ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۳۲: خط ۳۲:
| عنوان = [[دفتر رئیس‌جمهور ایران|رئیس دفتر رئیس‌جمهور]]
| عنوان = [[دفتر رئیس‌جمهور ایران|رئیس دفتر رئیس‌جمهور]]
| وزیر۱ = [[سید محمد میرمحمدی]]
| وزیر۱ = [[سید محمد میرمحمدی]]
| وزیر۱ـآغاز تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۱ـآغاز تصدی = مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۱ـپایان تصدی = تیر ۱۳۷۳
| وزیر۱ـپایان تصدی = مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۱ـحزب = حزب تمدن اسلامی
| وزیر۱ـحزب = حزب تمدن اسلامی
| وزیر۱ـمنبع = <ref name="aftabeyazd">{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://aftabeyazd.ir/?newsid=82306 |عنوان=مرد پرنفوذ |ناشر=[[آفتاب یزد]] |تاریخ=۲ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی=۷ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>
| وزیر۱ـمنبع = <ref name="aftabeyazd">{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=مرد پرنفوذ |ژورنال=[[آفتاب یزد]] |مکان=[[تهران]] |ناشر= |دوره=سال نوزدهم |شماره=۴۹۷۵ |سال=۲ شهریور ۱۳۹۶ |صفحه=ص ۶ |پیوند=http://aftabeyazd.ir/?newsid=82306 |تاریخ بازبینی=۹ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>


| وزیر۲ = [[حسین مرعشی]]
| وزیر۲ = [[حسین مرعشی]]
| وزیر۲ـآغاز تصدی = تیر ۱۳۷۳
| وزیر۲ـآغاز تصدی = مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۲ـپایان تصدی = خرداد ۱۳۷۵
| وزیر۲ـپایان تصدی = مرداد ۱۳۷۴
| وزیر۲ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۲ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۲ـمنبع =
| وزیر۲ـمنبع = <ref name="aftabeyazd"/>


| وزیر۳ = [[محسن هاشمی رفسنجانی]]
| وزیر۳ = [[محسن هاشمی رفسنجانی]]
| وزیر۳ـآغاز تصدی = خرداد ۱۳۷۵
| وزیر۳ـآغاز تصدی = مرداد ۱۳۷۴
| وزیر۳ـپایان تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۷۶
| وزیر۳ـپایان تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۷۶
| وزیر۳ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۳ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۳ـمنبع =
| وزیر۳ـمنبع = <ref name="aftabeyazd"/>
}}
}}
{{جدول هیئت دولت
{{جدول هیئت دولت
| عنوان = [[نهاد ریاست‌جمهوری ایران|سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری]]
| عنوان = [[نهاد ریاست‌جمهوری ایران|سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری]]
| وزیر۱ = [[حمید میرزاده]]
| وزیر۱ = [[حمید میرزاده]]
| وزیر۱ـآغاز تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۱ـآغاز تصدی = مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۱ـپایان تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۱ـپایان تصدی = مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۱ـحزب = فعال سیاسی مستقل
| وزیر۱ـحزب = فعال سیاسی مستقل
| وزیر۱ـمنبع = <ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.iripo.ir/news/2897 |عنوان=دکتر حمید میرزاده|نهاد ریاست‌جمهوری |ناشر=[[نهاد ریاست‌جمهوری ایران]] |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۷ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>
| وزیر۱ـمنبع = <ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.iripo.ir/news/2897 |عنوان=دکتر حمید میرزاده|نهاد ریاست‌جمهوری |ناشر=[[نهاد ریاست‌جمهوری ایران]] |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۷ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>


| وزیر۲ = [[محمد هاشمی رفسنجانی]]
| وزیر۲ = [[محمد هاشمی رفسنجانی]]
| وزیر۲ـآغاز تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۲ـآغاز تصدی = مرداد ۱۳۶۸
| وزیر۲ـپایان تصدی = ۱۲ مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۲ـپایان تصدی = مرداد ۱۳۷۲
| وزیر۲ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۲ـحزب = حزب کارگزاران سازندگی
| وزیر۲ـمنبع = <ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.iripo.ir/news/2911 |عنوان=محمد هاشمی|نهاد ریاست‌جمهوری |ناشر=[[نهاد ریاست‌جمهوری ایران]] |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۷ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>
| وزیر۲ـمنبع = <ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.iripo.ir/news/2911 |عنوان=محمد هاشمی|نهاد ریاست‌جمهوری |ناشر=[[نهاد ریاست‌جمهوری ایران]] |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۷ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>

نسخهٔ ‏۳۱ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۵۰

دوران سازندگی به دو دوره ریاست جمهوری علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی اطلاق می‌شود که مشتمل بر دولت‌های پنجم و ششم نظام جمهوری اسلامی ایران می‌باشد که آغاز فعالیت آن ۱۲ مرداد ۱۳۶۸ و پایان فعالیت ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ می‌باشد. اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی بعد از انقلاب در این دولت انجام گرفت. سیاست باز اقتصادی و وضع قوانین ضد انحصار از جمله اقدامات مؤثر وی بوده است.

از مهمترین دغدغه‌های پیش روی این دولت بازسازی کشور بعد از جنگ هشت ساله دشوار بود که ویرانه‌های زیادی را بر جای گذاشته بود و نیاز بود در اسرع وقت بازسازی شوند. به همین منظور هاشمی در وزارتخانه‌های اقتصادی دولت از وزیران با گرایش تکنوکراتی بهره جست. همچنین هاشمی تصمیم گرفت سهم بودجهٔ پروژه‌های عمرانی را به طور چشمگیری نسبت به سایر فعالیت‌های دولت بیشتر در نظر بگیرد. در خصوص سایر وزارتخانه‌ها به منظور تثبیت فضای سیاسی داخل کشور سعی کرد تعادل را بین گروه‌های سیاسی آن دوره برقرار کند، به طوریکه انتخاب سید محمد خاتمی (نیروهای خط امام) به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار علی‌اکبر ولایتی (راست‌گرای سنتی) نمونه‌ای از این دست انتخابات هستند. اما این رویه در عمل نشان داد که نه‌تنها موافقت همهٔ طیف‌های سیاسی تامین نشد، بلکه همهٔ گروه‌های سیاسی از سهم‌بندی موجود ناراضی بودند. از دغدغه‌های اقتصادی دیگر می‌توان به کسری بودجه ۵۰ درصدی دولت در زمان دولت اول هاشمی اشاره کرد.[۱]

در سال ۱۳۷۲ با حضور یک رقیب مطرح به نام احمد توکلی و دلسردی نیروهای چپ‌گرا نسبت به هاشمی به منظور دخالت دادن آنها در امور اجرایی دولت جدید، نتیجه انتخابات به راحتی قابل پیش‌بینی نبود. توکلی که از نابرابری‌ها در توزیع ثروت و فساد اقتصادی دولتمردان گلایه داشت، در نهایت توانست ۴ میلیون رای را در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۲) از آن خود کند که نشان از ریزش قابل توجه هواداران هاشمی بود. در این دوره به دلیل فشارهای وارده از جانب مجلس چهارم و سایر گروه‌های سیاسی راست‌گرا، هاشمی تمایلی به استفاده از نیروهای چپ نداشت.[۱]

هاشمی رفسنجانی در خصوص عملکردش در پست ریاست‌جمهوری اینگونه نقل می‌کند:[۲]

... کسری بودجه و فروش نفت هر بشکه ۷ تا ۱۰ دلار آن‌هم در شرایط تحریم و شرارت‌های بیگانگان، شرایط را متمایز می‌کند ولی اولین دوره ریاست‌جمهوری من یعنی از سال ۶۸ تا ۷۲ در بین همه ادوار ریاست جمهوری چون از جنگ فارغ شده بودیم و به سازندگی رو آوردیم بهتر است؛ البته به دو دلیل: اول اینکه خودم رئیس جمهور بودم و به کرات از عملکردم دفاع مستند می‌کردم و دوم جدای از این، در سال ۶۸ در حالی ریاست‌جمهوری را قبول کردم که بودجه کشور به صورت رسمی ۵۱ درصد کسری داشت.

اهم مسائل

هیئت دولت

مقام نام آغاز تصدی پایان تصدی حزب سیاسی منبع
نهاد ریاست‌جمهوری
رئیس‌جمهور اکبر هاشمی رفسنجانی۱۲ مرداد ۱۳۶۸۱۲ مرداد ۱۳۷۶روحانیت مبارز
رئیس دفتر رئیس‌جمهور سید محمد میرمحمدیمرداد ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲تمدن اسلامی [۳]
 حسین مرعشیمرداد ۱۳۷۲مرداد ۱۳۷۴کارگزاران[۳]
 محسن هاشمی رفسنجانیمرداد ۱۳۷۴۱۲ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۳]
سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری حمید میرزادهمرداد ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲مستقل[۴]
 محمد هاشمی رفسنجانیمرداد ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲کارگزاران[۵]
وزیران
وزیر آموزش و پرورش محمدعلی نجفی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر اطلاعات علی فلاحیان۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۶][۷]
وزیر امور اقتصادی و دارایی محسن نوربخش۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲کارگزاران[۶]
 مرتضی محمدخان۱۴ مهر ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۸]
وزیر امور خارجه علی‌اکبر ولایتی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶مؤتلفه[۶][۷]
وزیر بازرگانی عبدالحسین وهاجی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲مستقل[۶]
 یحیی آل‌اسحاق۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مؤتلفه[۷]
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایرج فاضل۷ شهریور ۱۳۶۸بهمن ۱۳۶۹مستقل[۶]
 رضا ملک‌زاده۱۴ اسفند ۱۳۶۹۲۵ مرداد ۱۳۷۲مستقل[۹]
 علیرضا مرندی۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۷]
وزیر پست و تلگراف و تلفن سید محمد غرضی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر تعاون غلامرضا شافعی۱۰ دی ۱۳۷۰۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۱۰][۷]
وزیر جهاد سازندگی غلامرضا فروزش۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر دادگستری اسماعیل شوشتری۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۶][۷]
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اکبر ترکان۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲غیرنظامی [۶]
 محمد فروزنده۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶نظامی[۷]
وزیر راه و ترابری محمد سعیدی‌کیا۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲مستقل[۶]
 اکبر ترکان۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۷]
وزیر صنایع سنگین محمدهادی نژادحسینیان۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر صنایع محمدرضا نعمت‌زاده۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر فرهنگ و آموزش عالی مصطفی معین۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲جامعه پزشکی [۶]
 محمدرضا هاشمی گلپایگانی۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۷]
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سید محمد خاتمی۷ شهریور ۱۳۶۸۳ خرداد ۱۳۷۱روحانیون مبارز [۶]
 علی لاریجانی۲۰ مرداد ۱۳۷۱۲۵ مرداد ۱۳۷۲مؤتلفه[۱۱]
 سید مصطفی میرسلیم۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مؤتلفه[۷]
وزیر کار و امور اجتماعی حسین کمالی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶خانه کارگر [۶][۷]
وزیر کشاورزی عیسی کلانتری۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر کشور عبدالله نوری۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲روحانیون مبارز [۶]
 علی‌محمد بشارتی جهرمی۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۷]
وزارت مسکن و شهرسازی سراج‌الدین کازرونی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۵ مرداد ۱۳۷۲کارگزاران[۶]
 عباس آخوندی۲۵ مرداد ۱۳۷۲۲۹ مرداد ۱۳۷۶مستقل[۷]
وزیر معادن و فلزات حسین محلوجی۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر نفت غلام‌رضا آقازاده۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
وزیر نیرو بیژن نامدار زنگنه۷ شهریور ۱۳۶۸۲۹ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران[۶][۷]
معاونان رئیس‌جمهور
معاون اول رئیس‌جمهور حسن حبیبیمرداد ۱۳۶۸۱۲ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران
معاون اجرایی حمید میرزادهمرداد ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲مستقل
 محمد هاشمی رفسنجانیمرداد ۱۳۷۲۱۲ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران
معاون امور اقتصادی محسن نوربخشمرداد ۱۳۷۲۱۳۷۳کارگزاران[۱۲]
رئیس سازمان انرژی اتمی رضا امراللهی۱۲ مرداد ۱۳۶۸۱۲ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران
رئیس سازمان تربیت بدنی حسن غفوری‌فردشهریور ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲جام
 سید مصطفی هاشمی‌طبامرداد ۱۳۷۲۱۲ مرداد ۱۳۷۶کارگزاران
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هادی منافی۱۲ مرداد ۱۳۶۸۱۲ مرداد ۱۳۷۶مستقل
رئیس سازمان برنامه و بودجه مسعود روغنی زنجانی۱۲ مرداد ۱۳۶۸مرداد ۱۳۷۲مستقل
 حمید میرزادهمرداد ۱۳۷۲۱۲ مرداد ۱۳۷۶مستقل

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ مروری بر کارنامه ۸ ساله دولت هاشمی رفسنجانی جوان‌پرس
  2. هاشمی‌رفسنجانی: ۶۸ تا ۷۲ بهترین دوران ریاست جمهوری است خبرآنلاین
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «مرد پرنفوذ». آفتاب یزد. تهران. سال نوزدهم (۴۹۷۵): ص ۶. ۲ شهریور ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۹ شهریور ۱۳۹۶.
  4. «دکتر حمید میرزاده». نهاد ریاست‌جمهوری ایران. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۶.
  5. «محمد هاشمی». نهاد ریاست‌جمهوری ایران. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۶.
  6. ۶٫۰۰ ۶٫۰۱ ۶٫۰۲ ۶٫۰۳ ۶٫۰۴ ۶٫۰۵ ۶٫۰۶ ۶٫۰۷ ۶٫۰۸ ۶٫۰۹ ۶٫۱۰ ۶٫۱۱ ۶٫۱۲ ۶٫۱۳ ۶٫۱۴ ۶٫۱۵ ۶٫۱۶ ۶٫۱۷ ۶٫۱۸ ۶٫۱۹ ۶٫۲۰ ۶٫۲۱ «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۱۳۸». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  7. ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ ۷٫۱۴ ۷٫۱۵ ۷٫۱۶ ۷٫۱۷ ۷٫۱۸ ۷٫۱۹ ۷٫۲۰ ۷٫۲۱ «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۴ جلسه ۱۳۹». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  8. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۴ جلسه ۱۵۱». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ خرداد ۱۳۹۵.
  9. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۳۴۳». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  10. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۴۴۲». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  11. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۴ جلسه ۱۷». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  12. «وزیران اقتصاد از آغاز جمهوری اسلامی تاکنون: چشم «باب همایون» به مرد دوازدهم». عصر ایران. ۷ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۶.