فهرست شهرستان‌های استان مازندران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

استان مازندران در حال حاضر ۲۲ شهرستان دارد.[۱][۲] وسیع‌ترین شهرستان آن ساری و پرجمعیت‌ترین آن بابل است. کوچک‌ترین و کم جمعیت‌ترین شهرستان آن نیز سیمرغ است. شهرستان قائمشهر بیشترین تراکم جمعیتی را داراست و تنها شهرستانی است که فقط از یک بخش تشکیل شده‌است. شهر ساری مرکز استان و بزرگ‌ترین شهر مازندران می‌باشد.[۳][۴] سه فرمانداری ویژه در شهرستان‌های آمل، بابل و تنکابن، در این استان وجود دارد.[۵][۶][۷]

مازندران در تقسمات استانی سال ۱۳۱۶ بخشی از استان دوم بود[۸] و یکی از شهرستان‌های آن به‌شمار می‌آمد.[۹] به مرور استان‌هایی مانند سمنان، مرکزی، تهران و گلستان از مازندران جدا شدند.[۱۰]

در سال ۱۳۲۳، شهرستان بابل از ساری جدا شده[۱۱] و شهسوار (تنکابن امروزی)، که پیشتر در قلمرو استان یکم (گیلان امروزی) بود، به مازندران الحاق شد.[۱۲] سال بعد، در ۱۳۲۴، شاهی (قائم‌شهر امروزی) هم از ساری تفکیک شد و در ۱۳۲۵ شهرستان آمل از بابل و شهرستان نوشهر از شهسوار جدا شدند.[۱۳][۱۴]در ۱۳۳۳ اشرف (بهشهر امروزی) از ساری منفک گردید و سه سال بعد نور هم شهرستان شد.[۱۵] پس از انقلاب، در ۱۳۵۸ شهرستان رامسر در غربی‌ترین قسمت استان تشکیل شد[۱۶] و در ۱۳۶۸ شهرستان بابلسر در شمال بابل، تأسیس شد.[۱۷] در سال ۱۳۷۴ دو شهرستان نکا و محمودآباد ایجاد شدند[۱۸][۱۹] و سال بعد چالوس از نوشهر جدا شد[۲۰] و سال پس از آن هم شهرستان جویبار بنا شد.[۲۱] پس از آن، به مدت هشت سال شهرستان جدیدی در مازندران ایجاد نشد، تا این که در ۱۳۸۴ شهرستان گلوگاه در شرقی‌ترین قسمت استان تأسیس شد.[۲۲] به ترتیب در ۱۳۸۶ فریدون‌کنار،[۱۷] در ۱۳۸۸ عباس‌آباد،[۲۳] در ۱۳۸۹ میان‌دورود،[۲۴] در ۱۳۹۱ سیمرغ[۲۵] و در ۱۳۹۲ دو شهرستان کلاردشت و سوادکوه شمالی به وجود آمدند.[۲۶][۲۷]

نام برخی از شهرستان‌های مازندران در دورهٔ معاصر تغییر پیدا کرد. در دوره رضاشاه پهلوی، باول یا بارفروش به بابل، مشهدسر به بابلسر، تنکابن به شهسوار، سخت‌سر به رامسر، حبیب‌آباد یا نوده به نوشهر، علی‌آباد به شاهی و اشرف به بهشهر تغییر نام یافتند.[۲۸][۲۹] پس از انقلاب ۱۳۵۷ نیز برخی از شهرها نامشان تغییر کرد که دلیلشان ارتباط این اسامی با دودمان پهلوی و ملی‌گرایی پیش از انقلاب بود. از جمله شاهی به قائمشهر تغییر کرد[۳۰] و شهسوار مجدداً تنکابن نام گرفت.[۳۱]

شهرستان‌ها[ویرایش]

شهرستان[۴] بخش‌ها[۴] دهستان‌ها[۳] شهرها (مرکز)[۳] سال تأسیس[۳۲] جداشده از جمعیت
(۱۳۹۵)[۴]
مساحت
(km²)[۳]
تراکم جمعیت
(بر km²)
نقشه
گلوگاه مرکزی آزادگان گلوگاه ۱۳۸۴ بهشهر[۲۲] ۴۰٫۰۷۸ ۴۵۱٫۲ ۸۸٫۸۲ Mazerun, Galiya.svg
توسکا چشمه
کلباد کلباد شرقی -
کلباد غربی
بهشهر مرکزی کوهستان بهشهر
خلیل‌شهر
رستمکلا
۱۳۳۳ ساری[۱۵] ۱۶۸٫۷۶۹ ۱۴۱۶٫۳ ۱۱۹٫۱۶ Mazerun, Ashref.svg
میان‌کاله
پنج‌هزاره
یانه‌سر عشرستاق -
شهدا
نکا مرکزی مهروان نکا ۱۳۷۴ بهشهر[۱۹] ۱۱۹٫۵۱۱ ۱۳۵۸٫۸ ۸۷٫۹۵ Mazerun, Neka.svg
پی‌رجه
قره‌طغان
هزارجریب استخرپشت -
زارم‌رود
میان‌دورود مرکزی میان‌دورود بزرگ سورک ۱۳۸۹ ساری[۲۴] ۵۵٫۰۵۳ ۴۳۶٫۹ ۱۲۶ Mazerun, Surek.svg
کوهدشت غربی
کوهدشت شرقی
گهرباران گهرباران شمالی طبقده
گهرباران جنوبی
ساری مرکزی اسفیورد شوراب ساری ۱۳۱۶ مازندران
(تغییر نام شهرستان)[۹]
۵۰۴٫۲۹۸ ۳۲۴۸٫۴ ۱۵۵٫۲۴ Mazerun, Sari.svg
کلیجان رستاق سفلی
مذکوره
میاندورود کوچک
رودپی رودپی شرقی آکند
رودپی غربی
رودپی شمالی فرح‌آباد شمالی فرح‌آباد
فرح‌آباد جنوبی
چهاردانگه چهاردانگه کیاسر
گرماب
پشتکوه
دودانگه فریم فریم
بنافت
کلیجان‌رستاق کلیجان‌رستاق علیا پایین هولار
تنگه سلیمان
جویبار مرکزی حسن‌رضا جویبار ۱۳۷۶ قائمشهر[۲۱] ۷۷٫۵۷۶ ۲۸۵٫۵ ۲۷۱٫۷۲ Mazerun, Jubar.svg
سیاهرود
گیل‌خوران چپکرود کوهی‌خیل
لاریم
سیمرغ مرکزی کیاکلا کیاکلا ۱۳۹۱ قائمشهر[۲۵][۳۳] ۱۹٫۳۷۶ ۸۷٫۵ ۲۲۱٫۴۴ Mazerun, KiyaKela.svg
دشت کنار
تالارپی تالارپی
طور
قائم‌شهر مرکزی علی‌آباد قائم‌شهر
ارطه
۱۳۲۴ ساری
(با نام شاهی)[۱۳]
۳۰۹٫۱۹۹ ۳۷۱ ۸۳۳٫۴۲ Mazerun, Shahi.svg
بالاتجن
بیشه‌سر
کوهساران
نوکندکلا
سوادکوه شمالی مرکزی شرق و غرب شیرگاه شیرگاه ۱۳۹۲ سوادکوه[۲۷][۳۴] ۲۴٫۸۳۴ ۴۸۸٫۴ ۵۰٫۸۴ Mazerun, Shomali SevadKuh.svg
لفور
نارنجستان هتکه
چایباغ
سوادکوه مرکزی راستوپی پل سفید
آلاشت
۱۳۵۹ شاهی[۳۵] ۴۳٫۹۱۳ ۱۵۸۹٫۶ ۲۷٫۶۲ Mazerun, Jonubi SevadKuh.svg
ولوپی
زیرآب کسلیان زیرآب
سرخ‌کلا
بابلسر مرکزی بابلرود بابلسر ۱۳۶۸ بابل[۱۷] ۱۳۵٫۱۹۱ ۲۴۶٫۵ ۵۴۸٫۴۴ Mazerun, Babolsar.svg
ساحلی
بهنمیر بهنمیر بهنمیر
عزیزک
رودبست خشکرود هادی‌شهر
پازوار
بابل مرکزی اسبوکلا بابل
امیرکلا
۱۳۲۳ ساری[۱۱] ۵۳۱٫۹۳۰ ۱۵۷۸٫۱ ۳۳۷٫۰۷ Mazerun, Babol.svg
فیضیه
گنج‌افروز
بابل‌کنار بابل‌کنار مرزیکلا
درازکلا
بندپی شرقی فیروزجاه گلوگاه
سجادرود
بندپی غربی خوش‌رود خوش‌رودپی
شهیدآباد
بخش گتاب گتاب جنوبی گتاب
گتاب شمالی
لاله‌آباد لاله‌آباد زرگرمحله
کاری‌پی
فریدون‌کنار مرکزی باریک‌رود شمالی فریدون‌کنار ۱۳۸۶ بابل[۱۷] ۶۰٫۰۳۱ ۹۹٫۲ ۶۰۵٫۱۵ Mazerun, FeriKenar.svg
باریک‌رود جنوبی
دهفری امامزاده عبدالله شمالی -
امامزاده عبدالله جنوبی
محمودآباد مرکزی اهلم‌رستاق شمالی محمودآباد ۱۳۷۴ آمل[۱۸] ۹۸٫۴۰۷ ۲۶۲٫۸ ۳۷۴٫۴۵ Mazerun, MahmudAbad.svg
اهلم‌رستاق جنوبی
هرازپی غربی
سرخ‌رود دابوی شمالی سرخ‌رود
هرازپی شمالی
آمل مرکزی هرازپی جنوبی آمل ۱۳۲۵ بابل[۱۴] ۴۰۱٫۶۳۹ ۳۰۷۴٫۴ ۱۳۰٫۶۴ Mazerun, Amol.svg
دشت سر سفلی
پایین‌خیابان لیتکوه
امامزاده عبدالله چلاو امامزاده عبدالله آمل
بالاخیابان لیتکوه
دابودشت دابوی جنوبی دابودشت
دابوی میانی
لاریجان بالا لاریجان گزنک
رینه
لاریجان سفلی
دشت سر دشت سر شرقی بابکان
دشت سر غربی
نور مرکزی ناتل‌کنار علیا نور
ایزدشهر
رویان
۱۳۳۹ آمل ۱۲۱٫۵۳۱ ۲۶۷۵ ۴۵٫۴۳ Mazerun, Nur.svg
ناتل‌کنار سفلی
میان‌بند
بلده اوزرود بلده
شیخ فضل‌الله نوری
تتارستاق
چمستان لاویج چمستان
میان‌رود
ناتل رستاق
نوشهر مرکزی بلده کجور نوشهر ۱۳۲۵ شهسوار[۳۱] ۱۳۸٫۹۱۳ ۱۷۱۶٫۵ ۸۰٫۹۲ Mazerun, NowShahr.svg
کالج
خیرودکنار
کجور پنجک‌رستاق کجور
پول
زانوس‌رستاق
توابع کجور
چالوس مرکزی کلارستاق غربی چالوس
هچیرود
۱۳۷۵[۳۶] نوشهر[۲۰][۳۱] ۱۱۶٫۵۴۲ ۱۰۸۹٫۵ ۱۰۷ Mazerun, Chalus.svg
کلارستاق شرقی
مرزن‌آباد بیرون‌بشم مرزن‌آباد
کوهستان
کلاردشت مرکزی کلاردشت غربی کلاردشت ۱۳۹۲ چالوس[۲۶] ۲۳٫۶۴۸ ۵۰۷٫۸ ۴۶٫۵۷ Mazerun, KelarDasht.svg
کلاردشت شرقی
عباس‌آباد مرکزی لنگارود غربی عباس‌آباد ۱۳۸۸ تنکابن[۲۳] ۵۲٫۸۳۲ ۳۱۱ ۱۶۹٫۸۷ Mazerun, AbbasAbad.svg
لنگارود شرقی
کلار کلار غربی کلارآباد
کلار شرقی
سلمان‌شهر کلار آباد غربی سلمان‌شهر
تنکابن مرکزی میر شمس‌الدین تنکابن
شیرود
۱۳۱۶ (ایجاد)[۳۷]
۱۳۲۳ (الحاق)[۱۲]
استان یکم
(با نام شهسوار)[۱۲]
۱۶۶٫۱۳۲ ۱۷۳۲٫۲ ۹۵٫۹ Mazerun, Shahsevar.svg
گلیجان
نشتا تمشکل نشتارود
کترا
خرم‌آباد بلده خرم‌آباد (تنکابن)
بلده شرقی[۳۸]
کوهستان[۳۹] میاندامان -
دو هزار
سه هزار
رامسر مرکزی سخت‌سر رامسر
کتالم و سادات‌شهر
۱۳۵۸ شهسوار[۱۶] ۷۴٫۱۷۹ ۷۲۹٫۸ ۱۰۱٫۶۴ Mazerun, Ramsar.svg
اشکور
دالخانی[۴۰] جنت رودبار
چهل شهید
استان مازندران ۵۸ بخش ۱۳۳ دهستان ساری
و ۶۲ شهر دیگر
استان دوم ۳٬۲۸۳٬۵۸۲ ۲۳٬۷۵۶٫۴[۲] ۱۳۷٬۷۷۴۶ Mazerun Ostan.svg

نگارخانه[ویرایش]

پیشینه تقسیمات شهرستان‌ها[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «گزارش آماری عناصر و واحدهای تقسیماتی جمهوری اسلامی ایران» (PDF). وزارت کشور. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۳۹۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ سالنامه آماری استان مازندران سال 1396. سازمان آمار جمهوری اسلامی ایران. ص. ۲۴.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ سالنامه آماری استان مازندران در سال ۱۳۹۷ (PDF). سازمان برنامه و بودجه کشور - سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مازندران. دریافت‌شده در ۲۰ دی ۱۳۹۹.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «جمعیت شهرستان‌های مازندران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰ آبان ۱۳۹۹.
  5. «دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان آمل توسط وزارت کشور». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  6. «دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان بابل توسط وزارت کشور». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  7. «مکلف شدن وزارت کشور نسبت به دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان تنکابن». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  8. «ماده 2: اصلاح تقسیمات کشوری، استانهای دهگانه، 1316». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ دی ۱۳۹۹.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «قانون اصلاح قانون تقسیمات کشور و اصلاح قانون راجع به محصلین کلاس اختصاصی وزارت داخله». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  10. "Provinces of Iran" (به انگلیسی). statoids. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 1 Jan 2021.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1323». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1323». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1324». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1325». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1333». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1358». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۳ «شهرستان بابل». دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران. ۳۰ دی ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۰.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «تغییرات تقسیماتی در شهرستان آمل». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ «تغییرات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «تصویب سازمان و سلسله تابعیت عناصر و واحدهای تقسیمات کوری استان مازندران به مرکزیت شهر ساری». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ «تصویبنامه راجع‌به اصلاحات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ «تصویب‌نامه درخصوص تغییرات و اصلاحات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری شهرستان تنکابن». مرکز پژوهش‌های مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ آذر ۱۳۹۹.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ «تصویب‌نامه درخصوص تقسیمات کشوری در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ «شهرستان شدن کلاردشت در ساعات پایانی دولت دهم ابلاغ شد». تسنیم. ۲۵ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰.
  27. ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «جدایی سوادکوه شمالی از سوادکوه بزرگ!». عصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  28. شهره جلال‌پور. «تغییر اسامی شهرهای ایران در دوره پهلوی اول و نقش فرهنگستان ایران» (PDF). دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  29. «تغییر نام 20 شهر ایران». ایسنا. ۲۳ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  30. «ماجرای تغییر نام خیابان‌ها و شهرهای ایران». قدس. ۲۱ بهمن ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ «آشنایی با تنکابن». شهداری تنکابن. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  32. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ شهریور ۱۳۹۱.
  33. «شهرستان سیمرغ در استان مازندران ایجاد شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۴ بهمن ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.÷
  34. «شهرستان سوادکوه شمالی در استان مازندران ایجاد شد». ایرنا. ۲۰ فروردین ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  35. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1359». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  36. «تصویب‌نامه در خصوص ایجاد و تأسیس شهرستان چالوس». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  37. «قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  38. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در شهرستان تنکابن استان مازندران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران. ۱۱ آبان ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  39. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در شهرستان تنکابن استان مازندران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران. ۱۱ آبان ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  40. «معرفی اولین بخشدار بخش دالخانی رامسر». استانداری مازندران. ۱ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.

پیوند به بیرون[ویرایش]