هوری‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز اصلاح |
جز سر تیتر زبان و غلط گیری |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
تمدن هوری‌ها در هزاره سوم در آناتولی شرقی نیز در سایه پادشاهی میتانی وجود داشت و آنها بزرگ‌ترین و بانفوذترین ملت پادشاهی [[میتانی]] محسوب می‌شدند. هوری‌ها عملاً در هزاره دوم ق.م. در همه قسمت‌های [[میانرودان]] باستانی ساکن گشتند و نقش اساسی در تاریخ هیتیان بازی کردند واین سرزمین‌ها معروف بود به سرزمین هوری‌ها. با بسط سرزمین‌شان، هوریان در اواخر قرن ۱۵ پ.م. رقیبی شدند برای [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] و [[مصر]]. |
تمدن هوری‌ها در هزاره سوم در آناتولی شرقی نیز در سایه پادشاهی میتانی وجود داشت و آنها بزرگ‌ترین و بانفوذترین ملت پادشاهی [[میتانی]] محسوب می‌شدند. هوری‌ها عملاً در هزاره دوم ق.م. در همه قسمت‌های [[میانرودان]] باستانی ساکن گشتند و نقش اساسی در تاریخ هیتیان بازی کردند واین سرزمین‌ها معروف بود به سرزمین هوری‌ها. با بسط سرزمین‌شان، هوریان در اواخر قرن ۱۵ پ.م. رقیبی شدند برای [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] و [[مصر]]. |
||
هوریان احتمالاً پیش از پیشتر در [[آسیای مقدم]] پدیدار شده‌اند. زبان [[زبان هوری]]، که اینک از میان رفته، نه [[زبان هندواروپایی]] بود و نه [[زبان سامی]]، |
هوریان احتمالاً پیش از پیشتر در [[آسیای مقدم]] پدیدار شده‌اند. |
||
== زبان == |
|||
[[زبان هوری]]، که اینک از میان رفته، نه [[زبان هندواروپایی]] بود و نه [[زبان سامی]]، بلکه زبانی خاص بوده، لیکن ممکن است که با زبان‌های [[گرجی]] و قفقازی خویشاوند باشد. این موضوع بیش تر از الواح میخی به دست آمده از [[خاتوشا]] Hattusas، پایتخت هیتیان، که تمدن‌اش بیشتر از هوریان تأثیر پذیرفته بود، دانسته و تشخیص داده شده‌است. هوریان فاقد یک امپراتوری بودند اما بیشتر جمعیت پادشاهی نیرومند میتانی (۱۴۰۰–۱۵۵۰ پ. م) را هوریان تشکیل می‌دادند. |
|||
== آثار و تمدن هوریان == |
== آثار و تمدن هوریان == |
||
نسخهٔ ۳ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۰۰
حوریان | |
 نقش برجسته هوری یا لولویی | |
| نام دیگر | هوری |
|---|---|
| موقعیت | خاورمیانه |
| منطقه | میانرودان |
| نوع | قوم، کشور |
| تاریخ | |
| ساخته‌شده | هزاره سوم پیش از میلاد |
| رهاشده | حدود هزاره یکم پیش از میلاد |
| دوره‌ها | بسیارکهن |
| فرهنگ‌ها | هوریان، لولوبیان |
| اطلاعات بیشتر | |
| وضعیت | نابود شده |
| مالکیت | ایران، عراق، سوریه، ترکیه |
| دسترسی عمومی | ناشناخته |
هوریانی ها یا هوری ها یا هوریت ها (Hurrians) مردم باستانی شمال بین النهرین از کوه های زاگرس تا سوریه بودند، که در هزاره سوم پیش از میلاد در این منطقه ظهور یافتند. اطلاعات بسیار کمی از هوریانی ها نسبت به سایر تمدن های خاور نزدیک در دست می باشد. لیکن این تمدن از مهم ترین و تاثیر گذار ترین تمدن های کهن خاور نزدیک می باشد.[۱] نام های هندو آریایی سلسله ها و سرکرده های این اقوام هویت هندو آریایی آنان را آشکار می سازد. به نظر می رسد مهاجرین آریایی از شمال شرق این منطقه به آن وارد شده و پس از تضعیف دولت های سامی در سده پانزدهم پیش از میلاد از طریق حکومت میتانی در شمال میانرودان به قدرت سیاسی دست یافتند.[۲]
ساکنان باستانی هزارهٔ سوم
بخشی از خاک ماد در بع سوم هزارهٔ سوم پیش از میلاد جزو منطقه‌ای است که منابع کتبی بر آن پرتو افکنده سخن کفته‌اند. از آثاری که به زبان سومری و اکدی در دست است چنین مستفاد می‌گردد که در کوهپایه‌های غربی زاگروس و آنجایی‌که بعدها مادغربی را تشکیل می‌داد قبایل هوریان و لولوبیان و کوتیان و قبایل دیگری که با عیلامیان قرابت داشتنذ، زندگی می‌کردند.
تمدن هوری‌ها در هزاره سوم در آناتولی شرقی نیز در سایه پادشاهی میتانی وجود داشت و آنها بزرگ‌ترین و بانفوذترین ملت پادشاهی میتانی محسوب می‌شدند. هوری‌ها عملاً در هزاره دوم ق.م. در همه قسمت‌های میانرودان باستانی ساکن گشتند و نقش اساسی در تاریخ هیتیان بازی کردند واین سرزمین‌ها معروف بود به سرزمین هوری‌ها. با بسط سرزمین‌شان، هوریان در اواخر قرن ۱۵ پ.م. رقیبی شدند برای بابل و مصر.
هوریان احتمالاً پیش از پیشتر در آسیای مقدم پدیدار شده‌اند.
زبان
زبان هوری، که اینک از میان رفته، نه زبان هندواروپایی بود و نه زبان سامی، بلکه زبانی خاص بوده، لیکن ممکن است که با زبان‌های گرجی و قفقازی خویشاوند باشد. این موضوع بیش تر از الواح میخی به دست آمده از خاتوشا Hattusas، پایتخت هیتیان، که تمدن‌اش بیشتر از هوریان تأثیر پذیرفته بود، دانسته و تشخیص داده شده‌است. هوریان فاقد یک امپراتوری بودند اما بیشتر جمعیت پادشاهی نیرومند میتانی (۱۴۰۰–۱۵۵۰ پ. م) را هوریان تشکیل می‌دادند.
آثار و تمدن هوریان
قبایلی که به زبان هوریانی سخن می‌گفتند در هزارهٔ دوم پ.م. در میانرودان شمالی و تا حدی در سوریه[۳] در سراسر فلات ارمنستان پراکنده بودند. اینان تا اواسط هزارهٔ یکم پ.م. در کنار قبایلی که منشأ دیگر داشتند باقی ماندند.[۴] زبان هوریان با اورارتوییان خویشاوندی نزدیک داشت. نبشته‌ای به خط اکدی و به زبان هوریانی از شخصی به نام تیشاری پادشاه اورکیش و ناوار از ربع سوم هزارهٔ سوم پیش از میلاد در دست است. محل اورکیش مشخص نیست و مورد بحث می‌باشد.[۵] ولی ناوار مسلماً مکانی است که بعدها نامار یا نامرو خوانده شد.[۶]
در مشرق دجله و خاک آشور در هزارهٔ سوم پ.م.[۷] وجود هوریان ثابت شده‌است و در هزاره دوم پ.م. نیز ایشان در ناحیه کرکوک[۸] می‌زیسته‌اند. مدارک متقنی دربارهٔ نفوذ هوریان به نقاط شرقی‌تر در دست نیست. گرچه بعضی‌ها حدس زده‌اند نواحی آذربایجان و زنجان تا هزارهٔ یکم پ.م. ویژگی‌های هوریان را واجد بوده‌اند.
پانویس
- ↑ گرنات ویلهلم، هورین ها، ترجمه شده به انگلیسی توسط جنیفر بارنز، 1989
- ↑ تاریخ میان رودان، دانشنامه بریتانیکا
- ↑ چناکه از برخی نام‌های امکنه و اشخاص بر می‌آید
- ↑ ظاهراً ماتینیان که در آثار هرودوت و دیگر مؤلفان باستانی ذکری از ایشان رفته همان هوریان بوده‌اند
- ↑ اینکه محل اورکیش را در بادی امر در مشرق دجله ذکر کرده بودند مورد اعتراض اکالاگان قرار گرفت و وی نقطهٔ مزبور را در میانرودان می‌داند
- ↑ در درّهٔ رود دیاله
- ↑ از روی اسامی خاص اشخاص
- ↑ آراپخای باستانی Arrapxa
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ هوری‌ها موجود است. |
منابع
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ISBN 964-445-106-6
- مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران. (جلد ۱) - ۱۵۹–۱۶۰
- http://www.allaboutturkey.com/urartu.htm
- تاریخ میان رودان، دانشنامه بریتانیکا
پیوند به بیرون
| دوران تکوین |
| ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سکنه ماننا |
| ||||||||||||||||
| سکنه ماد |
| ||||||||||||||||
| القاب |
| ||||||||||||||||
