سنگان (خواف): تفاوت میان نسخهها
←شهرداری: اصلاح برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
حذف مطالب بی منبع، پر از تبلیغ، بی معنا، جانبدارانه و غیر دانشنامه ای برچسبها: حذف حجم زیادی از مطالب منبعدار ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| پانویس = |
| پانویس = |
||
}} |
}} |
||
'''سَنگان''' شهری در استان [[خراسان رضوی]] واقع در [[شهرستان خواف]] و مرکز [[بخش سنگان]] است که در فاصله ۳۰۰ کیلومتری [[مشهد]] و ۲۴ کیلومتری [[خواف]] قرار گرفته است . طبق گفتهی کارشناسان سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن در [[خاورمیانه]] می باشد و ازین رو به پایتخت سنگ آهن خاورمیانه معروف است . این شهر در گذشته سنجان نام داشته و پیشینهی تاریخی آن به دوران پیش از اسلام باز میگردد همچنین نام این شهر در نوشتههای تاریخدانان از جمله کتاب [[نزهت القلوب]] اثر [[حمدالله مستوفی]] آمده است . از سوغاتی های شهر سنگان میتوان آبنبات مخصوص و پسته را نام برد . در بخش صنایع دستی تنورسازی ، نمدمالی-نمدبافی و قالیچه بافی در این شهر وجود دارد که مواد اولیه آنها توسط دست اندرکاران این حرفه تولید میشود .<ref>اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.</ref> |
'''سَنگان''' شهری در استان [[خراسان رضوی]] واقع در [[شهرستان خواف]] و مرکز [[بخش سنگان]] است که در فاصله ۳۰۰ کیلومتری [[مشهد]] و ۲۴ کیلومتری [[خواف]] قرار گرفته است . طبق گفتهی کارشناسان سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن در [[خاورمیانه]] می باشد و ازین رو به پایتخت سنگ آهن خاورمیانه معروف است . این شهر در گذشته سنجان نام داشته و پیشینهی تاریخی آن به دوران پیش از اسلام باز میگردد همچنین نام این شهر در نوشتههای تاریخدانان از جمله کتاب [[نزهت القلوب]] اثر [[حمدالله مستوفی]] آمده است . از سوغاتی های شهر سنگان میتوان آبنبات مخصوص و پسته را نام برد . در بخش صنایع دستی تنورسازی ، نمدمالی-نمدبافی و قالیچه بافی در این شهر وجود دارد که مواد اولیه آنها توسط دست اندرکاران این حرفه تولید میشود .<ref>اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.</ref> |
||
== جمعیت == |
== جمعیت == |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
{{جمعیت تاریخی|۱۳۷۵|۷۱۱۶|۱۳۸۵|۸۷۱۸|۱۳۹۰|۹۵۰۰|۱۳۹۵|۱۲۴۴۳|align=center}} |
{{جمعیت تاریخی|۱۳۷۵|۷۱۱۶|۱۳۸۵|۸۷۱۸|۱۳۹۰|۹۵۰۰|۱۳۹۵|۱۲۴۴۳|align=center}} |
||
== پیشینه == |
== پیشینه {{مدرک}}== |
||
گفته میشود پس از حمله [[اعراب مسلمان]] به [[ایران]] و در هم شکستن [[امپراطوری ساسانی]] عده ای از زرتشتیان سنجان به [[هند]] مهاجرت کردند ، باتوجه به منابع تاریخی این مهاجران ایرانی دو دسته بودند دسته ای از سنجان واقع در خراسان رضوی و دسته ای از شهر ساری واقع در استان مازندران به جزیره هرمز و از آنجا به هند مهاجرت کردند ، کتاب [[قصه سنجان]] که نزد [[پارسیان هند]] به عنوان سند موثقی از تاریخ پیشینیانشان است گویای این روایت می باشد . |
گفته میشود پس از حمله [[اعراب مسلمان]] به [[ایران]] و در هم شکستن [[امپراطوری ساسانی]] عده ای از زرتشتیان سنجان به [[هند]] مهاجرت کردند ، باتوجه به منابع تاریخی این مهاجران ایرانی دو دسته بودند دسته ای از سنجان واقع در خراسان رضوی و دسته ای از شهر ساری واقع در استان مازندران به جزیره هرمز و از آنجا به هند مهاجرت کردند ، کتاب [[قصه سنجان]] که نزد [[پارسیان هند]] به عنوان سند موثقی از تاریخ پیشینیانشان است گویای این روایت می باشد . |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
== جغرافیا == |
== جغرافیا == |
||
سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن خاورمیانه میباشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://iranianmining.org/channel.php?id=23 |عنوان=Snapshot of Iran Mining Industry |ناشر=iranian mining |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161114132843/http://www.iranianmining.org/channel.php?id=23 |archivedate=۱۴ نوامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref> |
سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن خاورمیانه میباشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://iranianmining.org/channel.php?id=23 |عنوان=Snapshot of Iran Mining Industry |ناشر=iranian mining |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161114132843/http://www.iranianmining.org/channel.php?id=23 |archivedate=۱۴ نوامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref> |
||
آثار باستانی زیادی دارد از جمله میتوان به مسجد ابوبکر صدیق (مسجد گنبد) مسجد جامع قدیم سنگان و مسجد البنی، آسیاببادیهای آن اشاره کرد. |
|||
سنگان دارای چهار قلعه میباشد که دو تای آن تخریب شدهاست. |
|||
سنگان بزرگترین ذخایر سنگ آهن با عیار ۶۳ درصد را داراست که در خاورمیانه بینظیر است؛ و میتوان وجه تسمیه اسمی آنرا نیز همین دانست سنگ آهن که در گویش عامیانه محلی با حذف ه سنگان تلفظ میشود. |
|||
== موقعیت جغرافیایی == |
|||
سنگان در استان [[خراسان رضوی]] با مساحت 315 کیلومتر مربع با مرکزیت طول جغرافیایی 30 درجه و 60 درجه و عرض جغرافیایی 30 درجه و 34 درجه واقع است و ارتفاع متوسط منطقه 1700 متر از سطح دریا می باشد. این شهر از سمت شمال با [[شهرستان تایباد]] از سمت جنوب با [[شهرستان قاینات]] از سمت غرب با جلگه زوزن و از سمت شرق با کشور [[افغانستان]] 123 کیلومتر مرز مشترک دارد . |
|||
== آب و هوا == |
|||
آب و هوای کویری گرم و خشک ، تابستان گرم و سوزان با باد های موسمی صد و بیست روزه ، زمستان های سرد و خشک ، متوسط بارندگی 150 میلی متر در سال متوسط سرعت باد در این منطقه 50 کیلومتر در ساعت است . |
|||
ماکزیمم سرعت درجه حرارت 35 درجه سانتی گراد و مینیمم 11- درجه سانتیگراد ثبت شده است . |
|||
متاسفانه به دلیل استخراج سنگ آهن اطراف شهر به خصوص در بخش جنوبی شهر ، جاده سنگان منتهی به روستاهای نیازآباد ، بهدادین ، حسین آباد و مژن آباد ، پوشش گیاهی این منطقه روبه نابودی است که اثرات و پیامد های آن در هنگام وزش باد قابل مشاهده است . وزش باد همراه با خاک از جدیترین مشکلات سنگان است . |
|||
== کشاورزی == |
|||
باغات سنگان در جنوب غربی این شهر واقع شده است ، کشاورزی در سنگان همانند سایر شهرهایی که در مناطق خشک واقع شدهاند متکی به قنات است برای اشنایی بیشتر '''[[قنات]]''' یا '''کاریز''' در گذشته در مناطق خشک به منظور جبران کمبود آب برای کشاورزی و سایر مصارف حفر می شده است . |
|||
قنات های احمد آباد و کیسه نان و ... کمک بسیاری به بخش کشاورزی سنگان میکند . |
|||
از محصولات کشاورزی سنگان میتوان به گندم ، جو ، پسته ، بادمجان ، زیره سبز ، سیر ، پیاز و سبزی(ریحان ، نعنا ، جعفری و ...) اشاره کرد . |
|||
== شهرداری == |
|||
[[شهرداری در ایران|شهرداری]] سنگان در سال ۱۳۷۴ شروع به کار کرد و از فروردین ماه ۱۴۰۱، بر عهده دکتر امیر توکلی رودی بوده است و در اواخر نیمه اول سال ۱۴۰۲ شهرداری سنگان بدون شهردار میباشد . |
|||
=== شورای شهر === |
|||
در انتخابات ششمین دوره [[شوراهای اسلامی شهر و روستا|شورای اسلامی شهر]] سنگان از مجموع چهار هزار و ۱۰۳ رای ماخوذه آزاده جلالی سنگانی با هزار و ۸۲۰ رای، محمد جلالی سنگانی با هزار و ۷۰۹ رای، دین محمد جلالی سنگانی با هزار و ۶۰۵ رای ، جلیل یاربی سنگانی با هزار و ۶۷۴ رای و احمد خورشیدی سنگانی با هزار و ۵۰۸ رای به شورای این شهر راه یافتند. |
|||
== معدن == |
|||
معادن سنگ آهن سنگان با دارا بودن ذخیره بیش از 1.2 میلیارد تن سنگ آهن تامین کننده خوراک مورد نیاز کارخانجات کنسانتره و گندلهسازی شرکتهای سرمایهگذار است . |
|||
معدن سنگان از 600-700 سال پیش با ابتدایی ترین ابزار ها مورد بهرهبری قرار میگرفته که بقایای حفاریهای به جای مانده در طول ادوار گذشته شاهد این مدعاست. |
|||
این معدن قبل از سال 57 و پیروزی انقلاب اسلامی توسط شرکت ایران باریت در سال 1350 به شیوه ایجاد تونل مورد شناسایی و اکتشاف قرار گرفته و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 62-63 مجددا مورد توجه قرار گرفت . |
|||
معدن سنگ آهن [[سنگان]] در استان [[خراسان رضوی]] در فاصله 46 کیلومتری جنوب شرقی [[شهرستان خواف]] و 58 کیلومتری جنوب [[شهرستان تایباد]] و 280 کیلومتری [[شهرستان مشهد]] قرار دارد. |
|||
'''سرمایه گذاران''' : ''اپال پارسیان ، مجتمع فولاد مبارکه( فولاد سنگان ) ، شرکت مجتمع صنایع و معدن احیاء سپاهان ، مجتمع فولاد خراسان ، فولاد شرق کاوه ، شرکت صنعتی و معدنی توسعه ملی .'' |
|||
== سنگان، عسلویه شرق کشور == |
|||
=== [https://www.sanganco.ir/ شرکت فولاد سنگان] === |
|||
'''شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در تاریخ 1394/02/02و تحت شماره 54296 در اداره کل ثبت شرکت های استان خراسان رضوی به ثبت رسیده است. این شرکت با هدف تولید پایدار بخشی ازگندله مورد نیاز شرکت [[شرکت فولاد مبارکه اصفهان|فولاد مبارکه]] اصفهان، در نزدیکی معادن سنگ آهن سنگان تاسیس گردید. در حال حاضر واحد [[گندله]] سازی و کنسانتره سازی شرکت، هر کدام به ظرفیت تولید اسمی 5 میلیون تن در حال تولید می باشد . امید است با تلاش و مجاهدت تلاشگران عرصه صنعت و معدن، شرکت فولاد سنگان به بزرگترین کارخانه تولید کنسانتره و گندله در شرق کشور تبدیل گردد.'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحه نخست|نشانی=https://www.sanganco.ir/|وبگاه=فولاد سنگان|بازبینی=2023-02-26|کد زبان=fa-IR}}</ref> |
|||
[https://opalkanipars.com/opsim/ شرکت اپال پارسیان سنگان] |
|||
[https://www.sioc.ir/ مجتمع سنگ آهن سنگان] |
|||
== مراکز آموزشی == |
|||
=== دانشگاه ها === |
|||
'''[[دانشگاه جامع علمی کاربردی]]''' |
|||
'''دانشگاه علمی کاربردی مجتمع سنگ آهن سنگان''' ، زیرمجموعه دانشگاه جامع علمی کاربردی وابسته به وزارت علوم است که هرساله در دوره <u>''مهر و بهمن''</u> در دو مقطع کاردانی و کاردانی به کارشناسی با هدف تربیت نیروی انسانی کارآفرین ، ماهر و متخصص از طریق ثبت نام بدون کنکور دانشجو میپذیرد . |
|||
این دانشگاه توسط مجتمع سنگ آهن سنگان زیرمجموعه وزارت صعنت ، معدن و تجارت به خواست دانشگاه جامع علمی کاربردی [[استان خراسان رضوی]] تاسیس شده و در [[شهرستان خواف]]-شهر [[سنگان]]-خیابان معدن مهمانسرای مجتمع سنگ آهن سنگان واقع شده است . |
|||
رشته : |
|||
کاردانی فنی مکانیک - تعمیرات ماشین آلات صنعتی . |
|||
کاردانی فنی معدن - فراوری مواد معدنی . |
|||
کاردانی فنی معدن - استخراج . |
|||
کاردانی ایمنی کار و حفاظت فنی . |
|||
امکانات رفاهی : |
|||
سلف سرویس ندارد . |
|||
خوابگاه ندارد |
|||
== وجه تسمیه == |
|||
سنگان بزرگترین ذخایر سنگ آهن با عیار 63 درصد را داراست که در [[خاورمیانه]] بینظیر است و میتوان وجه اسمی آن را همین دانست ، سنگ آهن که در گویش عامیانه محلی با حذف ه سنگان تلفظ میشود . سنگان در مکالمات اهالی و گویش محلی سنگو و سنگون تلفظ میشود . |
|||
== مردم == |
|||
جمعیت شهری [[سنگان]] 12443 نفر و با احتساب جمعیت روستایی 18000 نفر بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در سال 1395 می باشد . |
|||
مذهب اکثریت مردم [[سنی حنفی]] و اقلیت [[شیعه]] میباشد. |
|||
زبان مردم سنگان [[فارسی]] با لهجه و [[گویش خراسانی]] است که به دلیل همسایگی با [[افغانستان]] شباهت بسیار کمی به لهجه [[دری]] دارد. |
|||
نسل جوان به دلیل مسافرت به شهرهای مختلف ، دانشگاه و ارتباط با مردم سایر شهرها میتوانند بدون لهجه فارسی صحبت کنند . |
|||
== مراکز تفریحی و آثار تاریخی == |
|||
[[مسجد جامع سنگان خواف|'''مسجد''' '''جامع''' '''قدیم''']] |
|||
این بنای تاریخی-مذهبی مربوط به دوره خوارزمشاهی است و شامل حیاط ورودی ، دو ایوان شرقی و غربی با پوشش سنتی و محلی بوده ، در ابتدا به صورت دو ایوان ساخته شده و در حال حاضر دارای یک ایوان در ضلع غربی و رواق های طرفین میباشد . اجزاء کتیبه و گنبد با ظرافت زیادی انجام شده و عناصر تزئینی زیادی در زمینه کتیبه وجود دارد که شباهت بسیاری به گچ بری های ساسانی دارد ، تزئینات آجری خاص این بنا به اشکال لوزی ، مثلث ، گل و برگ ، نیم دایره و ماکویی تراشیده شده است . به علت های متعدد زلزله ایوان مسجد به شکل ذوزنقه و رواق های تاب دار متمایل به طرفین در آمده است . مسجد جامع سنگان در تاریخ 20 مهر 1376 به شماره 1926 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است . |
|||
[[مسجد گنبد|'''مسجد''' '''گنبد''']] |
|||
مسجد ابوبکر صدیق یا مسجد گنبد سنگان از مساجد کهن استان خراسان رضوی میباشد ، بنا و معماری این مسجد مربوط به دوره [[سلجوقیان]] است . مسجد گنبد در تاریخ 20 خرداد 1321 با شماره ثبت 360 به عنوان یکی از [[آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است . |
|||
[[پیردهقان|'''آرامگاه دو برادر پیر دهقان''']] |
|||
آرامگاه یکی دیگر اولیای سنگان واقع در جنوب شهر که از سال 1401 در دست ساخت و بازسازی قرار گرفته است . داستان دو برادر دهقان بر این قرار است که هر برادر به قدری شفقت و مهربانی داشته اند که در هنگام جمع آوری محصول از محصول خود برداشته و به خرمن برادر دیگر می افزوده اند تا اینکه به مقام اولیایی رسیده اند ، از تاریخ فوتشان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست . |
|||
'''پارک ملت سنگان''' که در ورودی این شهر قرار گرفته است . |
|||
[[قلعهی تاریخی سنگان|'''قلعهی تاریخی''']] |
|||
از 4 قلعه دوتای آن تخریب شده و دوتای دیگر سالم است |
|||
[[آسیاب های سنگان|'''آسباد های سنگان''']] |
|||
بنای برای استفاده صنعتی که نقش مهمی در زندگی و اقتصاد مردم ایفا کرده ، عمده ترین دلیل ساخت این سازه ها وزش باد های موسمی که به باد های ۱۲۰ روزه سیستان معروف است میباشد . گستردگی این بنا از خراسان رضوی و جنوبی تا سیستان و بلوچستان به صورت تکی و مجموعه ای میباشد . مجموعه آسباد های شهر سنگان در حال حاضر ۱۰ دستگاه میباشد که با مصالحی چون خشت ، گِل ، چوب و سنگ ساخته شده است . این سازه شامل دو طبقه میباشد ، پرخانه : درگاه ورودی باد و فضای نگهداری تیر ، چرخ ، پر و محور اصلی چرخش سنگ آسباد در فضای بالا به ارتفاع تقریبی ۷ متر ، آسخانه : محل آس کردن غلات(گندم و جو) لوازم ، ابزارکاربردی و کیسههایی برای انباشت گندم و آرد و نگهداری آنها در فضای پایین با پوشش طاقی میباشد . این سازه های تاریخی در تاریخ ۱۳'۱۱'۱۳۸۸ با شماره ۲۹۰۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . |
|||
[[بوم گردی سنگان|'''بوم گردی سنگان''']] |
|||
در داخل شهر واقع شده . (نیازمند اطلاعات) |
|||
[[مسجد سلطان شکربار|'''مسجد سلطان شکربار''']] |
|||
مربوط به [[دوره تیموریان]] است و در داخل شهر واقع شده ، در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۴۹۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . |
|||
[[یخدان سنگان|'''یخدان سنگان''']] |
|||
مربوط به [[دوره صفوی]] - [[دوره قاجار]] است ، این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۲۱۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
{{شهرستان خواف}} |
{{شهرستان خواف}} |
||
{{استان خراسان رضوی}} |
{{استان خراسان رضوی}} |
||
{{خرد|خراسان رضوی}} |
{{خرد|خراسان رضوی}} |
||
[[رده:شهرستان خواف]] |
[[رده:شهرستان خواف]] |
||
[[رده:شهرهای استان خراسان رضوی]] |
[[رده:شهرهای استان خراسان رضوی]] |
نسخهٔ ۲۷ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۵
سنگان | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | خراسان رضوی |
شهرستان | خواف |
بخش | ۱۳۷۴ |
نام(های) پیشین | سنجان |
سال شهرشدن | ۱۳۷۴ |
مردم | |
جمعیت | ۱۲٬۴۴۳ نفر (۱۳۹۵) |
رشد جمعیت | ۳۱٪+ (۵سال) |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۳۱۵ |
ارتفاع | ۱۷۰۰ |
روزهای یخبندان سالانه | بهمن ماه |
اطلاعات شهری | |
تأسیس شهرداری | ۱۳۷۴ |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۵۱۵۴۱۲ |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۴۲ ص |
کد آماری | ۲۲۱۳ |
سَنگان شهری در استان خراسان رضوی واقع در شهرستان خواف و مرکز بخش سنگان است که در فاصله ۳۰۰ کیلومتری مشهد و ۲۴ کیلومتری خواف قرار گرفته است . طبق گفتهی کارشناسان سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن در خاورمیانه می باشد و ازین رو به پایتخت سنگ آهن خاورمیانه معروف است . این شهر در گذشته سنجان نام داشته و پیشینهی تاریخی آن به دوران پیش از اسلام باز میگردد همچنین نام این شهر در نوشتههای تاریخدانان از جمله کتاب نزهت القلوب اثر حمدالله مستوفی آمده است . از سوغاتی های شهر سنگان میتوان آبنبات مخصوص و پسته را نام برد . در بخش صنایع دستی تنورسازی ، نمدمالی-نمدبافی و قالیچه بافی در این شهر وجود دارد که مواد اولیه آنها توسط دست اندرکاران این حرفه تولید میشود .[۱]
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۲٬۴۴۳ نفر (در ۳٬۱۱۷ خانوار) بودهاست.[۲]
جمعیت تاریخی | ||
---|---|---|
سال | جمعیت | ±% |
۱۳۷۵ | ۷٬۱۱۶ | — |
۱۳۸۵ | ۸٬۷۱۸ | ۲۲٫۵٪+ |
۱۳۹۰ | ۹٬۵۰۰ | ۹٪+ |
۱۳۹۵ | ۱۲٬۴۴۳ | ۳۱٪+ |
پیشینه [نیازمند منبع]
گفته میشود پس از حمله اعراب مسلمان به ایران و در هم شکستن امپراطوری ساسانی عده ای از زرتشتیان سنجان به هند مهاجرت کردند ، باتوجه به منابع تاریخی این مهاجران ایرانی دو دسته بودند دسته ای از سنجان واقع در خراسان رضوی و دسته ای از شهر ساری واقع در استان مازندران به جزیره هرمز و از آنجا به هند مهاجرت کردند ، کتاب قصه سنجان که نزد پارسیان هند به عنوان سند موثقی از تاریخ پیشینیانشان است گویای این روایت می باشد .
سنگان یا سنجان شهری باستانی که در ولایت خواف، ربع نیشابور، خراسان قرار داشتهاست.
حمدالله مستوفی در نزهت القلوب گفتهاست:
سلامه، سنجان، زوزن از توابع خواف است که ملک زوزن در آنجا عمارت عالی بنا کردهاست.
جغرافیا
سنگان دارای بزرگترین معدن سنگ آهن خاورمیانه میباشد.[۳]
منابع
- ↑ اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «Snapshot of Iran Mining Industry». iranian mining. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۶.