صفحهٔ اصلی
فتح تهران یکی از رویدادهای کلیدی جنبش مشروطه ایران است که طی آن نیروهای مشروطهخواه از گیلان و نیروهای بختیاری از اصفهان در نزدیکی تهران به یکدیگر پیوستند و با فتح تهران به استبداد صغیر پایان دادند و پایتخت سلطنت قاجار را در تاریخ ۲۵ تیر ۱۲۸۸ از کنترل محمدعلی شاه خارج کردند. در پی این رویداد، محمدعلی شاه از سلطنت خلع شد و با افتتاح مجلس شورای ملی دوم، استقرار حکومت سلطنت مشروطه در ایران، پس از وقفهای چند ماهه، دوباره از سر گرفته شد. در پی کشمکشهای متعددی که در سالهای ۱۲۸۶ و ۱۲۸۷ بین محمدعلی شاه و مجلس شورای ملی روی داده بود، در ۲ تیر ۱۲۸۷ شاه مجلس شورای ملی را منحل و در تهران حکومت نظامی اعلام کرد. اگرچه شاه اعلام کرده بود همچنان به مشروطه وفادار است، بسیاری از مشروطهخواهان در تهران و سایر شهرهای ایران دستگیر یا فراری شدند. در تبریز، اما نیروهای حکومتی نتوانستند کنترل شهر را در دست گیرند و مجاهدان مشروطه به رهبری ستارخان و باقرخان، دست به مقاومت مسلحانه زدند. مقاومت مردم تبریز امید مشروطهخواهان را زنده نگه داشت و در حالی که فعالان سیاسی تبعیدی و علمای نجف کودتای محمدعلی شاه را محکوم میکردند، در رشت و اصفهان، جنبشهایی شکل گرفت که نهایتاً به تسخیر این شهرها توسط مشروطهخواهان انجامید. در ۱۵ اردیبهشت ۱۲۸۸، چندصد نفر از نیروهای مشروطهخواه رشت به فرماندهی محمدولی خان تنکابنی و یپرم خان قزوین را تصرف کردند تا در گام بعدی به سمت تهران حرکت کنند. از جنوب نیز نیروهای بختیاری، به رهبری سردار اسعد بختیاری در ۳۱ اردیبهشت ۱۲۸۸ از اصفهان به سمت تهران حرکت کرد و در نهایت به اردوی گیلان که از کرج عبور کرده بود و به نزدیکی تهران رسیده بود، پیوست.
- … آنتون چخوف در داستانهای کوتاه و نمایشنامههای خود از تجربیات زندگی و مشاهدات روزمرهاش به عنوان یک پزشک استفادهٔ گستردهای کرده است؟ (در تصویر)
- … محمدامین رسولزاده، هم از فعالان انقلاب مشروطه ایران و هم از فعالان انقلاب بلشویکی شوروی بود؟
- … در مراسم آشپزان، ناصرالدین شاه شاهزادگان و رجال سیاسی را مجبور به پوست کندن بادمجان و کدو و پاک کردن سبزی میکرد و از این کار لذت میبرد؟
- … سرده «پارسانا» به افتخار احمد پارسا، گیاهشناس ایرانی و «یکی از نویسندگان مشترک این سرده» نامگذاری شده است؟
- … یک سرریز عدد صحیح در «مرحله ۲۵۶» بازی پک-من، باعث میشود که هیچ کس نتواند این بازی را به پایان برساند؟
- … در صحنۀ تصادف فیلم کازینو رویال، گروه بدلکاری موفق شد خودروی استون مارتین دیبیاس وی۱۲ را حین داشتن سرعتی معادل ۱۱۳ کیلومتر در ساعت، هفتبار به دور خودش بچرخاند؟
- یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس در شهر رفح در جنوب نوار غزه کشته شد.
- جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی به تارون آجماغلو، سایمون جانسون و جیمز ای رابینسون (در تصویر) برای مطالعاتشان در مورد نابرابری جهانی اهدا شد.
- جایزه نوبل ادبیات به هان کانگ شاعر و رماننویس کره جنوبی اهدا شد.
- جان هاپفیلد و جفری هینتون جایزه نوبل فیزیک را برای تحقیقات خود در زمینه یادگیری ماشینی با شبکههای عصبی مصنوعی دریافت کردند.
- شیگرو ایشیبا پس از پیروزی در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات، نخستوزیر ژاپن شد.
امروز: شنبه، ۱۹ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۸ مهر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۵ ربیعالثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۷۸۱ - لرد کورنوالیس انگلیسی در «یورکتاون» ایالت ویرجینیا، از جرج واشنگتن فرمانده نیروهای ارتش آمریکا شکست خورد که در نتیجه آن انقلاب آمریکا به پایان رسید و این کشور به استقلال دست یافت.
- ۱۸۱۲ - ناپلئون بناپارت عقبنشینی نیروهایش از روسیه را آغاز کرد.
- ۱۹۷۷ - نخستین فرود هواپیمای کنکورد (در تصویر)، در شهر نیویورک به انجام رسید.
- ۱۹۹۸ - شرکت مایکروسافت به اتهام نقض قانون «ضد تراست» و با شکایت دولت فدرال ایالات متحده، به دادگاهی در شهر واشینگتن دی.سی. فراخوانده شد.
- زادروزها
- ۱۸۸۲ - زادروز اومبرتو بوچونی نقاش و پیکرتراش آیندهگری ایتالیایی
- ۱۸۹۹ - زادروز میگل آنخل آستوریاس شاعر و نویسندهٔ گواتمالائی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۶۷
- ۱۹۱۰ - زادروز سابراهمانین چاندراسکار اخترفیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۸۳به همراه ویلیام آلفرد فاولر، برادرزادهٔ سی وی رامان
- ۱۹۲۱ - زادروز گونار نوردال فوتبالیست سوئدی
- ۱۹۴۰ - زادروز مایکل گامبون بازیگر بریتانیایی-ایرلندی تئاتر، تلویزیون و سینما
- ۱۹۴۶ - زادروز فیلیپ پولمن نویسندهٔ انگلیسی
- درگذشتها
- ۱۲۱۶ - درگذشت جان از شاهان سلسله پلانتاژنت انگلستان
- ۱۷۴۵ - درگذشت جاناتان سوییفت هجو نویس، شاعر و نویسندهٔ ایرلندی
- ۱۹۰۹ - درگذشت سزار لومبروزو پزشک و جرمشناس ایتالیایی
- ۱۹۳۶ - درگذشت لو شون نویسنده، ویراستار، مترجم، منتقد، مقالهنویس و شاعر چینی
- ۱۹۳۷ - درگذشت ارنست رادرفورد فیزیکدان هستهای اهل نیوزلند
- ۱۹۹۹ - درگذشت ناتالی ساروت حقوقدان، رماننویس و نظریهپرداز ادبی فرانسوی