دره‌شهر

مختصات: ۳۳°۰۵′شمالی ۴۷°۱۳′شرقی / ۳۳٫۰۸°شمالی ۴۷٫۲۲°شرقی / 33.08; 47.22
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از دره شهر)
دره‌شهر
درشَ
کشور ایران
استانایلام
شهرستاندره‌شهر
بخشمرکزی
نام(های) دیگرماداکتو، سیمره
نام(های) پیشینماداکتو، سیمره، مهرگان
سال شهرشدن۱۳۳۵ش
مردم
جمعیت۲۱٬۹۰۰ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت۶٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
مساحت۱۴۸۰
ارتفاع۷۰۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانهحداکثر دما ۴۸.۰ و حداقل دما ۴- درجه سانتیگراد (میانگین دمای سالانه۲۴٫۳ درجه سانتیگراد)
میانگین بارش سالانه۵۴۷ میلیمتر
اطلاعات شهری
شهرداردریکوند
ره‌آوردگل نرگس، برساق، ترخینه، شله، روغن حیوانی، خیار، طالبی، باقلا، گندم، برنج عنبربو، جاجیم، نمد، گلیم نقش برجسته، فرش دستی صادراتی، چُرَک و...
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۴۳
وبگاه
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۹۸ ط
کد آماری۱۵۰۳
دره‌شهر بر ایران واقع شده‌است
دره‌شهر
روی نقشه ایران
۳۳°۰۵′شمالی ۴۷°۱۳′شرقی / ۳۳٫۰۸°شمالی ۴۷٫۲۲°شرقی / 33.08; 47.22

دره‌شهر مرکز شهرستان دره‌شهر یکی از مهم‌ترین شهرهای غربی ایران واقع در کوهپایه (دامنه) کبیرکوه از سلسله جبال زاگرس مرتفع و زاگرس شمالی و در جنوب شرق محدوده جغرافیایی استان ایلام واقع شده‌است. این شهر در ساحل غربی رود سیمره و در مجاورت شهر تاریخی دره‌شهر واقع شده‌است.

مردم‌شناسی[ویرایش]

ساکنان شهر دره‌شهر با گویش های لری و گویش لکی و درصد کمی نیز کردی فیلی و عده قلیلی عربی صحبت می‌کنند. [۱][۲]

پوشش[ویرایش]

لباس محلی زنان دره‌شهری و سیمره ای تلفیقی از پوشش سایر مناطق زاگرس است

لباس زنان و دختران دره‌شهری از چند قسمت مجزا تشکیل شده که ترکیب آنهادرکنارهم زیبایی چشمگیری به پوشش می‌دهد. این لباس با توجه به رده سنی و شرایط زندگی و نیز اعیاد یا عزاداری‌ها متفاوت است. پوشش یا لباس زنان؛ از یک پیراهن بلند با چین‌هایی دور کمر با یقه گرد یا یقه دکمه دار به همراه یک رو پوش که یا سرداری است یا کولنجه یا جلیقه که هرکدام را جداگانه توضیح خواهم داد تکمیل می‌شود. سرداری:لباسی از پارچهٔ ضخیم که معمولأ مخمل است باچاکی درپشت یا دو پهلو و سرآستین و جلو باز بدون دکمه که تا روی زانو می‌رسد. سرداری را با نوارهایی رنگی متضاد با رنگ لباس زینت می‌بخشند. کولنجه: لباسی بلند تا بالای زانو با آستینی تا آرنج که یقه و سرآستین آنرا با سکه‌های ریز و درشت یا اویزهایی با شکل برگ یا صدف که (گو) نامیده می‌شوند تزیین می‌شود. جلیقه:که اکثر افراد با این نام آشنایی دارند، لباسی کوتاه تا کمر بدون آستین و که با نوارهای رنگی و سکه‌های ریز و درشت قدیمی تزیین می‌شود.

و اما سربند؛ برخی زنان یک دستمال سه گوش که تکهٔ زیرین سربنداست برسرخود می‌بندند. روی این دستمال گلونی بسته می‌شود. گلونی تکه پارچه ای زیبا با ابعاد ۱ متر و نیم یا ۲ متراست که با اشکال بته جقه تزیین شده‌است. ابعاد گلونی متفاوت است حتی به اندازهٔ یک روسری کوچک هم در بازار یافت می‌شود. رنگ‌های مشکی با گل سفید و قرمز یا سبز با گلهای مشکی یا نارنجی با گلهای قرمز و مشکی یا زرد براین پارچه نقش بسته‌است در تکمیل سربند یک ریسه سکه ای که گاهی وسط هر دو سکه یک مهرهٔ رنگی جاسازی شده استفاده می‌شود. این ریسهٔ سکه ای را گوش تا گوش روی گلونی می‌بندند. در تکمیل این پوشش زیبا یک وسیله دیگر نیز استفاده می‌شود که به زبان محلی طلسم نامیده می‌شود. قطعه فلزی مثلثی شکل (متساوی الساقین) از نقره یا ورشو که درمرکز آن مهره ای رنگی قرار داردوسر دوساق مساوی، یک حلقه کوچک وصل شده و در ساق کوچکتر این مثلث سکه یا مهره‌های بسیارریز آویزان است. یک جفت از این شی مثلثی شکل را با بستن نخی درون سوراخ آنها، از دوطرف صورت ودر کنار گوش آویزان می‌کنند. چیزی شبیه گوشواره را در ذهن تداعی می‌کند. کفش زنان هم گیوه است. هارمونی وتناسب رنگ این لباس را سن، شرایط خانوادگی، مراسم خاص و عوامل دیگر تعیین می‌کند.

جمعیت[ویرایش]

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۱٬۹۰۰ نفر (۵٬۹۸۸ خانوار) بوده‌است.[۳]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۳۱_—    
۱۳۴۵—    
۱۳۵۵۴٬۲۹۲—    
۱۳۶۵۸٬۸۳۱۱۰۵٫۸٪+
۱۳۷۰۱۲٬۵۹۱۴۲٫۶٪+
۱۳۷۵۱۴٬۶۶۸۱۶٫۵٪+
۱۳۸۵۱۸٬۲۱۴۲۴٫۲٪+
۱۳۹۰۲۰٬۷۱۲۱۳٫۷٪+
۱۳۹۵۲۱٬۹۰۰۵٫۷٪+

تقسیم‌بندی مناطق[ویرایش]

براساس بخشنامه وزارت کشور به شهرداری در سال ۱۳۶۵ مبنی بر ضرورت تقسیم‌بندی مناطق، نواحی و محلات شهری و ابلاغ دستورالعمل چگونگی انجام این طرح درسال۱۳۶۷ و همچنین پیرو طرح جامع شهری، شهر دره شهر از ۷ منطقه مشتمل بر ۱۸ کوی، محله، ناحیه و شهرک تشکیل شده‌است.

  • مناطق و نواحی ۷ گانه:

۱.اسدآباد، ۲.قلعه گل، ۳.سرخ‌آباد، ۴.شهید مدنی، ۵.بهمن‌آباد ۶. ناحیه مرکزی ۷.بالاشهر (منطقه غربیِ شهر/بلوار امام خمینی ره)

این تقسیم‌بندی به منظور تحقق مدیریت یکپارچه شهری و بهبود کیفیت و افزایش سطح خدمات رسانی به همه قسمت‌های شهر انجام شده‌است.

راه‌های ارتباطی[ویرایش]

از طریق ۹ مسیر اصلی می‌توان از مبدأ تهران، اهواز و تبریز به مقصد مرکز شهرستان دره‌شهر سفر کرد:

  1. تهران_قم_اراک_خرم‌آباد_پلدختر_دره_شهر (کوتاه‌ترین مسیر برای سفر به دره‌شهر)
  2. تهران_ساوه_اراک_خرم‌آباد_پلدختر_دره‌شهر
  3. تهران_ساوه_اراک_خرم‌آباد_پل زال_پلدختر_دره شهر
  4. تهران_قم_اراک_خرم‌آباد_پل زال_پلدخنر_دره شهر
  5. اهواز_اندیمشک_پلدختر_دره‌شهر
  6. تهران_ساوه_همدان_کرمانشاه_اسلام آباد_پلدختر_دره شهر
  7. تهران_قم_کاشان_اصفهان_الیگودرز_ازنا_درود_خرم آباد_پل زال (یا پلدختر) _ دره‌شهر
  8. محور تهران_ساوه_همدان_کرمانشاه_ایلام_دره شهر
  9. محور تبریز_زنجان_بیجار_بزرگراه_همدان سنندج_سه راهی همدان سنندج کرمانشاه_کرمانشاه_اسلام‌آباد_پلدختر_دره_شهر

توضیح: برای سفر به شهرستان دره‌شهر از مبدأ سایر شهرستان‌های کشور کافی است ابتدا به یکی از شهرهایی که در بالا به آن اشاره شد و در واقع نزدیک‌ترین شهر به شهر مبدأ است سفر کرده و سپس وارد هریک از محورهای ۹ گانه شوید

برخی از آثار تاریخی و طبیعی[ویرایش]

تنگ ماژین در روستای ماژین

پل چم نمشت واقع در ۴ کیلومتری دره شهر تنگه بهرام چوبین دره‌شهر

پل ساسانی واقع در انتهای جنوبی دره شهر

پل گاومیشان واقع در مسیر رود سیمره

دژ شیخ مکان واقع در ۶ کیلومتری جنوب شرقی دره شهر

شهر تاریخی دره شهر در حد فاصل دره شهر و بهمن‌آباد

شهر تاریخی ماژین واقع در تنگ ماژین دره شهر

آتشکده سرخ‌آباد واقع در شهر دره شهر

آتشکده سیکان واقع در دهکده سیکان

مقبره بابا سیف الدین واقع در شمال شرقی دره شهر

آرامگاه امامزاده مهدی صالح در گورستان ماژین

آرامگاه جابر واقع در مسیر ایلام به دره شهر

منابع[ویرایش]

  1. فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)، جلد ۵، ص ۱۷۹، انتشارات دایره جغرافیایی ستاد ارتش، فروردین ۱۳۳۰، چاپخانه ارتش
  2. «پایان‌نامه: بررسی ساختار گویش لری شهرستان درّه شهر». جویشگر علمی فارسی (علم نت). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  3. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.