فهرست تنظیم‌کنندگان زبان

فرهنگستان‌ها یا آکادمی‌های زبان مجموعه‌هایی هستند که زبان معیار را تنظیم می‌کنند. کار فرهنگستان‌ها برپایه سره‌گرایی و تجویزگرایی زبانی است و عموماً فرهنگ لغت منتشر می‌نمایند. بسیاری از فرهنگستان‌های زبان، مؤسسات خصوصی هستند؛ گرچه برخی از آنها در کشورهای مختلف دولتی هستند. زبان‌های جهانی بسیاری یک یا چند فرهنگستان دارند.

زبان‌های طبیعی

زبان	سرزمین	تنظیم‌کننده(ها)
Amis	جمهوری چین	Council of Indigenous Peoples
آفریکانس	آفریقای جنوبی نامیبیا	Die Taalkommissie
اکانی	غنا	Akan Orthography Committee (AOC)
آلبانیایی	آلبانی کوزوو	Academy of Sciences of Albania, تیرانا
عربی
	اتحادیه عرب	Academy of the Arabic Language (مجمع اللغة العربیة) Arabic Language International Council
	الجزایر	Supreme Council of the Arabic language in Algeria
	مصر	فرهنگستان زبان عربی قاهره
	عراق	Iraqi Academy of Sciences
	اردن	Jordan Academy of Arabic
	لیبی	Academy of the Arabic Language in Jamahiriya
	مراکش	Academy of the Arabic Language in Morocco
	عربستان سعودی	Academy of the Arabic Language in Riyadh
	سومالی	Academy of the Arabic Language in Mogadishu
	سودان	Academy of the Arabic Language in Khartum
	سوریه	فرهنگستان زبان عربی در دمشق
	تونس	Beit Al-Hikma Foundation
	اسرائیل فلسطین	Academy of the Arabic Language in Israel (مجمع اللغة العربیة)
آراگونی	آراگون	Academia de l'Aragonés, Aragon, Spain
ارمنی	ارمنستان	فرهنگستان ملی علوم ارمنستان (Հայաստան)
آسامی	آسام	Asam Sahitya Sabha (অসম সাহিত্য সভা)
آستوری	آستوریاس	Academy of the Asturian Language (Academia de la Llingua Asturiana)
آذربایجانی	جمهوری آذربایجان ایران	آکادمی ملی علوم جمهوری آذربایجان
باسکی	سرزمین باسک نابارا سرزمین باسک شمالی	Euskaltzaindia, often translated as Royal Academy of the Basque language
بلاروسی	بلاروس	The Jakub Kolas and Janka Kupala Institute of Language and Literature at the National Academy of Sciences of Belarus
بنگالی	بنگلادش	آکادمی بنگلا (বাংলা একাডেমি)
	بنگال غربی	Paschimbanga Bangla Akademi (পশ্চিমবঙ্গ বাংলা আকাদেমি)
بربری	مراکش	Royal Institute of Amazight Culture
	الجزایر	Haut-Conseil à l'amazighité
		Algerian Academy of Amazigh Language
بیکول مرکزی	فیلیپین	Academia Bicolana defunct
بوسنیایی	بوسنی و هرزگوین سنجاک	دانشگاه سارایوو
بلغاری	بلغارستان	Institute for Bulgarian Language at the Bulgarian Academy of Sciences
برمه‌ای	میانمار	Myanmar Language Commission
کاتالان	کاتالونیا	Institute of Catalan Studies (Institut d'Estudis Catalans)
	بخش خودمختار والنسیا	Acadèmia Valenciana de la Llengua (for the گویش والنسیایی standard)
سبوانو	فیلیپین	Visayan Academy of Arts and Letters (Akademyang Bisaya)
چروکی	Cherokee Nation	Council of the Cherokee Nation (ᏣᎳᎩᎯ ᎠᏰᎵ)
چینی استاندارد	چین	State Language Work Committee (国家语言文字工作委员会)
	جمهوری چین	National Languages Committee (國語推行委員會)
	سنگاپور	Promote Mandarin Council (讲华语运动理事会)
	مالزی	Chinese Language Standardisation Council of Malaysia (马来西亚华语规范理事会)
کورنی	کورن‌وال	Cornish Language Partnership (Keskowethyans an Taves Kernewek)
کرواتی	کرواسی	Institute of Croatian Language and Linguistics (Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje)
	بوسنی و هرزگوین
چکی	جمهوری چک	Institute of the Czech Language (of the Academy of Sciences of the Czech Republic) (Ústav pro jazyk český (Akademie věd České republiky))
دانمارکی	دانمارک	Dansk Sprognævn (Danish Language Council)
Dalecarlian	شهرستان دالارنا	Ulum Dalska
دیوهی	مالدیو	Dhivehi Academy
هلندی	هلند بلژیک سورینام	Nederlandse Taalunie (Dutch Language Union)
دزونگخا	پادشاهی بوتان	Dzongkha Development Commission (རྫོང་ཁ་གོང་འཕེལ་ལྷན་ཚོགས)
استونیایی	استونی	Emakeele Seltsi keeletoimkond (Language Board at the Mother Tongue Society) sets rules and standards, authoritative advice is given by the Institute of the Estonian Language (Eesti Keele Instituut)
فاروئی	جزایر فارو	Faroese Language Council (Málráðið)
فیلیپینی	فیلیپین	Commission on the Filipino Language (Komisyon sa Wikang Filipino)
فنلاندی	فنلاند	Institute for the Languages of Finland
فرانسوی	فرانسه	فرهنگستان فرانسه (French Academy)
	بلژیک	Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique (Royal Academy of French Language and Literature of Belgium)
	استان کبک	Office québécois de la langue française (Quebec Office of the French Language)
گالیسی	گالیسیا	Royal Galician Academy (Real Academia Galega)
آلمانی	آلمان اتریش سوئیس التو آدیجه بلژیک لیختن‌اشتاین لوکزامبورگ نامیبیا	Council for German Orthography (Rat für deutsche Rechtschreibung)
گرینلندی	گرینلند	The Greenland Language Secretariat (Oqaasileriffik)
یونانی	یونان قبرس	Center for the Greek Language (Κέντρον Ελληνικής Γλώσσας)
گوارانی	پاراگوئه	Guarani Language Academy (Guarani Ñe’ ẽ Rerekuapavẽ)
هاکا	جمهوری چین	Hakka Affairs Council (客家委員會)
کریول آییسینی	هائیتی	Akademi Kreyòl Ayisyen (Haitian Creole Academy)
عبری	اسرائیل	آکادمی زبان عبری (האקדמיה ללשון העברית)
هندی	هند	Central Hindi Directorate (regulates use of دیواناگری script and Hindi spelling in India)
تولو	هند	Karnataka Tulu Sahitya Academy regulatory body for Tulu established by Government of Karnataka & Kerala Tulu Academy by Government of Kerala
Hmar	هند	Hmar Literature Society (Manipur, India)
مجاری	مجارستان	انجمن زبان‌شناسی مجارستان (Magyar Tudományos Akadémia Nyelvtudományi Intézete)
ایسلندی	ایسلند	Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies
ایگبو	نیجریه	Society for Promoting Igbo Language and Culture
اندونزیایی	اندونزی	Language and Book Development Agency (Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan)
ایرلندی	جمهوری ایرلند ایرلند شمالی	Foras na Gaeilge
ایتالیایی	ایتالیا سان مارینو سوئیس واتیکان	Accademia della Crusca (Academy of the bran)
ژاپنی	ژاپن	No official centralized regulation, but de facto regulations by Agency for Cultural Affairs (文化庁) at the Ministry of Education of Japan (文部科学省)
کانارا	کارناتاکا	Various academies and Government of کارناتاکا
کاشوبی	لهستان	Commission of the Kashubian Language [۱]
قزاقی	قزاقستان	Ministry of Culture of Kazakhstan
خمر	کامبوج	Royal Academy of Cambodia (រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)
کره‌ای	کره جنوبی	National Institute of the Korean Language (국립국어원/國立國語院)
	کره شمالی	The Language Research Institute, Academy of Social Science (사회과학원 어학연구소/社會科學院 語學研究所)
	چین	China Korean Language Regulatory Commission (중국조선어규범위원회/中国朝鲜语规范委员会)
Kven	نروژ	Kainun institutti – kvensk institutt
کردی	کردستان	آکادمی کردی – ئه‌کادیمیای کوردی
قرقیزی	قرقیزستان	National Committee for State Language under the President of the Kyrgyz Republic (Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссия)
لاتین	سریر مقدس	Pontifical Academy for Latin (Pontificia Academia Latinitatis) (ecclesiastical Latin)
		قوانین جهانی نام‌گذاری برای جلبک‌ها، قارچ‌ها و گیاهان (of the International Association for Plant Taxonomy: botanical Latin)
		قوانین جهانی نام‌گذاری برای جانوران (of the International Commission on Zoological Nomenclature: zoological Latin)
لتونیایی	لتونی	Latvian State Language Center (Valsts Valodas Centrs)
لیتوانیایی	لیتوانی	Commission of the Lithuanian Language (Valstybinė lietuvių kalbos komisija)
Lusoga	اوگاندا	Lusoga Language Authority (LULA)
مقدونی	جمهوری مقدونیه شمالی	Linguistics and Literary Science Department at the Macedonian Academy of Sciences and Arts
مالایی	مالزی	Dewan Bahasa dan Pustaka (The Institute of Language and Literature)
	برونئی	Dewan Bahasa dan Pustaka Brunei (Language and Literature Bureau)
	سنگاپور	Majlis Bahasa Melayu Singapura (Malay Language Council, Singapore)
مالایالم	کرالا	Kerala Sahitya Akademi (കേരള സാഹിത്യ പരിശീലന സ്ഥാപനം) and Government of Kerala
مالتی	مالت	National Council for the Maltese Language (www.kunsilltalmalti.gov.mt)
مانکس	جزیره من	Coonceil ny Gaelgey
مائوری	نیوزیلند	Māori Language Commission
میراندی	پرتغال	Anstituto de la Lhéngua Mirandesa (Institute of the Mirandese Language)
Mixtec	مکزیک	Academy of the Mixtec Language (Ve'e Tu'un Sávi)
Khalkha Mongolian	مغولستان	Council of the official state language (Төрийн хэлний зөвлөл). Decisions have to be confirmed by the Mongolian government.
Chakhar Mongolian	چین	Council for Language and Literature Work
نپالی	نپال	Language Academy of Nepal
نروژی بوکمال	نروژ	Norwegian Academy
نروژی نینورسک		Norwegian Language Council
اکسیتان	اوکیتانیا فرانسه اسپانیا موناکو ایتالیا	Lo Congrès Permanent de la lenga occitana (the permanent congress of occitan language) Institut d'Estudis Aranesi (Aranese) Conselh de la Lenga Occitana
پشتو	افغانستان	آکادمی علوم افغانستان
	پاکستان	Pashto Academy
زبان فارسی	ایران	فرهنگستان زبان و ادب فارسی
	افغانستان	آکادمی علوم افغانستان
	تاجیکستان ازبکستان	کمیته زبان و ادبیات تاجیکستان
Paiwan	جمهوری چین	Council of Indigenous Peoples
لهستانی	لهستان	Polish Language Council (Rada Języka Polskiego), of the Polish Academy of Sciences
پرتغالی	پرتغال	Academia das Ciências de Lisboa, Classe de Letras
	برزیل	Academia Brasileira de Letras (Brazilian Literary Academy)
	گالیسیا	Galician Academy of the Portuguese Language (Academia Galega da Lingua Portuguesa)
کچوا	پرو	High Academy of the Quechua Language (Qheswa simi hamut'ana kuraq suntur)
روهینگیا	Arakan (ایالت راخین)	Rohingya Language Academy (𐴌𐴟𐴇𐴥𐴝𐴚𐴒𐴙𐴝 𐴎𐴟𐴁𐴝𐴕 𐴀𐴠𐴑𐴝𐴋𐴠𐴔𐴞)
رومانیایی	رومانی	Institutul de Lingvisticǎ al Academiei Române (Institute for Linguistics of the Romanian Academy)
	مولداوی	Academia de Ştiinţe a Moldovei
رومانش	سوئیس	Lia Rumantscha
روسی	امپراتوری روسیه	Russian Academy (۱۷۸۳–۱۸۴۱)
	روسیه	موسسه زبان روسی آکادمی علوم روسیه (از ۱۹۴۴)
اسکاتس	اسکاتلند	The Scots Language Centre supports the Scots language. Scottish Language Dictionaries record and analyse the language as it is spoken and written throughout Scotland and Ulster today.
Secwepemctsín	کانادا	Secwepemc Cultural Education Society
صربی و مونته‌نگروئی	صربستان مونته‌نگرو	Board for Standardization of the Serbian Language
سندی	پاکستان	Sindhi Language Authority [۲]
سینهالی	سری‌لانکا	Hela Havula (හෙළ හවුල)
اسلواکی	اسلواکی	Ľudovít Štúr Institute of Linguistics (Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra) at Slovak Academy of Sciences (Slovenská akadémia vied)
اسلونیایی	اسلوونی	Slovenian Academy of Sciences and Arts
Somali	جیبوتی اتیوپی سومالی	Regional Somali Language Academy
سوربی	آلمان جمهوری چک لهستان	Serbski institut [۳]
اسپانیایی	اسپانیا کلمبیا اکوادور مکزیک السالوادور ونزوئلا شیلی پرو گواتمالا کاستاریکا فیلیپین پاناما کوبا پاراگوئه بولیوی جمهوری دومینیکن نیکاراگوئه آرژانتین اروگوئه هندوراس پورتوریکو ایالات متحده آمریکا گینه استوایی اسرائیل	انجمن آکادمیک زبان اسپانیایی (constituted by the Royal Spanish Academy plus 23 other separate national academies in the Spanish-speaking world and an Israel-based committee for زبان لادینو.)
سواحلی	تانزانیا	Baraza la Kiswahili la Taifa
	کنیا	Chama cha Kiswahili cha Taifa
سوئدی	سوئد	شورای زبان سوئدی (نیمه‌رسمی) آکادمی سوئد
	فنلاند	Swedish Language Department of the Research Institute for the Languages of Finland (Svenska språkbyrån)
تامیلی	تامیل نادو	Thanjavur Tamil University and Official Language Commission of Government of Tamil Nadu
	سری‌لانکا	Department of Official Languages, Sri Lanka
	سنگاپور	Tamil Language Council, Singapore
	مالزی	Malaysia Tamil Language Standardisation Council (மலேசியத் தமிழ் மொழியின் காப்பகம்)
Taiwanese Hokkien	جمهوری چین	Ministry of Education (Taiwan)
تاتاری	تاتارستان	Institute of Language, Literature and Arts of the Academy of Sciences of the Republic of Tatarstan [۴]
تلوگو	آندرا پرادش و تلانگانا	Telugu Academy and Official Language Commission of Government of Andhra Pradesh
تتومی	تیمور شرقی	National Institute of Linguistics at the National University of East Timor
تای	تایلند	Royal Society of Thailand (ราชบัณฑิตยสภา)
تبتی	منطقه خودمختار تبت	Committee for Tibetan Language Affairs [۵]
	هند	Committee for the Standardisation of the Tibetan Language
ترکی استانبولی	ترکیه قبرس جمهوری ترک قبرس شمالی	Turkish Language Association
اوکراینی	اوکراین	NASU Institute of Ukrainian Language
اردو	پاکستان	National Language Authority, Pakistan
	هند	National Council for Promotion of Urdu Language, India
Urhobo	نیجریه	Urhobo Studies Association
ویتنامی	ویتنام	Institute of Linguistics of Vietnam Academy of Social Sciences
وورو	استونی	Võro Institute
وینارایی	فیلیپین	Sanghiran san Binisaya ha Samar ug Leyte (Academy of the Visayan Language of Samar and Leyte) defunct
ولزی	ولز	Welsh Language Commissioner (Aled Roberts) — The Welsh Government (previously the Welsh Language Board Bwrdd yr Iaith Gymraeg) (Principally, however, the role of the Welsh Language Commissioner is that of language planning and policy regulator and enforcer. The role also includes corpus planning.)
فریسی غربی	فریسلاند	Fryske Akademy (Frisian Academy)
ولوف	سنگال	Centre de linguistique appliquée de Dakar (Center of Applied Linguistics of Dakar at the Cheikh Anta Diop University)
ییدیش	ایالات متحده آمریکا سوئد روسیه	YIVO (Note that YIVO does not regulate or hold any sway over the Yiddish used in Ultra-Orthodox circles where the Yiddish language is most used in current times. The orthography and pronunciation of Yiddish in the Ultra-Orthodox communities is dramatically different from the standardized version of Yiddish devised by YIVO. A prime example of this is the spelling of the name for the Yiddish language in Yiddish itself. YIVO promotes the spelling "ייִדיש", while the spelling "אידיש" is more commonly used in most Ultra-Orthodox contexts.)
یوروبایی	نیجریه	Yoruba Academy

زبان‌های فراساخته

سوای از فرهنگستان اسپرانتو، سایر زبان‌های فراساخته هیچ فرهنگستان زبان واقعی ندارند اما سازمان‌های زیر آن‌ها را کنترل می‌کنند.

زبان	تنظیم‌کننده
اسپرانتو	فرهنگستان اسپرانتو
ایدو	Uniono por la Linguo Internaciona Ido
زبان میانجی نو	Asosia per Lingua Franca Nova
لژبان	گروه زبان لژبان
ولاپوک	Kadäm Volapüka
کلینگان	Marc Okrand
Talossan	Comità per l'Útzil del Glheþ

جستارهای وابسته

• برنامه‌ریزی زبانی
• سره‌گرایی زبانی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «List of language regulators». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۵ ژوئیه ۲۰۲۰.