وزارت کار و امور اجتماعی (ایران)

با وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین اشتباه نشود.

با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اشتباه نشود.

وزارت کار و امور اجتماعی یکی از بخش‌های دولت است که در بسیاری از کشورها برپا شده‌است. البته نام و دامنه کاری این نوع از وزارتخانه در هر کشوری تا اندازه‌ای متفاوت است. برای نمونه در کشور هلند نام این نهاد، «وزارت امور اجتماعی و موقعیت شغلی» است که بخش بزرگی از فعالیت‌های آن در زمینه امور پرداخت کمک هزینه رفاهی به بیکاران تشکیل شده‌است. در ایران با تصویب مجلس شورا نام وزارت کار و امور اجتماعی با ادغام وزارت تعاون و وزارت رفاه و تأمین اجتماعی به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تغییر نام داد.

تاریخچه

آبان سال ۱۳۲۳ در وزارت پیشه و هنر، اداره مستقلی به نام اداره کل کار تشکیل شد این اداره کل ابتدا برای رسیدگی به اختلافات تصویبنامه‌ای تنظیم کرد که در فروردین سال ۱۳۲۴به تصویب هیئت وزیران رسید. اولین طرح قانون کار در تاریخ ۲۸ اردیبهشت سال ۱۳۲۵ و در زمان تعطیلی مجلس به تصویب هیئت وزیران رسید. از آنجا که با تصویب قانون کار، سازمان کوچک اداره کل کار، قادر به حل و فصل امور کارگری نبود و از طرف دیگر یکی از گردانندگان حزب توده نیز در راس وزارت پیشه و هنر قرارگرفته بود و حکومت وقت به سبب مخالفت‌های سیاسی حزب مزبور، مایل نبود امورکارگری کشور را سلطه و اختیار وی قراردهد، لذا با تصویب هیئت دولت در ۱۳/۵/۱۳۲۵وزارتخانه جدیدی به نام وزارت کار و تبلیغات از ادغام اداره کل کار، اداره کل انتشارات و تبلیغات و اداره عمران و اصلاحات وزارت کشور تشکیل و مأمور اجرای قانون کار گردید. در سال ۱۳۲۵ مظفرفیروز به عنوان اولین وزیر وزارت کار و تبلیغات معرفی شد. تاریخچه وزارت کار و امور اجتماعی را می‌توان به دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۷ و ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۲ تقسیم کرد. در سال ۱۳۲۵ بعد از تصویب وزارت کار و تبلیغات توسط هیئت دولت، سرانجام در سال ۱۳۲۸ اجازه قانونی تأسیس وزارت کار از طرف مجلس به دولت داده شد و وزارت کار موجودیت قانونی پیدا کرد. هدف و وظایف وزارت کار و تبلیغات در بدو امر با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی آن زمان به شرح ذیل بود: ایجاد مرجع بی‌طرف صلاحیتدار برای حل اختلافات کارگر و کارفرما و تمرکز امور مربوط به کار و مراقبت در تهیه اجرای مقررات قانون کار و قانون بیمه کارگران و حمایت و تأمین بهداشت و رفاه کارگران و برقراری روابط با تشکیلات بین‌المللی کار

در کشور ایران فعالیت‌های این نهاد متمرکز بر تنظیم روابط کار و صیانت از نیروی کار و ایجاد بستر اشتغال زایی است. از جمله دیگر امور این وزارت خانه می‌توان به امر کارآفرینی اشاره کرد. بر این منوال برگزاری منظم جشنواره کارآفرینان برتر کشور هر ساله توسط وزارت کار و رفاه و تأمین اجتماعی هر ساله برگزار و جوایز نفیسی به منتخبین و برندگان این جشنواره اهداء می‌شود.

وزیران کار و امور اجتماعی

در دوره پهلوی

• مظفر فیروز کابینه قوام السلطنه (اولین وزیر کار ایران)
• احمد آرامش کابینه قوام السلطنه
• عبدالمجید مجیدی کابینه امیرعباس هویدا
• منوچهر آزمون کابینه امیرعباس هویدا
• منوچهر آریانا کابینه شاپور بختیار

در دوران جمهوری اسلامی ایران

• داریوش فروهر (دولت موقت)
• علی اسپهبدی (دولت موقت)
• محمدرضا نعمت‌زاده
• سید محمد میرمحمدصادقی
• احمد توکلی
• ابوالقاسم سرحدی‌زاده
• حسین کمالی
• صفدر حسینی
• ناصر خالقی
• سید محمد جهرمی
• عبدالرضا شیخ‌الاسلامی

پیوند به بیرون

وبگاه رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران