تندیس هرکول

تندیس هرکول
نام	تندیس هرکول
کشور	ایران
استان	استان کرمانشاه
شهرستان	هرسین
بخش	بیستون
اطلاعات اثر
نوع بنا	تندیس
دورهٔ ساخت اثر	دوره سلوکی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۴۴۸۲
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	دارد
وبگاه	www.kouhkan.ir

تندیس هرکول، در کناره شاهراه شرقی-غربی جاده ابریشم یا جاده بزرگ خراسان در محوطه تاریخی بیستون نزدیک کرمانشاه از سنگ تراشیده شده‌است. این مجسمه در دوران سلوکی ساخته شده‌است.

مشخصات ظاهری

این تندیس که بر سکویی به طول ۲/۲۰ متر به پهلوی چپ به‌طور نیم خیز به آرنج تکیه نموده و در دست چپ پیاله‌ای دارد که تا نزدیک صورت نگه داشته‌است و نیز دست راستش بر روی پای راست قرار گرفته و پای چپ را تکیه گاه پای دیگر نموده‌است. طول مجسمه ۱/۴۷ متر که به‌طور برجسته از سنگ کوه تراشیده شده و از طرف پشت به کوه متصل است. در عقب مجسمه نقوش و کتیبه‌ای به زبان یونانی قدیم بر روی سنگ نقش شده‌است. نقوش آن شامل درخت زیتونی است که از شاخه آن کماندان و تیردانی آویزان شده‌است. در کنار این درخت گرز مخروطی شکل گره داری حجاری شده که برجستگی آن نسبت به سایر نقوش بیشتراست. کتیبه به خط یونانی قدیم در هفت سطر بر روی لوحی به ابعاد ۳۳ × ۴۳ سانتیمتر که نمای آن به شکل معابد یونانی ساخته شده نوشته‌اند. در زیر تنه هرکول نقش شیری دیده می‌شود که درازای آن از سر تا دم ۲۰۰ سانتیمتر و بلندی دم آن ۱۱۴ سانتیمتر است.

ساخت

زمان ساخت مجسمه سال آنطور که در کتیبه آن ذکر شده ۱۵۳ قبل از میلاد است. این تاریخ با اواسط سلطنت مهرداد اول اشکانی (اشک نهم ۱۳۶–۱۷۴ ق. م) منطبق می‌باشد. نام سازنده این مجسمه «امن کل» و احتمالاً از فرماندهانان محلی است. زمان ساخت این مجسمه با فتح ماد توسط اشکانیان همزمان است.

کشف

در بهمن ماه سال 1337 هنگامي که کارگران شرکت شوسه براي احداث راه جديد همدان به کرمانشاه در دامنه کوه بيستون مشغول خاکبرداري و خروج سنگ از پاي کوه و تسطيح جاده بودند . در حين کار به مجسمه نسبتاً بزرگي برخورد مي نمايند که قسمتي از شانه آن از زير خاک نمايان گرديد . این مجسمه طی عملیات راهسازی توسط پیمانکار ایرانی "جناب آقای حاج عباسعلی محبی نوگورانی"پیدا شده که یکی از بارز ترین نشانه ی آن شکستن پیشانی مجسمه طی عملیات بیرون سازی مجسمه از خاک شکسته و بوسیله سیمان بازسازی شده است

دزدی و تخریب

سر این مجسمه دو بار (بار دوم در سال ۱۳۷۰) کنده و دزدیده شد ولی کشف گردید. اما مسئولان میراث فرهنگی ترجیح دادند برای جلوگیری از آسیب بیشتر سر کنونی هرکول را هنرمندان تازه از جنس همان سنگ (سنگ آهک) ساخته و نصب شود و سر اصلی در گنجینه میراث فرهنگی نگهداری گردد. آلت مردی این مجسمه طبق نظر اهالی شهرستان بیستون، در اوایل انقلاب شکسته و تخریب شد. همچنین پیاله چای دست مجسمه نیز به همین صورت آسیب دید. تصاویر قدیمی از این مجسمه تفاوت‌های مجسمه را پیش و پس از تعمیر نشان می‌دهد. درازای این تندیس ۱۴۷ سانتی‌متر است.

نگارخانه

• 
• 
• 
•