سیروان (رود)

برای دیگر کاربردها، سیروان (ابهام‌زدایی) را ببینید.

رود سیروان
رود سیروان یا دیاله در عراق
طول	۴۴۵ کیلومتر

سیروان مهم‌ترین و معروفترین رودخانه ناحیه هورامان در کردستان است و مسیر نسبتاً طولانی و پرپیچ‌وخمی دارد. این رودخانه در بخش غربی و شمال غربی اورامان قرار گرفته‌است و منطقه اورامان را به دو بخش تقسیم نموده‌است.

این رودخانه از بخش رزاب و مریوان در کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال غربی اورامانات، دوآب و شمال هرتا، رودخانه‌های ژاد رود، قشلاق رود، لیله، لوشه، زمکان، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق می‌شود.

سیروان را آب سیروان نیز می‌نامند. آب سیروان از به هم پیوستن دو رودخانه قشلاق و گاوه‌رود پدید می‌آید. سیروان پس از طی مسیری در میان دره کوه‌های کوچک‌خرمال، شاهو، و سالان وارد کردستان عراق شده و به دریاچه سد دربند خان می‌ریزد.

در زبان فارسی، این رود پس از سد دربند خان نام رود دیاله به خود می‌گیرد.

نام سیروان در قدیم شیروان بوده‌است.

مسیر رود دیاله یا سیروان در عراق

رود دیاله از بهم آمیختن رودهای سیروان، زالم، و تنجه رو پدید می آید و جای پیوستن این رودها دوآوان نام دارد. دیاله در همهٔ مسیر خود در سرزمین عراق به نام یکی از رودهای تشکیل دهندهٔ آن، سیروان نامیده می‌شود و نزدیک سلمان پاک در جنوب بغداد به دجله می ریزد و دجله را به سوی غرب می راند و آن را به فرات نزدیک می سازد.

رویدادهای تاریخی در محدوده سیروان

در سده دوم هجری مکتبی به دست شخصی به نام بهلول به نام علی اللهی پایه گرفت و به طور کلی جدای از ایین یارسان بود که در سده چهارم توسط شاه خوشین در کنار رود سیروان انسجام یافت و در قرن هشتم توسط سلطان اسحاق کامل و به اوج رسید . [۱].

پانویس

‎

جستارهای وابسته

• استان دیاله
• استان کردستان

منابع

فره وشی، بهرام. ایرانویچ. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، سال ۱۳۶۸

• Longrigg, S.H. "Diyālā." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009.