مسائل زیست‌محیطی در افغانستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خودرو نظامی ISAF که از کنار یک چوپان در ولایت کاپیسای افغانستان در ۲۰۰۷ میلادی عبور می‌کند.

مسائل زیست‌محیطی در افغانستان از نابسامانی‌های سیاسی چند دهه پسین قدیمی‌تر است. جنگل‌ها بر اثر قرن‌ها کشاورزی و تبدیل شدن به چراگاه‌ها خالی شده‌اند، عواملی که تنها با رشد مدرن جمعیت افزایش یافته‌است. حفظ محیط زیست و نگرانی‌های اقتصادی در افغانستان دو امر متضاد نیستند؛ با اتکای بالاتر از ۴۴ درصد جمعیت به دام‌داری و کشاورزی،[۱] سلامتی محیط زیست برای رفاه اقتصادی مردم حیاتی پنداشته می‌شود. سازمان جهانی بهداشت در ۲۰۰۷ میلادی گزارشی را نشر نمود که طبق آن افغانستان در میان ملت‌های غیر آفریقایی در رده پایین‌ترین کشورهای بود که مرگ و میر ناشی از خطرهای محیطی را داشت.[۲]

جنگل‌زدایی[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: جنگل‌زدایی
سربازان نیروی آمریکا، جلوی الوار غیرقانونی را گرفته‌اند که در ۲۰۰۹ میلادی در حال قاچاق از سوی ولسوالی نرنگ از ولایت کنر به سمت کشور همسایه، پاکستان بود.

بیشتر جمعیت برای جمع‌آوری هیزم و به‌دست آوردن درآمد از صادرات پسته و بادام که در جنگل‌های طبیعی مناطق مرکزی و شمالی می‌رویند متکی به جنگل هستند. بیشتر از ۵۰ درصد جنگل‌های پسته در ولایات بادغیس و تخار از بین رفته‌است. در جریان چند دهه جنگ پسین، ساکنین مناطق و نیروهای شبه نظامی مانند ائتلاف شمال از چوب جنگل به عنوان سوخت استفاده نموده و این نیروها هم‌چنین درختان را قطع نموده‌اند تا به مکان اختفا و کمین از جانب مخالفین شان مبدل نگردد. افزون بر آن، استفاده از جنگل به عنوان چراگاه و گردآوری خسته برای صادرات ظاهراً از روئیدن درختان بیشتر پسته جلوگیری می‌کند.[۳]

افغانستان در حدود نصف جنگل‌های خود را از دست داده‌است.[۴][۵][۶] جنگل‌های انبوه که در ولایات شرقی ننگرهار، کنر، نورستان و سایر ولایات موجود است نیز در خطر جمع‌آوری الوار توسط مافیای الوار قرار دارد. هرچند بریدن درخت غیرقانونی است، اما منافعی که از صادرات الوار به کشورهای همسایه چون پاکستان حاصل می‌گردد بسیار بالا است.[۷][۸] علت آن این است که حکومت پاکستان شدیداً از مناطق جنگلی خود محافظت می‌نماید، بنابرین مافیای الوار در عوض مشغول بریدن درختان در افغانستان هستند. این الوار نه تنها به پیشاور بلکه به اسلام‌آباد، راولپندی و لاهور نیز فرستاده می‌شود و در آن‌جا برای ساختن مبل‌های گران‌قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با کاهش پوشش جنگلی، زمین کم‌تر و کم‌تر حاصلخیز می‌شود، معیشت جمعیت روستا نشین در معرض تهدید قرار می‌گیرد و سیلاب‌ها باعث تخریب زمین‌های زراعتی و خانه‌های مردم می‌گردد. از بین رفتن نباتات هم‌چنین باعث افزایش خطرهای سیلاب می‌شود و این امر نه تنها مردم را در معرض خطر قرار داده بلکه باعث فرسایش خاک گردیده و مقدار زمینی در دسترس برای کشاورزی را کاهش می‌دهد. وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان (MAIL) در همکاری با سازمان‌های بین‌المللی تلاش دارد تا با غرس میلیونها نهال در هر فصل بهار، به‌ویژه در ۱۰ مارچ که به عنوان روز ملی نهال‌نشانی در کشور نام‌گذاری شده‌است، افغانستان را دوباره سبز نموده و این مشکل را حل نماید.[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

افغانستان در شاخص تمامیت مناظر طبیعی جنگل ۲۰۱۸ دارای نمره میانگین ۸٫۸۵/۱۰ بوده و این کشور را از میان ۱۷۲ کشور در رده پانزدهم قرار می‌دهد.[۱۶]

حیات وحش[ویرایش]

بیشتر حیات وحش افغانستان به دلیل زیربنای اندک دولت برای ممانعت از شکار و ناپدید شدن زیست‌گاه به دلیل جنگ و خشک‌سالی در معرض خطر قرار دارد. افغانستان و جامعه حفاظت از حیات وحش (WCS) در سال ۲۰۰۶ یک پروژه سه ساله محافظت از حیات وحش و زیست‌گاه‌ها را در امتداد دهلیز واخان و مناطق فلات مرکزی آغاز نمودند.[۱۷]

پلنگ برفی
درنای سیبری

معلومات اندکی در مورد گونه‌های سمندر و سمندر کوهی پغمان که در کوه‌های هندوکش یافت می‌گردد در دسترس است.

مدیریت آب[ویرایش]

اطلاعات بیشتر: فهرست بندهای افغانستان، فهرست بندهای افغانستان، و آب در افغانستان
یک آبراهه معمولی که جهت آبیاری ساخته شده‌است.

بیشتر آب شیرین افغانستان از طریق دریاهای پر سرعت به کشورهای همسایه جاری می‌شود.[۱۸][۱۹] به لحاظ طبیعی کشورهای همسایه از این آب‌ها مفاد حاصل می‌کنند نه افغانستان.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳] تهدید اساسی به منابع آبی افغانستان خشک‌سالی است، که باعث کمبود غذا برای میلیون افغان در گذشته نزدیک شده‌است.[۲۴] بحران‌های کشاورزی میان سال‌های ۱۹۹۵ و ۲۰۰۱ میلادی هزارها خانواده روستا نشین را به مناطق شهری کشانده‌است.[۲۵] خشک‌سالی باعث گردید تا چاه‌های عمیق‌تری جهت رفع ضرورت‌های آبیاری حفر گردد و این امر باعث کم‌شدن سطح آب‌های زیرزمینی گردید و در نتیجه منابع آب‌های زیرزمینی که برای پر شدن مجدد متکی به باران بود خالی شد.[۱۱]

بر اساس آمار یونیسف، تنها در حدود ۶۷ درصد جمعیت افغانستان به آب آشامیدنی پاک دسترسی دارد.[۲۶] انتظار می‌رود تا این رقم پیوسته در آینده افزایش یابد،[۲۷] به‌ویژه بعد از اتمام بندهای شاه و عروس و شاه توت در کابل. سازمان‌های بزرگی که افغانستان را در راستای مدیریت بهتر منابع آبی کمک می‌کند هندی‌ها و آلمانی‌ها هستند.[۱۹][۲۸][۲۹]

حدود ۹۹ درصد تالاب‌های سیستان در سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ میلادی خشکیده بودند، یکی دیگر از نتایج خشک‌سالی پیوسته و فقدان مدیریت آب.[۳۰] تالاب‌ها که زیست‌گاه مهمی برای زاد و ولد و مهاجرت مرغ‌های آبی از جمله پلیکان خاکستری و مرغ‌آبی مرمری پنداشته می‌شود، از حد اقل ۵۰۰۰ سال بدین سو برای آبیاری کشاورزی آب فراهم نموده‌اند. آب این تالاب‌ها از دریاهای هلمند و فراه تأمین می‌گردد، که در میان سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ در حدود ۹۸ درصد از حد میانگین پایین‌تر شده بود. از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی در سایر نقاط کشور باعث فرسایش خاک گردید و طوفان‌های شن در حدود ۱۰۰ قریه را تا ۲۰۰۳ را فرو برد.[۳]

مخزن سد بند کجکی در ولایت هلمند به همراه سرریز سد

برخی از بندهای آب و برق عمدهٔ افغانستان به قرار ذیل اند:

آلودگی[ویرایش]

کابل در ۲۰۰۵ میلادی، که پایتخت و بزرگ‌ترین شهر افغانستان است. این شهر امروزه در حدود ۴ میلیون نفر جمعیت دارد

جمعیت شهرنشین در چندین سال پسین تورم نموده‌است. از سال ۲۰۰۳ بدین سو بالاتر از ۵ میلیون مهاجر که در کشورهای پاکستان و ایران زندگی می‌کردند دوباره به خانه خود (افغانستان) عودت نموده‌اند. اکثریت این مهاجرین و هم‌چنین کسانی که از مناطق روستایی به دلیل سیلاب ویران‌گر مهاجر گردیده‌اند، در شهر کابل که پایتخت است مسکن گزین شده‌اند.

آلودگی هوا[ویرایش]

هم‌مانند سایر شهرها در سراسر جهان، آلودگی هوا در شهرهای افغانستان نیز یک معضل جدی برای صحت عامه است.[۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵]

ضایعات داخلی و صنعتی[ویرایش]

افغانستان از دیر زمان با مشکل نداشتن سیستم درست فاضلاب روبرو است.[۳۶][۳۷] برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در ۲۰۰۲ میلادی بیان نمود که نبود یک سیستم درست مدیریت ضایعات در حال ایجاد شرایط خطرناک در بیشتر مناطق شهری بود.[۳] در ناحیه‌های پنجم و ششم شهر کابل، ضایعات خانوار و ضایعات طبی در جاده‌ها ریخته می‌شدند. ضایعات انسانی در مجراهای باز فاضلاب حرکت نموده و به دریای کابل جریان پیدا می‌کرد و آب آشامیدنی شهر را آلوده می‌نمود.

در شهرهای کابل، قندهار و هرات به‌جای گورستان‌های زایدات مدیریت شده از زباله‌دان‌های بزرگ استفاده صورت می‌گیرد که اغلب دریای‌های نزدیک و منابع آب‌های زیرزمینی از آن محافظت نمی‌گردند. زباله‌های طبی شفاخانه‌ها بعضاً در این زباله‌دان‌های بزرگ یک‌جا با سایر زباله‌های شهر دفع می‌گردند که باعث آلوده شدن آب و هوا با باکتری و ویروس‌ها می‌گردد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "Afghanistan: Labor force - by occupation". World Factbook. CIA. 2017. Archived from the original on 1 March 2021. Retrieved 2021-02-26.
  2. ↑ "New country-by-country data show in detail the impact of environmental factors on health". World Health Organization. 2007-06-13. Retrieved 2007-06-15.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ "Post-Conflict Environmental Assessment: Afghanistan" (PDF). United Nations Environment Programme. 2003. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 2007-06-15.
  4. ↑ "'We're in crisis': The high price of deforestation in Afghanistan". Al Jazeera. July 4, 2019. Retrieved 2021-02-25.
  5. ↑ "Deforestation in Afghanistan Multiplies Climate and Security Threats". September 14, 2020. Archived from the original on 21 January 2021. Retrieved 2021-02-25.
  6. ↑ "Made worse by tree loss, flooding forces migration in Afghanistan". Reuters. September 8, 2020. Retrieved 2021-02-25.
  7. ↑ "Afghanistan's Forests A Casualty Of Timber Smuggling". NPR. March 18, 2013. Retrieved 2021-02-25.
  8. ↑ "Afghanistan's Forests Are Turning a Profit for the Islamic State". Foreign Policy. July 15, 2020. Retrieved 2021-02-25.
  9. ↑ "Government to Plant 'Millions' of Trees Across Afghanistan". TOLOnews. March 10, 2021. Retrieved 2021-03-10.
  10. ↑ "National tree plantation campaign begins: MAIL". Pajhwok Afghan News. March 10, 2021. Retrieved 2021-03-10.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Afghanistan Hires Lockdown Jobless to Boost Kabul's Water and Trees". KCET. June 15, 2020. Retrieved 2021-03-11.
  12. ↑ "Changing the Afghan landscape, one tree at a time". United Nations Environment Programme (UNEP). May 4, 2018. Retrieved 2021-03-10.
  13. ↑ "Afghan Tree Planter Cultivates His Dream". Bashir Ahmad Ghezali; Farangis Najibullah. Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL). May 27, 2014. Retrieved 2021-03-10.
  14. ↑ "Tree-planting in Afghanistan to be discussed in San Anselmo event". marinij.com. October 3, 2012. Archived from the original on October 6, 2012. Retrieved 2012-12-03.
  15. ↑ "Citizens Plant 1.2 Million Trees in Eastern Afghanistan". United States Agency for International Development. April 15, 2009. Archived from the original on March 7, 2013. Retrieved 2012-12-03.
  16. ↑ Grantham, H. S.; Duncan, A.; Evans, T. D.; Jones, K. R.; Beyer, H. L.; Schuster, R.; Walston, J.; Ray, J. C.; Robinson, J. G.; Callow, M.; Clements, T.; Costa, H. M.; DeGemmis, A.; Elsen, P. R.; Ervin, J.; Franco, P.; Goldman, E.; Goetz, S.; Hansen, A.; Hofsvang, E.; Jantz, P.; Jupiter, S.; Kang, A.; Langhammer, P.; Laurance, W. F.; Lieberman, S.; Linkie, M.; Malhi, Y.; Maxwell, S.; Mendez, M.; Mittermeier, R.; Murray, N. J.; Possingham, H.; Radachowsky, J.; Saatchi, S.; Samper, C.; Silverman, J.; Shapiro, A.; Strassburg, B.; Stevens, T.; Stokes, E.; Taylor, R.; Tear, T.; Tizard, R.; Venter, O.; Visconti, P.; Wang, S.; Watson, J. E. M. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity - Supplementary Material". Nature Communications. 11 (1). doi:10.1038/s41467-020-19493-3. ISSN 2041-1723.
  17. ↑ "Afghanistan To Protect Wildlife And Wild Lands". Science Daily. 2006-06-28. Retrieved 2007-06-16.
  18. ↑ "Afghanistan and Pakistan's Looming Water Conflict". The Diplomat. December 15, 2018. Retrieved 2021-03-10. Afghanistan has abundant water resources. It produces 80 billion cubic meters of water a year, pumping 60 billion cubic meters of it to the neighbors — particularly Pakistan.
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ "Iran Criticism of Afghan Dam Projects Draws Rebuke From Kabul Officials". Voice of America (VOA). July 5, 2017. Retrieved 2021-03-11.
  20. ↑ "Afghanistan's Rivers Could Be India's Next Weapon Against Pakistan". Foreign Policy. November 13, 2018. Retrieved 2021-03-10.
  21. ↑ "Afghanistan and Iran: From water treaty to water dispute". The Interpreter. October 14, 2020. Retrieved 2021-03-10.
  22. ↑ "A Pak-Afghan water treaty?". The News International. July 9, 2018. Retrieved 2021-03-10.
  23. ↑ "Cutting across the Durand: Water dispute between Pakistan and Afghanistan on river Kabul". Amit Ranjan; Drorima Chatterjee. December 27, 2020. Retrieved 2021-03-10.
  24. ↑ ACT International (Action by Churches Together) (2006-10-01). "ACT Alert: Afghanistan Drought". Reuters. Archived from the original on 26 October 2008. Retrieved 2007-06-15.
  25. ↑ "Drought Map, Understanding Afghanistan: Land in Crisis". National Geographic. 2001-11-15. Archived from the original on 2008-06-11. Retrieved 2007-06-15.
  26. ↑ "WASH: Water, sanitation and hygiene". UNICEF. Retrieved 2021-03-11.
  27. ↑ "Awareness-raising about clean water". KfW. February 13, 2020. Retrieved 2021-03-11.
  28. ↑ "India to complete dam for safe drinking water in Kabul". The Hindu. November 25, 2020. Retrieved 2021-03-11.
  29. ↑ "Awareness-raising about clean water". Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ). Archived from the original on 29 October 2020. Retrieved 2021-03-11.
  30. ↑ Alex Kirby (2003-02-07). "Afghan wetlands 'almost dried out'". BBC. Retrieved 2007-06-15.
  31. ↑ "Air pollution killed almost 5,000 people in Afghanistan in 2020, health ministry says". German Press Agency. Daily Sabah. January 13, 2021. Retrieved 2021-03-11.
  32. ↑ "Air Pollution Claimed Almost 5,000 Lives In Afghanistan Last Year". Radio Free Europe/Radio Liberty. January 13, 2021. Retrieved 2021-03-11.
  33. ↑ "Afghanistan:Air pollution more dangerous than civil war". Anadolu Agency. February 1, 2020. Retrieved 2021-03-11. Nearly 26,000 people lost their lives due to air pollution related diseases in 2017, 3,483 deaths due to war
  34. ↑ "Afghan capital's air pollution may be even deadlier than war". Rahim Faiez. Associated Press. November 13, 2019. Retrieved 2021-03-11.
  35. ↑ "Afghanistan - Environmental health". WHO. Retrieved 2021-03-11.
  36. ↑ "Sewage from US Embassy, NATO headquarters dumped into Kabul River due to aging infrastructure". Stars and Stripes (newspaper). September 12, 2020. Retrieved 2021-03-11.
  37. ↑ "Afghanistan: Managing wastewater to help improve living conditions" (PDF). International Committee of the Red Cross. February 14, 2018. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 2021-03-11.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مسائل_زیست‌محیطی_در_افغانستان&oldid=38745900»