مقعد

مقعد
دستگاه گوارش انسان
شناسه‌ها
واژگان آناتومی	A05.7.05.013
اف‌ام‌اِی	15711
واژگان کالبدشناسی

ساختار مقعد

دستگاه گوارش و مقعد انسان

مَقعَد یا آنوس یا به فارسی سره مُرز، بخش پایانی دستگاه گوارش در موجودات زنده است. مقعد سوراخی در بدن است و عملکرد آن دفع مواد زائد غذایی و همچنین مواد زائد داخل بدن می‌باشد.

فقط جانورانی مقعد دارند که دارای لوله گوارش باشند و جانورانی مانند هیدر (که کیسه گوارشی دارد) و کرم کدو (که اصلاً لوله گوارش ندارد) معقد ندارند. مقعد دارای دو اسفنکتر داخلی و خارجی می‌باشد که اولی از نوع عضله صاف و غیر ارادی است و دومی از نوع عضله مخطط و ارادی می‌باشد. ارادی بودن اسفنگتر خارجی باعث می‌شود تا بتوان مدفوع را به صورت ارادی خارج کرد. عدم خروج به موقع مدفوع از بدن باعث بیماری‌های مزمنی از قبیل بواسیر می‌شود که در ایران آمار بالایی را به خود اختصاص داده است.

بخاطر تمرکز زیاد پایانه‌های عصبی در محدوده مقعد، این محدوده جزو مناطق شهوانی بدن محسوب می‌شود. بخاطر همین ارتباط با جنسیت و شهوت، صحبت دربارهٔ مقعد در فرهنگ ایرانی و فرهنگهای مختلف تابو است.

بیماری شقاق یا زخم مقعد

علت این بیماری، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال یبوست است. این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می‌شود واین انقباض باعث ایجاد درد شدید می گردد. افراد مبتلا معمولاً با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند و در مواردی نیز پس از خروج آن چند قطره خون نیز جاری می‌شود.

جستارهای وابسته

• کپل
• میاندوراه
• آبسه مقعد

منابع

ویکی‌پدیای انگلیسی. لغت‌نامهٔ دهخدا، درآیند «مُرز»