شیخ ابراهیم زنجانی

شیخ ابراهیم زنجانی
شیخ ابراهیم زنجانی
زادروز	۱۲۳۴ هجری- شمسی زنجان
درگذشت	آذر ۱۳۱۳
نقش‌های برجسته	در مجلس دورهٔ اول مشروطه از زنجان در مجلس دورهٔ دوم از تبریز در مجلس دورهٔ سوم و چهارم از زنجان قاضی دادگاه محاکمه شیخ فضل‌الله نوری ریاست مدرسهٔ ثروت رییس ادارهٔ اوقاف عضو لژ بیداری
مذهب	شيعه
والدین	هادی خمسه‌ای

شیخ ابراهیم زنجانی فرزند هادی خمسه‌ای از مجتهدین زنجان و از آزادیخواهان و روشنفکران بود.

در ۱۹ سالگی عازم نجف شد و مدت ۲۰ سال نزد اساتید حوزه نجف مانند آخوند ملاکاظم خراسانی، شیخ محمد لاهیجی و حاجی میرزا خلیل کسب فیض کرد. پس از برگشت به زنجان بتدریج با علوم جدید آشنائی پیدا کردو بدلیل سخنرانی های آزادی خواهانه قبل از مشروطیت، مورد حسد علمای دیگر قرارگرفت. پس از پیروزی مشروطه، طرفداران بسیاری پیدا کرد و در مجلس دورهٔ اول مشروطه (۱۳۲۴ قمری) از زنجان و در دورهٔ دوم از تبریز و در دورهٔ سوم و چهارم از زنجان به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. وی با مهدی‌خان غفاری کاشانی دست به اقدامات مشترکی در زنجان زد. شیخ ابراهیم زنجانی عضو لژ بیداری قاضی دادگاهی بود که محاکمهٔ شیخ فضل‌الله نوری مجتهد معروف در آن انجام شد. شیخ ابراهیم زنجانی برخلاف رای شعبهٔ پارلمانی فرقهٔ دموکرات که خود نیز عضو آن بود، رای به قبول اولتیماتوم روسیه بر ضد ایران داد.

وی پس از نمایندگی دورهٔ اول و دوم به ریاست مدرسهٔ ثروت منصوب شد و پس از انحلال دورهٔ سوم مدتی رییس ادارهٔ اوقاف بود. شیخ ابراهیم زنجانی عضو لژ بیداری بود. وی سرانجام در آذرماه ۱۳۱۳ خورشیدی درگذشت.

از نوشته های او

کسانی که این نوشته های مرامی خوانند خواهند گفت تو بطور کلی بی اعتقاد به این اوضاع هستی یا از اسلام مُعرض هستی یا چرا افترا می گوئی، اما این که بگویند از اسلام معرض هستی، خدا میدانداین دلسوزی ها و حقیقت گوئی ها از شدت غیرت به اسلام و شدت اعتماد به اسلام حقیقی است

زنان و مردان در همه حقوق بشریت مساوی هستند و بجز قانون ارث و شهادت در باقی امور زنان خود در اداره مال وجان وحقوق خود استقلال دارند...و نباید اختیار نفس و عِرض ایشان در دست مردان باشد.

دیدگاه های اردشیر ریپورتر تاثیر زیادی در نظریه نژادی زنجانی داشت. بر اساس این نظریه اسلامی شدن ایران همپای آمیختگی نژادی ایرانیان و از میان رفتن نژاد اصیل ایرانی رخ داد که از عوامل انحطاط ایران در دوران اسلامی بود.

جستارهای وابسته

• مشروطه‌خواهان

منابع

• شيخ ابراهيم زنجانی کيست؟
• خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی (سرگذشت زندگانی من)، انتشارات کویر، شیخ ابراهیم زنجانی، به اهتمام غلامحسین میرزاصالح، چاپ اول ۱۳۷۹
• شیخ ابراهیم زنجانی، علی ابوالحسنی منذر ،مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران