صفحهٔ اصلی
استبداد صغیر به دورهای یک ساله از تاریخ سیاسی ایران اطلاق میشود که از تیر ۱۲۸۷، با بهتوپ بستن مجلس شورای ملی توسط محمدعلیشاه آغاز شد و در تیر ۱۲۸۸ با فتح تهران توسط مشروطهخواهان و پناهنده شدن محمدعلیشاه به سفارت روسیه تزاری پایان یافت. در این دوره عدهای از روزنامهنگاران، نمایندگان مجلس و مشروطهخواهان دستگیر و اعدام شدند یا از تهران گریختند. استبداد صغیر، یکی از دورانهای سیاسی جنبش مشروطه ایران بهشمار میرود. رابطه بین محمدعلیشاه قاجار و مجلس به دلایل مختلفی دوستانه نبود و در چند نوبت، شاه تلاش کرد مجلس را منحل کند. یکی از مهمترین این تلاشها، واقعه میدان توپخانه در آذر ۱۲۸۶ بود که جماعتی به رهبری شیخ فضلالله نوری به مجلس حمله کردند، اما با واکنش مدافعان مجلس، این طرح شکست خورد و شاه هم به ناچار از در صلح و آشتی با مجلس درآمد و سوگند خورد به مشروطه وفادار بماند. از طرفی نشریات مشروطهخواه هم به شاه انتقادات تند و گاه توهینآمیز میکردند و بسیاری از اقدامات او را خلاف قانون میدانستند و حتی بعضاً خواهان برکناری او بودند. در اسفند همان سال، در حالی که مذاکرات به سمت مصالحه بین شاه و مجلس پیش میرفت، عدهای مهاجم ناشناس منتسب به گروه تحت رهبری حیدرخان عمواوغلی به شاه سوءقصد کردند که نافرجام ماند. محمدعلی شاه که از جان خود بیمناک شده بود، پس از مدتی به باغشاه عزیمت و از مجلس درخواست کرد که هشت تن از سران انقلابی مجلس نظیر جهانگیرخان صور اسرافیل، سید جمال الدین واعظ، ملکالمتکلمین و سید محمدرضا مساوات تبعید شوند.
- … روحالله نیکپا نخستین مدالآور المپیک در تاریخ کشور افغانستان است؟ (در تصویر)
- … فرانسیس فورد کوپولا پدیدآورندهٔ سهگانهٔ فیلم پدرخوانده عموی نیکولاس کیج، بازیگر معروف و برندهٔ جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد است؟
- … گورستانی در محلهٔ دولاب در جنوب شهر تهران وجود دارد که بزرگترین آرامگاه لهستانیهای پناهنده به ایران در سال ۱۹۴۲ میلادی است؟
- … باباشمل لقبی بود که به سردستهٔ لوطیها و داشهای شناختهشدهٔ محلههای تهران اطلاق میشد؟
- … صفحه وب میلیون دلاری وبگاهی است که در سال ۲۰۰۵ توسط الکس تیو، برای تأمین مخارج تحصیلات دانشگاهی خود شکل گرفت و از یک میلیون پیکسل تشکیل شدهاست؟
- … پس از خورشید، ستارهٔ شباهنگ درخشانترین ستارهٔ آسمان شبانه است؟
- ائتلاف دموکراتیک ملی به رهبری نخستوزیر نارندرا مودی (در تصویر) با اکثریت کاهشیافته نسبت به دورهٔ پیشین، مجدداً در انتخابات سراسری هند پیروز شد.
- فضاپیمای بوئینگ استارلاینر نخستین پرواز سرنشیندار خود را انجام داد و دو فضانورد را به ایستگاه فضایی بینالمللی منتقل کرد.
- مأموریت چانگ ای ۶ متعلق به سازمان ملی فضایی چین (CNSA) کار نمونهبرداری و برخاست از سمت پنهان ماه را تکمیل کرد.
- کلودیا شینباوم به عنوان رئیسجمهور مکزیک انتخاب شد.
- هیتاناس ناوسدا مجدداً به عنوان رئیسجمهور لیتوانی انتخاب شد.
امروز: یکشنبه، ۱۶ ژوئن ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۹ ذیالحجّه ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
در ایران: روز جهاد کشاورزی
- رویدادها
- روز عرفه
- ۱۳۵۸ - تشکیل جهاد سازندگی به فرمان سید روحالله خمینی رهبر ایران
- ۱۳۶۱ - تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی
- ۱۵۱۵ - دریانوردان اسپانیایی در طی سفر به آمریکای جنوبی، به آرژانتین رسیدند.
- ۱۷۷۹ - اسپانیا به پادشاهی بریتانیای کبیر اعلان جنگ داد.
- ۱۹۰۳ - شرکت فورد توسط هنری فورد و ۱۱ شریک اقتصادی دیگر او تأسیس شد.
- ۱۹۰۴ - داستان رمان مشهور اولیس (یولیسیز) نوشته جیمز جویس نویسنده ایرلندی، در این روز آغاز میشود. (روز نخستین ملاقات جویس با همسرش). شخصیت اصلی این رمان، «لئوپولد بلوم» نام داشت.
- ۱۹۶۳ - والنتینا ترشکُوا فضانورد اهل اتحاد جماهیر شوروی، با رسیدن به مدار زمین توسط فضاپیمای وُستوک ۶ شوروی، نخستین زن فضانورد دنیا شد.
- ۱۹۷۶ - در «سُووِتو» در آفریقای جنوبی، هزاران دانشآموز دبیرستانی، در مخالفت با طرح دولت این کشور برای اعلام زبان آفریکانس به عنوان زبان تدریس در مدارس سیاهپوستان، دست به اعتراض زدند. با شلیک پلیس به سمت معترضان، قیامی سراسری در آفریقای جنوبی، شعلهور شد.
- زادروزها
- ۱۳۱۳ - زادروز جووانی بوکاچیو از چهرههای برجسته تاریخ ادبیات ایتالیا
- ۱۸۲۹ - زادروز جرونیمو از رهبران برجستهٔ سرخپوست آمریکا
- ۱۸۸۲ - زادروز محمد مصدق سیاستمدار و نخستوزیر ایران در سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ (تصویر:تمبر یادبود یکصدمین سالگرد زادروز محمد مصدق )
- ۱۹۰۲ - زادروز باربارا مککلینتوک دانشمند آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل پزشکی سال ۱۹۸۳
- ۱۹۳۰ - زادروز هانیبال الخاص نقاش، منتقد و مدرس هنری، مترجم و نویسنده ایرانی
- ۱۹۳۷ - زادروز سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا تزار و نخستوزیر بلغارستان
- ۱۹۷۱ - زادروز توپاک شکور خواننده موسیقی رپ
- درگذشتها
- ۶۰ قمری - قتل مسلم بن عقیل به دستور عبیدالله بن زیاد.
- ۱۶۷۱ - درگذشت استنکا رازین ملوان و رهبر قزاقهای شورشی و کشاورزان دن و ولگا
- ۱۹۵۸ - درگذشت امره ناگی نخستوزیر مجارستان
- ۱۹۷۷ - درگذشت ورنر فون براون دانشمند آلمانی عضو اس اس و از پیشگامان موشکسازی در جهان
- ۱۹۷۹ - درگذشت نیکلاس ری کارگردان آمریکایی
- ۲۰۱۳ - درگذشت اوتمار والتر بازیکن فوتبال و مهاجم اهل آلمان
- ۲۰۱۷ - درگذشت هلموت کوهل سیاستمدار آلمانی، صدراعظم آلمان از ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۸