مقعد

مقعد
دستگاه گوارش انسان
شناسه‌ها
واژگان آناتومی	A05.7.05.013
اف‌ام‌اِی	15711
واژگان کالبدشناسی

ساختار خارجی مقعد زن(چپ) و مرد(راست)

دستگاه گوارش و مقعد انسان

مَقعَد یا آنوس یا به فارسی سره مُرز، بخش پایانی دستگاه گوارش در موجودات زنده است. مقعد سوراخی در بدن است و عملکرد آن دفع مواد زائد غذایی و همچنین مواد زائد داخل بدن می‌باشد.

فقط جانورانی مقعد دارند که دارای لولهٔ گوارش باشند و جانورانی مانند هیدر (که کیسه گوارشی دارد) و کرم کدو (که اصلاً لوله گوارش ندارد) مقعد ندارند. مقعد دارای دو اسفنکتر داخلی و خارجی می‌باشد که اولی از نوع عضله صاف و غیر ارادی است و دومی از نوع عضله مخطط و ارادی می‌باشد. ارادی بودن اسفنگتر خارجی باعث می‌شود تا بتوان مدفوع را به صورت ارادی خارج کرد. عدم خروج به موقع مدفوع از بدن باعث بیماری‌های مزمنی از قبیل بواسیر می‌شود که در ایران آمار بالایی را به خود اختصاص داده است.

به‌خاطر تمرکز زیاد پایانه‌های عصبی در محدودهٔ مقعد، این محدوده جزو مناطق شهوانی بدن محسوب می‌شود. به‌خاطر همین ارتباط با جنسیت و شهوت، صحبت دربارهٔ مقعد در فرهنگ ایرانی و فرهنگهای مختلف تابو است.

در انجام اعمال جنسی مقعدی اگر مفعول حرفه ای باشد اسفنکتر(حلقه بیرونی مقعد) شیار های خود را از دست میدهد و تعداد شیارها کم‌میشود.در مفعول های حرفه ای حلقه به سمت بیرون کشیده میشود.بطوریکه حلقه کاملا مشهود خواهد بود و در برخی نواحی رگ ها همچون واریس متورم میشوند. این امر عوامل متعددی را همچون موارد زیر شامل میگردد: انجام عمل جنسی از ناحیه مقعد در زمان زیاد و بیش از ۵ الی ۱۰ دقیقه. انجام عمل جنسی از ناحیه مقعد همراه با آلت تناسلی مردانه که قطور و بلند بوده باشد،این نوع از آلت ها در رابطه واژینال هم مضر هستند و به شدت آسیب میرسانند. انجام عمل جنسی از ناحیه مقعد همراه با خشونت( مانند انواع تجاوز) انجام عمل جنسی از ناحیه مقعد در دفعات زیاد ( دوستانی که سوال میکنند بدانند منظور ما در این جا دفعات بیش از پنجاه بار با آلت های معمولی است). در این افراد بعد گذشت زمان زیاد اسفنکتر بسته تر خواهد شد،در نتیجه تشخیص آن دشوار است. در مفعولین حرفه ای عمل فینگرینگ( انگشت) نشان خواهد داد که فرد مفعول در گذشته حرفه ای بوده است یا خیر. بدین صورت که در مفعولین حرفه ای بعد از دخول انگشت ماهیچه شل شده و باز میشوند.بعد از عمل فینگرینگ قطر حلقه در این افراد بیش از سایرین است.

بیماری شقاق یا زخم مقعد

علت این بیماری، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال یبوست است. این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می‌شود و این انقباض باعث ایجاد درد شدید می گردد. افراد مبتلا معمولاً با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند و در مواردی نیز پس از خروج آن چند قطره خون نیز جاری می‌شود.

جستارهای وابسته

• کپل
• میاندوراه
• آبسه مقعد

منابع

ویکی‌پدیای انگلیسی. لغت‌نامهٔ دهخدا، درآیند «مُرز»