محمد عوفی

نورالدین محمد عوفی بخاری مشهور به محمد بن محمد عوفی بخاری و سدیدالدین محمد عوفی؛ ملقب به سدیدالدین یا نورالدین تاریخ‌نگار، زندگی‌نامه‌نویس، مترجم و ادیب خراسانی اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم هجری بود. وی از اعقاب عبدالرحمان بن عوف از صحابه پیامبر بود و به همین سبب خاندان او به عوفی شهرت دارند. محمد عوفی در نگارشِ گلچین قطعات ادبی متبحر بود.

زندگی

وی در بخارا تحصیل کرد و سپس به ماوراءالنهر، خراسان و سیستان سفر کرد. او تا اواخر حکومت علاءالدین محمد خوارزمشاه در خراسان به سر می‌برد، و ضمن دیدار و گفت‌وگو با بزرگان و مشاهیر، به گردآوری اطلاعات تاریخی دست پیدا می‌کرد که در کتاب‌هایش ثبت شده‌است. در هنگام هجوم مغول به هندوستان مهاجرت کرد و روزگار را در دستگاه مملوک‌های سلسله غوریان در ایالت سند گذارند. از اواخر عمرش و چگونگی و تاریخ مرگش همچون اوایل زندگی و تولدش آگاهی در دست نیست.

کتاب‌شناسی

1. لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ‎۳۵۰۰۳۲۰۹۶۴۹۷۸
2. جوامع الحکایات و لوامع الروایات، کتابی در چهار بخش و هر بخش در ۲۵ باب و مشتمل بر ۲۰۰۰ حکایات گوناگون.
3. تاریخ ملوک ترکستان.
4. دیوان مدایح السلطان که تنها چهار بیت اَز آن باقی مانده‌است.
5. ترجمه الفرج بعد الشده اثر قاضی ابوعلی المحصن بن علی بن محمد بن داود التنوخی از عربی به فارسی برگرداند.

منابع

بر پایه داده‌هایی در: تاریخ ادبیات

• دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا جلد ۳۵ شماره مسلسل۸۵، به کوشش زیر نظر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه
• عوفی، سدیدالدین محمد (۱۳۸۲)، «مقدمه»، گزیدهٔ جوامع الحکایات و لوامع الروایات، به کوشش به کوشش جعفر شعار.، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، شابک ۹۶۴-۴۴۵-۳۰۰-X
• لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ‎۹۷۸۹۶۴۳۲۰۵۰۰۳