موزی
| مو دی 墨翟 | |
|---|---|
 Mozi | |
| زادهٔ | c. 470 BC State of Lu, دودمان ژو (تنگژو، شاندونگ امروزی) |
| درگذشت | ح. ۳۹۱ پ‌م |
| دوره | فلسفه دوران باستان |
| حیطه | فلسفه چینی |
| مکتب | موهیسم |
علایق اصلی | فلسفه اخلاق/فلسفه اخلاق، فلسفه اجتماعی و فلسفه سیاسی، منطق، معرفت‌شناسی |
ایده‌های چشمگیر | موهیسم |
تأثیرگذار بر | |
موزی (/ˈmoʊˈtsiː/;[۱] چینی: 墨子 /ˈmoʊˈtsuː/.[۲] به لاتین Micius /ˈmɪsiəs/. ح ۴۷۰ - ح ۳۹۱ قبل از میلاد)،[۳] که نام اصلی او مو دی (墨翟) است، یک فیلسوف چینی بود که مکتب موهیسم را در دوران آغازین عصر دولت‌های متخاصم در حدود سال‌های ۴۷۵–۲۲۱ پیش از میلاد، بنیان نهاد. متن باستانی کتاب موزی حاوی مطالبی است که به او و پیروانش نسبت داده شده‌است.
موزی چنان می‌آموخت که همه در مقابل چشم آسمان، برابر هستند. وی معتقد بود که کسانی که در قدرت هستند، باید مبتنی بر شایسته سالاری گزیده شوند، یا کسانی که شایسته قدرت هستند باید قدرت را دریافت کنند. موزی خواهان بهشت بود و پادشاهان افسانه‌ای را به حمایت از آموزه‌های خود فرا می‌خواند.
وی متولد منطقه ای است که اکنون تنگژو، استان شاندونگ در آن قرار دارد. او مکتب موهیسم را بنیان نهاد که به شدت مخالف کنفوسیوس و تائو بود. فلسفه او بر عشق جهانی، نظم اجتماعی، اراده بهشتی و تقسیم و تکریم افراد شایسته تأکید داشت. در دوران حکومت‌های متخاصم، موهیسم به‌طور فعالی در بسیاری از ایالت‌ها گسترش یافته و مورد استفاده قرار می‌گرفت اما با روی کار آمدن سلسله قانون‌گرای چین در ۲۲۱ قبل از میلاد، دوران اوج موهیسم متوقف شد. در آن دوره، تصور می‌شود که بسیاری از آثار کلاسیک موهیست وقتی که امپراتور شین شی هوانگ اقدام به سوزاندن کتاب‌ها و دفن دانشمندان اقدام می‌کرد، نابود شدند. وقتی کنفوسیوس‌گرایی به مکتب فکری غالب در سلسله هان تبدیل شد، اهمیت موهیسم دوچندان کاهش یافت تا جایی که بیشتر در اواسط سلسله هان غربی از بین رفت.[۴]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mozi». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ تیر ۱۴۰۰.
- ↑ "Mo-Zi". فرهنگ انگلیسی کالینز.
- ↑ "Mozi". فرهنگ انگلیسی کالینز.
- ↑ Průšek, Jaroslav and Zbigniew Słupski, eds. , Dictionary of Oriental Literatures: East Asia (Charles Tuttle, 1978): 119-120.
- ↑ Fraser, Chris (2002). "Mohism". The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- Mozi, biographical profile, including quotes and further resources, at Utilitarianism.net
- موزی در کرلی
- Full text of the Mozi (Chinese with English translation based on Mei's translation.)
- Mozi in the Internet Encyclopedia of Philosophy
- آموزگاران فلسفه
- اخلاقگرایان اهل چین
- اخلاقگرایان
- پیامدگرایان
- تاریخ ایدهها
- تاریخ چین
- تاریخ علم
- تاریخ فلسفه
- تاریخ فلسفههای اخلاق
- تاریخ منطق
- جستارنویسان اهل چین
- حامیان خشونتپرهیزی
- درگذشتگان دهه ۳۹۰ (پیش از میلاد)
- زادگان دهه ۴۷۰ (پیش از میلاد)
- شناختشناسان
- صلحطلبان اهل آسیا
- فیلسوفان آموزش و پرورش
- فیلسوفان اجتماعی
- فیلسوفان اخلاق
- فیلسوفان اهل چین باستان
- فیلسوفان اهل دودمان ژو
- فیلسوفان تاریخ
- فیلسوفان جنگ
- فیلسوفان ذهن
- فیلسوفان روان‌شناسی
- فیلسوفان سیاسی اهل چین
- فیلسوفان سیاسی
- فیلسوفان طبیعی
- فیلسوفان علم
- فیلسوفان فرهنگ
- فیلسوفان فناوری
- فیلسوفان قانون
- فیلسوفان منطق
- متافیزیکپژوهان
- مرتاضان
- منتقدان اجتماعی
- منتقدان فرهنگی
- منطقدانان اهل چین
- منطقدانان
- موجزنویسان
- موهیسم
- نویسندگان آثار گمشده
- نویسندگان دین و علم
- نویسندگان غیرداستانی اهل چین
- نویسندگان فلسفه
- نویسندگان فناوری اهل چین
- نویسندگانی که آثار خود را تصویرگری کردهاند
- هستیشناسان