ریاست جمهوری سید محمد خاتمی

ریاست جمهوری سید محمد خاتمی
۱۲ مرداد ۱۳۷۶ – ۱۲ مرداد ۱۳۸۴
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
کابینه	دولت هفتم جمهوری اسلامی ایران، دولت هشتم جمهوری اسلامی ایران
حزب	مجمع روحانیون مبارز
انتخابات	۱۳۷۶، ۱۳۸۰
مقر	نهاد ریاست‌جمهوری
→ اکبر هاشمی رفسنجانی • محمود احمدی‌نژاد ←
نشان رسمی رئیس‌جمهور

دولت خاتمی به دو دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی اطلاق می‌شود که مشتمل بر دولت‌های هفتم و هشتم نظام جمهوری اسلامی ایران است. در این مدت جناح اصلاح طلب توانست قوه مجریه ایران را در اختیار کامل داشته باشد که از تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ تا ۱۲ مرداد ۱۳۸۴ به درازا انجامید. دولت‌های خاتمی شعار اصلیشان را توسعه سیاسی و تقویت نهادهای مدنی عنوان کرده بودند.

آغاز کار دولت خاتمی با کاهش قیمت نفت و کاهش درآمدهای ارزی حاصل به ۹٫۹ میلیارد دلار همراه شد. استقراض از بانک مرکزی جهت رفع کسری بودجه به افزایش تورم به بیش از ۲۰ درصد در سال ۱۳۷۸ انجامید که به تدریج به حدود ۱۳ درصد کاهش یافت. دولت در این زمان سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را به اجرا درآورد که با موفقیت همراه بود. رشد اقتصادی بیش از ۶ درصد به کاهش بدهی‌های خارجی کمک نمود.

اهم مسائل

1. ایجاد فضای بازتر سیاسی و مطبوعاتی در جامعه و دانشگاه‌ها
2. تحول جدی در روابط خارجی به‌ویژه با کشورهای اروپایی
3. قتل‌های زنجیره‌ای
4. حوادث ۱۱ سپتامبر
5. وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸
6. حمله آمریکا به افغانستان و حمله آمریکا به عراق
7. برگزاری نخستین دوره شوراهای شهر و روستا پس از انقلاب.
8. برگزاری نخستین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا
9. ثبت رکورد بیشترین رشد اقتصادی در میان دولت‌های جمهوری اسلامی
10. اجرای موفق پایین آوردن نرخ تورم و رساندن آن به رقم(۱۰٪)
11. اجرای موفق تک نرخ کردن ارز

عملکرد و سیاست‌ها

1. تشکیل حساب ذخیره ارزی، اصلاح سامانه مالیاتی، تثبیت نرخ ارز و تصویب و اجرای قانون سرمایه‌گذاری خارجی.
2. ممنوعیت استقراض دولت از بانک مرکزی، کاهش تسهیلات تکلیفی، تأسیس بانک‌های خصوصی، گسترش بورس‌های منطقه‌ای و تأسیس بورس فلزات و کشاورزی از جمله برنامه‌هایی بوده که در جهت بهبود وضعیت اقتصادی و مالی به اجرا درآد.
3. اجرای ناموفق برنامه خصوصی‌سازی و ادامه پرداخت یارانه‌ها و ناتوانی در حذف آن‌ها از بزرگ‌ترین نقاط ضعف این دولت بوده‌است.

جستارهای وابسته

• دولت هاشمی رفسنجانی
• دولت محمود احمدی‌نژاد
• دولت حسن روحانی
• هیئت دولت ایران