صفحهٔ اصلی
اخلاق کانتی یک نظریهٔ اخلاقیِ وظیفهگرا است که ایمانوئل کانت تدوین و معرّفیش کرده است. بر مبنای این نظریه، که در نتیجهٔ عقلگرایی عصر روشنگری پدید آمد، ارادهٔ نیک یگانه پدیدهٔ ذاتاً خوب است و عمل فقط هنگامی خوب تلقّی میشود که برآمده از احساسِ وظیفه نسبت به قانونِ اخلاقی باشد. محورِ اصلیِ دیدگاهِ کانت دربارهٔ قانونِ اخلاقی امرِ مطلق است که دربارهٔ همهٔ افراد، صرفِ نظر از منافع و خواستهایشان، صدق میکند. کانت امرِ مطلق را به شکلهای مختلف صورتبندی کرد. اصلِ جهانشمولیت از نظرِ کانت چنین اقتضا میکند که یک عمل برای آن که مجاز باشد، باید بتوان آن را بدون این که تناقضی پیش آید، دربارهٔ همهٔ افراد به کار برد. صورتبندیِ کانت از انسانیت در بخشِ دومِ امرِ مطلق متضمّنِ آن است که هرگز نباید با دیگران صرفاً بهعنوان وسیلهای برای رسیدن به یک هدف رفتار شود؛ بلکه انسانیت همیشه باید هدف باشد. از مفهومِ خودآیینی چنین برمیآید که عاملان عقلانی بر پایهٔ ارادهٔ خودشان به قانون اخلاقی پایبند هستند؛ در عین حال، لازمهٔ مفهوم ملکوتِ غایات، آن است که افراد به گونهای عمل کنند که گویی اصولِ حاکم بر اعمالشان شکلدهندهٔ قانونی برای ملکوتی فرضی است. کانت همچنین میان وظایفِ کامل و ناقص تمایز قائل میشود. وظیفهٔ کامل، مثل وظیفهٔ دروغ نگفتن، همواره صادق و الزامآور است؛ حالآنکه، وظیفهٔ ناقص مثل وظیفهٔ کمک به خیریه میتواند انعطافپذیر و منحصر به زمان و مکان خاص باشد. این نظریه در متفکران پس از کانت هوادارانی داشت که از آن جمله میتوان به یورگن هابرماس و ژاک لاکان اشاره کرد. همچنین نظریهٔ قرارداد اجتماعیِ جان رالز که در اثرش تحتعنوان نظریهٔ عدالت تدوین شد، تحت تأثیر اخلاقِ کانت است. اونرا اونیل، اخلاقپژوهِ کانتیِ معاصر، نظریهٔ عدالت خود را بر اساس این الگوی اخلاق کانتی تدوین کرده است. الگوهای اخلاق کانتی در حوزههای مختلفی از جمله اخلاقِ پزشکی و اخلاقِ جنسی مورد استفاده قرار گرفته است.
- … باشگاه فوتبال استقلال تهران را جمعی از ورزشکاران دوچرخهسواری تاسیس کردند؟ (در تصویر)
- … جامعترین مرور سیستماتیک دربارۀ رژیم غذایی کتوژنیک نشان داد که این رژیم، خطر بروز بیماریهای قلبی، سرطان و چند اختلال دیگر را افزایش میدهد؟
- … دریای سارگاسو هیچ ساحلی ندارد؟
- … انجیل به روایت متی، یکی از شاهکارهای موسیقی باروک مذهبی است اما پس از درگذشت یوهان سباستیان باخ برای سالها فراموش شده بود؟
- … در پیچیدهترین حالت بسامد جزیره و دریاچه، در کانادا یک جزیره دریاچهای در دریاچهای قرار دارد که آن دریاچه هم در یک جزیره در دریاچه نچیلینگ در جزیره بافین واقع شدهاست؟
- … ورزشگاه فلتینس آرنا در گلزنکیرشن آلمان مجهز به یک سیستم لولهکشی ۵ کیلومتری و ۴ انبار نگهداری آبجو به حجم ۵۲٬۰۰۰ لیتر است؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۰۲٬۲۲۱ نوشتار دارد.
- ناسا اعلام کرد که فضاپیمای بدون سرنشین وویجر ۱ برای اولین بار در پنج ماه گذشته دادههای قابل خواندن ارسال کرده است.
- مارمولکماهی غول، بزرگترین خزنده دریایی شناخته شده (تصویر: مقایسه اندازه)، به طور رسمی توصیف علمی شد.
- سیل در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان بیش از ۳۰ کشته بر جای گذاشت.
- ایران در پاسخ به حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری خود در دمشق، خاک اسرائیل را هدف حملهٔ موشکی و پهپادی قرار داد.
- در انتخابات قانونگذاری کره جنوبی، ائتلاف اپوزیسیون به رهبری حزب دموکرات اکثریت پارلمان را کسب کرد.
امروز: چهارشنبه، ۱۵ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۷ ذیالقعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۶۶۵ - یک هیئت فرانسوی، مرکب از پنج نفر که از سوی لوئی چهاردهم، پادشاه وقت فرانسه، جهت عقد یک قرارداد مودت با شاه عباس دوم (در تصویر) اعزام شده بودند، به اصفهان آمدند.
- ۱۹۱۷ - تظاهرات وسیعی در میدان بهارستان تهران، که علیه وثوق الدوله رئیسالوزراء وقت انجام شده بود، به زد و خورد تظاهرکنندگان و مأموران مسلح دولت انجامید.
- زادروزها
- ۱۵۶۷ - زادروز کلودیو مونتهوردی آهنگساز ایتالیایی
- ۱۸۵۶ - زادروز فرانک باوم، نویسنده و روزنامهنگار آمریکایی، خالق سری کتابهای جادوگر شهر اُز
- ۱۸۵۹ - زادروز پیر کوری فیزیکدان فرانسوی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۳، همسر ماری کوری، پدر ایرن ژولیو کوری
- ۱۸۹۱ - زادروز میخائیل بولگاکف داستاننویس روس
- ۱۹۱۴ - زادروز تنزینگ نورگای اولین فاتح قله اورست به همراه ادموند هیلاری
- ۱۹۸۶ - زادروز اندی ماری بازیکن تنیس اهل کشور اسکاتلند
- ۱۹۸۸ - اتحاد جماهیر شوروی خروج نیروهای خود از افغانستان را آغاز نمود.
- درگذشتها
- ۳۹۲ - درگذشت والنتینیان دوم امپراتور روم از ۳۷۵ تا ۳۹۲
- ۱۸۸۶ - درگذشت امیلی دیکینسون شاعر آمریکایی
- ۱۹۲۴ - درگذشت پل دو کونستنت دیپلمات و سیاستمدار اهل فرانسه، از مدافعان حکمیت بینالمللی، برندهٔ جایزه صلح نوبل سال ۱۹۰۹
- ۱۹۶۷ - درگذشت ادوارد هاپر نقاش و چاپگر واقعگرای آمریکایی
- ۲۰۰۸ - درگذشت ویلیس اوژن لمب فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۵۵
- ۲۰۱۲ - درگذشت کارلوس فوئنتس نویسندهٔ مکزیکی