قلمرو وابسته، منطقه وابسته، یا وابستگی (که گاه از آن با عنوان قلمرو برونمرزی نیز یاد میشود)، سرزمینی است که از استقلال یا حاکمیت سیاسی کامل مانند یک کشور مستقل برخوردار نیست و از لحاظ سیاسی خارج از قلمرو اصلیِ دولتِ کنترلکننده قرار دارد. به این ترتیب، یک قلمرو وابسته، شامل طیفی از انواع قلمروهای غیریکپارچه، نیمهمستقل تا غیرمستقل، از کشور وابسته گرفته تا سرزمینهای غیرخودگردان (مثلاً یک مستعمره) است.
یک قلمرو وابسته، معمولاً از یک تقسیمات کشوری، متمایز میشود، زیرا جزء تشکیلدهنده یک کشور مستقل در نظر گرفته نمیشود. یک قلمرو وابسته، اغلب درجات زیادی از خودمختاری را از دولت کنترلکننده خود، حفظ میکند. از نظر تاریخی، بیشتر مستعمرات، به عنوان سرزمینهای وابسته در نظر گرفته میشدند. با این حال، همه نهادهای خودمختار، به عنوان سرزمینهای وابسته در نظر گرفته نمیشوند.[۱] اکثر مناطق مسکونی و وابسته، کد ایزو ۳۱۶۶ خود را دارند.
برخی از نهادهای سیاسی، دارای موقعیت ویژهای هستند که توسط یک معاهده بینالمللی یا توافقنامه دیگری تضمین شده است، در نتیجه سطح مشخصی از خودمختاری ایجاد میشود (مثلاً تفاوت در قوانین مهاجرت). این نهادها، گاهی به عنوان سرزمینهای وابسته در نظر گرفته میشوند یا حداقل با آنها گروهبندی میشوند،[۲] اما بهطور رسمی توسط دولتهای حاکم آنها به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از آن کشورها در نظر گرفته میشوند؛[۲] مانند جزایر الند که یک منطقه خودمختار در فنلاند است.
این فهرست شامل سرزمینهایی که توسط حکومتهای متفاوت مورد ادعا هستند مانند جنوبگان یا مناطقی که سازمان ملل آنها را در فهرست سرزمینهای غیرخودگردان قرار داده است نیست.[۳]
↑For the list, see Special Committee on Decolonization (۲۰۰۲). «Trust and Non-Self-Governing Territories». United Nations, Special Committee on Decolonization. دریافتشده در ۲۰۱۰-۰۹-۲۳.
↑Willis Island is permanently manned by a small team of meteorologists.