرد که خودش بر سرکار آید؛ بلکه در دولت جدید فعالانه مشارکت کرد.

والسا در سال ۱۹۸۹ برای ریاست جمهوری نامزد شد و با اکثریت قاطع به پیروزی رسید. او در مقام رئیس‌جمهور، کشور را در مسیر اصلاحات اقتصادی و دموکراتیک از جمله خصوصی‌سازی و نخستین انتخابات پارلمانی کاملاً آزاد لهستان در ۱۹۹۱ هدایت کرد. والسا در کارزار انتخاباتی سال ۱۹۹۵ به الکساندر کواسنیوفسکی رئیس اتحاد چپ دموکراتیک باخت. والسا هنوز در صحنه سیاسی لهستان فعال است.

پانویس

  1. تلفظ نام خانوادگی‌اش به «واوِنسا» («و» اول شبیه v و «و» دوم شبیه w) نزدیکتر است، اما «واونسا» و «والنسا» در نوشته‌های فارسی به اندازهٔ «والسا» رایج نیست.
  2. به لهستانی:Lech Wałęsa

منابع

  • کتاب جنگ سرد نوشته بریتا بجورنلوند ترجمه مهدی حقیقت خواه انتشارات ققنوس شابک: 964-311-640-9
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Lech Wałęsa». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۳.

الگو:برندگان جایزه نوبل صلح ۲۰۰۰–۱۹۷۶