شهرستان خنداب
| شهرستان خنداب | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | مرکزی |
| مرکز شهرستان | خنداب |
| سایر شهرها | جاورسیان |
| بخش‌ها | مرکزی، قره‌چای |
| سال تأسیس | ۱۳۸۶[۱] |
| نام‌های پیشین | کندآب |
| اداره | |
| فرماندار | مجید گازری[۲] |
| مردم | |
| جمعیت | ۵۴٬۰۱۸ نفر[۳] (۱۳۹۵) |
| مذهب | شیعه |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۰ درجه |
| بارش سالانه | ۱۵ |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۶ |
شهرستان خُنداب یکی از شهرستان‌های تازه‌تأسیس در استان مرکزی ایران است.[۴][۵]
وجه‌تسمیه
[ویرایش]سه ریشه برای معنی خنداب می‌توان متصور بود:
- کُندآب: خنداب در اصل کندآب بوده است، به نحوی که جریان رودخانه در این روستا کند می‌شده است از این جهت اصل لغت کُند است که به خنداب تبدیل شده است.[۶]
- قندآب: به علت وجود رودخانه قره چای که در گویش محلی خنداب به معنی قندآب یا آب شیرین بوده است.[۶]
- خندق‌آب: براساس نقل پاره‌ای از مطلعین محلی، نام اصلی خنداب، خندق‌آب بوده باشد؛ زیرا از شواهد تاریخی چنین برمی آید که اهالی این منطقه برای محافظت خود و دام‌هایشان تونل‌هایی را ایجاد می‌کردند که هم مخفی‌گاه مناسبی برای پناه بردن به آن در هنگام خطر بوده و هم به‌عنوان تونل منتهی به رودخانه برای برداشت آب مورد استفاده قرار می‌گرفته است.[۶]
جمعیت‌شناسی
[ویرایش]ساکنان شهرستان خنداب به سه گروه عمده زبانی ترکی، لری و فارسی تقسیم می‌شوند. زبان ترکی آذربایجانی در مرکز شهرستان و بسیاری از روستاها رایج است. همچنین در مناطق غربی و جنوبی شهرستان، به‌ویژه در مرز با شهرستان‌های شازند و ملایر، شماری از مردم به زبان لری ثلاثی سخن می‌گویند. فارسی نیز در مراکز اداری و آموزشی رایج است.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲] بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش خنداب در سال ۱۳۹۵ برابر با ۵۴٬۰۱۸ نفر بوده است که از این میان ۲۷٬۸۶۲ نفر مرد و ۲۶٬۱۵۶ زن بوده‌اند. این شهرستان ۱۶٬۷۹۲ خانوار دارد.[۱۳]
جغرافیا
[ویرایش]
این بخش مشتمل بر شهر خنداب و پنج دهستان به شرح زیر است: استوه این شهرستان در سال ۱۳۸۶ خورشیدی با ابلاغ مصوبه کمیسیون سیاسی دفاعی هیئت دولت، از بخش به شهرستان ارتقاء یافت.
بخش مرکزی شهرستان خنداب شامل دو بخش است:
منطقه خنداب با ۷۲ هزار نفر جمعیت دارای استعدادهای ویژه کشاورزی، گردشگری و مزیت استقرار تأسیسات آب سنگین است.
روستای جاورسیان نیز به عنوان مرکزیت بخش متشکل از دهستان‌های زیر در تابعیت شهرستان اراک ارتقا یافته است:
این سه دهستان پیش از این در تابعیت بخش خنداب بودند. این سه دهستان پیش از این در تابعیت بخش خنداب بودند. در شهرستان خنداب سه نقطه شهری وجود دارد که عبارتند از： _شهر خنداب، (تأسیس شهرداری سال۱۳۸۵خورشیدی) _شهر جاورسیان (تأسیس شهرداری سال۱۳۸۹خورشیدی) _شهرک رجایی اناج (تأسیس سال۱۳۵۲خورشیدی)
پانویس
[ویرایش]- ↑ خنداب[پیوند مرده]
- ↑ https://www.iribnews.ir/fa/news/3312545
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۰
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ «معرفی». شبکه بهداشت و درمان خنداب. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۱۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ «"خنداب" دالان سفر به طبیعت بکر سرزمین آفتاب + فیلم- اخبار استانها تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۱.
- ↑ «خنداب؛ شهری با تنوع زبانی و فرهنگی». خبرگزاری ایرنا. ۲۵ مهر ۱۳۹۶. [۱]
- ↑ «جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شهرستان خنداب پذیرای گردشگران نوروزی است». خبرگزاری ایرنا. [۲]
- ↑ «خنداب؛ خطه سرسبز با جاذبه‌های دیدنی». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۵ مهر ۱۳۹۶. [۳]
- ↑ «خنداب؛ دالان سفر به طبیعت بکر سرزمین آفتاب». خبرگزاری تسنیم. ۲۶ مرداد ۱۳۹۶. [۴]
- ↑ رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران، جلد پنجم،.
- ↑ ایزدی، غلامرضا. «بررسی گویش‌های لری و فارسی در استان مرکزی». نشریه زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره ۴۵، ۱۳۹۳.
- ↑ «خنداب -میدون». meidoun.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۲.