نیرگونا برهمن

نیرگونا برهمن (انگلیسی: Nirguna Brahman), ذات بی صفات، آفریدگار

ودانتا در پس مظاهر متغیر اسم‌ها (Nama) و صورت‌ها (Rupa) که کثرات را تشکیل می‌دهند، حقیقت واحدی که مبنای عالم صغیر و کبیر است می‌یابد، به این حقیقت واحد، بر حسب آنکه در سطح عالم صغیر یا عالم کبیر ظاهر شده باشد، به ترتیب نام آتمان و برهمن داده و این دو را از هم متمایز نمی‌داند.

ودانتا در کاوش و تحقق مبدأ عالم به مفهوم هستی (sat) اکتفا نمی‌کند، بلکه در نظر این مکتب ذات نامتناهی برهمن مافوق هستی و محیط به آن است و به منزله یک نوع عدم و نیستی (asat) است که به هیچ صفتی موصوف نیست، بدین معنی که به کمیت و کیفیت آن را وصف نتوان کرد.

این عدم که ظلمت و تاریکی محض ماورای روشنائی است و حکمای اسلامی نور سیاهش نامیده‌اند، نیرگونا برهمن (Nirguna Brahman) یعنی برهمن عاری و منزه از هر صفت و کیفیت و سلب تمام صفات ثبوتیه و حتی صفات سلبیه و تنزیهی است.

اوپانیشاد

اوپانیشاد می‌گوید: این برهمن نه بزرگ است و نه کوچک، نه بلند است و نه کوتاه.

شانکارا

شانکارا، نیرگونا برهمن (Nirguna) را، برهمن خنثی که عاری از هرگونه صفت و کیفیت بوده و مقام ذات است می‌داند.

جستارهای وابسته

• برهمن
• باکتی
• برهما
• جیوا
• نارایانا
• ودانتا
• یوگا
• برهمن ساگونا

پیوند به بیرون

http://www.veda.harekrsna.cz/encyclopedia/vedicsystem.htm