صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۱۰٬۵۲۴ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

نرگاو آسمان موجودی اسطوره‌ای در بین‌النهرین باستان است که گیلگمش با آن مبارزه می‌کند. داستان نرگاو آسمان دارای دو روایت اصلی متفاوت است: یک روایت در شعر سومری پیشین آمده و روایت جدیدتر در حماسهٔ گیلگمش به اکدیِ معیار. افزون بر این، در روایت‌های هیتی و هوری حماسه نیز حضور دارد. در نخستین متن‌های بازمانده از بین‌النهرین، نام گیلگمش به صورت «بیلگمس» ثبت شده‌است. پنج شعر سومری دربارهٔ وی وجود دارد. یکی از وام‌گیری‌های آشکار در حماسه، تأثیر روشنِ بیلگمس و نرگاو آسمان بر لوح VI است. نام دیگر این شعر «قهرمان در نبرد» است که بنا بر واژه‌های آغازین شعر (šul.mè.kam) انتخاب شده‌است. برخی از محققان متن سومری داستان گودام را با آن در ارتباط می‌دانند. گزارش کامل‌ترِ اکدی در لوح VI حماسهٔ گیلگمش آمده‌است که در آن ایشتار نرگاو آسمان را برای انتقام رها می‌کند تا شهر اوروک را به آشوب بکشد اما گیلگمش و انکیدو موفق می‌شوند آن را شکست دهند. انکیدو مردی وحشی است که از گِل خلق می‌‌شود تا خنثی‌کننده گیلگمش باشد. پس از درگیری گیلگمش و انکیدو، آن دو رفیق صمیمی و احتمالا عاشق یکدیگر می‌شوند. به نظر اندرو جرج، شواهدی برای تفسیر اخیر هم در خود حماسه و هم پیش از آن، در شعر مرگ بیلگمس وجود دارد. پس از بازگشت گیلگمش به اوروک از سفر به جنگل سدر، ایشتار به او پیشنهاد ازدواج می‌دهد که معکوس کردن آداب معاشقه در آن زمان بود. گیلگمش پیشنهاد او را رد می‌کند و می‌گوید که ایشتار نمی‌تواند نقش‌های سنتی یک همسر را به عهده بگیرد؛ پس از آن، سرنوشت اغلب وحشتناک معشوقان قبلی او را ترسیم می‌کند. او به آسمان می‌رود و با تهدیدِ رها کردن مردگان از جهان زیرین، آنو را مجبور می‌کند نرگاو آسمان را به او بدهد تا برای انتقام به اوروک بفرستد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… شتاب چنگال‌های میگوی آخوندکی به اندازه یک گلوله کالیبر ۲۲ است و توانایی شکستن شیشه آکواریوم را دارد؟ (در تصویر)
… آدولف هیتلر، پیشوای رایش سوم، نبرد نخست کی‌یف در سال ۱۹۴۱ را «بزرگ‌ترین نبرد در تاریخ جهان» توصیف کرده است؟
… بزها بسته به این که در چه گله‌ای هستند، دارای لهجه متفاوتی می‌باشند؟
… سوریه و مصر بین سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۱ یک کشور متحد به نام جمهوری متحد عربی بودند؟
… علی‌اصغر کاظمی در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون بدون دستکش بر روی رینگ ظاهر شد؟
… در اوج روزهای انقلاب ۱۳۵۷، مهشید امیرشاهی تنها چهره از میان روشنفکران ایرانی بود که با انتشار مقاله‌ای آشکارا از دولت شاپور بختیار دفاع کرد؟
… خیرالنساء بیگم شاهزاده مرعشی، پس از ازدواج سیاسی با سلطان محمد صفوی، از طریق قدرت سیاسی موجب برچیده شدن مرعشیان از طبرستان و در نهایت، الحاق کل مازندران به صفویه شد؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۹ مرداد ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۰٬۵۲۴ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

پائونگ‌ترن شیناواترا

پائونگ‌ترن شیناواترا (در تصویر)، پس از برکناری سرتا تاویسین توسط دادگاه قانون اساسی، نخست‌وزیر تایلند شد.
سازمان جهانی بهداشت شیوع آفریقایی آبله میمون را وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد.
پرواز ۲۲۸۳ پاساردو لینهاس آئرئاس در ایالت سائو پائولو برزیل سقوط کرد و همهٔ ۶۲ سرنشین آن کشته شدند.
شیخ حسینه در پی اعتراضات ضد دولتی بنگلادش از سمت نخست‌وزیری استعفا داد و محمد یونس به عنوان رئیس دولت موقت بنگلادش منصوب شد.
آمریکا و روسیه ۲۶ زندانی را مبادله کردند.

یادبودها

امروز: دوشنبه، ۱۹ اوت ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۴ صفر ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

روز جهانی عکس و عکاسی

رویدادها

۱۹۱۹ - افغانستان از بریتانیا استقلال یافت.
۱۹۵۳ - دولت ملی‌گرای محمد مصدق (در تصویر) طی کودتای ۲۸ مرداد توسط نیروهای وفادار به محمدرضا پهلوی در ارتش شاهنشاهی ایران و با پشتیبانی «سیا، ام‌آی۶ و جامعه روحانیت» سقوط کرد.
۱۹۷۸ - ۴۰۰ تن در حادثه آتش‌سوزی سینما رکس شهر آبادان در ایران جان باختند.

زادروزها

۱۸۸۳ - زادروز کوکو شانل طراح مد پیشتاز فرانسوی
۱۹۲۱ - زادروز جین رودنبری فیلمساز آمریکایی، خالق مجموعه پیشتازان فضا
۱۹۲۴ - زادروز ویلارد بویل فیزیک‌دان کانادایی، از مخترعان دستگاه جفت‌کننده بار، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۹
۱۹۴۶ - زادروز بیل کلینتون چهل و دومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۵۱ - زادروز جان دیکن موسیقی دان بریتانیایی
۱۹۶۹ - زادروز متیو پری بازیگر و کمدین آمریکایی-کانادایی
۱۹۷۳ - زادروز مارکو ماتراتزی فوتبالیست ایتالیایی

درگذشت‌ها

۱۴ - درگذشت آگوستوس امپراتور روم
۱۵۸۰ - درگذشت آندرا پالادیو معمار ایتالیایی دوره رنسانس در جمهوری ونیز
۱۶۶۲ - درگذشت بلز پاسکال ریاضی‌دان، فیزیک‌دان و فیلسوف فرانسوی
۱۹۲۳ - درگذشت ویلفردو پارتو جامعه‌شناس، اقتصاددان، مهندس و فیلسوف ایتالیایی
۱۹۳۶ - درگذشت فدریکو گارسیا لورکا شاعر اسپانیایی
۱۹۷۷ - درگذشت گروشو مارکس کمدین آمریکایی
۱۹۹۴ - درگذشت لینوس پاولینگ دانشمند آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۵۴ و جایزه نوبل صلح سال۱۹۶۲

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اوت – یادبودهای بیشتر…