جایزه نوبل فیزیک
| جایزه نوبل فیزیک | |
|---|---|
 | |
| جوایز برای | سهم و مشارکت‌های برجسته برای بشریت در فیزیک |
| تاریخ | ۱۰ دسامبر ۱۹۰۱ |
| مکان | استکهلم، سوئد |
| برگزارکننده | فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد |
| پاداش | ۹ میلیون SEK (۲۰۱۷)[۱] |
| اولین مراسم | ۱۹۰۱ |
| برندهٔ فعلی | ژرار مورو، آرتور اشکین و دانا استریکلند (۲۰۱۸) |
| بیشترین جوایز | جان باردین (۲) |
| وبگاه | nobelprize.org |
.jpg)
جایزهٔ نوبل فیزیک (به سوئدی: Nobelpriset i fysik) یکی از پنج جوایز نوبل است و هرسال از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد به واجدان شرایط این رشته اعطا می‌شود. این جایزه بزرگترین جایزه‌ای شناخته می‌شود که یک فیزیکدان می‌تواند آن را دریافت کند.
مراسم اعطای آن هر سال در ۱۰ دسامبر در سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار می‌شود؛ اهدای جوایز نوبل بر اساس وصیت وی شکل گرفته‌است.
برندگان جایزهٔ نوبل فیزیک[ویرایش]
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۱ به ۱۹۲ نفر جایزه اهدا شده‌است. تا کنون در ۶ مورد کسی موفق به دریافت جایزهٔ آن سال نشده و نیز در برخی سال‌ها این جایزه به ۲ یا ۳ نفر اعطا شده‌است. بر اساس آمار تا سال ۲۰۱۱، دانشمندانی از ۲۱ کشور جهان موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده‌اند که در این بین کشورهای؛ آمریکا (۸۶ جایزه)، آلمان (۲۳ جایزه)، و انگلستان با (۲۲) جایزه، با اختلاف قابل توجهی نسبت به دیگر کشورها به ترتیب در جایگاه اول تا سوم از نظر تعداد جوایز دریافتی قرار دارند. اولین جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱ میلادی به ویلهلم رونتگن برای کشف اشعه ایکس اعطا شد. جوان‌ترین برندهٔ نوبل فیزیک لارنس براگ است که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش این جایزه را به خاطر تحلیل ساختار بلوری مواد با بکارگیری پرتو ایکس دریافت کرد. کهنسال‌ترین برندهٔ نوبل فیزیک نیز ریموند دیویس است که در سن ۸۸ سالگی به خاطر شناسایی نوترون‌های کیهانی موفق به دریافت این جایزه گردید. جان باردین تنها فیزیکدانی است که دو بار (در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲) موفق به دریافت نوبل فیزیک شد. از نکات جالب پدر و پسرانی هستند که این جایزه را دریافت کرده‌اند و این رابطه خانوادگی تنها در رشتهٔ فیزیک دیده می‌شود. ویلیام براگ و پسرش لارنس براگ (سال ۱۹۱۵)، جوزف جان تامسون (سال ۱۹۰۶) و پسرش جورج پاگت تامسون (سال ۱۹۳۷)، مانه سیگبان (سال ۱۹۲۴) و پسرش کای سیگمان (سال ۱۹۸۱)، نیلز بوهر (سال ۱۹۲۲) و پسرش آگه بوهر (سال ۱۹۷۵) فیزیکدانان پدر و پسری بوده‌اند که تا کنون موفق به دریافت جایزهٔ نویل شده‌اند. سهم زنان فیزیکدان در میان برندگان جایزهٔ نوبل فیزیک تا کنون ۳ نفر بوده‌است.
در آسیا تا کنون دانشمندانی از کشورهای ژاپن، هند، چین و پاکستان توانسته‌اند این جایزه را دریافت کنند. در این قاره نخستین جایزه را چاندرا سخارا از کشور هندوستان در سال ۱۹۳۰ از آن خود کرد و پس از آن هایدکی یوکاوا از ژاپن توانست در سال ۱۹۴۹ این جایزه را دریافت کند. محمد عبدالسلام از کشور پاکستان نیز در سال ۱۹۷۹ موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده‌است. در میان کشورهای آسیایی ژاپن با ۹ جایزه در رتبهٔ اول آسیا قرار دارد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ "Nobel Prize amount is raised by SEK 1 million". Nobelprize.org.
فیزیک رابرت رزنیک، دیوید هالیدی، کنت اس. کرین مرکز نشر دانشگاهی، تهران ۱۳۸۴ ISBN 964-01-1092-2
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جایزه نوبل فیزیک موجود است. |
