احمد بن موسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rasdiu (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی نسخهٔ 38976971 از Shawarsh (بحث)
برچسب‌ها: خنثی‌سازی برگردانده‌شده افزودن القاب
Kourosh Tehrani (بحث | مشارکت‌ها)
به نسخهٔ 38976971 از Shawarsh (بحث) برگردانده شد
برچسب‌ها: توینکل خنثی‌سازی
خط ۲: خط ۲:
{{جعبه اطلاعات امامزاده
{{جعبه اطلاعات امامزاده
| نام = احمد ابن موسی
| نام = احمد ابن موسی
| تصویر = Ahmed bin Musa AKadhim.png
| تصویر = Mausoleo de Shah Cheragh, Shiraz, Irán, 2016-09-24, DD 32.jpg
| اندازه تصویر = 250px
| اندازه تصویر = 250px
| عنوان تصویر =
| عنوان تصویر = حرم شاهچراغ
| خویشاوندان سرشناس = [[علی بن موسی الرضا]] (برادر){{سخ}}
| خویشاوندان سرشناس = [[علی بن موسی الرضا]] (برادر){{سخ}}
[[فاطمه معصومه]] (خواهر)
[[فاطمه معصومه]] (خواهر)
خط ۱۱: خط ۱۱:
| نام‌های دیگر = احمد ابن موسی، شاهچراغ
| نام‌های دیگر = احمد ابن موسی، شاهچراغ
| زادروز =
| زادروز =
| زادگاه = [[مدینه]]، [[حجاز]]
| زادگاه = [[مدینه]]
| تاریخ درگذشت = ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]]
| تاریخ درگذشت = [[۲۰۲ (قمری)]]
| مدفن = [[حرم شاهچراغ]]، [[شیراز]]
| مدفن = [[حرم شاهچراغ]]، [[شیراز]]، ایران
| دوران = [[هارون الرشید]] و [[مأمون]] عباسی
| محل زندگی = مدینه
| محل زندگی = مدینه
| پدر = [[موسی کاظم]]
| پدر = [[موسی کاظم]]
| مادر = ام احمد<ref>{{یادکرد|فصل=جلد سوم|کتاب=[[ریاحین‌الشریعه]]|نویسنده = ذبیح‌الله محلاتی|ناشر =دارالکتب الاسلامیه|صفحه=۳۵۸|سال=۱۳۸۵|شابک= 964-440-321-5}}</ref>
| مادر = ام احمد<ref>{{یادکرد|فصل=جلد سوم|کتاب=[[ریاحین‌الشریعه]]|نویسنده = ذبیح‌الله محلاتی|ناشر =دارالکتب الاسلامیه|صفحه=۳۵۸|سال=۱۳۸۵|شابک= 964-440-321-5}}</ref>
| همسر = حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده)
| همسر = حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده)
| فرزندان = محمد، [[جعفر]]
| فرزندان = محمد، جعفر
| طول عمر =
| طول عمر =
}}
}}
'''احمد بن موسی کاظم''' (درگذشته ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=الإرشاد - الشيخ المفيد - کتابخانه مدرسه فقاهت|نشانی=http://lib.eshia.ir/27035/2/245/%D9%8A%D9%8E%D8%BA%D9%92%D9%81%D9%8F%D9%84%D9%8F|وبگاه=lib.eshia.ir|بازبینی=2024-02-06|کد زبان=fa}}</ref>) مشهور به '''شاهچراغ'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دلیل نامیدن حضرت احمد بن موسی (ع) به نام شاهچراغ|نشانی=https://www.mizanonline.ir/fa/news/333754/%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۰۹:۰۰|بازبینی=2024-02-05|کد زبان=fa|نام=خبرگزاری|نام خانوادگی=میزان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/244977/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF|وبگاه=www.khabaronline.ir|تاریخ=2012-09-23|بازبینی=2023-10-20|کد زبان=fa}}</ref>،فرزند ارشد [[موسی کاظم]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احمد بن موسی (علیهما السلام) شاه چراغ|نشانی=https://shia-ac.com/index.php/shiite-studies/imam-zadegani/135-maghale-4|وبگاه=shia-ac.com|بازبینی=2024-02-05}}</ref> هفتمین امام [[شیعه|شیعیان امامی]] ،متکلم و [[فقیه]] شیعه و یکی از راویان حدیث است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فخرالدین رازی، الشجرة المبارکة، به کوشش مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۹ق؛}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بررسی ابعاد شخصیتی احمد بن موسی‌الکاظم (ع) / شاهچراغ چه معنایی دارد؟|نشانی=https://www.iscanews.ir/news/1143140/بررسی-ابعاد-شخصیتی-احمد-بن-موسی-الکاظم-ع-شاهچراغ-چه-معنایی|وبگاه=www.iscanews.ir|تاریخ=2022-06-06|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa}}</ref> احمد بن موسی و [[محمد بن موسی]] از یک مادر که ام احمد خوانده می‌شد متولد گردیدند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸}}</ref>. وی برادر بزرگ [[علی بن موسی الرضا|علی ابن موسی الرضا]]<nowiki/>ست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) {{!}} شورای اسلامی شهر شیراز|نشانی=https://shorashiraz.ir/fa/posts/view/33824|وبگاه=shorashiraz.ir|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جایگاه حضرت احمد بن موسی(ع) شاه چراغ در فرهنگ مردم|نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/105865/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%22%D8%B9%22-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85|وبگاه=hawzah.net|بازبینی=2023-10-20}}</ref>
'''احمد بن موسی کاظم''' مشهور به '''شاهچراغ'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/244977/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF|وبگاه=www.khabaronline.ir|تاریخ=2012-09-23|بازبینی=2023-10-20|کد زبان=fa}}</ref>، پسر ارشد [[موسی کاظم]]، هفتمین امام [[شیعه|شیعیان امامی]] و یکی از [[فقه|فقهای]] شیعه و از راویان حدیث است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بررسی ابعاد شخصیتی احمد بن موسی‌الکاظم (ع) / شاهچراغ چه معنایی دارد؟|نشانی=https://www.iscanews.ir/news/1143140/بررسی-ابعاد-شخصیتی-احمد-بن-موسی-الکاظم-ع-شاهچراغ-چه-معنایی|وبگاه=www.iscanews.ir|تاریخ=2022-06-06|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa}}</ref> احمد بن موسی و [[محمد بن موسی]] از یک مادر که ام احمد خوانده می‌شد متولد گردیدند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸}}</ref>. وی برادر [[علی بن موسی الرضا|علی ابن موسی الرضا]]ست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) {{!}} شورای اسلامی شهر شیراز|نشانی=https://shorashiraz.ir/fa/posts/view/33824|وبگاه=shorashiraz.ir|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جایگاه حضرت احمد بن موسی(ع) شاه چراغ در فرهنگ مردم|نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/105865/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%22%D8%B9%22-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85|وبگاه=hawzah.net|بازبینی=2023-10-20}}</ref>


== در منابع شیعه ==
== در منابع شیعه ==
خط ۳۳: خط ۳۲:
بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.}}</ref>؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ض‍ام‍ن ب‍ن ش‍دق‍م، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶.}}</ref> عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در [[قم]] را فرزند احمد بن موسی می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.}}</ref>
بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.}}</ref>؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ض‍ام‍ن ب‍ن ش‍دق‍م، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶.}}</ref> عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در [[قم]] را فرزند احمد بن موسی می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.}}</ref>


== قتل احمد بن موسی ==
== کشف مزار احمد ابن موسی ==
قُتلُغ خان، حاکم شیراز و عامل مأمون در خان زینان در هشت فرسخی شیراز با احمد بن موسی و کاروان همراه وی ملاقات کرد و خبر درگذشت علی بن موسی الرضا را به آنان رسانید<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احمد بن موسی بن جعفر {{!}} دائرةالمعارف بزرگ اسلامی {{!}} مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/article/227865/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D9%86-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2024-02-05}}</ref>. این خبر باعث تضعیف روحیه و پراکندگی آنان گردید. احمد بن موسی پس از شنیدن این خبر به همراه نزدیکان خود راهی شیراز شد و در آنجا در جریان جنگ به قتل رسید.تاریخ قتل او را ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]] نوشته اند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آستان احمد بن موسی(شاهچراغ شیراز)|نشانی=https://janat1.ir/holyplaces/?id=28|وبگاه=جنت المهدی-عج|بازبینی=2024-02-05|کد زبان=fa|نام=Mohsen|نام خانوادگی=Balanj}}</ref>.

== مدفن ==
مقالهٔ اصلی: [[حرم شاهچراغ]][[پرونده:Copy of Shacheragh 881229 134.jpg|بندانگشتی|حرم شاهچراغ در شیراز|چپ]]مزار احمد بن موسی در شیراز، از قرن هفتم هجری قمری، در زمره اماکن زیارتی بوده است<ref>{{Cite journal|last=Fadil|first=Azhar Hadi|date=2020-11-04|title=صورة الهند من خلال كتاب (نزهة المشتاق) للأدريسي وكتاب (رحلة ابن بطوطة) لأبن بطوطة|url=http://dx.doi.org/10.25130/jtuh.27.8.2020.15|journal=Journal of Tikrit University for Humanities|volume=27|issue=8|pages=324–352|doi=10.25130/jtuh.27.8.2020.15|issn=2664-0570}}</ref>. بنای حرم احمد بن موسی در دوره [[اتابکان فارس]] در سده ششم [[هجری قمری]] ساخته شده‌است و [[گنبد]] و بارگاه آن دارای [[کاشی‌کاری|کاشی‌کاری‌های]] زیبایی است.<small><sup>[[حرم شاهچراغ#endnote ۱|∗]]</sup></small> در سال‌های ۴۰–۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشی‌کاری آن توسط استاد [[عیسی بهادری]] صورت گرفته و به اجرا درآمد.درون [[حرم]] را با به کار بردن آئینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، [[آئینه کاری]] کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین‌کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است.

بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار [[شاه‌نشین]] قرار گرفته و [[مسجد|مسجدی]] نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌است. ضریح احمدبن موسی در شاه‌نشین زیر [[گنبد]] قرار دارد و از [[نقره]] ساخته شده‌است.

== کشف مزار احمد بن موسی ==
تارنمای [[خبرآنلاین]] به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب [[قیام سادات علوی]] تألیف [[علی اکبر تشید]] می‌نویسد:
تارنمای [[خبرآنلاین]] به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب [[قیام سادات علوی]] تألیف [[علی اکبر تشید]] می‌نویسد:
«تا زمان امیر [[عضدالدوله دیلمی]] کسی از [[شاه چراغ|مقبره احمد ابن موسی]] اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب [[جمعه،]] ثلث آخر شب می‌دید [[چراغ]]ی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳}}</ref>.»
«تا زمان امیر [[عضدالدوله دیلمی]] کسی از [[شاه چراغ|مقبره احمد ابن موسی]] اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب [[جمعه،]] ثلث آخر شب می‌دید [[چراغ]]ی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳}}</ref>.»
خط ۶۷: خط ۵۸:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://shahecheragh.ir/ پایگاه اطلاع‌رسانی آستان شاهچراغ]
* [http://shahecheragh.ir/ پایگاه اطلاع‌رسانی شاهچراغ]


{{شاگردان برجسته امامان شیعه}}
{{شاگردان برجسته امامان شیعه}}
خط ۸۱: خط ۷۲:
[[رده:درگذشتگان ۲۰۲ (قمری)]]
[[رده:درگذشتگان ۲۰۲ (قمری)]]
[[رده:درگذشتگان ۸۱۷ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۸۱۷ (میلادی)]]
[[رده:عرب‌های سده ۸ (میلادی)]]
[[رده:عرب‌های سده ۹ (میلادی)]]
[[رده:خانواده محمد]]
[[رده:خاندان اهل بیت]]
[[رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:اهالی مدینه]]
[[رده:اهالی مدینه]]
[[رده:جنگ بین امین و مأمون]]
[[رده:خانواده محمد]]
[[رده:خاندان اهل بیت]]
[[رده:اهالی خلافت عباسیان در سده ۹ (میلادی)]]
[[رده:شاگردان علی بن موسی الرضا]]
[[رده:شاگردان علی بن موسی الرضا]]
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در حرم شاهچراغ]]
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در حرم شاهچراغ]]

نسخهٔ ‏۱۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۴

احمد ابن موسی
حرم شاهچراغ
زادهٔمدینه
درگذشت۲۰۲ (قمری)
مدفنحرم شاهچراغ، شیراز، ایران
محل زندگیمدینه
دیگر نام‌هااحمد ابن موسی، شاهچراغ
همسر(ها)حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده)
فرزندانمحمد، جعفر
والدین
خویشاوندانعلی بن موسی الرضا (برادر)
فاطمه معصومه (خواهر)
خانوادهبنی‌هاشم

احمد بن موسی کاظم مشهور به شاهچراغ[۲]، پسر ارشد موسی کاظم، هفتمین امام شیعیان امامی و یکی از فقهای شیعه و از راویان حدیث است.[۳] احمد بن موسی و محمد بن موسی از یک مادر که ام احمد خوانده می‌شد متولد گردیدند[۴]. وی برادر علی ابن موسی الرضاست.[۵][۶]

در منابع شیعه

مجلسی در کتاب «مراة العقول» در شرح حدیث پانزدهم می‌گوید: ام احمد مادر بعضی اولاد موسی کاظم بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامی‌ترین زنهایش بود که اسرار خود را به او می‌سپرد و اماناتش را نزد او ودیعه می‌نهاد.

در کتاب اصول کافی در باب «امام در چه زمانی می‌داند امام است» آمده‌است که موسی کاظم امانت سربه‌مهری به ام احمد سپرد و گفت بعد از مرگ من هر کس از فرزندان من در طلب این امانت آمد خلیفه و جانشین من است. با او بیعت نما که جز خدا کسی خبر از این امانت ندارد. بعد از کشته‌شدن موسی، علی بن موسی به نزد ام احمد آمد و امانت پدر را طلبید. ام احمد به گریه افتاد و دانست که موسی کشته شده. پس امانت را بر حسب وصیت همسرش به وی داد و با او به عنوان امام هشتم شیعیان بیعت کرد[۷][۸].

فرزندان احمد ابن موسی

بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند[۹]؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.[۱۰] عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در قم را فرزند احمد بن موسی می‌داند.[۱۱]

کشف مزار احمد ابن موسی

تارنمای خبرآنلاین به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب قیام سادات علوی تألیف علی اکبر تشید می‌نویسد: «تا زمان امیر عضدالدوله دیلمی کسی از مقبره احمد ابن موسی اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب جمعه، ثلث آخر شب می‌دید چراغی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید[۱۲][۱۳]

روز بزرگداشت

در سال ۱۳۸۶ با تصمیم شورای فرهنگ عمومی استان فارس، ۶ ذی‌القعده در دهه کرامت یعنی حدفاصل تولد فاطمه معصومه و علی ابن موسی الرضا به‌عنوان روز بزرگداشت احمد بن موسی شاهچراغ تعیین شد.[۱۴]

جستارهای وابسته

پانویسها و منابع

  1. ذبیح‌الله محلاتی (۱۳۸۵)، «جلد سوم»، ریاحین‌الشریعه، دارالکتب الاسلامیه، ص. ۳۵۸، شابک ۹۶۴-۴۴۰-۳۲۱-۵
  2. «چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
  3. «بررسی ابعاد شخصیتی احمد بن موسی‌الکاظم (ع) / شاهچراغ چه معنایی دارد؟». www.iscanews.ir. ۲۰۲۲-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.
  4. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.
  5. «زندگینامه حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) | شورای اسلامی شهر شیراز». shorashiraz.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.
  6. «جایگاه حضرت احمد بن موسی(ع) شاه چراغ در فرهنگ مردم». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
  7. شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۳۰ش، ج۱، ص۱۶۹؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۸۵.
  8. حاتمی (۲۰۲۰-۰۶-۲۸). «چرا احمد بن موسی به شاه چراغ ملقّب شد؟». خبرگزاری بین المللی شفقنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
  9. عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.
  10. ض‍ام‍ن ب‍ن ش‍دق‍م، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶. کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 2 (کمک)
  11. فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.
  12. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.
  13. زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳.
  14. «خبرگزاری فارس - نام «شاهچراغ» از کجا آمده‌است؟». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۲-۱۰-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.

پیوند به بیرون