ائتلاف شمال

ائتلاف شمال
رهبران	برهان‌الدین ربانی کریم خلیلی عبدالرشید دوستم احمد شاه مسعود محمد محقق عبدالقدیر
تاریخ عملیات‌ها	سپتامبر ۱۹۹۶ – دسامبر ۲۰۰۱
مناطق فعال	افغانستان
متحدین	ایران بنگلادش تاجیکستان روسیه هند ازبکستان ایالات متحده آمریکا (بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱) ترکمنستان
معارضین	طالبان القاعده پاکستان
نبردها و جنگ‌ها	جنگ در افغانستان (۱۹۷۸–تاکنون) و جنگ علیه تروریسم

افغانستان در زمستان ۱۳۷۴. سرخ: قلمرو مسعود، سبز: قلمرو دوستم، زرد: قلمرو طالبان

جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان معروف به ائتلاف شمال یک ائتلاف نظامی به رهبری احمد شاه مسعود علیه حکومت طالبان بود که در زمستان ۱۳۷۴ پس از تصرف کابل توسط طالبان تأسیس شد.

تأسیس این جبهه با ائتلاف احمدشاه مسعود و عبدالرشید دوستم محقق شد. آنها که از دو سال قبل با یکدیگر در حال جنگ بودند برای جلوگیری از نابودی خود توسط طالبان با یکدیگر متحد شدند. علاوه بر نیروهای عمدتاً تاجیک‌تبار مسعود و عمدتاً ازبک‌تبار دوستم، نیروهای هزاره‌تبار محمد محقق و چند گروه پشتون‌تبار از جمله نیروهای تحت فرماندهی عبدالحق و حاجی عبدالقدیر نیز در ائتلاف شمال حضور داشتند. ائتلاف شمال بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ حداکثر چیزی در حدود ۳۰ درصد از خاک افغانستان از جمله ولایت‌های بدخشان، پنجشیر، کاپیسا، تخار، و بخش‌هایی از پروان، نورستان، کنر، لغمان، سمنگان، کندوز، غور و بامیان را در تصرف خود داشت.

ائتلاف شمال در سال ۱۳۸۰ با کمک حملات هوایی ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در عملیات آزادی بلندمدت موفق شد تا کابل و اغلب نقاط افغانستان را از طالبان پس بگیرد.

کشورهای حامی

پس از کمک رسانی و اتحاد کشور پاکستان با طالبان، کشورهای ایران، تاجیکستان، روسیه و بعدها ازبکستان، هند و ایالات متحده آمریکا به حمایت از این ائتلاف پرداختند.

اعضا

مهمترین گروه‌های عضو ائتلاف شمال:

• جمعیت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً تاجیک و سنی به رهبری برهان‌الدین ربانی و احمدشاه مسعود
• حزب وحدت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً هزاره و شیعه به رهبری محمد محقق و کریم خلیلی
• جنبش ملی اسلامی افغانستان حزب عمدتاً ازبک و سنی به رهبری عبدالرشید دوستم
• شورای شرقی حزب عمدتاً پشتو و سنی به رهبری عبدالقدیر
• حرکت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً هزاره و شیعه به رهبری محمدآصف محسنی و سید محمد علی جاوید

عبدالله عبدالله به عنوان وزیر امور خارجه ائتلاف شمال فعالیت می‌کرد و اسماعیل خان، عطا محمد نور، شاه جهان نوری، بسم‌الله خان محمدی، محمدقسیم فهیم، محمد داوود داوود، سید حسین انوری، سید مصطفی کاظمی، سید حسن صفایی، محمد بشیر جبلی و عبدالمنیر یوسفی به‌عنوان پزشک از دیگر فرماندهان و رهبران ائتلاف شمال در نقاط مختلف افغانستان بودند. حامد کرزی رئیس‌جمهور افغانستان پس از سقوط طالبان نیز مدتی ماموریت‌های دیپلماتیکی را به نمایندگی از ائتلاف شمال انجام می‌داد.

منابع

• ویکی‌پدیای فرانسوی