عزالدین حسن‌اوغلو اسفراینی

شیخ عزالدین حسن اوغلو اسفراینی
زادروز	نامعلوم بام و صفی آباد، اسفراین خراسان، ایران
درگذشت	۱۲۶۰ میلادی بام و صفی آباد
پیشه	شاعر

شیخ عزالدین حسن اوغلو اسفراینی نخستین شاعر شناخته شده زبان ترکی آذربایجانی به شمار می‌آید؛ و در شعرهایش حسن اوغلی تخلص می‌کرد. وی در اواخر قرن ۷ هجری و اوایل قرن ۸ هجری در منطقه بام و صفی آباد خراسان زندگی می‌کرده است. نمونه‌های شعر این شاعر بسیار اندک می‌باشد.

اولین غزلی که به زبان ترکی آذربایجانی موجود است شعریست با مطلع زیر که متعلق به عزالدین حسن اوغلو می‌باشد:

آپاردی کؤنلومو بیر خوش قمر اوز جان‌فزا دیلبر (دلم را دلبری ماهرو و جانفزا ربود)

نمونه‌ای از شعر حسن اوغلو

من اؤلسم سن بت شونگول، صوراحی ائیلمه قولقول		نه قولقول، قولقولی باده، نه باده، باده یی احمر
باشیمدان گئتمه دی هرگیز سنین له ایچدیگیم باده		نه باده، باده یی مستی، نه مستی، مستی یی ساقر

به نظر برخی اساتید و اهل فن گرایشهای عارفانه در شعر حسن اوغلو کاملاً واضح و گویا می‌باشد. گرچه به حسب غزل بودن، تمایلات و هیجانات عاشقانه انسان زنده در آن برتری دارد. وی با سرودن غزل به زبان ترکی آذربایجانی، ظرافت تازه‌ای به آن بخشیده است.

منابع

• سیر غزل در ادبیات آذربایجان، تألیف آزاده رستم اوا