رود سیروان

رود سیروان
سرچشمه	کوه‌های زاگرس ایران
ریزشگاه	رود دجله
طول	۴۴۵ کیلومتر
حوضه آبریز	خلیج فارس

سیروان مهم‌ترین و معروفترین رودخانۀ ناحیۀ هورامان در استان کرمانشاه و سرچشمه در کردستان است و مسیر نسبتاً طولانی و پرپیچ‌وخمی دارد. این رودخانه در بخش غربی و شمال غربی هورامان قرار گرفته‌است و منطقه هورامان را به دو بخش تقسیم نموده‌است.

بخش اعظم این رودخانه در شهرستان پاوه قرار دارد. این رودخانه از بخش رزاب و مریوان در کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال غربی اورامانات کرمانشاه، دوآب و شمال هرتا، رودخانه‌های ژاوه‌رود، قشلاق، لیله، لوشه، زمکان در شهرستان دالاهو کرمانشاه، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق می‌شود.

سیروان را آب سیروان نیز می‌نامند. آب سیروان از به هم پیوستن دو رودخانه قشلاق و گاوه‌رود پدید می‌آید. سیروان پس از طی مسیری در میان درۀ کوه‌های کوچک‌خرمال، شاهو و سالان وارد کردستان عراق شده و به دریاچه سد دربندیخان می‌ریزد.

در عراق، این رود پس از سد دربندیخان نام رود دیاله به خود می‌گیرد.

سدهای سلیمان‌شاه سنقر، گاوشان، وحدت (قشلاق)، آزاد، سد آزادی در دالاهو و داریان پاوه بر روی سرشاخه‌های این رودخانه در ایران احداث شده‌اند.

مسیر رود سیروان در عراق

رود دیاله از به‌هم آمیختن رودهای سیروان، زالم، و تنجه‌رو پدید می‌آید و جای پیوستن این رودها دوآوان نام دارد. دیاله در همهٔ مسیر خود در سرزمین عراق به نام یکی از رودهای تشکیل دهندهٔ آن، سیروان نامیده می‌شود و نزدیک سلمان پاک در جنوب بغداد به دجله می‌ریزد و دجله را به سوی غرب می‌راند و آن را به فرات نزدیک می‌سازد.

رویدادهای تاریخی در محدوده سیروان

در سدۀ دوم هجری دین یارسان (اهل حق) به دست شخصی به نام بهلول ماهی پایه گرفت. در سدۀ چهارم شاه‌خوشین در کنار رود سیمره به این دین انسجام بخشید و در قرن هشتم سلطان سهاک آن را به کمال و اوج رساند. نام نهروان (نهر _ وان) و جنگ نهروان از نام این رودخانه گرفته شده است .

نگارخانه

• 
• 
• 

منابع

فره‌وشی، بهرام. ایرانویچ. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، سال ۱۳۶۸.

• Longrigg, S.H. "Diyālā." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009.