عقاب شاهی
| عقاب شاهی | |
|---|---|
| |
| وضعیت بقا | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | بازسانان |
| تیره: | بازان |
| سرده: | عقاب‌ها |
| گونه: | عقاب شاهی |
| نام علمی | |
| Aquila heliaca Savigny، ۱۸۰۹
| |
| |
| پراکندگی عقاب شاهی
تولید مثل بومی گذری عدم تولیدمثل | |
| مترادف | |
|
Aquila heliacea heliacea | |
عقاب شاهی (نام علمی: Aquila heliaca) گونه‌ای پرنده شکاری از تیرهٔ بازان و راستهٔ بازسانان است که در دوران بلوغ پرهای زینتی قهوه‌ای مایل به سیاه دارند. این پرنده از گونه‌های آسیب‌پذیر و پرندگان حفاظت شده است. عقاب شاهی در دشت‌های باز با درختان بلند و جنگل‌های کوهپایه‌ای زندگی می‌کند و در زمستان، در باتلاق‌های منطقه‌های استپی به سر می‌برد و آشیانه خود را روی درختان بلند و دور افتاده می سازد. عقاب شاهی در ایران نیز یافت می‌شود.
در برخی منابع برای این گونه نام شاه‌باز به کار رفته است ولی باید یادآوری کرد که واژه "باز" برای گروه Hawks و واژۀ شهباز برای طرلان به کار می‌رود.
گونه در خطر
نسل این پرنده در بسیاری از مناطق منقرض شده یا در خطر انقراض است و به همین جهت در فهرست گونه‌های آسیب‌پذیر آی‌یوسی‌ان قرار گرفته‌است. عقاب شاهی زمانی نماد سلطنتی امپراتوری اتریش-مجارستان بود اما این کمکی به حفظ این جانور در اروپای مرکزی نکرد و این جانور در بخش عمده‌ای از قلمرو سابق خود ناپدید شده‌است. منطقهٔ کارپات تنها جایی در اروپاست که جمعیت عقاب شاهی آن در حال افزایش است. غربی‌ترین جمعیت باقیمانده عقاب شاهی در مرز اتریش و جمهوری چک زندگی می‌کند و از ۱۵ تا ۲۰ جفت تشکیل می‌شود.
ویژگی‌ها
عقاب شاهی با ۷۲ تا ۹۰ سانتیمتر قد، ۱/۸ تا ۲/۱۶ متر فاصلهٔ دو سر بال و ۲/۵ تا ۴/۵ کیلوگرم وزن از عقاب‌های بزرگ محسوب می‌شود. ماده‌ها حدود ۲۵ درصد از نرها بزرگترند. عقاب شاهی اسپانیایی نزدیک‌ترین خویشاوند این پرنده است که در گذشته زیرگونه‌ای از آن پنداشته می‌شد اما امروزه گونه جداگانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. عقاب شاهی شباهت زیادی هم به عقاب طلایی دارد. عقاب شاهی را با منقار بلندتر، بال‌های صاف‌تر در حین پرواز، لکه‌های سفید روی شانه و بال و شانهٔ روشن‌تر و رنگارنگ‌تر و رنگ تیره‌تر در بقیه قسمت‌های بدن می‌توان از عقاب طلایی تشخیص داد. البته عقاب‌های شاهی نابالغ رنگ بسیار روشنتری از عقاب طلایی نابالغ دارند.
زیستگاه مورد علاقه این عقاب دشت‌های باز با کمی درخت هستند و برخلاف بسیاری از عقاب‌های دیگر در کوهستان‌ها، جنگل‌های وسیع یا استپ‌های بدون درخت زندگی نمی‌کند. عقاب شاهی ترجیح می‌دهد که آشیانه خود را بر روی درختان بلندی بسازد که اطراف آن درخت دیگری نباشد تا از این طریق دید خوبی به اطراف داشته باشد. خرگوش، همستر و قرقاول از طعمه‌های اصلی این پرندهٔ شکاری هستند.
نگارخانه
عقاب شاهی
عقاب شاهی
Museum specimen
جستارهای وابسته
منابع
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ عقاب شاهی موجود است. |
 |
اطلاعات مرتبط در ویکیگونه: Aquila heliaca |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Eastern Imperial Eagle». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۲ اسفند ۱۳۹۱.
- «شاه‌باز (عقاب شاهی)». وب‌گاه کویرها و بیابان‌های ایران. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۱.
 | این یک مقالهٔ خرد پرندگان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- فهرست سرخ IUCN از گونه‌های آسیب‌پذیر
- پرندگان ارمنستان
- پرندگان اروپا
- پرندگان اوکراین
- پرندگان ایران
- پرندگان پاکستان
- پرندگان ترکیه
- پرندگان توصیفشده در ۱۸۰۹ (میلادی)
- پرندگان جمهوری آذربایجان
- پرندگان خاورمیانه
- پرندگان سرگردان آفریقا
- پرندگان شرق آفریقا
- پرندگان مهاجر آسیا
- پرندگان هند
- عقاب (سرده)
- عقاب
- بازان (پرنده)
- نمادهای ملی اتریش-مجارستان