شورش صعده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شورش صعده
بخشی از بحران یمن و جنگ نیابتی ایران و عربستان
تاریخ۱۸ ژوئن ۲۰۰۴ – ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴
(۱۰ سال، ۲ ماه، ۴ هفته و ۱ روز)
موقعیت
یمن شمالی سابق
نتایج

Houthi victory in North Yemen; Conflict escalates into a جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵–کنون) همراه با دولت یمن و مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی[۱۴]

طرف‌های درگیر

 یمن

 عربستان سعودی
Supported by:
 اردن[۲]
 مراکش[۳]
 سودان[۴]
 ایالات متحده آمریکا[۵][۶]		 جنبش حوثی‌ها
 یمن (pro-Saleh forces)
Alleged support by:
 ایران[۷][۸]
 کره شمالی[۹][۱۰][۱۱]
لیبی لیبی (until 2011)[۱۲]

انصارالشریعه یمن

فرماندهان و رهبران

یمن عبدربه منصور هادی
(2012–2015)
یمن Hameed Al-Qushaibi †[۲۱]
یمن علی عبدالله صالح
(۲۰۰۴–۲۰۱۲) †
یمن محمد باسندوه
(۲۰۱۱–۲۰۱۴)
یمن Ali Mohsen al-Ahmar
(۲۰۰۴–۲۰۱۴)
یمن علی محمد مجور
(۲۰۰۷–۲۰۱۱)
یمن عبدالقادر باجمال
(۲۰۰۱–۲۰۰۷)
یمن احمد صالح
(۲۰۰۰–۲۰۱۲)
یمن Yahya Saleh
(۲۰۰۱–۲۰۱۲)
یمن Amr Ali al-Uuzali †[نیازمند منبع]
یمن Ali Salem al-Ameri †[۲۲]
یمن Ahmed Bawazeir †[۲۲]
عربستان سعودی خالد بن سلطان
(۲۰۱۱–۲۰۱۳)

عربستان سعودی صالح محیا
(۲۰۰۹–۲۰۱۱)

عبدالملک حوثی[۲۳]
سید حسین بدرالدین حوثی †
سیدیحیی بدرالدین حوثی
Muhammad al-Houthi
Abdul-Karim al-Houthi
Abdullah al-Ruzami  (اسیر)3
Abu Ali al-Hakem
Yusuf al-Madani
Taha al-Madani
Abu Haider †
Abbas Aidah †
Mohammad Abd al-Salam
Ali al-Qantawi †
Fares Mana'a4[۱۷]

یمن علی عبدالله صالح (alleged از 2014 تا مرگش در 2017)
یمن احمد صالح (alleged از 2014)

یمن Yahya Saleh (alleged از 2014)		 ناصر وحیشی †
قاسم الریمی
Nasser al-Ansi †
Ibrahim al-Rubaish †
خالد باطرفی
Harith bin Ghazi al-Nadhari †
قوا

یمن:
30,000 soldiers in-جبهه (جنگ)[۲۴]
66,700 total[۲۵]
۲۷٬۰۰۰ tribal fighters[۲۶]
عربستان سعودی:
۱۰۰٬۰۰۰ deployed[۲۷]

199,500 total[۲۵]

حوثی‌ها
۲٬۰۰۰ (۲۰۰۴)[۲۸]
۱۰٬۰۰۰ (۲۰۰۹)[۲۹]

۱۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۱)[۳۰][۳۱]		 -
تلفات و ضایعات

یمن:
۱٬۰۰۰–۱٬۳۰۰ کشته‌شده
۶٬۰۰۰ مجروح‌شده[۳۲][۳۳][۳۴]
(Yemeni claim)
۲٬۶۰۰–۳٬۰۰۰ کشته‌شده
۸٬۰۰۰ مجروح‌شده[۳۵]
(برآوردهای مستقل)
۴۹۵ captured
(all released)[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸]
عربستان سعودی:
۱۳۳ کشته‌شده در نبرد[۳۹]
۴۷۰ مجروح در جنگ[نیازمند منبع]

۶ مفقودالاثر/اسیر[۳۹]
ایالات متحده:
۱ کشته‌شده,
۳ مجروح‌شده[۴۰]

3,700–5,500 rebels and civilians کشته‌شده[نیازمند منبع]

3,000 arrested[۴۱]		 -

مجموع تلفات:
Hundreds to thousands killed (humanitarian organizations), ۲۵٬۰۰۰ (منابع حوثی)[۴۲]
2,000 Sa'dah residents handicapped[۴۳]
250,000 Yemenis displaced[۴۴]

1.ارتشبد Ali Mohsen al-Ahmar in charge of Yemeni operations against the Houthis until 2011 when he deserted.
۲.شیخ سید بدرالدین حوثی died of natural causes in November 2010
۳.شیخ Abdullah al-Ruzami turned himself in to the authorities in 2005, but later he was released

۴.شیخ Farris Mana'a was a government ally until his arrest in 2010, after which he endorsed the Houthis and was appointed to head their administration.

شورش صَعده نام نزاعی است که در تابستان ۱۳۸۳ خورشیدی میان حسین بدرالدین حوثی رهبر شیعیان یمن و دولت یمن آغاز شد. این درگیری بیشتر در استان صعده در شمال باختری یمن متمرکز است.

دولت یمن، شیعیان را به تلاش برای بنیانگذاری حکومت شیعه متهم می‌کند و از طرف دیگر شیعیان دولت یمن را به تبعیض نژادی و سرکوب شیعیان متهم می‌کنند.[۴۵] همچنین دولت یمن ایران را به تأمین هزینه‌های نبرد برای شیعیان متهم کرده‌است.[۴۶]

پیش‌زمینه[ویرایش]

علاوه بر اختلافات سیاسی و اقتصادی و تمایل به خودگردانی برخی مسائل دینی نیز در این شورش دخالت داشته‌است. شیعیان پیرامون ۴۰٪[۴۷] باشندگان (پیرامون ۱۰ میلیون نفر) یمن هستند که اکثراً آن‌ها زیدی و اقلیتی نیز اسماعیلی و دوازده‌امامی هستند. پس از یکی‌شدن یمن شمالی و یمن جنوبی در سال ۱۹۹۰ زمامداری دردست سنیها قرار گرفت. همزمان سیاست‌های شیعه‌گرایانه ایران و وهابیگرایانه عربستان در خاورمیانه شکاف بین این دو گروه قومی را در این کشور افزایش داده‌است.

درگیری‌های پیش از سال ۱۳۸۳[ویرایش]

دولت یمن حسین بدرالدین حوثی را متهم ساخت که گروهی به‌نام شباب‌المومنین را که سیاست‌های خاورمیانه‌ای ایران را در یمن دنبال می‌کنند، ساماندهی می‌کند.[۴۸]

سال ۱۳۸۳[ویرایش]

در تابستان ۲۰۰۴، ارتش یمن، یورش گسترده‌ای را به مواضع شیعیان به ویژه در استان صعده آغاز کرد. دلیل آغاز این درگیری‌ها جبهه‌گیری‌های حسین بدرالدین حوثی، رهبر آن هنگام شیعیان یمن بود. دولت پیش از این پاداشی ۵۵۰۰۰ دلاری برای دستگیری وی مژده داده‌بود.[۴۹] با آغاز یورش، پس از ۳ ماه نزدیکان حسین بدرالدین حوثی از کشته‌شدن وی به همراه چندی از نزدیکانش در بمباران جنگنده‌های ارتش خبر دادند. در این درگیری‌ها ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تن جان باختند.[۵۰]

سال ۱۳۸۴[ویرایش]

مبارزان شیعه، پس از کشته‌شدن رهبرشان، به یادبود وی نام مبارزان حوثی را برخود نهاده و آغاز به سامان‌دهی خویش نمودند. رهبری این گروه را عبدالمالک حوثی و یحیی حوثی برادران رهبر جان‌باخته بدست گرفتند. در گام نخست، ایشان در نامه‌ای به علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور یمن خواستار پایان سرکوب‌ها و برابری شیعیان با اهل‌سنت شدند و در مورد افزایش شکاف نژادی دراین کشور، هشدار دادند.[۵۱]

در بهار این سال، دور تازه‌ای از درگیری‌ها آغاز شد و در آن پیرامون ۱۵۰۰ تن از مبارزان حوثی کشته‌شدند.[۵۰] در اردیبهشت رئیس‌جمهور یمن به مبارزان پیشنهاد عفو از سوی دولت را در قبال پایان درگیری‌ها داد ولی این پیشنهاد به دلیل نپذیرفتن درخواست‌های مبارزان، از سوی ایشان رد شد. پس از آن دولت آماری را که اشاره به ۵۲۲ کشته، ۲۷۰۸ زخمی، و ۲۷۰ میلیون دلار داشت را گزارش کرد.[۵۱]

سال ۱۳۸۵[ویرایش]

در بهار این سال، دولت ۶۰۰ تن از مبارزان حوثی را آزاد کرد.[۵۰]

در بهمن این سال، مبارزان در یک درگیری که ۶ کشته و ۲۰ زخمی در پی داشت، بر یک پایگاه دولتی چیرگی یافتند.[۵۲] پس از آن درگیری‌های پراکنده‌ای در استان صعده رخ‌داد که پیامد آن ۳ کشته از مبارزان (تأیید نشده از سوی مبارزان) و ۱۶ کشته و ۳۰ زخمی از سوی ارتش یمن بود.[۵۳][۵۴][۵۵][۵۶] در پی این رخداد، دولت مبارزه گسترده‌ای را با ۳۰۰۰۰ ارتشی آغاز نمود[۵۷] که در ۲ هفته ۲۰۰ کشته از ارتش و ۲۶۰ کشته از سوی مبارزان حوثی بجا گذاشت.[۵۸][۵۹]

سال ۱۳۸۶[ویرایش]

در ۲۶ خرداد این سال، پیمان آتش‌بسی بین دو گروه با میانجیگری قطر بسته شد. دولت یمن قرارگذاشت مبارزان را آزاد کرده، مناطق جنگی را بازسازی، و با کمک کمیساریای پناهندگاه سازمان ملل آوارگان را سامان‌دهی کند.[۶۰]

سال ۱۳۸۷[ویرایش]

در ۱۰ اردیبهشت این سال، در پی یورش نیروهای ارتش به یک کمین‌گاه مبارزان که ۶ کشته و ۲۰ زخمی بدنبال داشت، دور تازه‌ای از درگیری‌ها آغاز شد. ۳ روز پس از آن، انفجار بمبی در یک مسجد پس از نماز جمعه، شمار زیادی کشته و زخمی بر جاگذاشت. دولت انگشت اتهام را به سوی مبارزان حوثی گرفت اما آنان این اتهام را رد کردند و آن را دروغ و فریب افکارعمومی توسط دولت برای سرکوبی و فشار بیشتر به شیعیان دانستند.[۴۵][۶۱] در کشمکش‌های این بمب‌گذاری، ۳ سرباز و ۴ تن از مبارزان جان باختند.[۶۲]

کمیساریای پناهندگاه سازمان ملل در گزارشی در بهار این سال، پیش‌بینی کرد در پی درگیری‌ها از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸، ۷۷۰۰۰ نفر بی‌خانمان گشته‌اند.

سال ۱۳۸۸[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: درگیری ۲۰۰۹–۲۰۱۰ یمن

از ۱۱ اوت ۲۰۰۹ درگیری‌ها بالا گرفت و موجب بروز ششمین جنگ (عملیات زمین سوخته) میان دوطرف گردید. این درگیری به خاک عربستان سعودی هم کشیده شد و سبب شد ارتش عربستان به مواضع این گروه حمله کند.[۶۳][۶۴] دراین درگیری‌ها حکومت مرکزی یمن و مداخله برخی کشورها (عربستان و آمریکا) در یک طرف و مبارزان حوثی‌ها در طرف دیگر بودند.[۶۵] این درگیری‌ها در ۱۲ فوریه ۲۰۱۰ با فرونشستن ناآرامی‌ها و تمایل دوطرف برای مذاکره پایان یافت.[۶۶]

برخی از ناظران بر این باورند که این جنگ، در واقع جنگی میان ایران و عربستان است.[۶۷]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "Government reinforces army to eradicate Houthis". ReliefWeb. Retrieved 17 October 2014.
  2. ↑ "Saudis 'in a panic mode' as Shi'ite rebels move North from Yemen". Worldtribune.com. 4 دسامبر 2009. Archived from the original on 2 November 2013. Retrieved 31 October 2013.
  3. ↑ Canales, Pedro (3 دسامبر 2009). "Marruecos y Jordania envían tropas de élite para ayudar a los saudíes en Yemen". El Imparcial (به اسپانیایی). Archived from the original on 7 December 2009. Retrieved 29 December 2009.
  4. ↑ "Sudan military rejects claims of heavy losses in Yemen". Middle East Monitor. 25 مه 2017. Archived from the original on 2 December 2018. Retrieved 6 December 2018.
  5. ↑ "Yemen seeks US help to quash Houthis". Ahlul Bayt News Agency. 11 نوامبر 2009. Archived from the original on 1 November 2013. Retrieved 31 October 2013.
  6. ↑ "Houthi TV Airs Footage of US Military Plane in Yemeni Airbase". MEMRI. Archived from the original on 2019-04-13. Retrieved 2019-04-13.
  7. ↑ "Houthi victories in Yemen make Saudi Arabia nervous". Al Monitor. 15 October 2014. Archived from the original on 2014-10-18. Retrieved 2014-10-18.
  8. ↑ Martin Reardon (30 سپتامبر 2014). "Saudi Arabia, Iran and the 'Great Game' in Yemen". Al Jazeera. Archived from the original on 30 October 2014. Retrieved 29 October 2014.
  9. ↑ "North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf". HuffPost. 17 اوت 2015. Archived from the original on 17 August 2015. Retrieved 17 August 2015. North Korea's military support for Houthi rebels in Yemen is the latest manifestation of its support for anti-American forces.
  10. ↑ "North Korea Likely Supplied Scud Missiles Fired at Saudi Arabia by Yemen's Houthi Rebels - VICE News". vice.com. 29 ژوئیه 2015. Archived from the original on 30 December 2017. Retrieved 9 February 2018.
  11. ↑ "Report: North Korea supplying missiles to Yemen rebels". upi.com. Archived from the original on 23 December 2017. Retrieved 9 February 2018.
  12. ↑ "Mana'a and al-Ahmar received money from Gaddafi to shake security of KSA, Yemen". 4 سپتامبر 2011. Archived from the original on 10 February 2013. Retrieved 2 March 2021.
  13. ↑ "Houthis accuse Yemen's president of arming Al-Qaeda". Middle East Monitor. 19 ژانویه 2015. Archived from the original on 13 April 2019. Retrieved 13 April 2019.
  14. ↑ "How al Qaeda's biggest enemy took over Yemen (and why the U.S. government is unlikely to support them)". The Intercept. 22 ژانویه 2015. Archived from the original on 22 January 2015. Retrieved 22 January 2015.
  15. ↑ "Insurgents take control of Yemeni city". Financial Times. 24 مارس 2011. Archived from the original on 5 August 2011. Retrieved 17 October 2014.
  16. ↑ Yemen Post Staff (27 مارس 2011). "Houthi Group Appoints Arms Dealer as Governor of Sa'ada province". Yemen Post. Archived from the original on 7 October 2011. Retrieved 27 March 2011.
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Al-Batati, Saeed (2011-03-28). "Yemeni regime loses grip on four provinces". Archived from the original on March 31, 2011. Retrieved March 28, 2011.
  18. ↑ The Muslim News Yemen after Saleh: A future fraught with violence بایگانی‌شده در اوت ۲۵, ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine, Friday 27 May 2011.
  19. ↑ "Bombings in Yemeni Mosques Kill More Than 130". The New York Times. 20 March 2015. Archived from the original on 2 April 2015.
  20. ↑ "Yemen: A country contested". Al Jazeera. 24 مارس 2015. Archived from the original on 28 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
  21. ↑ EIU Digital Solutions. "Death of military commander sparks fears for transition". Archived from the original on 13 March 2016. Retrieved 30 April 2016.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ "Top Yemeni officers die in ambush". BBC News. 2009-11-04. Retrieved 10 August 2021.
  23. ↑ "Yemen: Houthi leader hails 'revolution'". BBC News. 24 سپتامبر 2014. Archived from the original on 12 October 2014. Retrieved 17 October 2014.
  24. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Arrabyee-2007 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی The Middle East Military Balance بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۰۴-۱۴ توسط Wayback Machine, 2005.
  26. ↑ Salmoni, Barak A.; Loidolt, Bryce; Wells, Madeleine (2010-04-28). Regime and Periphery in Northern Yemen: The Huthi Phenomenon - Barak A. Salmoni, Bryce Loidolt, Madeleine Wells - Google Boeken. ISBN 978-0-8330-4974-2. Retrieved 17 October 2014 – via گوگل بوکز.
  27. ↑ "Tracker: Saudi Arabia's Military Operations Along Yemeni Border - Critical Threats". Criticalthreats.org. Archived from the original on 10 October 2014. Retrieved 17 October 2014.
  28. ↑ Hakim Almasmari (10 آوریل 2010). "Thousands Expected to die in 2010 in Fight against Al-Qaeda". Yemen Post. Archived from the original on 3 March 2011. Retrieved 29 November 2011.
  29. ↑ "Peninsula on the brink". Ahram.org.eg. Archived from the original on 27 March 2013. Retrieved 17 October 2014.
  30. ↑ سی‌ان‌ان Medics: Militants raid Yemen town, killing dozens بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۱۱-۲۹ توسط Wayback Machine, November 27, 2011.
  31. ↑ Houthis Kill 24 in North Yemen بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۱۱-۳۰ توسط Wayback Machine, 27 November 2011.
  32. ↑ "Yemeni Authorities Set Conditions for Ending Military Operations in Sa'ada- Yemen Post English Newspaper Online". Yemen Post. Archived from the original on 2011-07-24. Retrieved 2009-11-09.
  33. ↑ Al-Haj, Ahmed (19 فوریه 2007). "Clashes in Yemen Kill More Than 100". فاکس نیوز. Archived from the original on 23 October 2012. Retrieved 29 December 2009.
  34. ↑ "Yemeni military battles Shi'ite rebels". دی ایج. Melbourne. 20 مارس 2007. Archived from the original on 25 March 2014. Retrieved 29 December 2009.
  35. ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام ploughshares1 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  36. ↑ "Shiite rebels release 180 Yemen prisoners". ABC News. 2010-03-18. Archived from the original on 2010-05-02. Retrieved 2010-07-28.
  37. ↑ Thomson Reuters Foundation. "Thomson Reuters Foundation". alertnet.org.
  38. ↑ "Yemen rebels free 200 captured soldiers: mediator". Archived from the original on April 29, 2013. Retrieved July 29, 2010.
  39. ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام saud وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  40. ↑ В Йемене погиб американский военный
  41. ↑ Barak A. Salmoni; Bryce Loidolt; Madeleine Wells (2010). "Regime and Periphery in Northern Yemen: The Huthi Phenomenon" (PDF). RAND National Defense Research Institute. p. xv. Archived (PDF) from the original on 2011-10-26. Retrieved 2011-11-15.
  42. ↑ Salmoni, Barak A.; Loidolt, Bryce; Wells, Madeleine (28 آوریل 2010). Regime and Periphery in Northern Yemen: The Huthi Phenomenon - Barak A. Salmoni, Bryce Loidolt, Madeleine Wells - Google Boeken. ISBN 978-0-8330-4974-2. Archived from the original on 26 April 2017. Retrieved 17 October 2014 – via گوگل بوکز.
  43. ↑ "Salafist, Houthi sectarian rift threatens to engulf fragile state of Yemen". The Daily Star Newspaper. Archived from the original on 17 October 2014. Retrieved 17 October 2014.
  44. ↑ "Yemen: Relative calm in Sa'ada, Amran and Al-Jawf" (PDF). Retrieved 2011-11-09.[پیوند مرده]
  45. ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ بی‌بی‌سی
  46. ↑ «مجاله Terrorism Focus» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  47. ↑ شمار شیعیان کشورها
  48. ↑ بی‌بی‌سی
  49. ↑ بی‌بی‌سی
  50. ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ ۵۰٫۲ «ploughshares». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اكتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۸ اكتبر ۲۰۰۹. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  51. ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ «هفته‌نامه الاهرام». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  52. ↑ رویتر
  53. ↑ بی‌بی‌سی
  54. ↑ عرب‌نیوز
  55. ↑ الجزیره
  56. ↑ «میدل‌ایست‌آنلاین». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  57. ↑ «هفته‌نامه الاهرام». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  58. ↑ هرالد تریبون
  59. ↑ «اسراییل هرالد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  60. ↑ Seattletimes
  61. ↑ الجزیره
  62. ↑ اورشلیم‌پست
  63. ↑ «آمریکا: مدرکی دربارهٔ دخالت ایران در یمن نداریم». دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۸۸.
  64. ↑ «یمن؛ جنگ داخلی یا دخالت ایران؟». دریافت‌شده در ۱۳۸۸/۹/۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  65. ↑ آمریکا به حملات نیروهای یمن به نفرات القاعده، کمک می‌کند
  66. ↑ North Yemen calm after truce الجزیره انگلیسی
  67. ↑ «خطر تبدیل جنگ در یمن به یک ستیز منطقه‌ای». دریافت‌شده در ۱۳۸۸/۹/۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=شورش_صعده&oldid=36659684»