سنقر

برای پرنده‌ای به همین نام، سنقر (پرنده) را ببینید.

سنقر
کشور	ایران
استان	کرمانشاه
شهرستان	سنقر
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	ماذپَهرَگ، ماینَهرَج
سال شهرشدن	۱۳۰۹
مردم
جمعیت	۴۴٬۲۵۶ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۱٬۶۸۱
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۲ سانتیگراد
میانگین بارش سالانه	۴۳۶ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه	۱۲۱ روز
اطلاعات شهری
شهردار	محمد ابراهیم بشیری
ره‌آورد	تخمه سنقری ، کباب سه سیخ سنقری، قالی کلیایی،انگور ارگانیک
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۸۳
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۲۹ ق
کد آماری	۱۲۶۵
سنقر روی نقشه ایران ۳۴٫۷۷°شمالی ۴۷٫۵۹°شرقی / 34.77; 47.59

سُنقُر مرکز شهرستان سنقر در استان کرمانشاه است. این شهر در منطقه‌ای ییلاقی و در ۸۵ کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه و ۹۵ کیلومتری غرب همدان قرار دارد، شهر سنقر به لحاظ قرار گرفتن در میان رشته کوه‌های زاگرس دارای آب و هوای خنک ییلاقی و کوهستانی است، به همین دلیل دارای جمعیت فصلی بوده که در بهار و تابستان افزایش پیدا می‌کند. کوه دالاخانی در جنوب غربی سنقر قرار دارد و همه ساله پذیرای کوهنوردانی از سراسر کشور است که به ارتفاعات آن صعود می‌کنند. کوهستانهای اطراف سنقر، زیستگاه حیات وحش و گونه‌های متنوع گیاهی فراوان است که واجد ارزشهای تفرجگاهی و گردشگری هستند.

وجه تسمیه

نام کنونی «سنقر» از دورۀ حکومت «اتابک سنقر» بر این شهر اطلاق گردید که در دورۀ سلجوقی والی این شهر شد. امروزه ساکنان سنقر نام شهرشان را «سُنگور» می‌خوانند.

همچنین بسیاری براین باورند که نام «سنقر» برگرفته از نام نوعی پرنده شکاری است.

در منابع تاریخی پیش از اسلام از این شهر با نام ماذپَهرَگ (مادپهله) یاد شده‌است. تلفظ این کلمه در دوران پس از اسلام به صورت ماینه‌هره یا ماینه‌هره‌ج درآمد. این نام از دو جزء ماد/مای/مایه‌ن/مایان و پهله ساخته شده‌است. در دوران کنونی نیز نام ماد و مایان همچنان به کوه مایان‌کوه که شهر سنقر در دامنۀ آن قرار دارد اطلاق می‌شود. واژۀ پهله نیز در نام منطقه و طایفۀ فه‌یله‌کوڕی به جای مانده‌است.

مردم

مردم شهرستان سنقر به زبان های زبان ترکی با گویش سنقری و کردی جنوبی با گویش کلیایی صحبت می‌کنند. مردم روستاهای اطراف بیشتر به کار کشاورزی و یا دامداری مشغول هستند. سنقر جزو اولین شهرهای کشور بود اما به دلیل بی‌توجهی دچار عقب افتادگی صنعتی شده‌است.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۴۴٬۲۵۶ نفر (۱۳٬۹۹۶ خانوار) بوده‌است.

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۴۵	۱۵٬۴۳۲	—
۱۳۵۵	۱۹٬۷۰۲	۲۷٫۷٪+
۱۳۶۵	۳۳٬۷۸۲	۷۱٫۵٪+
۱۳۷۰	۳۷٬۷۷۲	۱۱٫۸٪+
۱۳۷۵	۴۰٬۸۴۸	۸٫۱٪+
۱۳۸۵	۴۳٬۱۸۴	۵٫۷٪+
۱۳۹۰	۴۴٬۹۵۴	۴٫۱٪+
۱۳۹۵	۴۴٬۲۵۶	۱٫۶٪−

جغرافیا

شهر سُنقر در جلگه همواری واقع شده و اطراف آن را رودخانه، سبزه‌زار، باغات و بیشه‌زار و کوه‌های دالاخانی (به معنی آشیانه عقاب‌ها) مادیان کوه؛ کمر زرد، بوسوار، زن مرد و… فراگرفته است که تا اواخر تابستان از برف زمستانی پوشیده‌است.

باغ‌های زیادی در اطراف شهر سنقر وجود دارند که می‌توان به باغات اوچ‌دیرمان ، مجموعه باغ‌های انگورارگانیک روستای سهنله ، سراب سنقر و باغ‌های بسیار زیاد دیگری اشاره کرد که زیبایی خاصی به سنقر بخشیده‌اند.

جاذبه‌های گردشگری

بقعه تاریخی مالک(آرامگاه مالک)، سراب (سراب گزنهله)، کوه دالاخانی که در تمام فصول پذیرای کوهنوردان حرفه‌ای و عموم مردم می‌باشد، منطقهٔ خان امیران در جنوب سنقر (روبروی روستای زنگنه) که مشتمل بر بقایای روستای قدیمی خان امیران و نیز چشمهٔ خروشان آن در دامنهٔ کوه می‌باشد و همچنین غارآهکی در دامنهٔ کوه دالاخانی که اخیراً کشف شده‌است و با عمق دسترسی به اندازهٔ ۱۵۰ متر که به می‌توان آن را جزو ۵ غارعمودی ایران به‌شمار آورد، از مهمترین گردشگاه‌ها و جاذبه‌های سنقر به‌شمار می‌آیند.

• کوه دالاخانی
• بقعه تاریخی مالک
• منطقه تفریحی سراب سنقر

مراکز آموزشی

• دانشگاه آزاد سنقر
• دانشگاه پیام نور سنقر
• دانشکده کشاورزی
• دانشکده پرستاری

فرهنگ

سالن سینما

شهر سنقر فاقد سالن سینما است. با این وجود در قالب طرح سینما روشن از سال ۱۳۹۴ امکانات نمایش فیلم در آمفی تئاتر مجتمع فرهنگی ادارۀ فرهنگ وارشاد اسلامی سنقر فراهم آمده‌است. نمایش فیلم در این مجتمع فرهنگی از روز ۱۲ دی ۱۳۹۴ با اکران فیلم جامه‌دران آغاز شد.

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳.
• Michael Knüppel (April 15, 2010). "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW". [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). Bibliotheca Persica Press. Retrieved July 26, 2013. {{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help)