پرش به محتوا

گیاهان گل‌دار: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ویرایش پسوند گروه ماگنولیا
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۶: خط ۷۶:


نیاکان گیاهان گل‌دار، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش و در دورهٔ [[کربنیفر|کربونیفر]]، از [[نسب مشترک|نیای مشترک]] بازدانگان کنونی، منشعب شد.<ref>{{Cite journal|last=De La Torre|first=Amanda R.|last2=Li|first2=Zhen|last3=Van de Peer|first3=Yves|last4=Ingvarsson|first4=Pär K.|date=2017-06-01|title=Contrasting Rates of Molecular Evolution and Patterns of Selection among Gymnosperms and Flowering Plants|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28333233/|journal=Molecular Biology and Evolution|volume=34|issue=6|pages=1363–1377|doi=10.1093/molbev/msx069|issn=1537-1719|pmc=5435085|pmid=28333233}}</ref> قدیمی‌ترین شواهد یافت‌شده از [[گرده|گَرده‌های]] گیاهان گل‌دار، مربوط به ۱۳۴ میلیون سال قبل است<ref>{{Cite journal|last=Herendeen|first=Patrick S.|last2=Friis|first2=Else Marie|last3=Pedersen|first3=Kaj Raunsgaard|last4=Crane|first4=Peter R.|date=2017-03-03|title=Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28260783/|journal=Nature Plants|volume=3|pages=17015|doi=10.1038/nplants.2017.15|issn=2055-0278|pmid=28260783}}</ref> و قدیمی‌ترین بقایای یافت‌شده از گیاهان گل‌دار، ۱۲۵ میلیون سال، قدمت دارند.<ref>{{Cite journal|last=Sun|first=Ge|last2=Ji|first2=Q.|last3=Dilcher|first3=D.|last4=Zheng|first4=Shaolin|last5=Nixon|first5=K.|last6=Wang|first6=Xinfu|date=2002|title=Archaefructaceae, a New Basal Angiosperm Family|url=https://www.semanticscholar.org/paper/Archaefructaceae%2C-a-New-Basal-Angiosperm-Family-Sun-Ji/0ce99a2d93ee76028eddfe49b7ebbc5ffeaf3bad|journal=Science|doi=10.1126/SCIENCE.1069439}}</ref> این گیاهان، از دورهٔ [[کرتاسه پسین]]، تنوع و پراکندگی بسیار زیادی پیدا کرده و به‌مرور، جایگزین گیاهان غالب آن دوران یعنی [[مخروطیان]] شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Life: the science of biology - David Sadava, H. Craig Heller, Gordon H. Orians, William K. Purves, David M. Hillis - Google Books|نشانی=http://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-12-23|بازبینی=2022-02-24|تاریخ بایگانی=۲۳ دسامبر ۲۰۱۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20111223082952/http://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477|پیوند مرده=bot: unknown}}</ref>
نیاکان گیاهان گل‌دار، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش و در دورهٔ [[کربنیفر|کربونیفر]]، از [[نسب مشترک|نیای مشترک]] بازدانگان کنونی، منشعب شد.<ref>{{Cite journal|last=De La Torre|first=Amanda R.|last2=Li|first2=Zhen|last3=Van de Peer|first3=Yves|last4=Ingvarsson|first4=Pär K.|date=2017-06-01|title=Contrasting Rates of Molecular Evolution and Patterns of Selection among Gymnosperms and Flowering Plants|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28333233/|journal=Molecular Biology and Evolution|volume=34|issue=6|pages=1363–1377|doi=10.1093/molbev/msx069|issn=1537-1719|pmc=5435085|pmid=28333233}}</ref> قدیمی‌ترین شواهد یافت‌شده از [[گرده|گَرده‌های]] گیاهان گل‌دار، مربوط به ۱۳۴ میلیون سال قبل است<ref>{{Cite journal|last=Herendeen|first=Patrick S.|last2=Friis|first2=Else Marie|last3=Pedersen|first3=Kaj Raunsgaard|last4=Crane|first4=Peter R.|date=2017-03-03|title=Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28260783/|journal=Nature Plants|volume=3|pages=17015|doi=10.1038/nplants.2017.15|issn=2055-0278|pmid=28260783}}</ref> و قدیمی‌ترین بقایای یافت‌شده از گیاهان گل‌دار، ۱۲۵ میلیون سال، قدمت دارند.<ref>{{Cite journal|last=Sun|first=Ge|last2=Ji|first2=Q.|last3=Dilcher|first3=D.|last4=Zheng|first4=Shaolin|last5=Nixon|first5=K.|last6=Wang|first6=Xinfu|date=2002|title=Archaefructaceae, a New Basal Angiosperm Family|url=https://www.semanticscholar.org/paper/Archaefructaceae%2C-a-New-Basal-Angiosperm-Family-Sun-Ji/0ce99a2d93ee76028eddfe49b7ebbc5ffeaf3bad|journal=Science|doi=10.1126/SCIENCE.1069439}}</ref> این گیاهان، از دورهٔ [[کرتاسه پسین]]، تنوع و پراکندگی بسیار زیادی پیدا کرده و به‌مرور، جایگزین گیاهان غالب آن دوران یعنی [[مخروطیان]] شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Life: the science of biology - David Sadava, H. Craig Heller, Gordon H. Orians, William K. Purves, David M. Hillis - Google Books|نشانی=http://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-12-23|بازبینی=2022-02-24|تاریخ بایگانی=۲۳ دسامبر ۲۰۱۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20111223082952/http://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477|پیوند مرده=bot: unknown}}</ref>

=== کالبدشناسی تولید‌مثل ===
{{Main|گل|ساختار زایشی گیاه}}

ویژگی بارز نهان‌دانگان گل است. گل‌ها تنوع قابل‌توجهی در شکل و تفصیل نشان می‌دهند و قابل‌اعتمادترین ویژگی‌های خارجی را برای برقراری روابط بین گونه‌های نهان‌دانه فراهم می‌کنند. عملکرد گل تضمین [[لقاح]] تخمک و رشد میوه‌های حاوی بذر است.<ref>{{Cite journal|last=Willson|first=Mary F.|date=1 June 1979|title=Sexual Selection in Plants|url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/283437|journal=The American Naturalist|volume=113|issue=6|pages=777–790|doi=10.1086/283437|issn=0003-0147|archive-url=https://web.archive.org/web/20211109164204/https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/283437|archive-date=9 November 2021|access-date=9 November 2021|s2cid=84970789|url-status=live}}</ref> دستگاه گل ممکن است در انتهای شاخه یا از بغل برگ (جایی که [[دمبرگ]] به ساقه می‌چسبد) ایجاد شود.{{citation needed|date=February 2020}} به‌طور معمول، مانند گل [[بنفشه]]، بخش گل‌دار گیاه به شدت از بخش شاخ و برگ یا رویشی متمایز می‌شود و یک سیستم شاخه‌ای کم و بیش پیچیده به نام [[گل‌آذین]] را تشکیل می‌دهد.{{sfn|Chisholm|1911|p=10}}

دو نوع سلول تولیدمثلی توسط گل‌ها تولید می‌شود. میکروسپورها ([[:en:Microspore|Microspore]]) که برای تبدیل شدن به دانه‌های [[گرده]] تقسیم می‌شوند، سلول‌های «نر» هستند و در [[پرچم (گل)|پرچم‌ها]] (یا میکروسپوروفیل‌ها) حمل می‌شوند.<ref name=":3">{{Citation|last1=Salisbury|first1=Frank B.|title=Sexual Reproduction|date=1970|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-00364-8_13|work=Vascular Plants: Form and Function|pages=185–195|editor-last=Salisbury|editor-first=Frank B.|series=Fundamentals of Botany Series|place=London|publisher=Macmillan Education UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-00364-8_13|isbn=978-1-349-00364-8|access-date=9 November 2021|last2=Parke|first2=Robert V.|editor2-last=Parke|editor2-first=Robert V.}}</ref>

سلول‌های "ماده" به نام [[بزرگ‌هاگ]]، که تقسیم می‌شوند و به سلول تخمک تبدیل می‌شوند (مگاگامتوژنز ([[:en:Megagametogenesis|Megagametogenesis]]))، در [[تخمک (گیاهی)|تخمک]] قرار دارند و در برچه ([[:en:Gynoecium#Carpels|Gynoecium]]) (یا مگاسپوروفیل) محصور می‌شوند.<ref name=":3" />

گل ممکن است فقط از این قسمت ها تشکیل شده باشد، مانند [[بید (سرده)|بید]] که در آن هر گل فقط از چند پرچم یا دو برچه تشکیل شده است.{{sfn|Chisholm|1911|p=10}} معمولاً ساختارهای دیگری وجود دارند و برای محافظت از اسپوروفیل‌ها ([[:en:Sporophyll|Sporophyll]]) و تشکیل پوششی جذاب برای گرده‌افشان‌ها عمل می‌کنند. تک تک اعضای این ساختارهای اطراف به نام [[کاسبرگ]] و [[گلبرگ]] شناخته می‌شوند (یا سرگل ([[:en:Tepal|Tepal]]) در گل‌هایی مانند [[ماگنولیا]] که کاسبرگ و گلبرگ از یکدیگر قابل تشخیص نیستند). سری بیرونی (کاسه گل کاسبرگ) معمولاً سبز و برگ مانند است و برای محافظت از بقیه گل به‌ویژه جوانه عمل می‌کند. سری داخلی (تاج گلبرگ‌ها) به‌طور کلی سفید یا رنگی روشن است و از نظر ساختار ظریف‌تر است. برای جذب گرده‌افشان‌هایی مانند [[حشره|حشرات]] یا [[پرنده|پرندگان]] عمل می‌کند. جذب توسط [[رنگ]]، رایحه ([[:en:Floral_scent|Floral scent]]) و [[شهد]] حاصل می‌شود که ممکن است در قسمتی از گل تراوش کند. ویژگی‌هایی که گرده‌افشان‌ها را به خود جلب می‌کند دلیل محبوبیت گل‌ها و گیاهان گل‌دار در بین انسان ها است.{{citation needed|date=February 2020}}

در حالی که اکثر گل‌های کامل یا [[نرماده]] هستند (دارای هر دو بخش گرده و تخمک در ساختار گل یکسان)، گیاهان گل‌دار مکانیسم‌های [[ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)|مورفولوژیکی]] و [[فیزیولوژی|فیزیولوژیکی]] متعددی را برای کاهش یا جلوگیری از لقاح خود ایجاد کرده‌اند. گل‌های هترومورفیک مادگی کوتاه و پرچم بلند دارند یا برعکس، بنابراین [[گرده‌افشان]] حیوانات نمی‌توانند به راحتی گرده را به مادگی (قسمت گیرنده برچه) منتقل کنند. گل‌های هومومورفیک ممکن است از یک مکانیسم بیوشیمیایی (فیزیولوژیکی) به نام [[خودناسازگاری]] برای تمایز بین دانه‌های گرده خودی و غیرخودی استفاده کنند. متناوباً، در گونه‌های [[دوپایه جنسی|دوپایه]]، بخش‌های نر و ماده از نظر مورفولوژیکی از هم جدا می‌شوند و روی گل‌های جداگانه رشد می‌کنند.<ref>{{Cite journal|last=Ainsworth|first=C|date=August 2000|title=Boys and Girls Come Out to Play: The Molecular Biology of Dioecious Plants|journal=Annals of Botany|volume=86|issue=2|pages=211–221|doi=10.1006/anbo.2000.1201|issn=0305-7364|doi-access=free}}</ref>


== طبقه‌بندی ==
== طبقه‌بندی ==

نسخهٔ ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۱۲

گیاهان گُل‌دار
محدودهٔ زمانی: والانجینین پسین – اکنون، ۱۳۴ تا ۰ میلیون سال پیش
تنوع گیاهان گُل‌دار
رده‌بندی علمی e
فرمانرو: گیاهان
کلاد: نهان‌دانگان
گروه‌ها (APG IV)[۱]

نهان‌دانگان پایه

نهان‌دانگان مرکزی

مترادف

گیاهان گُل‌دار (به انگلیسی: Flowering plants)، گیاهانی هستند که گل و میوه می‌دهند و تبارشاخه نهان‌دانگان را تشکیل می‌دهند،[۵][۶] که معمولاً نهان‌دانه نامیده می‌شود. اصطلاح "نهان‌دانگان" از کلمات یونانی angeion ("محفظه، ظرف") و sperma ("بذر") گرفته شده‌است و به گیاهانی اطلاق می‌شود که بذرهای خود را در یک میوه تولید می‌کنند. آنها با ۶۴ راسته، ۴۱۶ خانواده، تقریباً ۱۳۰۰۰ جنس و ۳۰۰۰۰۰ گونه شناخته شده، متنوع‌ترین گروه از رویان‌داران هستند.[۷] نهان‌دانگان قبلاً ماگنولیاتباران (Magnoliophyta) نامیده می‌شدند.[۸]

نهان‌دانگان مانند بازدانگان گیاهانی از پیدازادان هستند که بذر تولید می‌کنند. آنها با ویژگی‌هایی از جمله گل‌ها، درون‌دانه درون بذرها و تولید میوه‌هایی که حاوی بذر هستند از بازدانگان متمایز می‌شوند.

اجداد گیاهان گل‌دار قبل از پایان دوره کربونیفر، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش، از اجداد مشترک همه بازدانگان زنده جدا شدند. نزدیکترین خویشاوندان فسیلی گیاهان گل‌دار نامشخص و بحث‌برانگیز هستند.

اولین فسیل‌های نهان‌دانگان به شکل گرده در حدود ۱۳۴ میلیون سال پیش در دوره کرتاسه پیشین است. در طول دوره کرتاسه، نهان‌دانگان به‌طور انفجاری متنوع شدند و در پایان دوره به گروه غالب گیاهان در سراسر سیاره تبدیل شدند که با کاهش و انقراض گروه‌های بازدانگان که قبلاً گسترده بودند مطابقت دارد. منشأ و تنوع نهان‌دانگان اغلب به عنوان «معمای نفرت‌انگیز داروین» شناخته می‌شود.[۹]

ویژگی‌ها

بید علفی آذرین که با نام‌های آتشین یا علف بیدگل سرخ نیز شناخته می‌شود، گیاهی گل‌دار از خانواده گل‌مغربیان است.

ویژگی‌های مشتق شده از نهان‌دانگان

نهان‌دانگان از جهات مختلفی با سایر گیاهان بذری متفاوت هستند که در جدول زیر توضیح داده شده‌است. این ویژگی‌های متمایز در کنار هم، نهان‌دانگان را به متنوع‌ترین و پرشمارترین گیاهان زمینی و از نظر تجاری مهم‌ترین گروه برای انسان تبدیل کرده‌است.[الف]

ویژگی‌های متمایز نهان‌دانگان
ویژگی شرح
اندام‌های گل دهنده گل‌ها، اندام‌ها زایشی گیاهان گل‌دار، بارزترین ویژگی متمایزکننده آنها از سایر گیاهان بذری هستند. گل‌ها ابزاری را برای نهان‌دانگان فراهم می‌کردند تا سیستم تکثیر گونه‌ای خاص‌تری داشته و از این رو راهی برای تکامل آسان‌تر به گونه‌های مختلف بدون خطر تلاقی با گونه‌های مرتبط داشته باشند. گونه‌زایی سریع‌تر باعث شد تا نهان‌دانگان با طیف وسیع‌تری از کنام سازگار شوند. این امر به گیاهان گل‌دار اجازه داده‌است که تا حد زیادی بر بوم‌سازگان زمینی تسلط داشته باشند که حدود ۹۰ درصد از همه گونه‌های گیاهی را شامل می‌شود.[۱۰]
پرچم با دو جفت کیسه گرده برچه‌ها بسیار سبک‌تر از اندام‌های مربوط به بازدانگان هستند و در طول زمان به سازگاری با سندرم گرده‌افشانی (Pollination syndrome) تخصصی، مانند گرده‌افشان‌های خاص، به تنوع نهان‌دانگان کمک کرده‌اند. برچه‌ها نیز در طول زمان اصلاح شده‌اند تا از خودگشنی شدن جلوگیری شود، که تنوع بیشتر را ممکن کرده‌است و در نهایت به نهان‌دانگان اجازه می‌دهد تا کنام بیشتری را پر کنند.
کاهش گامتوفیت نر، سه یاخته گامتوفیت نر موجود در نهان‌دانگان در مقایسه با بذر گیاهان بازدانگان به‌طور قابل توجهی کاهش یافته‌است.[۱۱] اندازه کوچکتر گرده باعث کاهش زمان بین گرده‌افشانی (رسیدن دانه گرده به گیاه ماده) و لقاح می‌شود. در بازدانگان، لقاح می‌تواند تا یک سال پس از گرده افشانی اتفاق بیفتد، در حالی که در نهان‌دانگان، لقاح خیلی زود پس از گرده‌افشانی آغاز می‌شود.[۱۲] زمان کوتاه‌تر بین گرده‌افشانی و لقاح به نهان‌دانگان این امکان را می‌دهد که زودتر پس از گرده‌افشانی نسبت به بازدانگان بذر تولید کنند و به‌عنوان یک مزیت تکاملی متمایز برای نهان‌دانگان فراهم می‌شود.
مادگی بسته که تخمک‌ها را در بر می‌گیرد (برچه یا برچه‌ها و قطعات جانبی ممکن است به میوه تبدیل شوند) مادگی بسته نهان‌دانگان همچنین امکان سازگاری با سندرم‌ها و کنترل‌ها تخصصی گرده‌افشانی را فراهم می‌کند. این به جلوگیری از خودباروری کمک می‌کند و در نتیجه تنوع را افزایش می‌دهد. هنگامی که تخمدان بارور می‌شود، برچه و برخی از بافت‌ها اطراف آن به میوه تبدیل می‌شوند. این میوه اغلب به‌عنوان یک جاذبه برای حیوانات پراکننده بذر عمل می‌کند. رابطه مشارکتی حاصل مزیت دیگری را برای نهان‌دانگان در فرایند پراکنش زیستی ایجاد می‌کند.
گامتوفیت ماده کاهش یافته، هفت سلول با هشت هسته گامتوفیت ماده، مانند گامتوفیت نر کاهش‌یافته، ممکن است سازگاری باشد که امکان بذردهی سریع‌تر را فراهم می‌کند،[نیازمند منبع] در نهایت منجر به سازگاری‌های گیاهان گل‌دار مانند چرخه‌های زندگی علفی سالانه می‌شود و به گیاهان گل‌دار اجازه می‌دهد تا حفره‌های بیشتری را پر کنند.
درون‌دانه به‌طور کلی تشکیل درون‌دانه پس از لقاح و قبل از اولین تقسیم زیگوت آغاز می‌شود. درون‌دانه یک بافت بسیار مغذی است که می‌تواند برای رویان در حال رشد، لپه‌ها و گاهی نهال در اولین ظاهر شدن غذا فراهم کند.

کالبدشناسی آوند

برش عرضی ساقه نهان‌دانگان، کتان:۱. مغز، ۲. پروتوکسیلم، ۳. بافت چوبی، ۴. بافت آبکش، ۵. اسکلرانشیم (الیاف پایه)، ۶. قشر، ۷. روپوست

ساقه‌های نهان‌دانگان از هفت لایه تشکیل شده‌است که در سمت چپ نشان داده شده‌است. میزان و پیچیدگی تشکیل بافت در گیاهان گلدار از بازدانگان بیشتر است.

در دولپه‌ها دسته‌های آوندی ساقه به گونه‌ای قرار گرفته‌اند که آوند چوبی و آبکش حلقه‌های متحدالمرکز تشکیل می‌دهند.[۱۳] دسته‌های ساقه بسیار جوان در یک حلقه باز مرتب شده‌اند و یک مغز مرکزی را از یک قشر بیرونی جدا می‌کند. در هر بسته، لایه‌ای از مریستم یا بافت سازنده فعال به نام کامبیوم (Cambium)، آوند چوبی و آبکش را جدا می‌کند. با تشکیل یک لایه کامبیوم بین دسته‌ها (interfascicular cambium) یک حلقه کامل تشکیل می‌شود و افزایش منظم دوره‌ای در ضخامت ناشی از توسعه آوند چوبی در داخل و آبکش در خارج است. آبکش نرم خرد می‌شود، اما چوب سخت باقی می‌ماند و بخش عمده‌ای از ساقه و شاخه‌های چندساله چوبی را تشکیل می‌دهد. به‌دلیل تفاوت در ویژگی عناصر تولید شده در ابتدا و انتهای فصل، چوب در بخش عرضی به حلقه‌های متحدالمرکز، یکی برای هر فصل رشد، به نام حلقه‌های سالانه مشخص می‌شود.[۱۴] در بین تک‌لپه‌ها، دسته‌ها در ساقه جوان بیشتر هستند و در بافت زمینه پراکنده می‌شوند. آنها فاقد کامبیوم هستند و به‌محض تشکیل، قطر ساقه فقط در موارد استثنایی افزایش می‌یابد.[۱۴]

فرگشت

سیب خودروی اروپایی یا گل سیب

نیاکان گیاهان گل‌دار، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش و در دورهٔ کربونیفر، از نیای مشترک بازدانگان کنونی، منشعب شد.[۱۵] قدیمی‌ترین شواهد یافت‌شده از گَرده‌های گیاهان گل‌دار، مربوط به ۱۳۴ میلیون سال قبل است[۱۶] و قدیمی‌ترین بقایای یافت‌شده از گیاهان گل‌دار، ۱۲۵ میلیون سال، قدمت دارند.[۱۷] این گیاهان، از دورهٔ کرتاسه پسین، تنوع و پراکندگی بسیار زیادی پیدا کرده و به‌مرور، جایگزین گیاهان غالب آن دوران یعنی مخروطیان شدند.[۱۸]

کالبدشناسی تولید‌مثل

مقاله‌های اصلی: گل و ساختار زایشی گیاه

ویژگی بارز نهان‌دانگان گل است. گل‌ها تنوع قابل‌توجهی در شکل و تفصیل نشان می‌دهند و قابل‌اعتمادترین ویژگی‌های خارجی را برای برقراری روابط بین گونه‌های نهان‌دانه فراهم می‌کنند. عملکرد گل تضمین لقاح تخمک و رشد میوه‌های حاوی بذر است.[۱۹] دستگاه گل ممکن است در انتهای شاخه یا از بغل برگ (جایی که دمبرگ به ساقه می‌چسبد) ایجاد شود.[نیازمند منبع] به‌طور معمول، مانند گل بنفشه، بخش گل‌دار گیاه به شدت از بخش شاخ و برگ یا رویشی متمایز می‌شود و یک سیستم شاخه‌ای کم و بیش پیچیده به نام گل‌آذین را تشکیل می‌دهد.[۱۴]

دو نوع سلول تولیدمثلی توسط گل‌ها تولید می‌شود. میکروسپورها (Microspore) که برای تبدیل شدن به دانه‌های گرده تقسیم می‌شوند، سلول‌های «نر» هستند و در پرچم‌ها (یا میکروسپوروفیل‌ها) حمل می‌شوند.[۲۰]

سلول‌های "ماده" به نام بزرگ‌هاگ، که تقسیم می‌شوند و به سلول تخمک تبدیل می‌شوند (مگاگامتوژنز (Megagametogenesis))، در تخمک قرار دارند و در برچه (Gynoecium) (یا مگاسپوروفیل) محصور می‌شوند.[۲۰]

گل ممکن است فقط از این قسمت ها تشکیل شده باشد، مانند بید که در آن هر گل فقط از چند پرچم یا دو برچه تشکیل شده است.[۱۴] معمولاً ساختارهای دیگری وجود دارند و برای محافظت از اسپوروفیل‌ها (Sporophyll) و تشکیل پوششی جذاب برای گرده‌افشان‌ها عمل می‌کنند. تک تک اعضای این ساختارهای اطراف به نام کاسبرگ و گلبرگ شناخته می‌شوند (یا سرگل (Tepal) در گل‌هایی مانند ماگنولیا که کاسبرگ و گلبرگ از یکدیگر قابل تشخیص نیستند). سری بیرونی (کاسه گل کاسبرگ) معمولاً سبز و برگ مانند است و برای محافظت از بقیه گل به‌ویژه جوانه عمل می‌کند. سری داخلی (تاج گلبرگ‌ها) به‌طور کلی سفید یا رنگی روشن است و از نظر ساختار ظریف‌تر است. برای جذب گرده‌افشان‌هایی مانند حشرات یا پرندگان عمل می‌کند. جذب توسط رنگ، رایحه (Floral scent) و شهد حاصل می‌شود که ممکن است در قسمتی از گل تراوش کند. ویژگی‌هایی که گرده‌افشان‌ها را به خود جلب می‌کند دلیل محبوبیت گل‌ها و گیاهان گل‌دار در بین انسان ها است.[نیازمند منبع]

در حالی که اکثر گل‌های کامل یا نرماده هستند (دارای هر دو بخش گرده و تخمک در ساختار گل یکسان)، گیاهان گل‌دار مکانیسم‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی متعددی را برای کاهش یا جلوگیری از لقاح خود ایجاد کرده‌اند. گل‌های هترومورفیک مادگی کوتاه و پرچم بلند دارند یا برعکس، بنابراین گرده‌افشان حیوانات نمی‌توانند به راحتی گرده را به مادگی (قسمت گیرنده برچه) منتقل کنند. گل‌های هومومورفیک ممکن است از یک مکانیسم بیوشیمیایی (فیزیولوژیکی) به نام خودناسازگاری برای تمایز بین دانه‌های گرده خودی و غیرخودی استفاده کنند. متناوباً، در گونه‌های دوپایه، بخش‌های نر و ماده از نظر مورفولوژیکی از هم جدا می‌شوند و روی گل‌های جداگانه رشد می‌کنند.[۲۱]

طبقه‌بندی

گیاهان گل‌دار کنونی، بر اساس طبقه‌بندی جدید، به ۸ گروه مختلف، تقسیم می‌شوند:

نهان‌دانگان پایه

نهان‌دانگان مرکزی (Mesangiospermae)

تنوع

انواعی از گیاهان گل‌دار

تعداد گونه‌های گیاهان گل‌دار بین ۲۵۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ تخمین زده می‌شود.[۲۹][۳۰][۳۱]

قدیمی‌ترین نمونهٔ شناخته‌شدهٔ یک گیاه گل‌دار، گیاه کونوارا است که فسیل ۱۲۰ میلیون سالهٔ آن کشف شده‌است.[۳۲]

ساختار گیاهان گل‌دار

گل‌ها

مقالهٔ اصلی: گل
کامزاکی

میوه و هسته

مقالهٔ اصلی: میوه

اهمیت اقتصادی

یک مزرعه گندم در شمال اسرائیل

مهم‌ترین و بیشترین کاربرد گیاهان گل‌دار برای انسان، کشاورزی می‌باشد و این صنعت تقریباً به گیاهان گل‌دار وابسته است و بیشترین حجم غذاهای گیاهی برای انسان و همچنین مقدار قابل‌توجهی از خوراک دام را تأمین می‌کنند. از بین تمام خانواده گیاهی، گندمیان از مهم‌ترین گیاهان در کشاورزی هستند. (برنج، ذرت، گندم، گندم سیاه، جو، چاودار، جو دوسر، ارزن، نیشکر، ذرت خوشه‌ای)، خانواده باقلاییان در جایگاه دوم قرار دارند. همچنین خانواده Solanaceae یا بادنجانیان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. (سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی) و خانواده Cucurbitaceae یا کدوییان (کدو تنبل، هندوانه، خیار و خربزه)، خانواده Brassicaceae یا شب‌بویان (کلزا و انواع کلم)، خانواده Apiaceae یا چتریان و بسیاری از میوه‌های خانواده Rutaceae یا مرکبات (پرتقال، لیموترش، گریپ‌فروت، نارنگی، لیموشیرین و نارنج) و خانواده Rosaceae یا گلسرخیان (سیب، گلابی، به، گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو، بادام).

منابع

  1. ↑ APG 2016.
  2. ↑ Cronquist 1960.
  3. ↑ Reveal JL (2011) [or later]. "Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M". Archived from the original on 27 August 2013. Retrieved 28 August 2017.
  4. ↑ Takhtajan 1964.
  5. ↑ Lindley J (1830). Introduction to the Natural System of Botany. London: Longman, Rees, Orme, Brown, and Green. xxxvi. Archived from the original on 27 August 2017. Retrieved 29 January 2018.
  6. ↑ Cantino PD, Doyle JA, Graham SW, Judd WS, Olmstead RG, Soltis DE, Soltis PS, Donoghue MJ (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta". Taxon. 56 (3): E1–E44. doi:10.2307/25065865. JSTOR 25065865.
  7. ↑ Christenhusz MJ, Byng JW (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. Archived from the original on 6 April 2017. Retrieved 21 February 2022.
  8. ↑ Takhtajan 1980.
  9. ↑ Friedman, William E. (January 2009). "The meaning of Darwin's "abominable mystery"". American Journal of Botany (به انگلیسی). 96 (1): 5–21. doi:10.3732/ajb.0800150. ISSN 0002-9122. PMID 21628174.
  10. ↑ "Angiosperms | OpenStax Biology 2e". courses.lumenlearning.com. Archived from the original on 19 July 2021. Retrieved 19 July 2021.
  11. ↑ Raven PH, Evert RF, Eichhorn SE (2005). Biology of Plants. W. H. Freeman. pp. 376–. ISBN 978-0-7167-1007-3.
  12. ↑ Williams JH (2012). "The evolution of pollen germination timing in flowering plants: Austrobaileya scandens (Austrobaileyaceae)". AoB Plants. 2012: pls010. doi:10.1093/aobpla/pls010. PMC 3345124. PMID 22567221.
  13. ↑ "Monocots vs. Dicots". ucmp.berkeley.edu. Archived from the original on 1 October 2021. Retrieved 2021-11-28.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ Chisholm 1911, p. 10.
  15. ↑ De La Torre, Amanda R.; Li, Zhen; Van de Peer, Yves; Ingvarsson, Pär K. (2017-06-01). "Contrasting Rates of Molecular Evolution and Patterns of Selection among Gymnosperms and Flowering Plants". Molecular Biology and Evolution. 34 (6): 1363–1377. doi:10.1093/molbev/msx069. ISSN 1537-1719. PMC 5435085. PMID 28333233.
  16. ↑ Herendeen, Patrick S.; Friis, Else Marie; Pedersen, Kaj Raunsgaard; Crane, Peter R. (2017-03-03). "Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms". Nature Plants. 3: 17015. doi:10.1038/nplants.2017.15. ISSN 2055-0278. PMID 28260783.
  17. ↑ Sun, Ge; Ji, Q.; Dilcher, D.; Zheng, Shaolin; Nixon, K.; Wang, Xinfu (2002). "Archaefructaceae, a New Basal Angiosperm Family". Science. doi:10.1126/SCIENCE.1069439.
  18. ↑ «Life: the science of biology - David Sadava, H. Craig Heller, Gordon H. Orians, William K. Purves, David M. Hillis - Google Books». web.archive.org. ۲۰۱۱-۱۲-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۴.
  19. ↑ Willson, Mary F. (1 June 1979). "Sexual Selection in Plants". The American Naturalist. 113 (6): 777–790. doi:10.1086/283437. ISSN 0003-0147. S2CID 84970789. Archived from the original on 9 November 2021. Retrieved 9 November 2021.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Salisbury, Frank B.; Parke, Robert V. (1970), Salisbury, Frank B.; Parke, Robert V. (eds.), "Sexual Reproduction", Vascular Plants: Form and Function, Fundamentals of Botany Series (به انگلیسی), London: Macmillan Education UK, pp. 185–195, doi:10.1007/978-1-349-00364-8_13, ISBN 978-1-349-00364-8, retrieved 9 November 2021
  21. ↑ Ainsworth, C (August 2000). "Boys and Girls Come Out to Play: The Molecular Biology of Dioecious Plants". Annals of Botany. 86 (2): 211–221. doi:10.1006/anbo.2000.1201. ISSN 0305-7364.
  22. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  23. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  24. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  25. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  26. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  27. ↑ «Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants - Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase - Google Books». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۲-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۴.
  28. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  29. ↑ Thorne RF (2002). "How many species of seed plants are there?". Taxon. 51 (3): 511–522. doi:10.2307/1554864. JSTOR 1554864.
  30. ↑ Scotland RW, Wortley AH (2003). "How many species of seed plants are there?". Taxon. 52 (1): 101–104. doi:10.2307/3647306. JSTOR 3647306.
  31. ↑ Govaerts R (2003). "How many species of seed plants are there? – a response". Taxon. 52 (3): 583–584. doi:10.2307/3647457. JSTOR 3647457.[پیوند مرده]
  32. ↑ فلکس، پیتر (۱۳۸۸). گیاهان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. صص. ۹۹. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۹۴۴-۳.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون

  • Angiosperms – Tree of Life Web Project
  • Cronquist, Arthur. (1981) An Integrated System of Classification of Flowering Plants. Columbia Univ. Press, New York.
  • Dilcher, D. ۲۰۰۰. Toward a new synthesis: Major evolutionary trends in the angiosperm fossil record. PNAS [Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America] 97: 7030-7036 (available online here بایگانی‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine)
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گیاهان گل‌دار موجود است.
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: Magnoliophyta


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گیاهان_گل‌دار&oldid=35944286»