شازند
 | این نوشتار کامل نیست. |
| شازند | |
|---|---|
 | |
| کشور |
 ایران |
| استان | مرکزی |
| شهرستان | شازند |
| بخش | بخش مرکزی |
| نام(های) دیگر |
ادریس آباد-سربند آزادشهر |
| نام(های) قدیمی | ادریس‌آباد، آزادشهر، شاه زند |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۹٬۳۵۳ نفر سال ۱۳۸۵ |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۲۰۰ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | حشمت اله شعبانی [۲] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۸۶ |
| وبگاه | http://shazand.ir/ |
| شناسهٔ ملی خودرو |
ایران 57 ق |
شازَند (یا شاه‌زنده و که اوایل انقلاب مدت کمی به نام آزادشهر هم نامیده شد) یکی از شهرهای استان مرکزی در کشور ایران است. در لغت‌نامهٔ دهخدا در شرح این شهر آمده‌است: «همان ادریس آباد سابق است. نام ایستگاه راه‌آهن میان سمنگان و نورآباد است که در ۳۵۴ هزارگزی ایستگاه راه‌آهن اراک واقع است. کارخانهٔ قند شاهی به سال ۱۳۱۵ ه.ش به علت مساعد بودن آن ناحیه برای کشت چغندر به این محل منتقل شد.»
علت نامگذاری این شهر به شازند به دلیل وجود کوهی بوده‌است که زرتشتیان باور داشته‌اند کیخسرو به‌همراه پهلوانان نامی آن در آن کوه مخفی شده‌اند. از این رو این کوه را شاه زنده یا شاه زند نامیده‌اند؛ و شهر شازند هم که در آغاز ادریس‌آباد بوده‌است از روی این کوه نامگذاری کرده‌اند.
سراب عباس‌آباد ، سراب بلاغ ، پارک تپه سنگی محلهٔ ازنا و پیست اسکی هندودر از گردشگاه‌های شازند هستند. دیگر مناطق دیدنی این شهر را می‌توان مقبره ارمنیان و کلیسای آنان و همچنین بقعه سهل بن علی است که زیارتگاه این منطقه است نام برد.
شهر شازند دارای چهار منطقهٔ اصلی است که شازند، نوبنیاد، ازنا و کلاوه نام دارند. با گسترش بیشتر شهر مناطق تازه‌ای نیز به آن افزوده شده‌اند. مردم شازند بیشتر به زبان فارسی گفتگو میکنند و ترک زبانان نیز در اکثر مناطق شهرستان پراکنده‌اند به طوری که بخش سربند باجمعیت بسیار زیاد روستایی تقریباً به غیر از چند ده به زبان ترکی سربندی گورکانی(ترکی شاخه شرقی) تکلم میکنند که با ترکی آذری تفاوت‌های بسیاری دارد وقرابت ونزدیکی با ترکی ترکمنی دارد.
از مشاهیر این شهر درگذشته می‌توان به شیخ عباس مدرس (مشیدی یا ادریس آبادی) اشاره کرد که از بنیان‌گذاران حوزه علمیه اراک بوده و امام خمینی هم از شاگردان ایشان در حوزه علمیه اراک بوده‌است.
محتویات
ریشه‌شناسی نام[ویرایش]
نام قدیم شازند ادریس‌آباد بوده‌است و احتمالاً به این دلیل نامگذاری شده‌است که خانواده ادریس بن معقل این شهر را تأسیس کرده‌اند. اما پس از عبور راه‌آهن از کنار شهر، نام آن را به نام کوه مجاور آن، یعنی شاه‌زند، شازند نامیدند.[۳] علت نامگذاری این شهر به شازند به دلیل وجود کوهی بوده‌است که زرتشتیان عقیده داشته‌اند کیخسرو به همراه پهلوانان نامی آن در آن کوه مخفی شده‌اند. از این رو این کوه را شاه‌زنده یا شاه‌زند نامیده‌اند.[۴]
پیشینه تاریخی[ویرایش]
اولین سند تاریخی که دربارهٔ شکل‌گیری شهر شازند در منابع مکتوب وجود دارد مربوط به گزارشی است که موسی خورزنی جغرافیدان ارمنی در قرن پنجم میلادی در کتاب خود ارائه کرده‌است. او در شرح ایل‌های امپراطوری ساسانی به رستاق کرج و بابک اشاره کرده و آن‌ها را جزء ایالت اصفهان آورده‌است. شهر کرج در منطقه‌ای قرار داشته‌است که امروزه شهرهای شازند و آستانه قرار دارند بنا به گزارش‌های تاریخی شهر کرج شکل متمرکز نداشته و پراکنده بوده‌است. در دوره اخیر در برخی از منابع از شازند با نام ادریس‌آباد اسم برده شده‌است. با توجه به اینکه نام پدر ابودلف، ادریس بوده‌است، می‌توان نتیجه گرفت که شهر ناپیوسته کرج به صورت روستاهای نزدیک به هم درآمده و نام یکی از این روستاها ادریس‌آباد و محل زندگی ادریس، پدر ابودلف بوده‌است.[۵]
اقلیم[ویرایش]
شازند به لحاظ موقعیت طبیعی خود خوش آب و هواترین شهرهای استان مرکزی است. به‌طوری‌که میانگین دمای آن در تابستان ۲۱ درجه و در بهار ۱۳ درجه است که معتدل‌ترین و خنک‌ترین ناحیه استان در این دو فصل می‌باشد.
تقسیمات سیاسی[ویرایش]
در اوایل انقلاب به دلیل حساسیت روی کلمه شاه که نام شازند از آن برگرفته شده بود نام شهر به سربند که در حقیقت دهستانی از شهرستان شازند است تغییر یافت، اما بعد از ۲۵ سال دوباره در صحن علنی مجلس و در اعتراض نمایندهٔ وقت شهر به شازند برگردانده شد.[۶]
زمین‌شناسی[ویرایش]
زمین لرزه[ویرایش]
فرهنگ و مردم شناسی[ویرایش]
دین و مذهب[ویرایش]
دین مردم این سرزمین اسلام و شیعه می‌باشند.
زبان[ویرایش]
زبان رسمی شازند فارسی است با این حال برخی از محلات شهر تماما ترک زبان اند(برای مثال محله کلاوه) البته جمعیت روستایی شهرستان اکثراً ترک زبان‌اند.[۷]
آداب و رسوم[ویرایش]
مشاهیر[ویرایش]
رسانه‌ها[ویرایش]
ساختار شهری[ویرایش]
شهرداری[ویرایش]
مراکز درمانی[ویرایش]
پارک و فضای سبز[ویرایش]
شازند از لحاظ پارک و فضای سبز بسیار غنی می‌باشد و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سراب عباس آباد که روزانه مردم زیادی از شهرهای همجوار برای سپری کردن اوقاتی خوش به آنجا می ایند. پارکهای دیگری نظیر پارک کارخانه قند و پارک تپه سنگی و پارک کلاوه نیز می‌توان اشاره کرد.
مناطق تفریحی[ویرایش]
منطقه نمونه گردشگری عباس‌آباد که در دامنه کوه شهباز قرار دارد و دارای سرچشمه بسیار زیبا و پارک جنگلی و شهر بازی می‌باشد - سفره خانه سنتی و رستوران و کافی شاپ نیز دارد -دارای پارکینگ بزرگ و اختصاصی با نگهبان می‌باشد - از ابتدای بهار تا آبان ماه پذیرای شمار زیادی از گردشگران استان مرکزی و استان‌های همجوار می‌باشد - آب و هوای خنک و درختان بلند و چشم‌انداز کوهستان زیبای شهباز از نقاط برجسته عباس‌آباد شازند می‌باشد
پیست اسکی بین المللی هندودر[ویرایش]
در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شازندو ۱۲۰۰ متر بالاتر از سطح دریا، دامنه‌های شرقی زاگرس این پیست را در دامن خود جای داده‌است. این پیست دارای مسیر اسکی به طول ۶۰۰ متر و طول کلی ۵ کیلومتر و دارای سه دستگاه تله سیژ، رستوران، تجهیزات برف‌روبی و ساختمان اداری است.[۸]
مراکز ورزشی[ویرایش]
صنعت و اقتصاد[ویرایش]
از کارخانه‌های مهم شهر شازند می‌توان به کارخانه قند شازند ،پالایشگاه نفت امام خمینی شازند ،پتروشیمی شازند و نیروگاه حرارتی شازند اشاره کرد. کارخانه قند شازند که در سال ۱۳۱۷ تأسیس شد، اولین کارخانه ایجاد شده در استان مرکزی است.[۹][۱۰]
منابع[ویرایش]
- ↑ «شهرستان شازند». صداوسیمای استان مرکزی.
- ↑ http://shazand.ostan-mr.ir/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%AF%D9%8A%D8%B1%D9%83%D9%84-%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%8A-%D9%88-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2%D9%8A-N51410
- ↑ «شهرستان شازند». صداوسیمای استان مرکزی، 21 فروردین 1390.
- ↑ «شهرستان شازند». اداره فرهنگ وارشاد اسلامی استان مرکزی.
- ↑ «تاریخچه شهر شازند». شهرداری شازند.
- ↑ «اداره بیمه خدمات درمانی شازند». اداره بیمه سلامت استان مرکزی.
- ↑ «شازند». اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی، ۱۱ مهر ۱۳۹۲.
- ↑ «شازند- پیست اسکی شازند». پرتال جهانگردی پارس سیتی.
|
اراک | خنداب و کمیجان | ملایر |
|
| خمین | 
|
بروجرد | ||
 شازند 
| ||||
| ||||
| الیگودرز | ازنا | دورود |
