تبار محمد
 | این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
 | در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. (فوریه ۲۰۲۰) |
| محمد |
|---|
 |
در تاریخ‌نویسی سنتی سامی/عرب در بین مورخان معمول بر این است که سلسله‌نسب شخصیت‌ها را بعضاً تا آدم ذکر می‌کنند. از این روی تاریخ‌نگاران مسلمان سلسله نسب محمد را هم ذکر کرده‌اند. هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که محمد خود شجره‌نامه کتبی داشته‌است. بلکه شجره‌شناسان مسلمان چندین قرن پس از زندگی محمد آن را راساً خلق کرده‌اند.[۱] انساب محمد، در منابع مختلف، به گونه‌های مختلف آمده‌است، ولی مشهور در بین سیره‌نویسان و مورخان از نسب محمد، تا آدم چنین است:
محمّد پسر عبدالله پسر عبدالمطّلب پسر هاشم پسر عبدمناف پسر قصی پسر کلاب پسر مره پسر کعب پسر لوی پسر غالب پسر فهر پسر مالک پسر نضر پسر کنانه پسر خزیمه پسر مدرکه پسر الیاس پسر مضر پسر نزار پسر معد پسر عدنان پسر عاد پسر آذار پسر اوص پسر الهمیس پسر سلامن پسر الپسرت پسر حمل پسر سامی پسر وضیح پسر عدوع پسر عرام پسر قیدار نبی پسر اسماعیل پسر ابراهیم پسر تارخ پسر ناحور پسر شروغ پسر ارغو پسر فالغ پسر ابر پسر عابر پسر کینن پسر شالح پسر ارفکشاد پسر سام پسر نوح پسر لمک پسر متوشلخ پسر اخنوخ پسر یارد پسر مهلائیل پسر قینان پسر انوش پسر شیث پسر آدم.
در این سلسله نسب‌ها بعد از عدنان هماهنگی اندک است، و از عایشه نقل است که محمد خود گفته‌است: «چون نسب من به عدنان رسید خودداری کنید (و از آن بالاتر نروید).»[۲][۳]
با فرض ۳۰ سال برای هر نسل، عدنان می‌بایستی حدود ۶۳۰ سال پیش از محمد زیسته باشد. اما در سنت عربی عدنان معاصر بخت‌النصر متصور میشود. این مهم نشان میدهد که شجره‌نامه شخصیت‌های برجسته، از جمله محمد، وابسته به شرایط اجتماعی و سیاسی روز ترسیم می‌شدند. پس اهل تتبع صدر اسلام به وقت تلاش برای همگون‌سازی شجره‌نامه محمد ناچار از این شرایط پیروی می‌کردند.[۴]
عدنان
[ویرایش]عدنان | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابومعد |
| همسر(ها) | مهدد بنت لهم تیمه بنت یشجب |
| فرزندان | معد بن عدنان عک بن عدنان |
| والدین |
|
| خانواده | آل اسماعیل |
عدنان، جد عرب‌های عدنانی ساکن غرب، مرکز و شمال شبه‌جزیره عربستان، در مقابل عرب‌های قحطانی مناطق جنوبی شبه‌جزیره عربستان بود. او جد بیستم محمد بن عبدالله بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]دربارهٔ نسب و تبار عدنان تا اسماعیل نظریاتی وجود دارد:
- عدنان بن أدد بن همیسع سلمان امین بن همیتع همیدع شاجب بن سلامان منجر نبیت بن عوص ثعلبه بن بورا بوز عتائر بن شوحا سعد رجب بن یعمانا قموال بریح‌النصاب (هم‌دوران با سلیمان بن داوود) بن کسدانا محلم ذوالعین بن حرانا عوام بن بلداسا محتمل بن بدلانا یدلاف رائمه بن طهبا طالب عیقان بن جهمی جاهم عله بن محشی تاحش شحدود بن معجالی بن عقارا بن عاقاری بن مداعی بن ابداعی بن همادی بن بشمانی بن بثرانی بن بحرانی بن بلحانی بن رعوانی بن عاقاری بن داسان بن عاصار بن قنادی بن ثامار بن مقصر بن زارح بن قمیر بن سمی بن مزرا بن صنفا بن قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم
- عدنان بن أدد بن ایتحب بن ایوب بن قیدار بن اسماعیل
- عدنان بن میدع بن منیع بن أدد بن کعب بن یشجب بن یعرب بن همیسع بن قیدار بن اسماعیل
- عدنان بن أدد بن مقوم بن ناحور بن تیرح بن یعرب بن یشجب بن نابت بن اسماعیل
- عدنان بن أدد بن همیسع بن اسحب بن نبت بن قیدار بن اسماعیل
مادر
[ویرایش]مورخین دربارهٔ مادر عدنان دو نظریه دارند:
- متمطره بنت علی از جرهم یا از جدیس
- بلها بنت یعرب بن قحطان
همسران و فرزند
[ویرایش]همسران
[ویرایش]- مهدد بنت لهم بن جلحب بن جدیس
- تیمه بنت یشجب بن یعرب بن قحطان
فرزند
[ویرایش]عدنان، صاحب پسری بنام معد بود که تاریخ‌نگاران دربارهٔ مادر معد بین تیمه و مهدد در اختلافند. همچنین او پسری بنام عک (حارث) داشت. پدر عدنان « اُدد » و مادرش « بلهاء » بود. در ایام کودکی آثار رشد و شهامت به خوبی در چهره‌اش دیده می‌شد؛ به طوری که کاهنان و ستاره‌شناسان پیش‌گوئی می‌کردند که از نسل وی شخصی پدید خواهد آمد که جن و انس مطیع او گردند. هنگامی که عدنان به سن رشد رسید، بزرگی او را پیدا نمود، چنانچه پس از مدتی بزرگ اعراب و رئیس قبایل گردید. تمام ساکنان بطحاء و یثرب و دیگر قبایل از او اطاعت می‌کردند. در آن زمان کار « بخت النصر » بالا گرفت و نقاط زیادی مانند بیت المقدس را تصرف کرد و تصمیم داشت به اعراب حمله کند و سرزمین‌هایشان را تصرف نماید. بین او و سپاه اعراب به رهبری عدنان جنگی درگرفت که با پیروزی بخت النصر پایان یافت. وی عده زیادی از مردم را کشت و اسیر کرد؛ طوری که امکان توقف برای دیگر مردم نمانده بود. لذا هر کس به سمتی گریخت. عدنان نیز با فرزندان خود به سوی یمن رفت و در آن جا سکنی گزید تا این که از دنیا رفت. وی ده پسر به یادگار گذاشت؛ اما نور روشن رسول خدا به معد یکی از فرزندانش منتقل گردیده بود. نوری که از صلبی به صلبی منتقل می‌شد تا سرانجام رسول خدا متولد شد. همانطور که گفته شد نسب عدنان با چند واسطه به اسماعیل می‌رسد و لذا فرزندان اسماعیل که در حجاز ساکن بودند، عدنانیان خوانده می‌شوند. فرزندان عدنان به تیره‌هایی گوناگونی تقسیم شدند و از هر تیره قبایلی به وجود آمدند؛ مانند: قبایل ربیعه، بنی اسد، مضر، غطفان، هوازن، بنی‌تمیم، کنانه و قریش. خود قریش نیز به قبایلی مانند: عدی، محزوم، زهره و بنی عبدالدار مشعب گردید.
منابع: منتهی الآمال؛ سیره حلبی، ج1، ص 26، کامل ابن اثیر، ج 2، ص 210؛ لغت‌نامه دهخدا
معد
[ویرایش]معد بن عدنان | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابوقضاعه |
| همسر | معانه بنت جوشم بن جلهمه |
| فرزندان | نزار بن معد قضاعه بن معد ایاد بن معدقنص بن معد عبیدالرماح بن معد قناصه بن معد سنام بن معد عرف بن معد عوف بن معد شط بن معد حیدان بن معد حیده بن معد جنید بن معد جناده بن معد حیاده بن معد قحم بن معد اود بن معد |
| والدین | |
| خانواده | آل اسماعیل |
معد بن عدنان، جد نوزدهم محمد بن عبدالله بود. طبق گفته‌های مختلف او مکنی به اباقضاعه، ابانزار و اباحیده بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]پدر معد، عدنان بن أدد از نسل قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم بود که ابراهیم خود از نسل ارفخشذ بن سام بن نوح بن لامک بود که لامک از نسل شیث بن آدم بود.
مادر
[ویرایش]سه نظریه در رابطه با مادر معد وجود دارد:
- مهدد بنت لهم بن جلحب از نسل جدیس بن حاثر از نسل ارم بن سام بن نوح
- منهاد بنت لهم بن جلید بن طسم
- تیمه بنت یشجب بن یعرب بن قحطان بن هود (یا عابر) بن شالخ بن ارفخشذ بن سام بن …
فرزندان
[ویرایش]- نزار بن معد
- قضاعه بن معد
- ایاد بن معد
- قنص بن معد
- عبیدالرماح بن معد
- قناصه بن معد
- سنام بن معد
- عرف بن معد
- عوف بن معد
- شط بن معد
- حیدان بن معد
- حیده بن معد
- جنید بن معد
- جناده بن معد
- حیاده بن معد
- قحم بن معد
- اود بن معد
نزار
[ویرایش]نزار بن معد | |
|---|---|
| همسر(ها) | سوده بنت عک بن دیث بن عدنان خبیه بنت عک بن عدنان عقیقه بنت عک بن عدنان |
| فرزندان | مضر بن نزار ربیعه بن نزار ایاد بن نزار انمار بن نزار |
| والدین |
|
| خانواده | آل اسماعیل |
نزار بن معد، جد هجدهم محمد بن عبدالله بود. بلاذری می‌گوید: نزار مکنی به اباحیده بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]پدر نزار، معد بن عدنان بن أدد از نسل قیذار بن اسماعیل بن ابراهیم بود.
مادر
[ویرایش]مادر نزار، معانه بنت جوشم بن جلهمه بن عمرو/عامر بن عوف بن عدی بن دب بن جرهم بود. هشام بن کلبی در این باره می‌گوید: جلهمه بن عمرو بن هلینیه بن دوه از جرهم.
فرزندان
[ویرایش]- مضر
- ربیعه
- ایاد
- انمار
مدرکه
[ویرایش]مدرکه بن الیاس | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابی‌هذیل |
| همسر | سلمی یا هند (نسب مورد اختلاف) |
| فرزندان | خزیمه بن مدرکه هذیل بن مدرکه |
| والدین |
|
مدرکه بن الیاس، جد پانزدهم محمد بن عبدالله بود. او مکنی به ابی‌هذیل و گفته‌شده ابوخزیمه بود. اسم او عامر بود و به اباهذیل مکنی بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]لیلی بنت حلوان بن عمران بن حاف بن قضاعه بن معد بن عدنان بود.
فرزندان
[ویرایش]- خزیمه بن مدرکه
- هذیل بن مدرکه، جد قبایل هذیل
خزیمه
[ویرایش]خزیمه بن مدرکه | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابااسد |
| همسر | عوانه بنت سعد بن قیس عیلان |
| فرزندان | کنانه بن خزیمه اسد بن خزیمه هون بن خزیمه |
| والدین |
|
خزیمه بن مدرکه مکنی به ابااسد، جد چهاردهم محمد بن عبدالله بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]مادر خزیمه سلمی یا هند نام داشت و در میان مورخان در نسب مادرش اختلاف نظر وجود دارد:
- عقیده نخست: سلمی بنت اسد بن ربیعه بن نزار بن معد بن عدنان
- عقیده دوم: سلمی بنت اسلم بن حاف بن قضاعه
- عقیده سوم: سلمی بنت سلیم بن حاف بن قضاعه
- عقیده چهارم: سلمی بنت سوید بن اسلم بن حاف بن قضاعه
- عقیده پنجم: سلمی بنت سعد بن قیس بن حاف بن قضاعه
- عقیده ششم: هند بنت وبره از قضاعه
- عقیده هفتم: هند بنت منصور بن یقدم بن ایاد
فرزندان
[ویرایش]- کنانه بن خزیمه، جد قبیله بنی‌کنانه
- اسد بن خزیمه، جد قبیله بنی‌اسد
- هون بن خزیمه، جد قبیله عضل
کنانه
[ویرایش]کنانه بن خزیمه | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابی‌نضر |
| همسر(ها) | بره بنت مر بن اد هاله بنت سوید بن غطریف |
| فرزندان | نضر بن کنانه عبدمناه مالک ملکان |
| والدین |
|
کنانه بن خزیمه جد سیزدهم محمد بن عبدالله و مکنی به ابی‌نضر بود. همچنین قبیله کنانه به وی منتسب است.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]مادر کنانه، عوانه بنت سعد بن قیس عیلان بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود؛ و گفته‌شده دخترعمویش هند بنت عمرو بن قیس بعیلان بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
همسران و فرزندان
[ویرایش]همسران
[ویرایش]- بره بنت مر بن اد بن طابخه، خواهر تمیم بن مر، جد قبایل بنو تمیم
- هاله بنت سوید بن غطریف بن امرؤقیس بن ثعلبه بن مازن بن ازد
فرزندان
[ویرایش]- نضر بن کنانه
- عبدمناه بن کنانه
- ماکل بن کنانه
- ملکان بن کنانه
همچنین ابوجعفر طبری از این فرزندان برای کنانه سخن میان آورده‌است:
- حدال بن کنانه، که قبیله کمی در یمن هست.
- عمرو بن کنانه، که قبیله کمی در فلسطین است.
- مجربه بن کنانه
- حارث بن کنانه
- عامر بن کنانه
- غنم بن کنانه
- عوف بن کنانه
- سعد بن کنانه
- نضیر بن کنانه
- غزوان بن کنانه
- جرول بن کنانه
نضر بن کنانه
[ویرایش]نضر بن کنانه | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابی‌یخلد، قریش (قریش اکبر) |
| همسر | عکرشه أو عاتکه بنت عدوان |
| فرزندان | یخلد بن نضر مالک بن نضر صلت بن نضر |
| والدین |
|
نضر بن کنانه جد دوازدهم محمد بن عبدالله و مکنی به ابی‌یخلد بود. بعضاً می‌گویند که قریش لقب نضر بوده ولی بعضی دیگر بر این عقیده‌اند که قریش لقب نوه‌اش فهر بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]مادر نضر، بره بنت مر بن أد بن طابخه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود. نضر، خواهرزاده تمیم بن مر بود که جد قبایل بنو تمیم است.
مالک
[ویرایش]مالک بن نضر | |
|---|---|
| دیگر نام‌ها | ابوحارث |
| همسر(ها) | جندله بنت عامر بن حارث جمیله بنت عدوان بارقی |
| فرزندان | حارث بن مالک فهر بن مالک |
| والدین |
|
مالک بن نضر، جد یازدهم محمد بن عبدالله است. او مکنی به ابی‌حارث بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او مالک بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]عکرشه یا عاتکه بنت عدوان و او حارث بن عمرو بن قیس بن عیلان بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
همسران و فرزندان
[ویرایش]همسران
[ویرایش]- جندله بنت عامر بن حارث بن مضاض بن عمرو جرهمی
- سلمی بنت أد بن طابخه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان
- جمیله بنت عدوان بارقی
فرزندان
[ویرایش]- حارث بن مالک
- فهر بن مالک
فهر
[ویرایش]فهر بن مالک | |
|---|---|
| همسر(ها) | لیلی بنت حارث بن تمیم عاتکه بنت یخلد |
| فرزندان | غالب بن فهر حارث بن فهر محارب بن فهر اسد بن فهر عوف بن فهر ذئب بن فهر جون بن فهر |
| والدین |
|
فهر بن مالک، یا به‌طور خلاصه فهر در سنت‌های اسلامی جد دهم پیامبر محمد بن عبدالله، پسر مالک بن نضر و پدر غالب بن فهر بود. فهر بن مالک، نزدیکترین نیای مشترک بین عشره مبشره که همگی متعلق به قبیله قریش بودند است.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او فهر بن مالک بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]مادر او جندله بنت عامر بن حارث بن مضاض بن عمرو جرهمیه. همچنین سلمی بنت أد بن طابخه بن الیاس بن مضر و جمیله بنت عدوان بن بارقیه أزدیه نیز گفته‌شده‌است.
همسران و فرزندان
[ویرایش]همسران
[ویرایش]- لیلی بنت حارث بن تمیم
- عاتکه بنت یخلد
فرزندان
[ویرایش]- غالب بن فهر، از لیلی بنت حارث بن تمیم یا عاتکه بنت یخلد
- حارث بن فهر
- محارب بن فهر
- اسد بن فهر
- عوف بن فهر
- ذئب بن فهر
- جون بن فهر
غالب
[ویرایش]غالب بن فهر | |
|---|---|
| فرزندان | لؤی بن غالب تیم ادرم بن غالب قیس بن غالب |
| والدین |
|
غالب بن فهر، جد نهم پیامبر اسلام، محمد بود.
نسب
[ویرایش]پدر
[ویرایش]او غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان بود.
مادر
[ویرایش]مورخین بین دو نفر به عنوان مادر غالب در شکند:
- لیلی بنت حارث بن تمیم بن سعد بن هذیل بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان
- عاتکه بنت یخلد بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان
فرزندان
[ویرایش]- لؤی بن غالب
- تیم ادرم بن غالب
- قیس بن غالب
لؤی
[ویرایش]لؤی بن غالب | |
|---|---|
| فرزندان | کعب بن لؤی عامر بن لؤی عمرو بن لؤی سامه بن لؤی عوف بن لؤی خزیمه بن لؤی حارث بن لؤی |
| والدین |
|
در سنت‌های اسلامی، لؤی بن غالب، جد هشتم محمد، پیامبر اسلام بود.
خانواده
[ویرایش]اجداد
[ویرایش]- پدر: غالب بن فهر
- پدربزرگ: فهر بن مالک
همسران و فرزندان
[ویرایش]- ماویه بنت کعب
- نامعلوم
- عامر بن لؤی
- عمرو بن لؤی
- مورد اختلاف (گفته‌شده)
- سامه بن لؤی
- عوف بن لؤی
- خزیمه بن لؤی
- حارث بن لؤی
شعر سروده‌شده برا لؤی
[ویرایش]ندیدهٔ او، قصی بن کلاب که مکه را برای قریش فتح نمود، این شعر را دربارهٔ پدربزرگش لؤی سرود:
- من پسر محافظان از لؤی هستم
- در مکه خانه من است جایی که بزرگ شده‌ام.
- مال من روستایی است همانطور که معد می‌داند،
- این مروه است که من خوشحال می‌شوم،
- من مجبور نبودم که بجنگم، نه،
- پسران قیدار و نبط اینجا مقیم بودند،
- ریز کمکم است تا زمانی که زنده‌ام از بی‌عدالتی هراسی ندارم.
کعب
[ویرایش]کعب بن لؤی | |
|---|---|
| نام هنگام تولد | ۳۱۷ پیشاهجرت |
| زادهٔ | |
| شناخته‌شده برای | جد هفتم محمد، پیامبر اسلام |
| همسر(ها) | وحشیه بنت شیبان (قریش) رقاش بنت رکبه |
| فرزندان | مره بن کعب عدی بن کعب هصیص بن کعب |
| والدین | لؤی بن غالب ماویه بنت کعب (بنو قضاعه) |
| خویشاوندان | امیر بن لؤی، سمح بن لؤی، عوف بن لؤی، خویمه بن لؤی، سعد بن لؤی (برادران) |
در سنت‌های اسلامی، کعب بن لؤی، یکی از اجداد پیامبر اسلام، محمد (جد هفتم او) بود.
اجداد
[ویرایش]کعب بن لؤی در سال ۳۰۵ میلادی (۳۱۷ پیش از هجرت) در مکه به دنیا آمد. پدر او لؤی بن غالب و مادرش ماویه بنت کعب بن القین بن جسر بن شیع‌الله بن اسد بن وبره بن تغلب بن حلوان بن عمران بن الحاف بن قضاعه بود.
همسران و فرزندان
[ویرایش]- وحشیه بنت شیبان بن محارب
- هصیص بن کعب
- مره بن کعب
- رقاش بنت رکبه بن بلبله
- عدی بن کعب
مره
[ویرایش]مره بن کعب بن لؤی بن غالب، جد ششم محمد و پیشوای قریش در مکه است.
| مرة بن کعب | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| زاده | ؟ مکه | ||||
| درگذشته | ؟ مکه | ||||
| همسر(ان) | هند بنت سریر أسماء بنت عدی | ||||
| فرزند(ان) | کلاب بن مره تیم بن مره یقظه بن مره | ||||
| |||||
| پدر | کعب بن لؤی | ||||
| مادر | مخشیه بنت شیبان | ||||
نسب
[ویرایش]مره جد ششم پیامبر اکرم است که نسبش به اسماعیل بن ابراهیم می‌رسد.
نسب پیامبر اکرم به مره: محمد پسر عبدالله پسر عبدالمطلب پسر هاشم پسر عبد مناف پسر قصی پسر کلاب پسر مره.
نسب پدر مره:کعب پسر لؤی پسر غالب پسر فهر پسر مالک پسر النضر پسر کنانه پسر خزیمه پسر مدرکه پسر الیاس پسر مضر پسر نزار پسر معد پسر عدنان.
نسب مادر مره:مخشیه دختر شیبان پسر محارب پسر فهر پسر مالک پسر النضر پسر کنانه پسر خزیمه پسر مدرکه پسر الیاس پسر مضر پسر نزار پسر معد پسر عدنان.
کلاب
[ویرایش]کلاب بن مره | |
|---|---|
| نام هنگام تولد | ۳۷۲ |
| شناخته‌شده برای | از اجداد محمد |
| همسر | فاطمه بنت سعد |
| فرزندان | زهره بن کلاب (پسر) قصی بن کلاب (پسر) |
| والدین | مره بن کعب (پدر) هند بنت سریر بن ثعلبه (مادر) |
| خویشاوندان | تیم بن مره (برادر) |
کلاب بن مره (عربی: کِلاب بن مُرَّة؛ زادهٔ ۳۷۲ م) پدرِ پدرِ پدرِ پدرِ پدربزرگِ پدری و پدرِ پدرِ پدرِ پدربزرگِ مادری محمد پیامبر اسلام بود.
زندگی
[ویرایش]کلاب فرزند مُرَّة بن کَعب بن لُؤَی بن غالب بن فِهر بن مالک و همسر اولش هِند بنت سُرَیْر بن ثَعْلَبَة بن حارث بن مالک بود. هر دو والدین او فرزندان ابراهیم از طریق پسرش اسماعیل بودند و نسب آن‌ها به فهر از بنی‌قریش برمی‌گردد. او دو تن از برادرانش، تیم بن مره و یقظه بن مره را، از طریق همسر دوم پدرش، اسما بنت عدی (هند بنت حارثه بارقیه) داشت. او با فاطمه بنت سعد بن سیل ازدواج کرد که دو پسر برای او به دنیا آورد. پسر بزرگش، زهره بن کلاب، بزرگ قبیله بنی‌زهره بود، و پسر کوچکش قصی بن کلاب، اولین متولی کعبه بود. پس از مرگش، همسرش با ربیعه بن حرم از قبیله بنی‌عذره ازدواج کرد.
قصی
[ویرایش]قُصَی بن کلاب بن مره بن کَعْب، جد چهارم پیامبر اسلام و پیشوای قریش در مکه است. او این شهر را از سیطره خُزاعیان بیرون آورد و قریش را دوباره سروری داد. حفر چاه‌ها و ارائه خدمات به زائران کعبه و بازسازی کعبه، از کارهای او است.
| قُصَی بن کِلاب | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| زاده | ۲۲۱ پیش از هجرت مکه | ||||
| درگذشته | ۱۴۱ پیش از هجرت (۸۰ سال) مکه | ||||
| آرامگاه | دامنهٔ کوه حَجون | ||||
| همسر(ان) | حبه بنت هلیل | ||||
| فرزند(ان) | عبدمناف عبدالدار بن قصی عبدالعزی بن قصی عبدقصی بن قصی | ||||
| |||||
| پدر | کلاب بن مره | ||||
| مادر | فاطمه بنت سعد | ||||
تولد
[ویرایش]قصی در سال ۴۰۰ میلادی برابر با ۲۲۱ سال قبل از هجرت در شهر مکه به دنیا آمد.
وجه نامگذاری قصی
[ویرایش]بیشتر مورخان نام اصلی قصی را زید نوشته‌اند. دربارهٔ علت «قُصَی» نامیده شدن او گفته‌اند که مادرش فاطمه، پس از وفات کِلاب بن مُرَّة، با ربیعة بن حرام (از طایفهٔ بنوعُذْره) – که برای انجام دادن اعمال حج به مکه آمده بود – ازدواج کرد و ربیعه، فاطمه و قصی شیرخوار را همراه خود به سرزمین قوم خویش در منطقهٔ شام برد. قصی تا هنگام بلوغ یا نزدیک به آن در آنجا ماند، سپس با کاروانی از حاجیان قضاعه، در یکی از ماه‌های حرام، به مکه بازگشت. چون زید در این مدت از وطنش مکه و قوم خویش دور شده بود، او را قصی خواندند، یعنی کسی که از شهر و وطن خویش دور است.
نسب
[ویرایش]قصی جد چهارم پیامبر اکرم است که نسبش به اسماعیل بن ابراهیم می‌رسد. نسب پیامبر به قصی این گونه است:محمد پسر عبدالله پسر عبدالمطلب پسر هاشم پسر عبد مناف پسر قصی.
مناصب مکه
[ویرایش]قصی مناصب مهم مکه یعنی حجابت (پرده داری)، سقایت (آب دادن به حاجیان)، رفادت (اطعام قریش از طریق اموالی که جمع‌آوری می‌شد)، دارالندوه و لوا (پرچم داری جنگ) را بر عهده گرفت و نخستین فرد از دودمان کَعب بن لُؤَی بود که ریاست و فرمانروایی یافت و پس از او شرافت و ریاست قریش و این مناصب در دودمان قصی برقرار ماند.
خانواده
[ویرایش]فرزندان
[ویرایش]قصی سه پسر داشت با نام‌های عبد مناف (نسل پیامبر اسلام و امویان، عباسیان و امامان شیعه)، عبدالعزی (نسل بنی زبیر، بنی خویلد و همسر پیامبر)و عبدالدار.
همسر
[ویرایش]همسر او حبه بنت هلیل است.
پدر و مادر
[ویرایش]پدر او کلاب بن مره و مادر او فاطمه بنت سعد
ویژگی‌های قصی
[ویرایش]قصی در درایت و دقت نظر، راست گویی، سخاوت و عفت برتر از مردم زمان خویش بود و به اعتقاد شیعه دوازده امامی همچون دیگر آباء و اجداد پیامبر اکرم، مؤمن بود. قصی به پروردگار یکتا ایمان داشت و از عبادت لات و عُزّی و دیگر بت‌ها خودداری می‌کرد و مردم عرب را از پرستش غیرخدا بازمی‌داشت. او به فرزندان خود می‌گفت هر کس فرومایه‌ای را بزرگ دارد، شریک پستی او گشته‌است و هر کس کار زشتی را نیکو پندارد، شریک زشتی آن شده‌است و هر که بزرگواری شما اصلاحش نکند، پس خواری‌اش را به او بنمایانید، که دارو ریشه درد را میکند. به فرزندانش می‌گفت که خویشتن واقعی خود را عزیز و محترم بدارند تا قوم و قبیلهٔ آنان با عزت و احترام با ایشان برخورد کنند. به قوم خود ستم نکنند که نابود خواهند شد. از خیانت بپرهیزند، زیرا در پیشگاه خداست و موجب عار و سرزنش میشود. از نوشیدن شراب اجتناب کنند، زیرا به فرض این که بدن را اصلاح کند، ذهن را خراب و فاسد می‌نماید.
وفات
[ویرایش]ایشان در سال ۴۸۰ میلادی برابر با ۱۴۱ سال قبل از هجرت در مکه درگذشت و پیکرش را در دامنهٔ کوه حَجون به خاک سپردند، و باز هم او را بزرگ می‌داشتند و قبرش را زیارت می‌کردند. بعد از آن، مردم مکه مردگان خود را در حجون، که نخستین قبرستان مکه بود، به خاک سپردند.
هاشم
[ویرایش]عبدمطلب
[ویرایش]عبدالله
[ویرایش]آمنه
[ویرایش]آمِنه، بنت وَهْب (درگذشته ۴۶/۵۷۶)، مادر محمد و محترم‌ترین بانوی قریش بود. پدر آمنه، وهب، پسر عبدمناف پسر زهره پسر کلاب پسر مره پسر کعب پسر لوی بود؛ و مادر آمنه، بره دختر عبدالعزی پسر عثمان پسر عبد الدار پسر قصی پسر کلاب پسر مره بود. آمنه در ۵۴ یا ۵۳ سال قبل از هجرت همسر عبدالله پسر عبدالمطلب شد و ۵۲ سال قبل از هجرت محمد را به دنیا آورد. او هنگامی که محمد ۶ یا ۴ ساله بود در ۳۰ سالگی درگذشت.
دیگر نظرات
[ویرایش]فردی به نام «واریسکو» در مقاله‌ای پس از نسبت دادن مواردی به تواریخ مسلمانان اینطور نتیجه گرفته که این نسب با برخی حساب و کتاب‌ها سازگاری ندارد.[۴]
شجره‌نامه
[ویرایش]در تاریخ‌نویسی سنتی اسلامی، سامی، و عرب عادت مورخان این است که سلسله‌نسب شخصیت‌ها را بعضاً تا آدم - که در اعتقادات سامی و روایات و باورهای اسلامی نخستینِ مردمان است - ذکر می‌کنند.[۵] از این روی برخی تاریخ‌نگاران مسلمان مانند طبری و ابن هشام هم سعی در ذکر سلسله نسب محمد کرده‌اند. این سلسله نسب‌ها تا حدی باهم اختلاف دارند، و تا جد ۲۱ که در نظر ایشان عدنان است میان ایشان اتفاق نظر هست.[۶][۷] مطابق تاریخ طبری و سیره ابن هشام، نسب محمد تا جد ۲۱ (عدنان) چنین است:
| عَدْنان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عَکّ | مَعَدّ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اِیاد | قُنُص | قُضاعه | نِزار | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اَنمار | رَبیعه | مُضر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عَیلان | الیاس | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| قَمَعَه | طابِخَه | مُدْرِِکَه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هُذَیل | خُذَیْمه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هُون | اسدَه | واسَد | کِنانه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مِلکان | عبد منات | مالک | نَظْر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| یَخلُد | مالک | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فِهر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| غالِب | حارث | اسد | مُحارب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| تَیم | لُؤَیّ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عَوف | عامر | سامَه | کَعب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هُصَیص | عَدیّ | مُرةَّ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| یَقَظَه | تَیْم | کِلاب | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زُهْرَه | قُصَیّ ۴۰۰ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عبدالعزی | عبد مناف ۴۳۰ | عبدالدار | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| أسد | مطلب | هاشم ۴۶۴ | نوفل | عبد شمس | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خویلد | عبدالمطلب ۴۹۷ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عوام | خدیجه | حمزه | عبدالله ۵۴۵ | ابوطالب | عباس | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زبیر | محمد ۵۷۱ | علی ۵۹۹ | عقیل | جعفر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فاطمه | مسلم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حسن ۶۲۵ | حسین ۶۲۶ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چنان‌که پیشتر اشاره شد، پس از عدنان، تا اسماعیل و ابراهیم، و پس از آن تا آدم در تعداد و نام‌ها اختلاف وجود دارد.
برادران عبدالله، پدر محمد، را چنین نام برده‌اند: عبّاس، حمزه، حارث، ابوطالب، زبیر، حجل، مقوّم، ضرار، ابولهب.
اطرافیان سرشناس محمد
[ویرایش]نیاکان محمد
[ویرایش]نوادگان محمد
[ویرایش]پیامبر ۳ پسر و ۴ دختر داشت : از *خدیجه بنت خویلد
از ماریه بنت شمعون ملقب به ماریه قبطیه
سه پسران پیامبر از سن خردسالی فوت کردند اما چهار دختران پیامبر به سن جوانی رسیدند و ازدواج کردند اما در سن جوانی آنهاهم فوت کردند دختر بزرگ پیامبر که اسمش زینب بود با ابوالعاص بن ربیع که خواهر زاده خدیجه همسر پیامبر بود ازدواج و صاحب دو فرزند به نام علی بن ابوالعاص که از سن کودکی میمرد و دختری به نام امامه بنت ابوالعاص که بعد از مرگ خاله ش فاطمه با علی بن ابیطالب که طبق وصیت خاله اش بود ازدواج میکند . دختر دوم پیامبر رقیه قبل از مبعث پیامبر با پسر عموی پیامبر عتبه بن ابی لهب ازدواج میکند زمانی که پیامبر مردم را به دین اسلام دعوت میکند ابولهب به پسرش دستو میدهد که رقیه را طلاق دهد پیامبر بعد از طلاق رقیه را به عقد عثمان بن عفان درمی آورد و از او صاحب دو فرزند به اسم عبدلله بن عثمان و لیله بنت عثمان میشود عبدلله در سن کودکی میمرد ولی لیله با عمر بن خطاب ازدواج میکند .
پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- Metaphors and Sacred History: The Genealogy of Muhammad and the Arab "Tribe". Daniel Martin Varisco. Anthropological Quarterly, Vol. 68, No. 3, Anthropological Analysis and Islamic Texts. (Jul. , 1995), pp. 139–156.
- شرف‌الدین محمد بن عبدالله بی عمر، خلاصه سیرت رسول‌الله/ با مقدمه و تصحیح: اصغر مهدوی و مهدی قمی نژاد، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی، چاپ دوم: ۱۳۸۲، شابک:۳-۴۳۸-۴۴۵-۹۶۴
- محمد بن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر، چ پنجم، ۱۳۷۵ش، شابک:۸-۳۱۵-۳۳۱-۹۶۴
- ابن‌هشام، السیرة النبویة، ترجمه سیدهاشم رسولی، تهران: انتشارات کتابچی، چ پنجم، ۱۳۷۵ش.
- https://ar.wikipedia.org/wiki/عدنان
- معد بن عدنان، ویکی‌پدیای عربی.
- نزار بن معد، ویکی‌پدیای عربی.
- مدرکة بن إلیاس، ویکی‌پدیای عربی.
- خزیمة بن مدرکة، ویکی‌پدیای عربی.
- کنانة بن خزیمة، ویکی‌پدیای عربی.
- النضر بن کنانة، ویکی‌پدیای عربی.
- مالک بن النضر، ویکی‌پدیای عربی.
- فهر بن مالک، ویکی‌پدیای عربی.
- غالب بن فهر، ویکی‌پدیای عربی.
- لؤی بن غالب، ویکی‌پدیای عربی.
- Lu'ayy ibn Ghalib، ویکی‌پدیای انگلیسی.
- کعب بن لؤی، ویکی‌پدیای عربی.
- Ka'b ibn Lu'ayy، ویکی‌پدیای انگلیسی.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «مرة بن کعب». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۱۷ می ۲۰۱۸.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «قصی بن کلاب». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۱۷ می ۲۰۱۸.