لیختن‌اشتاین
شاهزاده‌نشین لیختن‌اشتاین | |
|---|---|
 نشان ملی
| |
شعار: "Für Gott, Fürst und Vaterland" «برای خدا، شاهزاده، میهن» | |
سرود: | |
![موقعیت لیختن‌اشتاین (سبز) در اروپا (خاکستری) — [Legend]](/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Europe-Liechtenstein.svg) موقعیت لیختن‌اشتاین (سبز) | |
_-_LIE_-_UNOCHA.svg) | |
| پایتخت | فادوتس |
| بزرگترین شهرستان | شان ۴۷°۱۰′۰۰″ شمالی ۹°۳۰′۳۵″ شرقی / ۴۷٫۱۶۶۶۷°شمالی ۹٫۵۰۹۷۲°شرقی |
| زبان(های) رسمی | آلمانی |
| گروه‌های قومی
(۲۰۱۷)[۱] |
|
| دین(ها) (۲۰۱۵)[۲] | |
| نام(های) اهلیت | لیختن‌اشتاینی |
| حکومت | حکومت یکپارچه پارلمانی پادشاهی مشروطه تحت یک دموکراسی مستقیم |
• شاه | هانس آدام دوم |
| آلوئیس | |
| دانیل ریش | |
| قوه مقننه | لاندتاگ |
| استقلال به عنوان شاهزاده‌نشین | |
| ۲۳ ژانویه ۱۷۱۹ | |
| ۱۲ ژوئیه ۱۸۰۶ | |
• جداشدن از کنفدراسیون آلمان | ۲۳ اوت ۱۸۶۶ |
| مساحت | |
• کل | ۱۶۰ کیلومتر مربع (۶۲ مایل مربع) (۱۹۰مین) |
• آبها (٪) | ۲٫۷[۳] |
| جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۲ | ۳۸٬۳۸۷[۴] (۱۸۹مین) |
• تراکم | ۲۳۷ بر کیلومتر مربع (۶۱۳٫۸ بر مایل مربع) (۵۷مین) |
| تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۳ |
• کل | ۵٫۳ میلیارد[۵] (۱۴۹مین) |
• سرانه | ۹۸٬۴۳۲ دلار[۶][۷][۸] (۳مین) |
| تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۰ |
• کل | ۶٫۸۷۲ میلیارد دلار[۹][۷][۸] (۱۴۷مین) |
• سرانه | ۱۸۰٬۰۰۰ دلار[۹][۶][۷][۸] (1st) |
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱) |  ۰٫۹۳۵[۱۰]۱۶مین |
| واحد پول | فرانک سوئیس (CHF) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی+۰۱:۰۰ (CET) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتی‌سی+۰۲:۰۰ (CEST) |
| جهت رانندگی | راست |
| پیش‌شماره تلفنی | +۴۲۳ |
| دامنه سطح‌بالا | .li |
لیختِن‌اِشتاین (آلمانی: [ˈlɪçtn̩ʃtaɪn] (
شنیدن))، با نام رسمی شاهزاده‌نشین لیختن‌اشتاین (آلمانی: Fürstentum Liechtenstein)،[۱۱] یک کشورک محصور در خشکی آلمانی‌زبان است که در نزدیکی رشته کوه آلپ، و در میان دو کشور اتریش و سوئیس قرار دارد.[۱۲][۱۳] لیختن‌اشتاین یک پادشاهی مشروطه است و رئیس کشور شاهزادهٔ لیختن‌اشتاین است. درازای کشور لیختن‌اشتاین بر مبنای داده‌های جغرافیایی در بیشترین حالت ممکن فقط ۲۴ کیلومتر است.[۱۴] لیختن‌اشتاین از غرب و جنوب با سوئیس و از شرق و شمال با اتریش همسایه است. این کشور با مساحتی حدود ۱۶۰ کیلومتر مربع (۶۲ مایل مربع) و جمعیتی ۳۸٬۷۴۹ نفری چهارمین کشور کوچک اروپا محسوب می‌شود.[۱۵] لیختن‌اشتاین به ۱۱ شهرستان تقسیم شده‌است که بزرگترینِ آن‌ها شان است، و این در حالی است که پایتخت این کشور فادوتس نام دارد. این کشور همچنین کوچک‌ترین کشور جهان است که با دو کشور مرز مشترک دارد.[۱۶]
از نظر اقتصادی، لیختن‌اشتاین یکی از بالاترین سرانه‌های تولید ناخالص داخلی برای هر نفر در جهان را دارد.[۱۷] این کشور دارای یک بخش مالی قوی است که در فادوتس متمرکز است. این کشور زمانی به عنوان گریزگاه مالیاتی میلیاردرها شناخته می‌شد، اما اکنون چنین نیست. به عنوان یک کشور آلپی، لیختن‌اشتاین یکی از مقاصد علاقه‌مندان به ورزش‌های زمستانی است.
لیختن‌اشتاین یکی از اعضای سازمان ملل متحد، انجمن تجارت آزاد اروپا، و شورای اروپا است. اگرچه یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیست، اما عضو منطقه شنگن و منطقه اقتصادی اروپا است. این کشور یک اتحادیه گمرکی و وحدت پولی با سوئیس دارد.
جغرافیا
[ویرایش]
این کشور در مرکز اروپا قرار دارد و از شرق و شمال توسط اتریش و از غرب و جنوب توسط سوئیس احاطه شده‌است.
کوه‌های آلپ در شرق این شاهزاده‌نشین قرار دارد. غرب کشور متشکل از جلگهٔ سیلابی رود راین است. رودهای مهم آن راین و سامینا و بلندترین نقطه آن گروز پیتز است که ۲۵۹۹ متر ارتفاع دارد. این کشور آب و هوای آلپی معتدل دارد، البته دارای زمستان‌هایی بسیار سرد و تابستان‌هایی خنک است.
پایتخت لیختن‌اشتاین فادوتس است اما بزرگترین شهر این کشور، شان با ۵ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت می‌باشد.
تاریخ
[ویرایش]این کشور در سال ۱۸۶۸ اعلان بی‌طرفی کرد. لیختن‌اشتاین که به واسطهٔ خاک اتریش، از آلمان جدا می شود. تنها شاهزاده‌نشین آلمانی بود که در ۱۸۷۱ به امپراتوری آلمان نپیوست. از سال ۱۹۱۹ سوئیس مسئولیت سیاست خارجی لیختن‌اشتاین را بر عهده گرفت و از ۱۹۲۴ این کشور از اتحاد گمرکی و پولی با سوئیس برخوردار بوده‌است، با این حال از ۱۹۸۹ نقش فعال‌تری در عرصهٔ بین‌المللی به خود گرفته‌است.
شاهزاده هانس آدام دوم پس از مرگ پدرش فرانتز جوزف سوم در سال ۱۹۸۹ جایگزین او شد. ماریو فریک از اتحادیهٔ میهن‌پرستان در سال ۱۹۹۳ ریاست دولت را بر عهده گرفت. در سال ۲۰۰۱ نیز اوتمار هاسلر جای او را در سمت نخست‌وزیری گرفت.
سیاست
[ویرایش]
لیختن‌اشتاین یک کشور پادشاهی است با پارلمان ۲۵ نفره و دولتی ۵ نفره. لیختن‌اشتاین و سوئیس تنها کشورهایی در اروپا هستند که دموکراسی مستقیم دارند. از سال ۱۹۸۴ در این کشور زنان نیز حق رأی دارند.
حکومت این کشور پادشاهی مشروطه و حاکم آن یک شاهزاده است. ۲۵ عضو لندستگ (پارلمان) تحت نظام تعیین تعداد نمایندگان به نسبت جمعیت هر منطقه با رأی تمامی افراد بالغ برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند. لندستگ ۵ نفر از جمله نخست‌وزیر را به عنوان کمیتهٔ ملی (کابینه) انتخاب می‌کند. نخست‌وزیر رسماً از سوی شاهزاده گمارده می‌شود. احزاب مهم سیاسی لیختن‌اشتاین عبارتند از اتحاد میهنی، حزب شهروند مترقی و حزب لیست آزاد (سبز).
مردم
[ویرایش]آلمانی زبان رسمی لیختن‌اشتاین می‌باشد. دو سوم مردم این کشور لیختن‌اشتاینی‌اند. دیگران مهاجرانی‌اند که بیشترشان از سوئیس، اتریش و آلمان آمده‌اند.
۶۵ ٪ از مردم این کشور را لیختن‌اشتاینی، ۱۰ ٪ را سوئیسی، ۵ ٪ را اتریشی و ۳ ٪ را آلمانی تشکیل می‌دهد، همچنین دین ۷۸ ٪ از لیختن‌اشتاینی‌ها، کاتولیک و ۸ ٪ پروتستان می‌باشد.
تقسیمات کشوری
[ویرایش]
کشور لیختن‌اشتاین به ۱۱ شهرستان تقسیم شده‌است که بیشتر آن‌ها تنها از یک شهر تشکیل شده‌اند. ۵ شهرستان لیختن‌اشتاین که در شمال کشور قرار گرفته‌اند، بخش انتخاباتی اونترلاند را تشکیل می‌دهند و ۶ شهرستان باقی‌مانده بخش انتخاباتی اوبرلاند را.
بخش انتخاباتی اونترلاند:
بخش انتخاباتی اوبرلاند:
منابع
[ویرایش]- ↑ Bevölkerungsstatistik 2017 Llv.li, p. 7
- ↑ "Central Intelligence Agency". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 7 February 2020. Retrieved 24 February 2020.
- ↑ Raum, Umwelt und Energie بایگانی‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Landesverwaltung Liechtenstein. Retrieved 2 October 2011.
- ↑ "Liechtenstein Population". Macrotrends. Retrieved 1 June 2022.
- ↑ "Liechtenstein in Figures: 2016" (PDF). Llv.li. Retrieved 3 August 2017.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "Amt für Statistik, Landesverwaltung Liechtenstein". Llv.li. Retrieved 30 June 2020.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Key Figures for Liechtenstein بایگانی‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine Landesverwaltung Liechtenstein. Retrieved 1 July 2012.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ World Development Indicators, بانک جهانی. Retrieved 1 July 2012. Note: "PPP conversion factor, GDP (LCU per international $)" and "Official exchange rate (LCU per US$, period average)" for Switzerland were used.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Basic Data Selection, (Select all countries, "GDP, Per Capita GDP - US Dollars", and 2020 to generate table), United Nations Statistics Division. Access date: 29 January 2022.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (به انگلیسی). برنامه عمران ملل متحد. 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
- ↑ Duden Aussprachewörterbuch, s.v. "Liechtenstein[er]".
- ↑ "IGU regional conference on environment and quality of life in central Europe". GeoJournal. 28 (4). 1992. doi:10.1007/BF00273120. S2CID 189889904.
- ↑ Dias, Raul (2020-09-10). "Explore Liechtenstein, one of the smallest countries in the world". www.thehindubusinessline.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-06.
- ↑ Geographic Information System
- ↑ Bevölkerungsstatistik. Amt für Statistik. Liechtenstein. 30 June 2019
- ↑ "The smallest countries in the world by area". www.countries-ofthe-world.com (به انگلیسی). Retrieved 3 July 2018.
- ↑ CIA – The World Factbook – Country Comparison :: GDP – per capita (PPP) بایگانی‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine Cia.gov. Retrieved 24 December 2011.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
| کشورهای مستقل |
| .svg) |
|---|---|---|
| واحدهای سیاسی کم‌رسمیت | ||
| متعلقات و دیگر قلمروها | ||
| نهاد مرتبط | ||
کشورهای عضو اتحادیه اروپا | ||
|---|---|---|
| فعلی |  | |
| قبلی | ||
سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) | ||
|---|---|---|
| Members | آلبانی • آندورا • ارمنستان • اتریش • جمهوری آذربایجان • بلاروس • بلژیک • بوسنی و هرزگوین • بلغارستان • کانادا • کرواسی • قبرس • جمهوری چک • دانمارک • استونی • فنلاند • فرانسه • گرجستان • آلمان • یونان • سریر مقدس • مجارستان • ایسلند • ایرلند • ایتالیا • قزاقستان • قرقیزستان • لتونی • لیختن‌اشتاین • لیتوانی • لوکزامبورگ • جمهوری مقدونیه • مالت (کشور) • مولداوی • موناکو • مونته‌نگرو • هلند • نروژ • لهستان • پرتغال • رومانی • روسیه • سن مارینو • صربستان • اسلواکی • اسلوونی • اسپانیا • سوئد • سوئیس • تاجیکستان • ترکیه • ترکمنستان • اوکراین • بریتانیا • ایالات متحده آمریکا • ازبکستان |  |
| Partners for Cooperation | ||
| Bodies and posts | ||
 اعضای اتحادیه اروپا |  | |
|---|---|---|
 اعضای انجمن تجارت آزاد | ||
| سایر اعضا | ||
- اجتناب از مالیات
- ایالات کنفدراسیون آلمان
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۸۶۶ (میلادی)
- ایالتهای امپراتوری مقدس روم
- بنیانگذاریهای ۱۷۱۹ (میلادی) در امپراتوری مقدس روم
- پادشاهی مشروطه
- دومین سطح کد جغرافیایی اتحادیه اروپا
- شاهزادهنشینها
- کشورها و سرزمینهای آلمانی‌زبان
- کشورهای عضو سازمان ملل متحد
- لیبرال دموکراسی
- لیختن‌اشتاین
- کشورهای عضو شورای اروپا